తెలుసు

Art: Rajasekhar Chandram

 

రాత్రి వొడవదు

ఎన్నో రాత్రి ఇది

చెంప మీద ఎన్నో కన్నీటి చుక్క

జారి

ఆరిపోతున్నది

 

తెల్లని మంటయ్ కురుస్తున్న మంచు

కిటికీ అద్దం మీద వీధి లాంతరు విసుగు

ఒక్క వెచ్చని వూహ లేదని ఫిర్యాదు

దృశ్యం మారితే బాగుండు, మార్చేది ఎవరు

 

నేనెప్పుడూ చీకట్లో ఆడుకుంటున్న ఆడపిల్లనే

 

నా చుట్టూరా నల్లని కందకం, ప్రతిబింబం లేని అద్దం

వృత్తాకార కందకంలో నాచు పట్టిన కత్తులు

కందక ఖడ్గానికి పొదిగిన పచ్చల వలె చుక్కలు

 

నల్లని అద్దాన్ని దాటే ప్రయత్నం

కమ్మని పరిమళం కొన్ని గాయాల నుంచి

నొప్పి మందుగా ఏవో కలలు రాసుకుని

బతకొచ్చు అనెస్తీసియా మైమరుపులో

 

నేను మరణించాక ఎవరో వచ్చి

పోపుల డబ్బాలు కూడా ఘాలించి

స్వప్నాల వాసన ద్రవ్యాలు మూటగట్టి

గేటు దూకేస్తారు వొంటికి నూనె రాసుకుని

దొంగలను పట్టుకోలేవు

వాళ్ళే అరుస్తారు నీ వేపు వేలు చూపి

నువ్వూ దొంగవేగా, ఏమీ అనలేవు

 

ఎలాగో ఇంటికొచ్చేశావు

బాగా నలిగిపోయావు

నిద్దర పోరా నాన్నా నిద్రపో

 

ఏడూర్ల వాళ్ళు తిన్నా మిగిలే

పెను చేపను పట్టి, కత్తి కోరల

సొరచేపలతో తలపడి ఓడి

చివరికి ఈ గట్టున

ఊరక దొరికే కాడ్ లివర్ ఆయిల్ తాగి

గుడిసెలో ముసలి నిద్రలో మునిగిపో

నువ్వు నిద్ర పోరా నాన్నా నిద్ర పో

 

ఇంతగా చెప్పలా

నువ్వూ నేనూ తానూ వేరా?

మనం చిరిగి చీలికలవుతున్న

ఒక ప్రపంచం చీరె ముక్కలం

 

తెలుసు

ఈ రాత్రి ఇంతే ఇక

వుదయం ఒక అపహాస్యం

పద్యం ఒక ఆర్తనాదం

 

*

సుగాలిపిల్ల

Art: Satya sufi

నువ్వంతే
ఎప్పుడూ
నిత్య వికసిత
కుసుమానివై పరిమళం వెదజల్లుతుండు
నిను కాంచే చూపుల పై… దేహాలపై…
~
నీ నవ్వుకు వేలాడుతుంది ఓ ముక్క ఆకాశం
కాంతి సముద్రాన్నెత్తుకొని
నీ నడుమ్మోసే చంటిపాపలా
ఓ మాయని మాయలా
ముడతలు కొన్ని
నీ ముఖంమ్మీద
అందం చెక్కిన ఆనందాలౌతుంటాయి
అసలే నలుపు
ఆపై చెవికి చెవులై వేలాడే లోలాకులు
నక్షత్రమంత కాకపోయినా
అలాంటిదే ఓ ముక్కు పుడక
నీ ముక్కు అందం జుర్రేసుకుంటూ
అంత వరకూ చూడని
రంగురంగుల సీతాకోకచిలుక
దేహపుహోళిలా నిను చుట్టేసిన బట్టల
అద్దాల్లోంచి తొంగి చూస్తూ
విభ్రమకు భూగోళం నిజార్థమై నిలబడిపోతే
దాని ఉపగ్రహమై నీ ఊహలతో  భ్రమిస్తూ  నేను…
ఏ తాండా నుంచి ఊడిపడ్డావో వాకబు చేయడానికనుకుంట
రోడ్డువార నిలుచొని నువ్వల్లిన పూసల పూల మీద
వాలింది  గాలిభ్రమరం మకరందాన్ని జుంటితేనెగా చేస్తూ
నల్లరంగందం లో  ఓ పిల్లా
పిల్లతెమ్మర నీ జడకుచ్చై కవ్విస్తోంది
కాసింత చూసుకో
నీ బోళాతనంలోనే
నీ అందమంతా దాగుందని తెలుసుకొని
కాబోలు
నీ రెండు కనుబొమల మధ్య జాగాలో
సాయంకాలాన్ని అద్ది వెళ్ళిపోయాడు
భానుడు
నీ ముఖవర్ఛస్సును
రెండింతలు చేస్తూ
నిను నీ అందపు అమృతాన్ని
నింపుకోకుండా
ఏ కంటి రెటినా ఉండగలదూ…చెప్పు..

నిర్భయారణ్యం

Art: Satya Sufi

నా లోపలి సతత హరితారణ్యానికి

ఎవడో చిచ్చు పెట్టాడు

మట్టిదిబ్బలూ ముళ్లపొదలూ తప్ప

తుమ్మముళ్లూ బ్రహ్మజెముళ్లూ తప్ప

పూల పలకరింపుల్ని ఆఘ్రాణించలేని

పక్షుల రెక్కల ఆకాశాల్ని అందుకోలేని

సెలయేళ్ల లేళ్లను తనలోకి మళ్లించుకోలేని

జంతుజాతుల జన్మరహస్యాల్ని పసిగట్టలేని

మనిషిరూపు మానవుడొకడు

ఒళ్లంతా అగ్గి రాజేసుకుని అంటించేశాడు

వాడు

విధ్వంసపు మత్తులో తూలుతూ

మంటల ముందు వెర్రిగా తాండవమాడుతూ

++++++

కాలమాపకయంత్రం మలాము పూసింది

కాలిన గాయాలు కనుమరుగవుతున్నాయి

పచ్చదనం మళ్లీ పొగరుగా తలెగరేస్తూ-

పాపం!

వాడి మొహం మంటల్లో చిక్కుకుంది

 

– 

 

 

కవి పిచ్చివాడే…

 

art: Rafi haque

art: Rafi haque

మేఘాలు భోరుమని ఏడుస్తూ

నేల గుండెలమీద

వాన బిందువులతో

దబదబా బాదుతుంది

ఆకాశంలోనే కాదు

గుండెల్లో దాగిన జాడలు కూడా

రక్త ప్రవాహపు వేడి సెగల గాల్పులకు

తలంపుల మేఘంగా మారతాయి

సఖి కొప్పులో జాజిమల్లి పరిమళాన్ని

నింపుకున్న గాలి తాకగానే

లోలోపలే

దాచుకున్న అగ్నిపర్వతాలు విస్ఫోటనమై

కన్నీటి లావాను కక్కుతుంది

నడిచొచ్చిన దారుల గుర్తులలో

మౌనంగా ముంచెత్తుతుంది.

ఇలాంటి సెన్సిటివ్

వాళ్ళ కొరకు వెతుక్కుంటూ

బోస్టన్ సైడ్ వాక్స్ మీద నడుస్తుంటే

నా జాలువారిన కన్నీళ్ళు వానలో

సీక్రెట్ కోడ్ తో వాటి దేహాల

మీద లిఖితమైన కవితలు

నా కొత్త దోస్తులు.

అక్షరాలలో ఏముంది లే

పిచ్చివాడి రాతలకు మాత్రమే అవి

కవివి కూడా అంతే కదా!

తెలివి మీరిన వాళ్ళ ముందు

స్వచ్ఛమైన అక్షరంతోపాటు

దానిని ప్రేమించే కవి కూడా పిచ్చివాడే.

స్వార్థపరులు అంతిమయాత్రలకు దూరం

కానీ కవి పిచ్చివాడు కదా

వాడు ఎవరూ లేని వాళ్ళ శవాలను మోస్తాడు

అక్షరాలతో నివాళులు అర్పిస్తాడు

సమాజంలో దుర్మార్గుల మీద యుద్ధం ప్రకటిస్తాడు

పోరులో పుట్టుకొస్తాడు

పోరులోనే అమరుడౌతాడు

ప్రతీ పూట

జానెడు పొట్ట ఆకలి ముందు

ఓడిపోతుంటాడు.

అయిన

కవి పిచ్చివాడని నిర్దారణకు వచ్చిన

వాళ్ళకు చెప్పినా అర్థం కాదులెండి

వాడి వెర్రి తపన గూర్చి.

*

 

 

 

 

 

 

ఎప్పుడు పోతనా మా ఊరికని…

Art: Annavaram Srinivas

సిస్టర్ అనామిక

Art: Satya Sufi

తని
రెండు రెక్కల్లో చేతులు ఉంచి
టాయిలెట్ సీట్ నుంచి లేపి
పళ్ళుతోమి స్నానం చేయించి
ఒళ్ళుతుడిచి బట్టలు తొడిగి
జాగ్రత్తగా నడిపించి
మంచంపై పడుకోబెట్టి
“మీ అబ్బాయి రమ్మంటున్నాడని అన్నారుగా
వెళ్ళొచ్చు కదా?” అందామె
మాత్రలు వెతుకుతూ
నీటిపొర నిండిన కళ్ళతో
సీలింగ్ కేసి చూస్తూ ఉండిపోయాడతను
ఫోన్ కూడా చేయటం మానుకొన్న
బబ్లూ గాడిని గుర్తుచేసినందుకు.
*

నీటి చెలమ

 

సానుకూలం

 

వినాలని ఎదురుచూసే వెదురు కోసం

వేణునాదమవుతుంది గాలి కూడా

కమ్మని కబురులతో తెమ్మెర సమీపిస్తే

తబ్బిబ్బై తలూపుతుంది పూలతీగైనా

నిశ్చలమై తటాకం నిరీక్షిస్తే

తూనీగ కూడా చిత్రాలు రచిస్తుంది

అడ్డంకులెదురైనా ఆగిపోక

తనకోసం పరుగెత్తి వచ్చిన సెలయేటికి

అవనత వదనయై ఆకుపూజ చేస్తుంది అడివమ్మ

చినుకులుగా ప్రేమను చిందించే మేఘం కోసం

అగరు ధూపమైపోతుంది అవని సమస్తం

తన కోసం నింగి నుంచి

నేలకు జారిన వానజల్లు

తాకీ తాకగానే

తటాకం తనువెల్లా పూలవనం!

స్పందించే హృదయానికి

ఎటు చూసినా సౌందర్యమే

ఎరుకంటూ ఉంటే

లోకమంతా సానుకూలమే!

*

నువ్వు……

 

 

నువ్వేమో నిరంతరం

ప్రయాణిస్తున్న దారివి

గమ్యం తెలిసిన రహదారివి

 

దట్టమయిన అడివిలో

ఆకుల సందుల్లోంచి రాలి పడుతున్న

విలుతురు ముక్కల దిక్సూచితో

సుధీర్ఘప్రయాణంలో సాగుతున్న వాడివి

 

రాళ్లూ రప్పలూ

లోయలూ పర్వతాలూ

నీకు చుట్టూరా పహారా

 

చీకటీ వెళ్తురూ

నీ చూపును చెదర్చలేవు

నీ నీడను మరల్చలేవు

 

రాత్రి చెంద్రున్ని ఇష్టపడ్డంతగా

పువ్వు పరిమళాన్ని శ్వాసించినంతగా

నువ్వు నీ విశ్వాసాన్ని ప్రేమించావు

దారీ నువ్వే నడకా నీదే

 

దేహాల్ని చిదిమేస్తే

మరణాలు సంభవిస్తాయా

 

చెట్టు కొమ్మల మీద

పూల రెమ్మల మీద

నీ పాటింకా వినిపిస్తూనేవుంది

 

తడి వున్న గుండెల్లో ప్రతిధ్వనిస్తూనే వుంది

అంతర్లయగా వ్యాపిస్తూనే వుంది.

 

ఎందుకే నీకింత తొందరా?

art: satya sufi

art: satya sufi

~

‘you lie there
like an etherised poem
silencing the smile of our world
and shocking the throb of our hearts’…

కానీ అనుక్షణం మృత్యువును శాసిస్తూ
నిర్భయంగా వెలిగిన నీ పాట
ఇంకా జ్వలిస్తూనే వుంది.

గాయాల్నీ, గేయాల్నీ
అశృవునూ, ఆనందాన్నీ
ఒంటరితనం లోనే పొదువుకుంటూ
కలనేతగా కవితలైన నీ మాటలు
ఇంకా మలి పొద్దు మంచులా
తడుపుతూనే వున్నాయి.

పిండారీల దోపిడీ వ్యవస్థల గురించీ
పిచ్చుకల అంతర్ధానం గురించీ
కవితై పలకరించాల్సిన అవసరం గురించీ
నీవు చెప్పిన మాటలన్నీ
‘ప్రూఫ్రాక్’ పాటై నీ లోటును చూపే
గాయాలై పలకరిస్తూనే వున్నాయి.

అను నిత్యం
స్నేహమై ప్రేమగా పిలిచి
ఆప్యాయతను వర్షించిన నీ గొంతుక
కృష్ణశాస్త్రి పాటై
కురుస్తూనే వుంది.

మన బోదలేర్, మార్క్వెజ్, అఖ్మతొవా
వాస్కోపోపాలు
నీ తలపుల్ని తెప్పిస్తూనే వున్నారు.

మళ్ళీ రెండ్రోజుల్లో కలుస్తానని చెప్పి వెళ్ళిన నీ నవ్వు ,
మృత్యువును తర్జనితో నిలిపిన
నీ పరిహాసం,
‘మరణానంతరం సైతం కవితై శాసిస్తాన’న్న
నీ మాటలు,
వుల్కలై, వుత్పాతాలై, సముద్రాలై, సంఘర్షణలై
నీ ఆత్మీయ స్పర్శా సుమ స్వప్నాలై
నిశ్శబ్దంగా వినిపిస్తూనే వున్నై.

కానీ కల కన్న వడిగా
ఆ ‘బుగ్గ మీసాల పత్తేదారు’ తో
‘ఒకే’ జనన మరణాల మధ్య
కలవై కదిలిపోయిన నిజానివి కదా నీవు!
నీ జ్ఞాపకమెప్పటికీ
ఓ సర్రియలిస్ట్ కవిత!

రఘూ, వంటరి పాటవై
మరలి పోయిన
మితృడా, ప్రతి డిసెంబర్ పూలూ
నీ పాటలే ఆలపిస్తాయి.

(కవి, మితృడు గుడిహాళం రఘునాథం గుర్తుగా)

– విజయ్ కోగంటి

ఆ మూడూ…

 

రెండు అధివాస్తవిక కవితలు

Art: Rajasekhar chandram

Art: Rajasekhar chandram

 

ఆంగ్లం: బెర్న్ట్ సార్మన్
 తెలుగు: ఎలనాగ

బ్యాంట్ సార్మన్ 1961 లో జర్మనీలో జన్మించి, 1969 లో అమెరికాకు వలస పోయాడు. అక్కడి లూసియానా విశ్వవిద్యాలయంలో 1993 లో ఇంగ్లిష్ ఎమ్మే, ఎమ్. ఎఫ్. ఎ. (సృజనాత్మక కవితా రచన) పట్టాలను పొందాడు. తర్వాత లూసియానాను వదిలి ఇలినాయ్, వెర్మాంట్ నగరాల్లోని కళాశాలల్లో ఉపాధ్యాయుడుగా పని చేశాడు. ఇప్పుడు కెంటకీ లోని హాప్కిన్స్ విల్ లో అధ్యాపకుడుగా ఉన్నాడు.

ఇతని రచనలలో కొన్ని: An Online Artefact, Nimrod, Amelia, Indefinite Space, Ink Node, Pegasus, Ship of Fools. 2013 లో Diesel Generator, 2014 లో Seven Notes of a Dead Man’s Song వెలువరించాడు.

***

 

                           ఘటన

దివేల చిన్నిప్రాణాలు ఆవిరిలోకి తీసుకురాబడిన ఆ ఉదయాన మా కంఠధ్వని పల్చని పొగమంచులా వ్యాపించింది. ప్రాణం లేని కాళ్లుచేతుల, మరణించిన వృక్షాల, ఇతర నిర్జీవ వస్తువుల ప్రేతాత్మల చేత చుట్టుముట్టబడి వున్నాం మేం. ఆస్పత్రికి వెళ్లొచ్చినా సమస్య పరిష్కారం కాలేదు. అక్టోబర్ నర్సు అలా చెప్పింది మరి. మంద్రస్థాయిలో ఒక సన్నని బీప్ శబ్దం వినపడింది. తర్వాత అది ఆగిపోయింది. ఇదంతా చెప్పటమెందుకంటే, ఆకురాలే కాలం మధ్యలో వున్నాం మేము. చలికాలం త్వరలోనే రాబోతోంది.

                              రోచిర్యానం

వాక్యం మధ్యలో ఆమె ధోరణి మారింది. గాజుచషకపు కాడ అతిసన్నని ఎముకలా ఆమె చేతిలో పలపలమని విరగటాన్ని అతడు ముందే ఊహించాల్సింది, దర్శించాల్సింది. అదేవిధంగా మరో చేయి వికృతంగా బలంగా మొదటి చేయికి ప్రాసలాగా వచ్చి మూసుకోవటాన్ని ; ఇంకా ఆ ప్రాస ఒక రాయికి లోబడటాన్ని, ఆ రాయి ఇసుకగడియారంలో చూర్ణం చేయబడటాన్ని. ఇదంతా సూర్యోదయానికి కొన్ని నిమిషాల ముందే. రాబోయే కొన్ని క్షణాల్లోనే.

***

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ఒక ఆదివాసి ఆత్మగీతం

chandram

Art: Rajasekhar Chandram

 

 

ఆకుల్లో పచ్చదనానికి

నేను తప్ప అమ్మ నాన్న లేరా

మీరంతా హరితానికి అత్తారింటి వారా

అందరి గాలి ఇది, దీన్ని వడకట్టడానికి నా ఒక్కడి చర్మమేనా?

మీరు తీరిగ్గా చదువుకోడానికి పుస్తకాలు కావాలి, కాగితాలు కావాలి

దానికి తన చెట్లన్నీ ఇవ్వాలి అడివి, మీరు ముడ్డి తుడుచుకోడానికి కూడా

అడివి మీకు ఇంకా ఏమేమి ఇవ్వాలి

నేల మాలిగల్లోని నిధులను ఎందుకు కాపాడాలి సొంత బిడ్డల ప్రాణాలొడ్డి

పట్టణాల్లో, నగరాల్లో మీ చర్మ రక్షణ కోసం ఈ హరితాన్నిలా ఈ గాలినిలా

వుంచడానికి అడివి ఎందుకు పేలిపోవాలి మందుపాతరలయ్

అడివి బిడ్డల కండలెందుకు వ్రేలాడాలి బందిపోట్ల బాయ్నెట్లకు

అడివిని దోచిన డబ్బుతో బందిపోట్లు

మీ సమ్మతులను కొనేస్తారు మీ తలకాయలని లీజుకు తీసుకుంటారు

అబద్దం, అడివి మాది కాదు, మాది కాదు, నీది నాదనే భాషే మాది కాదు

అందరిదీ అయిన దాని యోగక్షేమాల కోసం మేం మాత్రమే మరణించాలా?

మేం వదిలేస్తాం ఈ జీతభత్యాల్లేని వూరుమ్మఢి కావలి పని

 

అడవుల్ని, నేల మాలిగల్ని అమ్ముకుని; కడగని కమోడ్ల వంటి

బంగారు సింహాసనాల మీద మీరు

ప్రకృతి వైపరీత్యాల వంటి తూటాల వడగళ్లకు నెత్తురోడుతూ మేము

మా మృతశరీరాలతో మీ ఆత్మలను అలంకరించుకునే ఆటపాటలతో మీరు

అందరిదీ అయిన గాలికి అందరిదీ అయిన నీటికి అందరి ప్రాణ హరితానికి

హామీ పడాల్సిన అతి నిస్సహాయ దైన్యంలో మేము

మీరు కూడా మనుషులై రోడ్లు గాయపడే దెప్పుఢు

అడవుల కార్చిచ్చులో మీ పట్టణాలు నగరాలు తగలబడినప్పుడా?

అంచుల్లో మంచు కరిగి మీ భవనాల ప్రాకారాలను ముంచెత్తినప్పుడా?

మనిషి పాట పాడడానికి, మనిషి కోసం ఒక స్మృతి గీతం రాయడానికి

వంకరపోని చేతి వ్రేలు ఒక్కటీ లేనప్పుడా? కంటిని తినేసిన కాటుక

వంటి చీకటి లోకాన్ని ముంచెత్తినప్పుడా?

అడగడానికి వినడానికి ఎవరూ లేనప్పుడా?

 

*

 

 

మీరంతా ..

40-year-old-woman-dies-of-shock-from-demonetization-move-in-gorakhpur-indialivetoday

మీరు ప్రజలా !
మీరక్కరలేదు మాకు
మీరంతా వొట్టిపోయారు
మీరంతా చెమట పట్టిపోయారు
మీకు టెక్నాలజీలు,
ఎకానమీలు తెలీవు
అస్సలు
మీకు మాయజేయడం రాదు
మీకు మభ్యపెట్టడడం రాదు
ఎదుటివాడిని ముంచడం రాదు
ఎదిగిన వారికి మొక్కడం రాదు
ఇంకెందుకు మీరు

మీకు ఒక్క వేలే చాలిక

మీరు ప్రజలు !
మీరు సమూహాలు !!
అందుకే
మాకు మీరక్కరలేదు
మీరంతా అడ్డు తొలగండి
మీరంతా రోడ్లెక్కండి
మీ చావే మీకున్న అర్హత
మీ చావులో మీరు స్వేచ్ఛను అనుభవించండి
మీ చావు మాత్రమే మీది
ఇంకేది మీది కాదు

మీరు ప్రజలా !!
మీరక్కరలేదు మాకు
మీరు మాట్లాడుతారు
మీరు ప్రశ్నిస్తారు
మీ గొంతులు నినదిస్తాయి
మీ చేతులు ఉద్యమిస్తాయి

*

… అంటే అనురాగమే కదా !

satya

Art: Satya Sufi

.
(Come Down, O Maid -Tennyson )

~
దిగిరా ఓ  రమణీ !
మంచు మలల వ్రజ భూములలో
ఏ అచల శోభ లున్నవని,
దూర గిరుల దారులలో
ఏ ప్రణయ గమ్యమున్నదని
తారాడేవు తరుణీ
పర్వత శ్రేణుల మీద !
చెట్లపై చిట్లిన కిరణాల మీద జారుతూ
సాగిపోకు సుమా స్వర్గ ధామాల కేసి.
నక్షత్ర దీప్తుల సుఖాసనానికి స్వస్తి పలికి
దిగిరా, దిగువ భూములకు;
హరిత లోయ అంటే అనురాగమే కదా !

నీవు వెదికే అతను
మరో ముంగిలి ముందు తాచ్చాడుతూనో
ఆనందాల సంపదలో తులతూగుతూనో
మధుర పానీయం మీద పొంగెత్తిన మత్తులా
రంగేళి రాజాగా మారిపోయి ఉండొచ్చు,
మధుకేళీ వలపు తోపుల తోవలలో
జిత్తుల మారి నక్కలా  మాటేసి  ఉండొచ్చు.

అతనికి
నీ మృత్యుసదృశ హిమగిరుల
రజత శృంగాల ఏటవాలు దారులలో
నీతో కలిసి నడవడం నచ్చక పోవచ్చు,
అతను నీకు చిక్కక పోవచ్చు.
కూలుతున్న ఆ హిమ సమూహాలలో
అతన్ని అన్వేషించడం మానేసి
దిగిరా ఈ లోయలోకి
గిరి ఝరిపై నడయాడే హిమ శకలంలా.
ఆ శిఖరాలలో రొద చేస్తున్నరాబందులను,
గాలిలో కలిసి వ్యర్థమౌతున్న జీవన ధ్యేయాలలా
కొండ చరియలకు వేలాడుతున్న తుషార హారాలను
అక్కడే వదిలేసి దిగిరా , ఓ తరుణీ !

నిన్ను తాకేందుకు
నింగి నంటుతున్నది జనపథాల
నిప్పు గూటి ధూమ స్తంభం,
నీకోసం
ఆబాలగోపాలం అర్రులు చాస్తున్నది,
వేణువు మధు గీతికలు ఆలపిస్తున్నది,
శాద్వలాలలో
వేల సలిల స్రవంతులు చెంగలిస్తున్నవి,
అనాది వృక్ష తతిలో గువ్వల కల కూజితం
అసంఖ్యాక మధుకరాల అతులిత ఝంకారం
మర్మర మధుర నాదమై నినదిస్తున్నది.

దిగిరా ఓ గిరిబాలా!
హరిత లోయ పిలుస్తున్నది.
*

ఇంకా పుట్టని శిశువు

 

Art: Satya Sufi

Art: Satya Sufi

 

వేనవేల పూల పరిమళాలతో

అడవి ఆహ్వానించింది నన్ను.

వనదేవతల్లా నా నరాల్లో కూడ

పలుకుతున్నాయి సెలయేళ్ల

గలగలల హాసాలు.

నా యవ్వనమంతా ఈ అరణ్యాలకే ఇచ్చాను

నా హృదయమా, ఈ అనాథల వేదనలకే ఇచ్చాను.

గజ్జెలు లేని కాళ్లతో కొండల మీద

పరుగులెత్తిన నా బాల్యం

నా పాదాలకింకా వేలాడుతోంది.

కాలుజారి నగరపు మురికికాలువలో పడిపోయిన

ప్రేమరహిత కౌమారం నా తలలోనే ఉంది.

నేనొక నవయువతిలా లేచినిలిచింది

ఈ ఆదివాసి ప్రజల కనుపాపలలోనే.

వాళ్లే నా పాఠశాల.

నా భాష తిరుగుబాటు

నా అక్షరాలు స.మ.న్యా.యం.తో మొదలవుతాయి.

ఆకులమధ్య గాలి ఉసురుసురన్నట్టు

వాళ్ల వేదనామయ చెవుల్లో

నేను స్వేచ్ఛా రహస్యాన్ని గుసగుసలాడాను

ప్రతిగా వాళ్లు నాకు

ప్రేమ నిండిన ఉప్పుచేపలు తినిపించారు

 

జ్వరపడి మగతలో ఉన్నప్పుడు

నేను తిరిగి నా బడికే వెళ్లేదాన్ని

ఓ తోకజడవేసుకుని

చేతి గాజులు పగిలినట్టు గలగలలాడుతూ

నేస్తాలతో ముచ్చట్లాడుతూ.

అప్పుడప్పుడు కొండగోగుల పొద

చాటునుంచి తొంగిచూసే కుర్రవాడు

అప్పుడప్పుడు గుర్తుకొచ్చే తల్లిదండ్రులూ ఇల్లూ

నా కలల నిండా మెరుపుతీగల కాంతి నిండేది

అప్పుడే గాలిలో తుపాకిమందు వాసన తగిలింది

అది బూట్ల కరుకు ధ్వనుల్లో మణగిపోయింది

సగం మెలకువలో పీడకలేమోననుకున్నాను

కాని నా ఛాతీ ఎగజిమ్మిన నెత్తురు, ఎర్రగులాబీ అయింది.

 

ఇప్పుడిక నేను భవిష్యత్తు మార్గాలలో

అవిశ్రాంత స్ఫూర్తినై తిరుగాడుతున్నాను

న్యాయమెప్పుడూ చట్టానికి ముందే నడుస్తుందని

నేను నా ప్రజలకు చెప్పదలిచాను

మీరే సమస్తం అని చెప్పదలిచాను

అది మీరు గుర్తించిన క్షణాన

సింహాసనాలు కదిలిపోతాయని చెప్పదలిచాను

అప్పుడిక మనం హింసను వాడనక్కరలేదని

చెప్పదలిచాను

చాల ఆలస్యమయిపోయింది

 

ఎడారి మీద చింది

ఎండిన నెత్తుటి చారికల్లోంచి

నేనింకా పుట్టవలసే ఉంది

నేను నాలుగో అజితను

అపరాజితను.

 

మొదటి అజిత, అజిత కేశకంబలి. క్రీపూ ఆరోశతాబ్దికి చెందిన బౌతిక వాద తత్వవేత్త. రెండో అజిత, 1970ల కేరళలోని మావోయిస్టు విప్లవకారిణి. మూడో అజిత, 2016 నవంబర్ లో కేరళలో నీలంబూరు అడవిలో బూటకపు ఎన్ కౌంటర్ లో హత్యకు గురై ఈ కవితలో మాట్లాడుతున్న అజిత. నాలుగో అజిత, ఇంకా పుట్టని అజిత, భవిష్యత్ అహింసా విప్లవానికి నాయకత్వం వహించే అజిత.

మలయాళ మూలం నుంచి ఇంగ్లిష్ అనువాదం: కె సచ్చిదానందన్, ఇంగ్లిష్ నుంచి తెలుగు: ఎన్ వేణుగోపాల్

నిజ జీవిత చెరసాలల్లో…

art: satya sufi

art: satya sufi

నీడలతో క్రీడిస్తూ
నిజంతో సహజీవిస్తున్నాననుకొని
భ్రమల సాలెగూటిలో
బంధాల ఆశలల్లుతూ ఎడతెగక.
తలుపుకవతల ఏవో పిలుపులు..
నన్నేనని నమ్మి
ఆత్రంగా పరిగెడతా గదికడ్డంగా.
వీధి గుమ్మం ముందర తచ్చాడుతున్న
నిరూపమైన దేహపు అలికిడి,
స్పృశించే విఫలయత్నంలో తడబడి,
శూన్యపు సౌధాలలో
నీ పిలుపుల ప్రకంపనలలు
అలసిన నా శరీర కంపనలతో కలిసి,
అభావపు చిరునవ్వై..
పొడి పెదవులపై నిర్జీవంగా.
దేహపు సడి వెచ్చగా చేతికంటదు.
మాటల తడి చెమ్మగా గుండెకు చిక్కదు
ఆలోచనా స్వేఛ్ఛాలోకపు ఆకారాలతో
నిజ జీవిత చెరసాలల్లో సంభాషిస్తూ,
వసారాలో,కిటికీ మూలల్లో
పడక గదిలో, నీళ్ళగదిలో..
వెతుకులాటలు.
చిరుచినుకుల సవ్వళ్ళకు
విప్పారి విరబూసే మరిన్ని మనసుల ఉనికికై
రెపరెపల బ్రతుకులాటలు.
ఇల్లంతా ఒంటరితనపు వాసన
దండాలపై వేలాడుతున్న ఏకాకితనపు వస్తాలు
ఎండిన పూలన్నీ ఒక్కొక్కటిగా రాలిపోతూ
వేదాంతం విరజిమ్ముతుంటే
చివుక్కుమన్న మనసుతో
చిన్నబుచ్చుకున్న మోము.
పూబాలల సౌరభాల్ని ఒడిసిపట్టి
గుదిగుచ్చిన దారపుపోగు.
నల్లని కనుపాపల్లో విఛ్ఛిల్లిన ఆపేక్షకెరటం.
చెమ్మగిలిన కనుల గడపదాటి
చెప్పరాని గుబుళ్ళ దోవన
అడియాసలైన నిన్నటి ఆశల పరావర్తనం.
దారిపోడవునా తోడొస్తున్న
తెలియని సాన్నిహిత్యపు స్పర్శ.
నామకరణం చెయ్యను
ఎవరివి నీవనీ అడగను.
ఎందాకా వచ్చినా నవ్వుతూ నేస్తం కడతాను.
గమనమే గమ్యం.
ఆసాంతం కలిసొస్తావనే చిగురాశే..
సుదూరపయనానికి మనసైన ఇంధనం.
*

నోస్టాల్జియా

Art: Mandira Bhaduri

రాక

 

Art: Rajasekhar Chandram

Art: Rajasekhar Chandram

 

 

ఎపుడొస్తవొ తెల్వక బాటపొంటి

చెట్లెంట నేనొక నీడనై నిలుచున్న

అట్లట్ల పొయ్యేటి ఆ మబ్బుల్ని నిలబెట్టి

నువ్వు పోయిన దేశాలజాడలడుగుతున్న

దేవులాడుకుంట వద్దమంటె నీ అడుగుల ముద్దెర్లు లెవ్వు

పొద్దంతా పచ్చటాకు మీద పొద్దురాసిన కైతల్ల

నీ ముచ్చట్లనె పాడుకున్న

వో సోయిలేదు, వో క్యాలి లేదు

 

రెండునీటిపాయలు జోటకట్టిన దగ్గర నవ్వుల నురుగులు

రెండు కలిసీకలువని దేహాలగాలులు ధూళీధూసరితాలు

రెండు చూపులందని దూరాలకొసలమీద కాలం పందాలు

 

నిలువుగా చీల్చిన రాత్రి రెండోముక్కలో వో కలవరింత

కొడిగట్టిన దీపపువత్తి రాస్తున్న ఆఖరు నిరీక్షణ కవిత

పూలరేకులనంటుకుని శ్వాసతీసుకుంటున్న పచ్చి పచ్చి పరిమళాలు

తేనెతాగిన తేటిపెదవులమీద భ్రమరగీతాలు

ఏమో, నా పక్కన్నె కొడగొడుతున్న నీ ఊపిర్లు

నిఝంగా నువ్వొచ్చినట్లె…

*

 

 

 

 

 

 

నేనో కవితా పాదమై

Art: Satya Sufi

Art: Satya Sufi

వాయిదా వేయ్

painting: Rafi Haque

painting: Rafi Haque

 

ఈ క్షణాన్ని

వాయిదా వేయ్

మళ్ళీ మళ్ళీ యుగాల కాలాన్ని

బంధిస్తా

 

అసమ్మతి సందర్భాన్ని

వాయిదా వేయ్

సమ్మతించిన కలయికలని

గుమ్మరిస్తా

 

మూసిన కలలను

వాయిదా వేయ్

తెరిచిన నిజాలను

నీ ముందు నిలుపుతా

 

తక్షణ మోహాలను

వాయిదా వేయ్

అచిర కాల ఆరాధననై

నిలుస్తా

 

కరచాలన పలకరింపులను

వాయిదా వేయ్

హృదయం విప్ప

పూయిస్తా

 

ముసురు కప్పిన మునిమాపులను

వాయిదా వేయ్

వెలుతురు పిట్టల ఉషస్సులను

ఎగుర వేస్తా

 

ఆకలి గొనన్న దాహాలను

వాయిదా వేయ్

మధుశాలలో చషకాన్నయి

అందివస్తా

 

నుదుట ముడిచిన సందేహాలను

వాయిదా వేయ్

కంటి చివర ఆనంద ధారలు

కురిపిస్తా

 

రగులుతున్న దేహాన్ని

వాయిదా వేయ్

శీతల గంధమై

హత్తుకుంటా

*

సహజత్వ ప్లానిటోరియం

 

నిన్నో మొన్నటిలా…

satya1

Art: Satya Sufi

ఫిడెల్ కో గీతం

Art: Nivas

Art: Nivas

  • చేగువేరా

~

నీవు సూర్యుడుదయిస్తాడని చెప్పావు.

వెళ్దాం పద

ఆ గీయని దారుల వెంట

నీవు ప్రేమించే ఆ ఆకుపచ్చని మొసలిని విడిపించేందుకు.

 

పద వెళ్దాం,అవమానాల్ని

చీకటి విప్లవ తారల నుదురులతో ధ్వంసం చేస్తూ.

విజయాన్నే పొందేద్దాం లేదా మృత్యువునే దాటేద్దాం.

 

మొదటి దెబ్బకే అడవంతా

క్రొత్త ఆశ్చర్యంతో మేల్కొంటే

అప్పటికపుడే ప్రశాంత సమూహమై

మేమంతా నీ పక్కన నిలిచేస్తాం.

 

ఎప్పుడు నీ గొంతుక

భూమి, న్యాయం, తిండి, స్వేచ్ఛ ల

నాలుగు గాలులనూ చుడుతుందో

అపుడే నీ సరి మాటలతో

నీ పక్కన నిలిచేస్తాం.

 

ఎప్పుడు సాయంత్రానికి

నియంత పై పని ముగుస్తుందో

అప్పటికపుడే కడపటి కదనానికి

మేమూ నీ పక్కన నిలిచేస్తాం.

 

 

ఎప్పుడు క్యూబా బాణపు దెబ్బను

క్రూర మృగం చవిచూస్తుందో

అపుడే పొంగే గర్వపు గుండెలతో

నీ పక్కన నిలిచేస్తాం.

 

ఆ ఎగురుతూ బహుమతులతో ఆకర్షించే

అందమైన గోమారులు మా ఐక్యతను ధ్వంసం చేస్తాయనుకోకు.

మాకు వారి తుపాకులు కావాలి, వారి తూటాల రాయి కావాలి

యింకేమీ వద్దు.

 

అమెరికా చరిత్ర కు పయనించేప్పుడు

మా దారిన అడ్డంగా ఆ ఇనుమే నిలుచుంటే

మా గెరిల్లా ఎముకలు కప్పుకునేందుకు

క్యూబా కన్నీటి తెరలనడుగుతాం

ఇంకేమీ అడగం.

(అనువాదం : విజయ్ కోగంటి )

రెక్క చాటు గెలుపు

art: Tilak

art: Tilak


 

గాల్లో చేతులు చాపి నిరాధారంగా నిల్చున్నపుడు
నా కడుపులోంచి మొలిచిన చిరు నక్షత్రానివి నువ్వు
నిన్నెత్తుకుని నడిచిన ప్రతీ అడుగూ
దాటొచ్చిన ప్రతీ క్షణమూ
దు:ఖ పూరిత బెంబేలు హృదయాన్ని
గొంతు చివర అణిచిపెట్టి
ముసుగు చిర్నవ్వుల్ని పూసుకున్నదే
ఇవేళ్టి క్షణం కోసం
ఎప్పుడూ అర్థరాత్రి మెలకువలో
ప్రార్థనా పూరిత పెదవులేవో కదులుతూండేవి
కంటి చివర ధారాపాతంగా
ఏవో జ్ఞాపకాలు సలుపుతూ ఉండేవి
ఇరవై రెండేళ్లుగా
నిన్ను మోస్తున్న
బరువేదో ఎక్కడైనా
కాస్త భుజమ్మార్చుకోవాలనిపించేది
గుర్తున్నాయా నాన్నా-
నెలకొక్కసారే కొనగలిగిన చాక్లెట్టు
నెలకొక్కసారే తినగలిగిన ఐసుక్రీము
ఇరవై రెండేళ్లు త్వరగా గడవలేదు
అనుక్షణం దు:ఖాల్ని
మొయ్యలేక పాషాణమై పోయిన
కనురెప్పల మీదుగా
జారని గతమై
వెకిలి ప్రపంచం వెంట
విరిగిపోయిన హృదయాన
విదిలించుకోలేని ముళ్ళై
దారి పొడవునా
బండరాళ్లనే పరిచి
గతుకుల్నే మిగిల్చి
రోజొక పరీక్షగా
ఇరవై రెండేళ్లు  ఇట్టే గడవలేదు
అయినా బతికుండాలనిపించేది
ఇవేళ్టి నీ కోసం
రెండు పిడికిళ్లూ బిగించి
గుండె నిండా ఊపిరి పీల్చి
ఏ దారైనా నడవాలనిపించేది
అలసట తీరదు
దు:ఖం ఆగదు
అయినా ముందు తప్ప వెనుక
చూడని  కాలమై ప్రవహించాలనిపించేది
నీ ముఖమ్మీద ఈ నిశ్చింత చూడడానికీ
నీ కళ్లల్లో గెలుపు కాంతిని గుండె నింపుకోవడానికీ
ఇరవై రెండేళ్లుగా
నీ వెనుక మేరు పర్వతమై నిలబడాలనిపించింది
అవును నాన్నా!
నీ కాళ్ల మీద నువ్వు నిలబడగలిగే
ఈ రోజు కోసం
సప్త సముద్రాలు
విరిగిన రెక్కల్తోనే ఈదాలనిపించింది
ఇన్నాళ్లుగా ఎప్పుడూ ఆగకుండా
అలిసిపోయిన మస్తిష్కం
డస్సిపోయిన శరీరం
ఇపుడిక విశ్రమిస్తున్నా
నీ రెక్క చాటు గెలుపునై
నీతో పరుగెత్తుతూనే ఉంటాను
నీ శమైక స్వేదాన్నై
ఎప్పుడూ నీ కంఠాన్ని కౌగలించుకునే ఉంటాను
——

 

నిశ్శబ్దసంకేతం

రాజ్యమా ఉలికిపడకు

Art: Mandira Bhaduri

Art: Mandira Bhaduri

యే దిక్కునుండో
నోట్లు రాలుతున్న శబ్దం

కన్నీళ్లు
కరెన్సీనోట్ల ముందు
మంచుగడ్డలై మౌనం వహిస్తుతుంటే
కుబుసం విడిచిన రాజ్యం
కొత్త నవ్వులు నవ్వుతుంది

గుండెల్లో
లాండ్మైనింగ్ జరుగుతున్నట్టు
కరెన్సీ నోట్ల బాంబులు

అక్కడో సగటు మనిషి
తలగడ కింద నోట్లతో
శూన్యంలోకి చూస్తూ
తిరగబడ్డ ఆకాశానికి
శాపనార్థాల రాళ్లు విసురుతున్నాడు

ఆశలని మోసిన భుజాలు
ATM ల ముందు
కనబడని శిలువతో కూలబడుతుంటే
అచ్చేదిన్ స్టాంపును వీపులపై ముద్రిస్తూ
కాషాయపు చువ్వలు

రాజ్యమా ఉలికిపడకు
నీ వోటే అది కళ్లు పెద్దవి చేసిచూడు

యే దిక్కునుండో
నోట్లు రాలుతున్న శబ్దం
కాళ్లు భూమిలో దిగబడుతుంటే
వినిపిస్తున్న దేశభక్తిగీతం.

*

వాళ్ళు ..

Art: Satya Srinivas

Art: Satya Srinivas

 

 

*

 

ఇన్నాళ్లూ ఏమైపోయావ్‌?

 

Art: Mandira Bhaduri

Art: Mandira Bhaduri

 

 

ఇన్నాళ్లూ ఏమైపోయావ్‌

ఒకరి స్వేదాన్ని

ఒకరు చిందిస్తున్నవేళ అడుగుతుందామె

చేపలా మెలికలు తిరుగుతాడతను

నాకు పెద్ద చేపలంటే ఇష్టం, కానీ ఆర్నెళ్లే

తర్వాత రుచి ఉండవు అంటుందామె

ఎందుకలా

పాత్రలతో అనవసరమైన చప్పుళ్లు అంటాడతను

కాపీకప్పులో అలసటను ఊదేస్తూ

ఇది

నాజీవితానికి సింబాలిజం అంటుందామె

ఫోన్‌ పక్కనపడేస్తూ

గాంధీని చదవాలోయ్‌ …

అబద్ధమెంత రుచికరమో తెలుస్తుంది-

లౌక్యంగా నవ్వేస్తుందామె.

 

 

అమ్మా! ఇదిగో నీ కుమారుడు

rafi

Art: Rafi Haque

 

అవునమ్మా!

నీ కొడుకే దొరుకుతాడు

హంతకుల చేతికి ఉరి తాడు

నిజమేనమ్మా !

నీ కొడుకు ఏం నేరం చేసాడని

పొట్టనపెట్టుకున్నారు ?

నీ విలాపాల వాక్యాల నిండా

నీ కడుపుకోత కనిపిస్తూనే వుంది

నీ గొంతు ఘోష లోంచి

అరణ్య హింస వినిపిస్తూనే వుంది

నీ కొడుకేమైనా

యువ రాజకీయ నాయకుడా

సినిమా కథా నాయకుడా

నిలువెత్తు  ఫ్లెక్సీలలో

నిలబడి కనబడడానికి

నీ కుమారుడేమైనా వీధి రౌడీ నా

నెంబర్ వన్  కేడీనా

బలిసిన మంత్రిగారి కుమారుడా

తెలిసిన కుర్రకారు కుబేరుడా

ఏం చేసాడని

మగత నిద్రలో మట్టుపెట్టారు

ప్లాస్టిక్ సంచిలో కలిపికుట్టారు

నీ కొడుకు మాన భంగం చెయ్యలేదే

నిర్భయ కేసులో  ఇరుక్కోలేదే

తాగి వాహనం నడపలేదే

కారు చక్రాల కింద ఎవరినీ చంపలేదే

బాల చంద్రుడిలాంటి వాణ్ణి

బలితీసుకున్నారు  కదా

నువ్వు నెత్తీ నోరు బాదుకొని

గుండె బావిలోంచి నెత్తుటి కన్నీళ్ళని చేదుకొని

ఎంత ఏడిస్తే మాత్రం

కొడుకొస్తాడా తల్లీ

వేట గాళ్ళ ఉచ్చుల్లో

ప్రాణం పోయిన పసికూన

రెండు పదులు దాటకుండానే

తెగిపోయిన అడవి వీణ

న్యాయం ఇక్కడ అమ్ముడవుతుంది

ధర్మం ధరకు లొంగిపోతుంది

దీన్ని ధిక్కరించిన వాడే  నీ కొడుకు

కొత్త సమాజం కోసం

గొంతెత్తిన వాడు

కొత్త సర్కారుని స్వప్నించిన వాడు

శిరీష కుసుమం లాంటి కుమారుణ్ణి కోల్పోయిన దుఖ్ఖితు రాలా

నిజంగా నీ కొడుకు

చనిపోలేదమ్మా!

అడవి తల్లి కడుపులో

దాచుకుంది చూడు

తునికాకు పచ్చదనంలో ఉన్నాడు

తుడుం మోతలో వున్నాడు

కొమ్ము బూర లో ధ్వనిస్తున్నాడు

తూర్పు వనంలో వికసిస్తున్నాడు

పాల పిట్టలా నవ్వుతున్నాడు

పూల బుట్టలా పరిమళిస్తున్నాడు

తేనె తుట్టె లో వున్నాడు

అగ్గి పెట్టెలో వున్నాడు

రేపటి వాగ్ధానం కోసం

వసంత కాల మేఘమవుతున్నాడు

భూమి పుత్రుల నాగేటి చాళ్ళ కోసం

రేపటి  భూపాల రాగమవుతున్నాడు

తట్టుకో తల్లీ

కడుపు ఒడిని పట్టుకో తల్లీ

రేపటి కాలం మరో కొత్త కొడుకుని ప్రసాదిస్తుంది

కొత్త ఉద్యమ సూర్యుణ్ణి ప్రసవిస్తుంది

కొత్త నక్షత్రమై ప్రభవిస్తుంది

×××××