కథ అంటే ఒక ఆవాహన..

 

 

రాయడమంటే ఏమనుకుంటున్నావు…?

 నడిరోడ్డులో నిన్ను నువ్వు నగ్నంగా నిలబెట్టుకోవడమే….రాయడమంటే నీలోపలి అగ్ని గుండాన్ని బద్దలు కొట్టుకోవడం….

 నీకు జరిగింది కథ కాదు– నీలో జరిగింది కథ.

ఈ మూడు ముక్కలు చాలు. కథను, కథా రచనను వెంకట్ సిద్ధారెడ్డి ఎలా భావిస్తున్నారో చెప్పడానికి. మొదటి కథ సోల్ సర్కస్ తోనే ప్రతిభ చాటుకున్నారు సిద్దారెడ్డి.  సోల్ సర్కస్, కాక్ అండ్ బుల్ స్టోరీ, టైం ఇన్ టూ స్పీడ్  ..ఇప్పటి వరకూ రాసింది మూడు కథలైనా ప్రతీ కథా దేనికదే  ప్రత్యేకమైనది.  తనదైన శైలితో, భిన్నమైన గొంతుకతో కథారచన సాగిస్తున్న వెంకట్ సిద్ధారెడ్డితో చందు తులసి  మాటా మంతీ.

 

మొదటి కథ సోల్ సర్కస్ తోనే ఆకట్టుకున్నారు. ఆ కథ వెనక నేపథ్యం ఏమిటి..?

ఎప్పటినుంచో ఓ మంచి కథ రాయాలని అనుకుంటున్నాను. ఏదో రాయాలి అని ఆలోచించడం. ఏం రాయాలో మాత్ర స్పష్టత లేదు. అలా చాలాకాలం పాటూ ఆలోచించగావచ్చిన కథ సోల్ సర్కస్. ఈ కథే కాదు. మిగిలిన కథలు కూడా అంతే. కథ రాయాలనుకున్నపుడు ఓ ఆలోచన….మెరుస్తూ ఉంటుంది కానీ…కచ్చితంగా ఇదీ అన్న స్పష్టత ఉండదు. ఏదో కొంత రాయడం, దిద్దడం, మళ్లీ రాయడం, దిద్దడం….ఇలా అనేక సార్లు జరుగుతుంది. ఓ వారానికో, సంవత్సరానికో కథ మీద పట్టు దొరుకుతుంది.  ఇక ఆ తర్వాత కథ మనం రాయాల్సిన అవసరం ఉండదు. కథే నాతో రాయిస్తుంది.  ఉదాహరణకు సోల్ సర్కస్ కథలో చిత్వాన్ పాత్ర చనిపోతుందని మొదట కథ రాసేటపుడు నాకు కూడా తెలీదు. అలా రాస్తూ పోతుంటే కథ నన్ను ఆవహిస్తుంది. ఆ తర్వాత వెనక్కు చూసుకోవాల్సిన అవసరం ఉండదు. దానంతట అదే సాగిపోతుంది.
సాధారణంగా మనం చాలా కథలు చదువుతుంటాం. కానీ కథతో  పాటూ గుర్తుపెట్టుకునే పాత్రలు అరుదుగా వుంటాయి. అలాంటిదే చిత్వాన్ పాత్ర.  చిత్వాన్ పాత్రకు మీ జీవితంలో ఎవరైనా ప్రేరణ ఉన్నారా..?
కచ్చితంగా ఫలానా వ్యక్తి ప్రేరణ అని చెప్పలేను కానీ….నేను హైదరాబాద్ కేంద్రీయ విశ్వవిద్యాలయం లో చదివేటపుడు నాకో ఫ్రెండ్ ఉండేవాడు. అతను నన్ను బాగా ఇన్ స్పైర్ చేసినాడు. సాహిత్యం అంటే ఏమిటి..? అసలు ఏ సాహిత్యం చదవాలి. అని నాకు చాలా సలహాలిచ్చేవాడు. దేశ, విదేశాల్లోని మంచి సాహిత్యం గురించి పరిచయం చేశాడు. అలా ఆ సాహిత్యం చదువుతూ అతనితో గంటలు గంటలు చర్చించే వాడిని. ఇక సాహిత్యాభిలాష పక్కకు పెట్టి చూస్తే…వ్యక్తిగతంగా ప్రవర్తన, ఆలోచన అన్ని రకాలుగా ఓ ప్రత్యేకతతో ఉండేవాడు. అలా  అతని గురించి ఓ కథ రాద్దామనకున్నాను. అతనికో భిన్నమైన నేపథ్యం ఉండాలని భావించాను. అప్పుడే ఆలూరి బైరాగి గారి దరబాను కథ చదివి ఉండడం వల్ల అయ్యుండొచ్చేమో – చిత్వాన్ కి నేపాలీ బ్యాక్ డ్రాప్ అయితే ఎలా ఉంటుంది అనుకున్నాను.  అలా నేపాల్ గురించి వివరాలు సేకరిస్తుండగా…నేపాల్ లోని ఓ అడవి చిత్వాన్ అని తెలిసింది. అలా చిత్వాన్ పేరు పరిచయమైంది.  అలా ఆ పాత్రకు చిత్వాన్ అని పేరు పెట్టాను.

kathana

ఇప్పటికే సినిమా అనే మరో మాధ్యమంలో ఉన్న మీరు…. ఇలా కథల వైపు ఎందుకు దృష్టి సారించారు. .?
నన్ను అపార్థం చేసుకోనంటే….నన్ను నేను సంతోష పరుచుకోవాడానికి కథలు రాస్తున్నాను. అంటే ఇపుడొస్తున్న కథలేవీ నాకు పూర్తిగా నచ్చడం లేదు. అలాగని ఇపుడొస్తున్న కథలు బాగా లేవని కాదు. మంచి కథలు చాలా వస్తున్నాయి. కానీ ఆ మంచి కథలు కూడా వ్యక్తిగతంగా నన్ను సంతృప్తి పరచడం లేదు. నాకేవో వేరే కథలు కావాలి. అవి ఇలా ఉండాలని చెప్పలేను కానీ, గతంలో అలాంటి కథలు బైరాగి, త్రిపుర, ఆర్.యస్ సుదర్శనం, ఆడెపు లక్ష్మీపతి లాంటి వారు రాయగా చదివాను. వేరే భాషల్లో చాలానే చదివాను. అలాంటి కథలు ఇప్పుడు చాలా కొద్ది మంది రాస్తున్నారు. మెహర్, వంశీధర్, మహి ఇలా కొత్త వాళ్ళు కొత్త టెక్నిక్ తో కథలు రాస్తున్నారు. కానీ ఇప్పుడు రాస్తున్న వాళ్లు రాయగలిగి కూడా విరివిగా రాయడం లేదు. ఆ అసంతృప్తిలోంచి, నాకు నచ్చే కథలు నన్ను నేను సంతృప్తి పరుచుకునేందుకు రాస్తున్నాను. మంచి కథలు రావడం లేదని కాదు…కానీ నాకు నచ్చే కథలు రావడం లేదన్న అసంతృప్తిలోంచి మొదటి కథ సోల్ సర్కస్ రాశాను.

అది రాయడం వెనుక దాదాపు పదేళ్ల వెయిటింగ్ పీరియడ్ ఉంది. ఇది నేను మొదటి కథ అంటున్నాను కానీ, నేను 8th క్లాస్ లో ఉండగా నా కథ ఒకటి చతురలో వచ్చింది. ఒక ఇంగ్లీష్ కథ కి అనుకరణ అది. ఆ తర్వాత 2005 లో నాలుగైదు కథలు నవ్యలో వచ్చాయి. తర్వాత బ్లాగుల్లో కూడా రెండో మూడో కథలు రాశాను. కాబట్టి సోల్ సర్కస్ మొదటి కథ కాదు కానీ, నాకు నచ్చినట్టు రాసిన మొదటి కథ అది.

2005 లో కథలు రాసిన తర్వాత, ఉద్యోగం, ఆ తర్వాత సినిమాల్లోకి వచ్చాక కథలు రాస్తానని అనుకోలేదు. కానీ రాస్తే బావుంటుందని మాత్రం ఎక్కడో ఉండేది. కానీ రాస్తే అంతకు ముందు రాసిన స్టైల్ లో మాత్రం రాయకూడదని అనుకునే వాడిని. మరి నేను రాయాలనుకునే కథ స్టైల్ ఏంటి? అనే ప్రశ్న మాత్రం అలాగే ఉండిపోయింది.

ఒక రోజు ఢిల్లీలో ఉండగా ఫుట్ పాత్ మీద మురకామీ అండ్ ది మ్యూజిక్ ఆఫ్ వర్డ్స్ అనే బుక్ దొరికింది. అప్పటికే నాకు మురకామీ అంటే చాలా ఇష్టం. ఆ పుస్తకంలో మురకామీ ఒక ఇంటర్వ్యూలో చెప్పిన ఒక విషయం నన్ను బాగా ఆకట్టు కుంది.

 

I suspect that there are many of you in the audience who think it strange that I have talked all this time without once mentioning another Japanese writer as an influence on me. It’s true: all the names I’ve mentioned have been either American or British. Many Japanese critics have taken me to task for this aspect of my writing. So have many students and professors of Japanese literature in this country.

The simple fact remains, however, that before I tried writing myself, I used to love to read people like Richard Brautigan and Kurt Vonnegut. And among Latin Americans I enjoyed Manuel Puig and Gabriel Garcia Marquez. When John Irving and Raymond Carver and Tim O’Brien started publishing their works, I found them enjoyable too. Each of their styles fascinated me, and their stories had something magic about them. To be quite honest, I could not feel that kind of fascination from the contemporary Japanese fiction I also read at that time. I found this puzzling. Why was it not possible to create that magic and that fascination in the Japanese language?

So then I went on to create my own style.

ఇది చదివాక నాకు బల్బ్ వెలిగింది. అప్పట్నుంచే మళ్లీ కథలు రాయాలనిపించింది.

 

తెలుగులో మీకు నచ్చిన కథా రచయిత..? కథ…?
అలా చెప్పాలంటే చాలా మంది ఉన్నారండీ.  ముఖ్యంగా శ్రీపాద, మల్లాది లాంటి రచయితలు చాలా ఇష్టం.  త్రిపుర, బైరాగి రచనలు కూడా చాలా ఇష్టంగా చదువుతాను. అలాగే  కంఠమనేని రాధాకృష్ణ మూర్తి గారి కథలు బాగా ఇష్టం. నా దృష్టిలో  తెలుగు కథా రచయితల్లో  ఆయన చాలా గొప్ప రచయిత. ఆ తరహా కథలు తెలుగులో ఇంకెవరూ రాసినట్టు లేరు. ఆయన కథలని ఫలానా వర్గానికి చెందుతాయనో, లేదా ఓ విభాగానికి చెందుతాయనో చెప్పలేని ఏ జాన్రా లోనికి ఇమడని కథలు రాసారాయన.  తెలుగులో  ఉత్తమ కథల్లో ఆయన రాసినవీ తప్పకుండా ఉంటాయి.

మీ కథల్లో ఓ లోతైన తాత్వికత, అన్వేషణ కనిపిస్తుంది…?
బహుశా అది నా వ్యక్తిగత జీవితం, ప్రస్తుతం నా జీవితంలోని పరిస్థితుల వల్ల ఆ తరహా ఆలోచన కనిపిస్తుండవచ్చుననుకుంటా.  హెచ్. సీ.యూలో చదువు పూర్తై ఓ పెద్ద కార్పోరేట్ కంపెనీలో ….లక్షల రూపాయల వేతనం తీసుకుంటూ ఏ సమస్యా లేకుండా జీవితం గడిపిన నేను…ఆ తర్వాత అది జీవితం కాదని తెలుసుకున్నాను. ఓ గమ్యం కోసం, లక్ష్యం కోసం  ఉద్యోగం వదిలేసి ఇండియాకొచ్చాను.  నా గమ్యాన్ని చేరుకునే క్రమంలో ప్రతీక్షణం ఇప్పుడు నేను సంఘర్షణ అనుభవిస్తున్నాను.  రేపు ఎలా గడుస్తుందో తెలీని పరిస్థితి…అభద్రత. బహుశా ఇలాంటి వన్నీ నా ఆలోచనను ప్రభివితం చేస్తుండవచ్చు.  నా బాధను ప్రపంచానికి  చెప్పాలనన్న తపన, ఆరాటం …ఇవన్నీ కూడా నాకు తెలియకుండానే నా కథల్లో ప్రతిఫలించి ఉండవచ్చు.
కవికి గానీ, కథకుడికి గానీ…పోనీ ఏ సృజనకారుడికైనా సామాజిక బాధ్యత ఉండాలని మీరు నమ్ముతారా. ?
ఇలాంటి వాటి మీద నాకు స్పష్టంగా ఓ అభిప్రాయమంటూ లేదు కానీ….ఏదైనా కవితో, కథో రాసేముందు మన భావాలని స్వేచ్ఛగా వ్యక్తీకరిస్తాం. అంతే కానీ సామాజిక బాధ్యత, స్పృహ ఇలాంటి వాటి గురించి ఆలోచించం. ఐతే మన రాతల వల్ల సమాజానికి చెడు చేయకుంటే చాలు అనుకుంటాను.

 

venkat4కానీ మీ కాక్ అండ్ బుల్ స్టోరీ… ఓ సామాజిక అంశాన్ని చర్చించింది.
అక్కడికే వస్తున్నాను. ఆ కథ వచ్చిన సందర్భంలో ఆ రోజు ఉన్న పరిస్థితుల మీద…. మా నెల్లూరు యాసలో ఓ కథ రాయాలనుకున్నాను. అలా కాక్ అండ్ బుల్  కథ వచ్చింది. వాస్తవానికి ఆ కథ మా ఊరిలో జరిగిన ఓ చిన్న  సంఘటన స్ఫూర్తితో రాసినది.

 

మనం రాసిన కథ సమాజం పైన ప్రభావం చూపుతుందా. ?
చూపుతుందనే అనుకుంటాను. కానీ ఆ ప్రభావం వెంటనే కనిపించకపోవచ్చు. కథ చదివిన పాఠకుడికి మనసులో ఎక్కడో ఆ కథ దాగి వుంటుంది. ఏదో ఓ దగ్గర, ఎప్పుడో అప్పుడు కథలోని ఇతివృత్తం, సందేశం పాఠకుడిని తప్పక ప్రభావితం చేస్తుంది. కాబట్టి కథ గానీ మరోటి గానీ …ప్రభావం చేస్తాయనే అనుకోవాలి.  ఉదాహరణకు ఈ మధ్య అల్లం వంశీ రాసిన మిరకిల్ కథ చదివాను. నాకు చాలా నచ్చింది. అదే విషయం చాలా మందికి చెప్పాను. దాన్ని మిత్రుడు కత్తి మహేశ్ షార్ట్ ఫిలింగా కూడా తీస్తున్నారు. రిజర్వేషన్ సమస్య గురించి సున్నితంగా లోతుగా చర్చించిన కథ అది.  దళితులు మాల పల్లె లోనుంచో, మాదిగ గూడెంలో నుంచో మన మధ్యకి వచ్చే దాకా రిజర్వేషన్ సమస్య కొనసాగుతుంది. కాబట్టి సామాజిక సమస్యల మీద వచ్చే కథలు మన మీద ఎంతో కొంత ప్రభావం చూపుతాయి.

 

సాధారణంగా కథలు, నవలలు రాసి సినిమారంగం వైపు వెళతారు. మీరు రివర్స్ లో సినిమాల నుంచి కథల వైపు వచ్చారు.
సినిమా కానీ, కథ కానీ ఏదైనా ప్రాథమికంగా సృజన, అనుభూతి ప్రధానమైనవే కదా. సినిమాలకు స్క్రీన్ ప్లే రాస్తున్నపుడే…ఓ దృశ్యాన్ని ఎలా విజువల్ గా చూపించాలో ప్రయత్నిస్తాము. అలాగే నా కథల్లో కూడా విషయాన్ని   సాధ్యమైనంత ఎక్కువగా విజువలైజ్ చేయడానికి ప్రయత్నిస్తాను. అందుకే నా కథలు చదివిన వాళ్లు..ఆ అనుభూతి ఫీలయ్యామని చెపుతుంటారు.
మీ కథల్లో చీకటిని ఎక్కువగా నేపథ్యంగా తీసుకుంటున్నారు….ప్రత్యేకమైన కారణమేమైనా ఉందా…?
నా జీవితం..అంటే నేను వర్క్ చేసేది పగలు కన్నా రాత్రి ఎక్కువగా ఉంటుంది. నాదంతా చీకటి జీవితం..( నవ్వులు) అందుకే చీకటిని ఎక్కువగా ఇష్టపడుతుంటాను. స్నేహితులతో మాట్లాడుతున్నపుడో, రాత్రి నేను ఆలోచించేటపుడో నా కథలు చీకటిలోనే పుడుతుంటాయి.  చీకటిని ఎక్కువగా రాయడం విజువలైజ్ చేయడంలో భాగంగానే.  సోల్ సర్కస్ కానీ, మిగిలిన కథల్లో కానీ చీకటి ప్రధానంగా వుంటుంది.

 

ఈ మధ్య కొత్తగా కథలు రాస్తున్న తరంలో మూడు కథలతోనే వొక భిన్నమైన శైలిని చూపిస్తున్నారు. కథను చెప్పడంలోనూ ప్రత్యేకత కనబరుస్తున్నారు.

 

అది కావాలనే ఎంచుకున్నదే .  ఫలానా కథలు బాగుంటాయి, ఫలానా కథలు బాగుండవని కాదు కానీ….నేను ఎక్కువగా ఇలాంటి కథలనే  ఇష్టపడుతుంటాను.  చాలా మంది నా కథలు త్రిపుర గారి కథల్లాగా వుంటాయని… త్రిపుర గారి ప్రభావం వుందని అన్నారు. ప్రధానంగా సోల్ సర్కస్ కథకొచ్చిన స్పందన.  జపాన్ రచయిత హరుకీ మురకామీని నేను ఎక్కువగా ఇష్టపడతాను.  కేవలం ఓ చిన్న వాక్యంలో ఎంతో పెద్ద అర్థాన్నిచ్చేలా అద్భుతంగా రాయగల రచయిత ఆయన. అసలు అలా రాయొచ్చని మనకు ఊహకు కూడా తట్టని విషయాన్ని ఎంతో నేర్పుగా చెబుతారాయన.  ఉదాహరణకు మీరు సోల్ సర్కస్ కథలో చూడొచ్చు. ఓ అమ్మాయి  కాఫీ కలుపుతుంటే అక్కడ అనేక భావాలు కనిపిస్తాయి. అది మురకామీ లాగా రాయాలని ప్రయత్నించి రాసిందే.  అలా రాయడం నాకు చాలా ఇష్టం.

 

కథా రచయితగా మీకంటూ ఎలాంటి గుర్తింపును కోరుకురుంటున్నారు. ?
నాకలాంటి ఉద్దేశం లేదు. భవిష్యత్ లో  నేను ఇంకో కథ రాస్తానో లేదో కూడా తెలియదు.  రాయాలనైతే ఉంది కానీ ఎప్పుడు రాస్తానో నాకే తెలీదు. రాయకపోవచ్చు కూడా. కథ రాయాలంటే నేనందులో జీవించాలి. దానికి చాలా సమయం పడుతుంది.  ప్రస్తుతానికి నాకంత సమయం లేదు. రాయాలనిపించినప్పుడు రాస్తాను అంతే.

 

ఇపుడు ….మీతో పాటూ రాస్తున్న కొత్త తరం  రచయితల కథలు ఎలా వుంటున్నాయి…?
ఇపుడు గతంలో కన్నా చాలా అవకాశాలు పెరిగాయి. చాలా మంది రాస్తున్నారు. ముఖ్యంగా వెబ్ పత్రికలు వచ్చిన తర్వాత ఫలానా విధంగా రాయాలనే  కండిషన్స్ పోయాయి. గతంలో కొన్ని ఆంక్షలు వుండేవి. ఇప్పుడు అవి లేవు కదా. కొత్త ప్రయోగాలకు అవకాశం పెరిగింది.  ముఖ్యంగా ఇన్ని పేజీలే వుండాలనే నిడివి సమస్య  పోయిన తర్వాత మంచి కథలు రావడానికి అవకాశం వచ్చింది. నా కథలదీ అదే పరిస్థితి. ఇన్ని పేజీల్లోనే రాయాలంటే నా కథలు వెలుగు చూసేవి కాదు. అంతర్జాల పత్రికల వల్ల కథలకు, రచయితలకు మేలు జరిగింది. ఇది మంచి పరిణామం. కాబట్టి భవిష్యత్ లో కూడా మరిన్ని మంచి కథలు రావడానికి అవకాశం వుంది.

 

మీ నేపథ్యం గురించి చెబుతారా..?
మాది నెల్లూరు జిల్లా.  హైదరాబాద్ సెంట్రల్ యూనివర్శిటిలో చదివిన తర్వాత టీసీఎస్ లో పనిచేసాను. యూకేలో ఐదేళ్పు పనిచేసాను. సాఫ్ట్ వేర్ రంగంలో పనిచేశాక ఇక చాలనిపించింది. అప్పటికే పెళ్లయింది.  ఇద్దరమూ ఉద్యోగాలు వదిలేశాము.  తను కర్నాటక సంగీతంలో సాధన చేస్తూ ఇప్పుడిప్పుడే తనకంటూ ఒక ప్రత్యేక స్థానాన్ని ఏర్పరుచుకుంటోంది.  నేను సినిమా రంగంలో పనిచేస్తున్నాను. సినిమాకోసం ప్రయత్నం చేస్తున్నాను.  నేను కథ రాసేటపుడు పాఠకులు మెచ్చుకోవాలనుకునో, ప్రశంసలకోసమో రాయను. మొదట… పాఠకుడిగా నేను సంతృప్తి చెందాలి. అలాగే నేను రాసిన చాలా కథల వెనుక రంజని తో జరిగిన డిస్కషన్స్ కారణం. నేను రాసిన తర్వాత మొదట తనే చదువుతుంది. తనకి నచ్చితే నాకు చాలనిపిస్తుంది. నేను రాసిన  మొదటి కథను మా అమ్మకు చూపించాను. మా అమ్మ బాగా చదువుతుంది. మా అమ్మకు నా కథ నచ్చింది. ఆ విషయాన్ని నేను గర్వంగా చెప్పుకుంటాను.

venkat7
నేను సాహిత్యం చదవడానికి, రాయడానికి ప్రధానమైన కారణం మా అమ్మే. మా అమ్మ నాతో చాలా సాహిత్యం చదివించింది. ఐదు, ఆరు క్లాసుల్లో ఉండగానే యండమూరి లాంటి రచయితల పుస్తకాలన్నీ చదివేశాను. మా ఇంట్లో ఉన్న పరిస్థితుల వల్ల నేను  మా అమ్మ మేం చదివిన వాటి గురించి చర్చించుకునే వాళ్లం. అలా సాహిత్యం పైన ఆసక్తి కలగడానికి కారణం అమ్మే. మా నాన్న కూడా చదువుతారు గానీ ఏమీ మాట్లాడరు.

సినిమా ప్రయత్నాలు ఎంతవరకు వచ్చాయి…?
నా మొదటి కథ లాగే ఇప్పటికీ  సినిమా విషయంలో స్పష్టత లేదు. సినిమా తీయాలని అనుకుంటున్నాను కానీ ఎలాంటి సినిమా తీయాలనేది ఇప్పటికీ తెలీదు.  నేను ఏదైతో ఆలోచిస్తానో దాన్ని క్లియర్ గా చెప్పగలగాలి. సోల్ సర్కస్ కథ కోసం …పదేళ్లు ఆలోచించాను. సంఘర్షణ పడ్డాను.  అలాగే సినిమా కోసం కూడా ఎంత కాలమైనా ఎదురు చూస్తాను.

 

(మిత్రుడు మహి బెజవాడకు కృతజ్ఞతలతో…)