కవితాత్విక కథ ‘వాంగ్మూలం’

rm umamaheswararao

ఉమా మహేశ్వరరావు

నా స్నేహితురాలు ఒకరు ఒక సంఘటన గురించి చెప్పిన మాటలు తరచూ గుర్తుకొస్తూ ఉంటాయి. ఆమె, ఆమె స్నేహితుడూ సముద్రంలో మునుగుతున్నారంట. ఆనందమూ అలలూ ఒకదానితో ఒకటి పోటీ పడుతున్న వేళ, హఠాత్తుగా విరుచుకుపడ్డ ఒక అల ఆ ఇద్దర్నీ లోపలికి గుంజేసుకుంది. ఇక అంతా ముగిసింది అని అర్ధమయిపోయింది వాళ్ళిద్దరికీ. అప్పుడొక అల ఎదురొచ్చి, ఈడ్చి విసిరేసిందంట ఇద్దర్నీ గట్టు మీదకి. చావుకీ బతుక్కీ మధ్యన ఉండే సున్నితపు రేఖను చూసిన ఆ ఇద్దరూ తడి ఇసుక మీద కూలబడి వెక్కి వెక్కి ఏడ్చిన ఆ క్షణాల గురించి ఆమె ఇట్లా చెప్పింది.. ‘ఇంకొన్ని క్షణాలు..కొన్నే..అంతా అయిపోయి ఉండేది కదా, హాయిగా , ప్రశాంతంగా అని ఏడుపు తన్నుకొచ్చింది నాకు. అప్పుడే అతనూ ఏడుస్తున్నాడు, అయ్యో..అన్యాయంగా ముగిసిపోయి ఉండేదే అని.’

– విన్నపుడు విడ్డూరంగానే అనిపించినా, ఈ మాటల లోతు అర్ధమయ్యేకొద్దీ ఇవి మరింతగా నన్ను వెంటాడడం మొదలుపెట్టాయి. ఎన్నో సందర్భాలను కొత్తగా గుర్తు చేస్తునేవున్నాయి.

నాలుగేళ్ళ కిందట.. పడవ అంచున నిలబడి నయాగరా కిందకి ఇంకా ఇంకా దగ్గరవుతూ, ఆ జడిలో, ఆ జలపాతపు హోరులో ముద్ద ముద్దయిపోతూ, ఆ మహా సౌందర్యం ముందు మోకరిల్లి, ‘ఇక చాలు’ అనిపించిన క్షణం గుర్తుకొచ్చింది.

పాతికేళ్ళకి ముందు.. తిరుమల కొండకు తొలి నడకలో, వాన వెలిసిన సాయంత్రం అవ్వాచారి కోన బండ అంచున నిలబడి, దిగజూసినపుడు, ఓహ్..మసక కమ్మిన లోయలోపలి మరో లోకపు వింత శబ్ద సంగీతంలో మైమరచి దూకేద్దామనిపించిన క్షణం గర్తుకొచ్చింది.

ఇంకా ఎంతో ముందు.. పిర్రల మీద చినిగిన నిక్కర్లేసుకుని ఎర్రమట్టి లారీలెక్కి ప్రళయకావేరిని చీల్చుకుంటూ సముద్రం ముందుకు చేరి, మునిగి, తేలి, ఆడి, నురగలెత్తే ఆ గాఢ నీలిమ, అమ్మలా చేతులు సాచి పిలుస్తున్నట్టు బ్రమసిన క్షణం గుర్తుకొచ్చింది.

అసహ్యం, వికృతం, క్రూర బీభత్సంగా కనిపించే మరణం ఒక మోసకారి, మాయావి, ఒక రహస్య ప్రేయసి. ఒక్కోసారి మరణం మీద మనకున్నది ద్వేషమో, మోహమో అర్ధం కాదు. ఇట్లాంటి మరణం మీద కథ రాసింది స్వాతి బండ్లమూడి. కొత్త పేరు. భలే రాసిందే అని ముచ్చటపడి, కథ అచ్చేసిన వసంత(ఆంధ్రజ్యోతి ఆదివారం పత్రిక ఎడిటర్ )గారికి ఫోన్ చేస్తే కొన్ని వివరాలు చెప్పారు. చిన్న పిల్లే. గట్టి గడుగ్గాయి.  వాక్యంలో, కథనంలో, కథలో ఎంత ఆరిందాతనం!

కథ పేరు వాంగ్మూలం.

ఏభై ఏళ్ల ఒంటరి రచయిత. తాగుబోతు. రాతలో, బతుకులో పండిపోయినవాడు.

ఒక్కటే కథ  అచ్చయిన మరో కుర్ర రచయిత. తెలివి, బిడియం, మొండితనం, పట్టుదలాగల పిల్లవాడు.

ఈ ఇద్దరికీ స్నేహం. ప్రేమ, వాత్సల్యం అతడంటే సీనియర్ రచయితకి. ఆ పిలగాడు ఒక అద్దం అతనికి. తననే చూసుకుంటూ ఉంటాడు పిలగాడిలో. అద్దంలోని తనతో తాను మాట్లాడుతున్నట్టుగానే మాట్లాడుతూ ఉంటాడు కథంతా. వాంగ్మూలం కథ నడక శైలి ఇది. అతను ఎవరితో మాట్లాడుతున్నాడు? పిలగాడితోనా, పాఠకులతోనా, కథ నడుపుతున్న రచయితతోనా, తనతోనేనా? ఏక కాలంలో అందరినీ కలగలిపి తనలో లీనంచేసుకుని మాట్లాడుతూ ఉంటాడు అతను.

ఏం మాట్లాడుతాడు..

పిలగాడి తెలివికీ, వయసులో ఉండే పట్టుదలకీ, మొండితనానికీ మురిసిపోతూ మాట్లాడుతూ ఉంటాడు. తొలి కలయికలో, తాగుడు బల్ల ముందు కూర్చున్న పిలగాడిని, ‘అలాగ ఫోటోలో దేవుడిలా కూచుంటావేం? నిజంగానే తాగవా?’అని అడిగినపుడు అతనికి శివాని గుర్తుకొచ్చింది. శివాని అతని సహచరి. శివాని గురించి పిలగాడికి ఎలా చెబుతున్నాడో చూడండి, ‘సృష్టిలో ఎక్కువైపోయి ప్రతిదాన్నీ లయం చెయ్యడానికి, శిమెత్తినప్పుడు లయతో తాండవమాడ్డానికి తోడుండే శక్తి తన అస్తిత్వాన్నంతా ఆక్రమించకుండా శివుడు ఎలాగాపాడో సగం శరీరం దగ్గరే! ఎలాగో నిభాయించాడు. తట్టుకు నిలబడ్డాడు.’ అట్టాంటి శివాని, మూడేళ్ళ కొడుకుపోయాక ఎన్ని నెలలకీ మనిషి కాలేక తనూ వెళ్ళిపోయింది. శివాని పోయిన రెండు పుష్కరాల తర్వాత అతని జీవితంలోకి వచ్చాడు ఈ పిలగాడు. ‘ ఎప్పటికీ చేతికి తగలని పచ్చగడ్డి పరక కోసం బీడునేలమీద తడుములాడినట్టు తనక్కావల్సిన దేనికోసమో చాన్నాళ్ళు’అతని దగ్గర శివాని వెతుకులాడినట్టుగానే, ఇప్పడు పిలగాడి దగ్గర అతనూ వెతుకులాడుతున్నాడు. ‘పిచ్చిలో ఉన్న ఆనందం పిచ్చోడికి తప్ప తెలీదు’అని తెలిసిన వాడు అతను. కథలు..కబుర్లు..తాగి తూలే మాటలు.. వాటిల్లోనే ఎన్నో తాత్విక సత్యాలు. నిండా పాతికేళ్లు లేని ఆ పిలగాడు అతనితో అంటాడు గదా, ‘ ఐనా పెద్దాయనా! మనమీ కాలంలో పుట్టి ఈ చట్టాలు, ఇప్పుడున్న సమాజమే ప్రామాణికం అనేసుకుని ఏదో రాసేస్తాం కానీ: ఈ స్థలం, కాలం, ఇప్పటి నైతికత ఇవన్నీ అబద్దం, అసంబద్ధం అయి మరో చోట, నక్షత్రాల ధూళి రాలిపడే అనంతమైన శూన్యంలో, ఉల్కాపాతాల మౌనంలో కాంతియుగాలకవతలకి మేధస్సుని పంపి రాయగలిగితేనే సృజనకి అర్ధం’. పాతికేళ్ళ కిందటి ఆవేశమూ, ఇప్పటికీ ఆగని అన్వేషణా గుర్తుచేసాయి అతనికి పిలగాడి మాటలు. తిరిగిన స్థలాలు, బతికిన కాలాలు జ్ఙప్తికొచ్చాయి. అకౌంట్స్ మేనేజర్ ఉద్యోగాన్ని వదిలేసి ఏ రైలో ఎక్కి ఎక్కడో దిగి పల్లెటూరి హోటల్లో టీకప్పులు కడిగి, గోవా బీచ్ లో టాయలెట్ల సఫాయీలో పనిచేసి, అజంతా గుహల్లో గైడుతనం వెలగబెట్టి..ఎన్నెన్నో అనుభవాలు..?! గాలివాటుకి ఎగిరిపోయి పతనమైన పతంగులు. ‘యుగాల తరబడి ఇందరు వెతుకుతున్న ఈశ్వర ప్రేమ హౌరానదికి అవతల ఎక్కడో ఏ ఇరుకు సందుల్లోనో దొరికినప్పుడు’ ఆ  ప్రేమనిచ్చిన బసంతిని గుర్తుచేసుకున్నాడతను. పాతికేళ్ళు నిండని పిలగాడితో, ఆ పిలగాడిలోని తనతో అన్నీ చెప్పేసుకున్నాడతను, ఆర్తిగా, ఆత్రంగా.

ఎందుకు? ఎందుకా పిలగాడి ముందు జీవితాన్ని విప్పి పరిచాడు అతను? ఎందుకంటే, ‘తను ఆగిపోయిన చోటు నుంచి ముందుకు కాకుండా పైపైకి వెళ్ళి, నక్షత్రాల మధ్య ఖాళీలో గడ్డ కట్టిన ఇంకు పెన్నుని గట్టిగా విదిలించికొట్టే దమ్ము’ ఆ పిలగాడికి ఉందనే నమ్మకం కలిగింది కాబట్టి. ఆ నమ్మకం ఆశగా మారుతున్న వేళ పిలగాడు అతనికి రాధ గురించి చెప్పాడు మురిసిపోతూ. కొద్ది నెలలకే పిలగాడి మురిపెపు గొంతులో నిరాశ. వైఫల్యపు ధ్వని. ‘దాని దుంప తెగ, ఎంత దౌర్భాగ్యపు జీవితమండీ’అని ఆ పిలగాడు అన్న మాటతో, అతను, తెగిన పతంగి.. తన దారాన్ని తనే మళ్ళీ ముడేసుకుని, ఈ టైంలో బస్సులుంటాయా అనే ఆలోచన అయినా లేకుండా కొరియర్ కవర్ మీది అడ్రస్ పట్టుకుని పరుగు తీశాడు పిలగాడిని వెతుక్కుంటూ. గది తలుపు తోసుకుని, ‘నేనెవరో చెప్పుకోరా ఇడియట్’ అంటూ అడుగుపెడితే, నేలంతా పరచుకున్న పుస్తకాలు, ఒలికిపోయిన ఇంకు మరకలు, ఒంటిమీద స్పృహ లేకుండా పడివున్న పిలగాడు. డస్ట్ బిన్ లో చింపి పారేసిన డైరీ కాగితాల మధ్యలో రెస్టిల్ షీట్లు.

‘గుండె పగిలిపోతోందిరా చిన్నోడా’ అంటూ అప్పుడంటాడు కదా అతను, ‘నిద్ర మాత్రలేసుకునే ముందు చిన్న చీటీ ముక్క రాయాలనీ, రాసేముందు ఇంటి గోడలకి బీటలేస్తూ మొండిగా బతికే ఏ పిచ్చి పూల చెట్టునో గుర్తు తెచ్చుకుని బతకాలనీ, నీ ప్రాణమ్మీద నీకథికారం లేదనీ, నీ నిరాశకి సమాధానం చెప్పాల్సిన బాధ్యత నీ బతుక్కి లేదనీ, రెండు మైలు రాళ్ళ మధ్య నిశ్శబ్దంలో అలసట తీర్చుకోవాలే కానీ అర్ధంతరంగా ఆగిపోకూడదనీ, ఇలా చేసిన నీ తలపొగరుకి శిక్షగా ‘లవ్యూ రా బంగారు కొండా’ అని ఇక నేనెప్పుడూ చెప్పబోననీ’అతను మందలిస్తూ దుఖిస్తూ..

ఇదీ కథ..

తాగుబోతు రచయిత వదరు మాటల్లా మొదలై లెక్కాపక్కా లేనితనంలోంచి  మూడేళ్ళ బిడ్డనీ, శివానినీ పోగొట్టుకున్న పశ్చాత్తాపపు దుఖంలోంచి, మొండితనపు తెలివి తేటల పిలగాడి ప్రేమలో పడి, కొండల్లోంచి దూకే జలపాతం నదిలా పారినంత నిమ్మళంగా మారి, పిలగాడిలోని తనను  తాను చూసుకుంటూ దిద్దుకుంటూ, తుఫానుకి పెకలించుకుని బయటపడిన వేళ్ళను మళ్ళీ మట్టిలోకి పాదుకుంటూ అతను అతనుగా మారి నిలబడ్డమే కథ. కథలో పిలగాడు ఒక ప్రతిబింబం.  బింబ ప్రతిబింబాల మధ్య స్వగతంలా సాగే  సంభాషణ.  గాఢమైన కవితాత్మక వాక్యాలు, తాత్విక మాటల పోగులు. చిక్కటి కవిత్వం రాసే స్వాతి కథ రాసినా కవిత్వమే పొంగుతుంది. ఒక చోట.. ‘ తనలోని సుఖాన్ని తనకే తిరిగి ఇచ్చే మరో సాధనం కోసం వెర్రెక్కిన శరీరపు కేకలు, ఏ అస్థిపంజరాల్ని కప్పిన అవసరాల్నో చేరిన చోట- ఎవరివో స్త్రీ దేహాలు, స్నేహాలు, దాహాలు, మోహాలు. మొహం మొత్తుళ్ళు, విదిలింపులు, వదిలింపులు, డబ్బుల ఎరలు, ఏ చెట్టువో రాలి నీటివాలుకి కొట్టుకొచ్చిన అడివిపూలు- ఎటర్నల్ స్ట్రగుల్ ఆఫ్ ది యానిమల్ ఇన్ స్టింక్ట్’

ఇంకో చోట- ‘ నీడ నుంచి నిజాన్ని విడదీసి చూపడానికి విషపుటాలోచనలు చేస్తున్న మోసపు ఉదయాన్న: నిశ్చింతగా పడుకున్న రాత్రినెవరో రాక్షసంగా నేల అడుక్కి తొక్కేస్తుంటే, ఆ ఊపుకి రోడ్డు మీద తూలిపడుతున్న ప్రతీదాన్నీ కేర్లెస్ గా చూసుకుంటూ..’

-ఈ చిన్న కథ నిండా ఇట్లాంటివే ఎన్నో.

కథ ముగింపు చదివాక, ఎందుకో వజీర్ రహ్మాన్ ‘చివరికి’ కవిత గుర్తొచ్చింది.

చివరికేం మిగలదు!

చావుని పల్కిన భయానక సర్పం కూడా

నీటిమీద గీతమల్లే చెరిగిపోతుంది

దేహసారాన్ని పీల్చుకుని

సమాధిని చీల్చుకుని

ఏ పిచ్చి మొక్కో మత్తుగా తలెత్తి మాయమౌతుంది

ఏ పుర్రె యెమికో మిగుల్తుంది

ఎండలో దుమ్ములో దొర్లుతో,

నక్కలు కూడా కాదని వొదిలే చిన్న మురికి బొమికె

ఇంతే- చివరికేం మిగలదు!

దేహమోహ సీమని

మైక సంగీత మయం చేసిన

యవ్వన మృదు పుష్పం సైతం మన్నులో మన్నై మలినమై

ఎమికపై నూగారు గర్తు కూడా!’ అంటూ స్మశాన వైరాగ్యపు నిరాశతో మొదలు పెట్టి, చివరికేం మిగలదా? అనే ప్రశ్న వేసి, సౌందర్యభరిత జీవితాన్ని పటంగట్టి ముందుంచి ఆశను నింపుతాడు ఇలా గుండె నిండుక్కీ..

‘చివరికి మళ్ళీ

ఎక్కడో ఏ కొండ పంచనో

గడ్డిపూల గుంపులో నించుని

సృష్టి వైచిత్రికి తలలూపుతో మిగులుతాం-

ఏ చీమల బారులోనో

హడావుడిగ నడిచి వెడుతో

నరజీవుల వికృత చేతలకి నివ్వెరపోతో మిగులుతాం-’

మనసు నిండా తెలియని చీకటి కమ్ముకున్నపుడంతా ‘సాహసి’లోని ఈ కవితను నేను చదువుకుంటూ ఉంటాను. కొండ పంచన గడ్డిపూల గుంపు పరిమళాన్ని గుండెల నిండా నింపుకోవడానికి. నైరాశ్యపు అంచులమీద, మన అడుగులో అడుగు వేసి నడుస్తూ, మాయ చేసి మనల్ని మంచి గడ్డిబాట మీదకు మళ్ళించి, మనలో   జీవితేచ్ఛను రగిలించే కవిత ఇది.   ‘వాంగ్మూలం’ కథలో కూడా నాకు ఈ మాయ లక్షణమే కనిపించింది. రాయలసీమ బైరాగులు పాడే తత్వాలు చెప్పే సత్యాలకు అక్షర రూపాలే కదా వజీర్ రహ్మాన్ ‘చివరికి’, స్వాతి బండ్లమూడి ‘వాంగ్మూలం’ అనిపించింది. ఈమె రాసిన మొదటి కథేనా ఇది? ఇంతకు ముందూ, తర్వాతా ఇంకేమైనా కథలు రాశారా? నాకయితే ఎక్కడా తారసపడలేదు. అయినా, ఈ కథ చదివినపుడు మాత్రం   తెలుగు కథకు కొత్త భరోసా స్వాతి బండ్లమూడి అనే నమ్మకం కలిగింది.

***

వాంగ్మూలం బొమ్మ

వాంగ్మూలంswatikumari

గుండె పగిలిపోతోందిరా చిన్నోడా..

యాభయ్యేళ్ల ఒంటరోడిని, తాగుబోతు నా కొడుకుని, అర్ధరాత్తుళ్ళు ఫోన్‌ చేసి “లవ్  యూ రా  బంగారుకొండా” అంటే సంస్కారపుజబ్బు ముదిరినోడివి కాబట్టి నా మత్తు సంగతి కనిపెట్టి నీ నిద్రమత్తుని దాచిపెట్టి “ఇవ్వాళ కూడా డోసెక్కువైందా?” అని విసుక్కోకుండా అడిగినప్పుడు ఎంత ముచ్చటేసేదిరా!

సఫరింగ్, సఫరింగ్, సఫ – రింగ్, టేబిల్ మీద ఖాళీగా గ్లాసుల అడుగుజాడల రింగులు. వలయాలు, వేదనా వలయాలు, శోధనా వలయాలు. కళ్ళు తిరిగి వళ్ళు తిరిగి… ర్రేయ్, ఇంతకుముందు ఇక్కడో నయాగరా ఉండాలి, సింకులో నీళ్లాపేసిన బాస్టర్డ్ ఎవడ్రా?  కాగితాలున్నయ్ కాబట్టి సరిపోయింది మాటలు కక్కడానికి.

పత్రికలో పడిన నీ ఒకేఒక్క కథ, ఆపైన నీ ఉత్తరాలు చూసి మొదటిసారి నిన్ను కలిసినప్పుడు నేను ఊహించినట్టే ఉన్నావ్. ఐనా ఏం ఊహించాను నేను? తెలివి, మొండితనం, వయసులో ఉండే పట్టుదలా, అదే నాకు తెలిసిన నువ్వు, నాకెప్పటికీ దొరకని నాలాంటి నువ్వు, ఆ సాయంత్రం అంతసేపూ తాగుడూ వాగుడూ నాదే అయాక “అలాగ ఫోటోలో దేవుడిలా కూచుంటావేం? నిజంగానే తాగవా!” అని నేను దేవుణ్ణీ, నిన్నూ ఒకేసారి అనుమానిస్తే “తాగినవాళ్లని ఇంతదగ్గరగా కూడా ఎప్పుడూ చూళ్ళేదు మాస్టారూ!” అన్చెప్పి “కేవలం మీ కోసమే ఇంతసేపూ…” అన్న ముక్కని చెప్పకుండా అభిమానంగా నవ్వినప్పుడు; అప్పుడు గ్లాసు దించి మరోసారి నీ మొహంలోకి చూస్తే, ఎందుకో…

ఎందుకో! శివాని గుర్తొచ్చింది –

పెళ్లాం, బెటరాఫ్- ఇలా ఎలా రిఫర్ చేసినా చిరాకు పడేది శివాని, ఆ పేరు చూసే ప్రేమించుంటాను. సృష్టిలో ఎక్కువైపోయిన  ప్రతిదాన్నీ లయం చెయ్యడానికి, శివమెత్తినప్పుడు లయతో తాండవమాడ్డానికి తోడుండే శక్తి తన అస్తిత్వాన్నంతా ఆక్రమించకుండా ఎలాగాపాడో సగం శరీరం దగ్గరే! నిభాయించాడు, తట్టుకు నిలబడ్డాడు. మరి మాటలా! నాలాంటోడివల్ల కాలేదు. ఇందాకన్నాగా  ‘మా ఆవిడ’ అని తన గురించెవరికైనా చెబ్తే- ‘నేను నువ్వే అవుతాను కానీ, నీకు మరేదో ఎలా అవుతాను?’ అని పెళ్లిలో చదవని మంత్రాల్నేవో కొత్తగా నేర్పలేక మళ్ళీ వెంటనే మూగగా అయిపోయేది.

మూడేళ్ల కొడుకుపోయి ఎన్ని నెల్లకీ మనిషి కాలేదు. శరీరంకోసం తప్ప ఓదార్చడానికి ముట్టుకోడం రాని మగాణ్ణే అప్పటికి. తన ఏడుపు నన్ను అస్తమానమూ డిఫెన్స్ లో ఎందుకు పడేసేదో ఎప్పుడాలోచించినా అర్థం కాదు. సొంతసొత్తులా తప్ప సాటిమనిషిలా చూడలేనని తెలిశాక కూడా, ఎప్పటికీ చేతికి తగలని పచ్చగడ్డి పరకకోసం బీడునేలమీద తడుములాడినట్టు తనక్కావల్సిన దేనికోసమో చాన్నాళ్లు  నాదగ్గర వెతుకుతూనే ఉండేది. ఇప్పుడు నాకు పగులుతున్నట్టుగానే తనకీ గుండె ఎన్నిసార్లు పగిలి ఉంటుందో! ఒకరోజు నిజంగానే నా శక్తినంతా లాక్కుని జీవితాన్ని, మనుషుల్ని దేబిరించకుండా హుందాగా తనకి నప్పుతుందేమో అన్న ఆశతో మరే లోకానికో వెళ్లిపోయాక, వెళ్ళిపోయి రెండు పుష్కరాలు దాటాకా నువ్వు…

ఇప్పుడిదో కొత్త పిచ్చి – ’పిచ్చిలో ఉన్న ఆనందం పిచ్చోడికి తప్ప తెలీదు’ అని నేనంటే “నెరుడాని మీవాదం కోసం వాడేసుకుంటారు – స్పానిష్ మీ బలహీనత” అని నువ్వు ఎడ్మైరింగ్ గా నవ్వేవాడివి, “నువ్వు గత జన్మలో రష్యా వోడివిరా” అని నేనన్నప్పుడు కృతజ్ఞతతో నవ్వినట్టు…

“కథొకటుంది మాస్టారూ- మూడు ముక్కల్లో చెప్పొచ్చు. పెళ్ళాన్ని దారుణంగా చంపేసి రేప్పొద్దున ఉరికంబం ఎక్కబోతున్న హంతకుడి గురించి ఇద్దరు సెంట్రీలు మాట్లాడుకుని, నైట్ డ్యూటీలని బూతులు తిట్టుకుని ఒక దమ్ములాగి సెల్స్ లో రౌండులకెళ్ళటం మొదటి భాగం. చనిపోయిన భార్య ప్రియుడు, ఈ గొడవల్లో తను ఏ రకంగానూ ఇరుక్కోకుండా ఇన్‌ఫ్లుయెన్స్ తో ఎలా నెట్టుకొచ్చాడో; చిత్తుగా తాగి బార్లో ఫ్రెండ్స్ దగ్గర కోతలు కొయ్యడం రెండోది. ఖైదీ కొడుకు అనాథాశ్రమంలో భయంగా ముడుచుకుపడుకుని తను స్కూలుకెళ్ళి వచ్చేలోపు అమ్మా నాన్నా ఇద్దరూ కనపడకుండా పోవడమేంటో అర్థంకాక ఎక్కిళ్ళు బయటికి వినపడకుండా నోరుమూసుకుని, కాసేపటికి కళ్ళు తుడుచుకోకుండానే నిద్రపోవడం- ముగింపు ; అంతే కథ. మొత్తం కథలో ఆ హంతకుడిని నేరుగా చూపించకుండా పొగమంచు కప్పెయ్యాలన్నమాట, రాయొచ్చంటారా?” అని మొహమాటంగా సలహా అడిగినప్పుడు-

“నా అనుభవంలోంచి చూస్తే అంత గొప్పకథ కాదుకానీ, నీ వయసుకి గ్రాండ్ గానే ఉంటుందిలే, కానియ్”  అని ఉడికిస్తే “ఒక్కసారైనా అన్‌కండీషనల్‍గా మెచ్చుకోరుగా మీరు” అంటూ నువ్వు ఉక్రోషపడితే ’నాకేవఁవుతాడ్రావీడు? నిండా పాతికేళ్ళు లేవు, నాకొడుకే బతికుంటే వీడంతై, ఇలా లోలోపల దావానలంతో దహించుకుంటూ ఉండేవాడా?’ అనొక విపరీతపు ఆలోచన సెంటిమెంట్ తో సతమతం చేస్తుండేది.

“ఐనా పెద్దాయనా! మనమీకాలంలో పుట్టి ఈ చట్టాలు, ఇప్పుడున్న సమాజమే ప్రామాణికం అనేసుకుని ఏదో రాసేస్తాం కానీ; ఈ స్థలం, కాలం, ఇప్పటి నైతికత ఇవన్నీ అబద్ధం, అసంబద్ధం అయిన మరోచోట, నక్షత్రాల ధూళి రాలిపడే అనంతమైన శూన్యంలో, ఉల్కాపాతాల మౌనంలో కాంతియుగాలకవతలకి మేధస్సుని పంపి రాయగలిగితేనే సృజనకి అర్ధం” అని నువ్వూగిపోతుంటే పాతికేళ్ల క్రితపు నా ఆవేశమూ, దాన్లోంచి పుట్టి ఇప్పటికీ ఆగని నా అన్వేషణా గుర్తొచ్చేవి.

“ఏమన్నావు? స్థలం, కాలం – ఎన్ని స్థలాల్లో తిరిగాను, ఏ కాలాల్లో బతికాను. పిచ్చి పట్టినవాడిలా ఏ రైల్లో ఎక్కడ ఎక్కానో, అదెక్కడికెళ్తుందో తెలీకుండానే. నిద్ర లేచినప్పుడే స్టేషనొస్తే అదే నాఊరు. పడమటి కనుమల్లో ఏదో పల్లెటూరి హోటల్లో  టీకప్పులు కడగటంలో మొదటిసారి మెడిటేషన్‌ దొరికినప్పుడు, గోవాబీచ్ లగ్జరీ రిసార్ట్లో టాయిలెట్ల సఫాయీలో నాలుగు డబ్బులు పోగవగానే సింబాలిజం, ఫ్యూచరిజం, ఫిలాసఫీ అని ఇష్టమొచ్చిన పుస్తకాల కోసం ఖర్చు పెట్టేసినప్పుడు; నేనొదిలేసొచ్చిన ఎకౌంట్స్ మేనేజర్ పోస్ట్ లో గోతికాడ నక్కలా దూరి వారానికార్రోజులు సగం టీలు, సగం గాసిపింగూతో గడిపేసే శివప్రసాద్ కి ఫోన్‌చేసి ‘నిజంగానే నేను గొప్పగా బతుకుతున్నాన్రా ఫూల్’ అని పగలబడి నవ్వాలనిపించేది.

అజంతా గుహల్లో గైడుగా వెలగబెట్టినప్పుడు చరిత్రని పొయెటిగ్గా చెబుతుంటే ఆ కాసేపట్లోనే శిల్పి హృదయ రహస్యాల్ని కళ్లతో కొనేసుకోవాలని తపించి, కళలోని అందాన్ని తప్ప ఆత్మని పట్టుకోలేక అల్లాడే యాత్రీకుల అలసటని, ఫోటోల్ని తప్ప   జ్ఞాపకాల్ని దాచుకోలేని యాంత్రికతనీ చూసి జాలిగా ఓదార్చాలనిపించేది.

ఇంకా ఎన్నెన్ని స్థలాలు, ఎలాంటి అనుభవాలు!

దారంతెగి గాలివాటుకి ఎగిరిపోయి పతనమైన పతంగులు, వివస్త్రంగా ఉబ్బి వరదల్లో కొట్టుకోచ్చే దిక్కులేని శవాలు, ఇసుక తుఫానులు చెరిపేసిన ఎడారిఒంటెల ప్రయాణపు గుర్తులు, అసంతృప్త  ఆగ్రహాలు నిండిన సముద్రపు సుడుల్లో అలవాటుపడ్డ మొండి ధైర్యంతో సాగిపోయే ఓడలు చేరని తీరాలు.

ఏ స్థలాల్లోవి, ఏ కాలానివి ఈ జ్ఞాపకాలన్నీ?

తనలోని సుఖాన్ని తనకే తిరిగి ఇచ్చే మరో సాధనం కోసం వెర్రెక్కిన శరీరపు కేకలు, ఏ అస్థిపంజరాల్ని కప్పిన అవసరాల్నో చేరిన చోట- ఎవరివో స్త్రీ దేహాలు, స్నేహాలు, దాహాలు, మోహాలు. మొహంమొత్తుళ్ళు, విదిలింపులు, వదిలింపులు, డబ్బుల ఎరలు, ఏ చెట్టువో రాలి నీటివాలుకి కొట్టుకొచ్చిన అడివి పూలు – ఎటర్నల్ స్ట్రగుల్ ఆఫ్ ది యానిమల్ ఇన్‌స్టింక్ట్స్…

యుగాల తరబడి ఇందరు వెతుకుతున్న ఈశ్వరప్రేమ హౌరా నదికి అవతల ఎక్కడో ఏ ఇరుకు సందుల్లోనో దొరికినప్పుడు; బసంతీ! నా చెవిలో ఏదో అన్నావ్? ఆర్ట్ సినిమాలో నటన మర్చిపోయిన హీరోయిన్లాగా. మనసుతో శరీరాన్ని కోరుకోవడం మర్చిపోయిన చాలా ఏళ్లకి, పరిచయం పాతబడి వెళ్ళిపోతుంటే- నేనిచ్చిన డబ్బులు చనువుగా నా జేబులో తిరిగి పెట్టేస్తూ ఏమిటి బసంతీ అన్నావ్ నాకెప్పుడూ అర్థంకాని మరోలోకపు భాషలో!! ఎప్పుడో శివాని కోసం పిచ్చెక్కిపోయిన మొదట్లో భావుకత్వమంతా కళ్లల్లో వెలిగించుకుని నుదుటిమీద ఆర్తితో పెట్టిన ముద్దు, కామంతో కాదు, రిచువల్ గా, అలవాటుగా కాదు.. ‘ఐ కేర్ ఫర్ యూ’ ఆని అంత సున్నితంగా చెప్పడం మళ్ళీ నీదగ్గరే. ఒకసారెళ్ళిన చోటకీ, వదిలేసొచ్చిన మనుషుల దరిదాపుకీ వెళ్ళే అలవాటు లేదు నాకు. ఎక్కడున్నావో, ఎప్పుడైనా తలచుకున్నావో లేదో, అప్పటికి కష్టంగా అనిపించినా తప్పలేదు. నాకు తెలుసు నీతో నేనుండలేను, అసలెవరితోనూ, ఎక్కడా  ఉండిపోలేను శాశ్వతంగా, పదిహేనేళ్లవదూ? ’బై బై బసంతీ’ అనికూడా చెప్పకుండా వెనక్కి తిరిగి చూడకుండా లేటైపోతున్న ఏ రైలు కోసమో అన్నట్టు త్వరత్వరగా నడుచుకుని వచ్చేసి…”

ఎక్కడి చట్టం, సమాజం, నైతికత, నైతికాతీతత! నిజంగానే నువ్వు రాయగలవురా చిన్నోడా; నేనాగిపోయిన చోటునుంచీ ముందుకు కాకుండా పైపైకి వెళ్ళి,  నక్షత్రాల మధ్య ఖాళీలో గడ్డకట్టిన ఇంక్ పెన్నుని గట్టిగా విదిలించి కొట్టి… నీకా దమ్ముంది.

“ప్రయోగాల మీద అంత తపన ఉన్నవాడివి, ఈ మూడుముక్కల కథలెందుకు నీకు?” అనడిగితే “లేద్సార్, ఈ ఒక్కసారికీ రాధికకి మాటిచ్చాను. తను పనిచేసే వీక్లీలో స్టోరీసెక్షన్‌కి మారింది. మీకెప్పుడూ చెప్పలేదుకదా తను చాలా ఇంటెలిజెంట్ అండ్ సెన్సిబుల్ గా అనిపిస్తుంది” అని మురిసిపోయినోడివి – ఇన్ని నెల్ల తర్వాత మళ్ళీ మొన్ననగా ఫోన్‌ చేసి “మనకి నచ్చేది లోకంలో నిజంగా ఉందని తెలిసీ, అందుబాటులో ఉండీ, మనది కానప్పుడు, ఎలాగండీ తట్టుకునేది?” అని ఏదో గొప్ప ఆశాభంగాన్ని మగాడివి కాబట్టి ఏడవకుండా మానిప్యులేట్ చేస్తుంటే- ఏంట్రా ఇంత ముదురుగా మాట్లాడావ్! ఒకవేళ తాగి ఉన్నావా అని అనుమానమేసి పట్టరాని కోపమొచ్చింది.

————————

అప్పటిదాకా ఎక్కింది దిగితూ, అప్పుడే లోపలికి దిగింది నరాల్లోకి ఎక్కుతున్న మైకంతో, తడిపిన కొద్దీ ఎండిపోతున్న గొంతుతో- ఎక్కినమెట్లు దిగుతున్నానో, దిగవల్సిన మెట్లు ఎక్కుతున్నానో మెట్లకే తెలియాలి. నీడనుంచి నిజాన్ని విడదీసి చూపడానికి విషపుటాలోచనలు చేస్తున్న మోసపు ఉదయాన్న; నిశ్చింతగా పడుకున్న రాత్రినెవరో రాక్షసంగా నేల అడుక్కి తొక్కేస్తుంటే, ఆ ఊపుకి రోడ్డుమీద తూలిపడుతున్న ప్రతీదాన్ని కేర్లెస్ గా చూసుకుంటూ..

అదే మొదటిసారి పనిగట్టుకుని ఫలానా చోటకని అనుకుని ఎవర్నైనా చూడ్డానికి రావడం.

“మీ పుస్తకాన్ని ప్రచురిస్తాం” అని ఎవరైనా అడిగితే “చేసుకోండి, నాకెందుకు చెప్పడం?”

“మరి రాయల్టీలు?”

“ఊళ్ళో నా తమ్ముడున్నాడు, వాడికిచ్చెయ్యండి. నా తాగుడుకి డబ్బులు చాలక ఉత్తరం రాస్తే వాడే పంపుతాడు.”

అంత నిర్లక్ష్యం, అంత పొగరుబోతు దిలాసా! అలాంటిది నిన్న రాత్రి నువ్వు ఫోన్లో “దాందుంపా తెగ, దౌర్భాగ్యపు జీవితమండీ!” అనగానే ఈ టైంలో బస్సులుంటాయా అనే ఆలోచన లేకుండా నువ్వు పుస్తకాలు కొరియర్ పంపిన కవరు వెనక అడ్రెస్ పట్టుకుని, ఇందాకా వస్తే…

గది తలుపు తోసుకుని “నేనెవరో చెప్పుకోరా ఇడియట్?” అని నీ ఆశ్చర్యం చూద్దామనుకుంటే…

నీలాగే నీగది కూడా నేనకున్నట్టే ఉంది. నేలంతా పరుచుకున్న పుస్తకాలు, టేబుల్ మీద ఒలికిపోయిన ఇంకు మరకలు,  కానీ వంటి మీద స్పృహేదీ? పక్కన సూసైడ్ నోటేదీ? డస్ట్ బిన్‌ లో చింపిపారేసిన డైరీ కాయితాల మధ్యలో రెస్టిల్ షీట్లు ఏ వివరాలూ చెప్పవు. అసలెవరైనా ‘నా చావుకెవరూ కారణం కాదు ‘ అని రాశారంటే అ కారణమైన వాళ్లని కాపాడ్దానికే అని అర్థం. మరి అసలేమీ రాయకుండా ఇలాటి పని ఏ చివరి జ్ఞాపకాన్ని కాపాడ్డానికి?

పెద్ద పనిమంతుడిలా కథల్రాయడమే కానీ నిద్రమాత్రలేసుకునే ముందు చిన్న చీటీ ముక్క రాయాలనీ, ఆ రాసేముందు ఇంటిగోడలకి బీటలేస్తూ మొండిగా బతికే ఏ పిచ్చిపూలచెట్టునో గుర్తుతెచ్చుకుని బతకాలనీ, నీ ప్రాణమ్మీద నీకధికారం లేదనీ, నీ నిరాశకి సమాధానం చెప్పాల్సిన బాధ్యత నీ బతుక్కి లేదనీ, రెండు మైలురాళ్ల మధ్య నిశ్శబ్దంలో అలసట తీర్చుకోవాలే కానీ అర్ధాంతరంగా ఆగిపోకూడదనీ, ఇలాచేసిన నీ తలపొగరుకి శిక్షగా ’లవ్ యూ రా బంగారుకొండా’ అని ఇక నేనెప్పుడూ చెప్పబోననీ,

ఈమాత్రం ఊహించలేనివాడివా నువ్వు అని తలచుకున్నకొద్దీ…

గుండె పగిలిపోతోందిరా చిన్నోడా!

————*****————-

-స్వాతికుమారి బండ్లమూడి