ఇక్కడ…….. రాళ్లు కూడా మాట్లాడతాయి!

 

గూడెం పరిసరాలు అలవాటు అవుతున్నాయి . మొదట్లో కుతుహలంగా , ఆరాగా , సంశయంగా నన్ను , నారాకని వెంటాడే  చూపులు మెల్లి మెల్లిగా స్నేహంగా, ఎదురుచూస్తున్నట్లుగా ఉంటున్నాయి. నాకు కూడా ఇప్పుడు ఆ పరిసరాలు ఎంతో ఆత్మీయంగా అనిపిస్తున్నాయి . ఆ పిల్లలు చదువుకోవటం కోసం ఏదైనా చెయ్యాలని ఇష్టంగానే మొదలు పెట్టినా నా రాకని అక్కడ ఎంతవరకూ ఆహ్వానిస్తారో అన్న కొద్దిపాటి జంకు మాత్రం మొదట్లో ఉండేది .

ఇప్పుడైతే అది నా సామ్రాజ్యం అన్నంత ధీమా ! దారి పొడవునా పలకరింపులు కి సమాధానాలు చెబుతూ వెళ్లటం అలవాటైపోయింది .

‘ టీచరమ్మా, అప్పుడే వస్తున్నావూ? ఇంటికెళ్ళి కాస్త టీ నీళ్ళన్నా తాగొస్తున్నావా లేదా?’ చేటలో బియ్యం చెరుగుతూ ఆ పెద్దావిడ ఎప్పటిలాగే పలకరించింది. సమాధానంగా తలూపేను.

స్కూలు నుండి వస్తూనే పుస్తకాల సంచీలు గుమ్మాల్లోకి విసిరి, రోడ్డు మీద ఆటల్లో మునిగిపోయిన పిల్లలు మాత్రం ‘టీచర్, ఇప్పుడే వస్తాం ‘ అని ఓ కేక పెట్టేరు అయిష్టంగానే. తనకు తెలుసు వాళ్లకి ఆటలు ఎంత ఇష్టమో! అసలు ఆటలు వాళ్ల హక్కు కాదూ? కానీ… చదువుకోవద్దూ !

వీధి కుళాయిల దగ్గర స్కూలు యూని ఫారాల్లో ఉన్న ఏడెనిమిదిమంది ఆడపిల్లలు, ఒకరిద్దరు మగ పిల్లలు నీళ్లు పడుతూ ఇబ్బందిగానే  నవ్వు ముఖాలు పెట్టేరు .

ఆ రోజు కమల నాకు గూడెం పరిచయం చేస్తూ చెప్పిన మాటలు ఇంకా నా చెవుల్లో స్పష్టంగా వినిపిస్తున్నాయి.’టీచరుగారు, ఇక్కడ ఆడవాళ్లు, మగవాళ్ళు పెద్దవాళ్లంతా రోజూవారి పనుల్లోకి వెళ్లిపోతారు. పిల్లలు స్కూలు నుండి వచ్చి ఇంటిపని, వంట పని చేసిన తర్వాతే క్లాసుకి రాగలుగుతారు.’

నిజమే, నేను వెళ్లిన కాస్సేపటికి ఒక్కొక్కరూ తమ పనులు ముగించుకుని పుస్తకాలతో వచ్చి కూర్చుంటారు. ఆ ముఖాల్లో అలసట చూస్తే మనసు చివుక్కు మంటుంది. ఆ అలసటని మాయంచేసే మంత్రదండమేదైనా నాచేతిలో ఉంటే ఎంత బావుణ్ణు !

వీళ్ళకి ఇంకో అరగంట పడుతుంది పనులు తెముల్చుకు వచ్చేందుకు. ఈలోగా చిన్న పిల్లల చేత అక్షరాలు దిద్దించి వాళ్లని పంపెయ్యాలి . క్లాసుకోసం కేటాయించిన వరండాలోకి చేరేను . నన్ను చూస్తూనే సుమజ పరుగెత్తుకెళ్లి కుర్చీ తెచ్చివేసింది . పాస్టర్ గారింట్లో దాచి పెట్టిన చాపలు తెచ్చి పరిచింది . మైఖేల్ పరుగెత్తుకుంటూ వెళ్లి బోర్డ్ తెచ్చి గోడకి తగిలించాడు.

ఎవరూ చెప్పకుండానే ఎంతో సహజంగా వాళ్లు అవన్నీ అమర్చేసేరు . ఈ పిల్లలు ఏదైనా సాయం చెయ్యాలంటే ఎవరికోసమైనా సరే ముందు ఉంటారు . బహుశా పెద్దలనుండి చూసి నేర్చుకుంటున్నారేమో ! సహజీవనం అనే మాటకి సరి అయిన అర్థం ఇస్తున్నాయి గూడెంలో నేను చూస్తున్న జీవితాలు. బయటి నాగరిక ప్రపంచం కంటే ఇక్కడ మనుషుల మనసులు విశాలమనిపిస్తూంది.

అరగంట గడిచి, మెల్లిగా పెద్ద పిల్లలు రావటం మొదలైంది . అటెండెన్స్ తీసుకుంటూంటే రాజు క్లాసులో లేకపోవటం గమనించేను . నిన్నా రాలేదు . ఏమైంది? అడుగుదామని తలెత్తితే వరండా ప్రక్కనుంచి సైకిల్ నడిపించుకుంటూ  వెళ్తున్నాడు .

‘ రాజూ, క్లాసుకి టైమైంది , పుస్తకాలు తెచ్చుకో’  క్రితం రోజు విషయం మాట్లాడకుండా పిలిచేను.

‘రేపొస్తాను టీచర్,  సెంటర్ దాకా వెళ్లాలి, సైకిల్ పంక్చర్ పడింది. ‘

‘క్లాసు అయ్యేక బాగు చేయించుకో . నిన్న కూడా నువ్వు రాలేదు’ సీరియస్ గానే చెప్పేను.

‘ఈ రోజు రాను టీచర్ ‘ అంటూనే వాడు సైకిల్ పట్టుకుని ముందుకెళ్లిపోతున్నాడు. క్లాసులో పిల్లలంతా పుస్తకాల్లోంచి తలలు పైకెత్తి చూస్తున్నారు . జాన్ చెబుతున్నాడు,

‘ టీచర్, నిన్న రాత్రి రాజుని వాళ్ల నాన్న బాగా కొట్టేడు సైకిల్ బాగు చేయించలేదని.’

పిల్లల్ని పిల్లల్లా చూడరే ఇక్కడ.  వాళ్లు కూడా పెద్దల్లాఉండాలి. ఇంటి జరుగుబాటులో పెద్దలతో సమంగా బాధ్యత తీసుకోవాలి. వాళ్లకి పిల్లలుగా హక్కులు ఏవీ లేవు. పుడుతూనే బాధ్యతలతో పుడతారు. పైగా ఇంటికి కనీసం ముగ్గురు లేదా నలుగురు పిల్లలు. ఆలోచనల్లోంచి ఉలిక్కిపడ్డాను……………………………..

వెనుక నుంచి పెద్ద కేక ! వెనకింటి వరండాలో ఉన్న ఒక వ్యక్తి బయటకొచ్చాడు,

‘ మేష్టరమ్మా, నువ్వు ఉండు. నేను చెబుతా వాడికి ‘ ,అంటూనే ‘అరేయ్, మేష్టరమ్మ పిలుస్తూంటే వినబడ్డంలా?’ అంటూనే వంగి నేల మీద దేనికోసమో వెదికేడు, మరు క్షణం అతని చేతిలో ఒక పెద్ద రాయి ! ఏం జరుగుతోందో నాకు అర్థం అయ్యేలోపు అతను ఆ రాయిని రాజు మీదకి విసిరి ముందుకు పరుగెత్తాడు. సైకిల్ ప్రక్కన పడేసి, నేల మీద మరో రాయి అందుకుని రాజు అంతే వేగంగా దాన్ని వెనక్కి విసరడం, వెంటనే పరుగున వీధి మలుపు తిరగడం జరిగిపోయేయి .

నేను ఏంచూసేను ?! క్షణ కాలం మనసు మొద్దుబారింది.

*

క్వీన్    

 

               

 -నాదెళ్ళ అనూరాధ

~

nadellaపూణె నగరం అందమైనది అని ప్రత్యేకంగా చెప్పేందుకేముంది? చుట్టూ చిక్కనైన ప్రకృతి పరుచుకుని కొండల్లోకో, అడవుల్లోకో, సరస్సుల్లోకో మనలని ప్రయాణించేలా చేస్తుంది. ఆ అందాల్ని ఏ కవి మాత్రం వర్ణించగలడు? చూసే కళ్లకి, ఆస్వాదించే మనసుకీ మాటలు రావు మరి.

నగరంలో ఒకపక్క పశ్చిమదేశాల నాగరికత స్పష్టంగా కనిపిస్తూంటే , మరోపక్క మరాఠాల సంస్కృతి కూడా అంతే స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది.

జనాభాలో కొట్టొచ్చినట్టు కనిపించే విద్యార్థినీ ,విద్యార్థుల శాతం, ఐ.టి. నిపుణుల శాతం నగర సంస్కృతిని సరికొత్తగా నిర్వచిస్తున్నట్టుంది.

ఆ నగరానికి అతిథిగానైనా రావటం ఎప్పుడూ ఇష్టమే శ్యామ్ కి. ఆఫీసు పని ఒక్క పూటతో తెమిలి పోతుందని , కూతురు శ్వేతని చూసే టైము కూడా ఉండదని భార్య మాధురి ని తనతో తీసుకురాలేదు. తీరా పని పూర్తి కాలేదు.  ఆఫీసు నుండి బయటపడుతూంటే కొలీగ్ రంగన్ తమ ఇంటికి ఆ రాత్రికి అతిథిగా రమ్మని ఆహ్వానించాడు. ఆహ్వానానికి కృతజ్ఞతలు చెప్పి, రాలేననీ, కూతురు శ్వేతని కలుసుకుందుకు అనుకోకుండా దొరికిన అవకాశం అని చెప్పి భండార్కర్ రోడ్డులో తనని వదిలెయ్యమని అడిగాడు శ్యామ్.

ఇదివరకెప్పుడో కెరీర్ మొదట్లో పూణేలో ఉన్నప్పుడు తాము ఉన్న ఇంటిని, ఆ పరిసరాల్ని చూస్తూ, కాస్సేపు ఫెర్గుసన్ కాలేజీ రోడ్డులోనూ ఎవో పాత జ్ఞాపకాల్ని తలుచుకుంటూ అక్కడి పురాతన శివాలయం పాతాళేశ్వర్ లోకి నడిచాడు. ఆ ప్రాంతంతో ముడిపడి ఉన్న బాంధవ్యం అపురూపమైనది.

పెందరాడే వెళ్లినా శ్వేత ఆఫీసునుండి ఇల్లు చేరదు అని తీరిగ్గా రోడ్డు ప్రక్కల ఉన్న మహా వృక్షాల్ని చూస్తూ తనూ, మాధురి నడిచిన దారుల్ని మళ్లీ మళ్లీ మననం చేసుకుంటూ భార్యకి ఫోన్ చేసాడు.

‘పని అయిపోయిందా? బయలుదేరుతున్నారా?’ అంది ఫోన్ తీస్తూనే.

‘లేదు, ఈ పూట శ్వేతని చూసే అవకాశం దొరికింది’ అన్నాడు ఉత్సాహంగా. తను మిస్ అవుతున్నందుకు మాధురి కొంచెం నిరుత్సాహ పడింది.

‘శ్వేతకి ఫోన్ చేసి నేను వస్తున్నట్టు చెప్పకు. సర్ప్రైజ్ ఇవ్వాలి’ అని భార్యకి చెప్పాడు.

‘గుల్మొహర్ పార్క్’ అపార్ట్మెంటు కాంప్లెక్స్ ముందు టాక్సీ దిగి ఫ్లాట్ నంబరు మరోసారి మననం చేసుకుని లోపలికి వెళ్లబోతుంటే గేటు దగ్గర సెక్యూరిటీ అటకాయించాడు.వివరాలు చెప్పి, విజిటర్స్ బుక్ లో సైన్ చేసి మూడో అంతస్థులో ఉన్న శ్వేత ఇంటిముందు బెల్ నొక్కాడు.మనసంతా ఉద్విగ్నంగా ఉంది. తనను చూసి కూతురు ఎంత సంతోషిస్తుందో అనుకుంటుంటే పెదవులపైకి చిరునవ్వు పరుచుకుంది.

తలుపుతీసిన వ్యక్తి ఎవరో అపరిచితుడు. ఉత్తరాది వ్యక్తి అని తెలుస్తోంది.ముఫ్ఫై సంవత్సరాలు ఉంటాయి. అప్పుడే స్నానం చేసి వచ్చినట్టున్నాడు, తల తుడుచుకుంటూ,’ఎస్’ అన్నాడు.

ఇదేమిటి తను పొరపాటున వేరొకరి ఇంటికి వచ్చాడా? అనుకుంటూ ‘ సారీ’ చెప్పబోయేంతలో లోపలినుండి శ్వేత ‘ ఎవరొచ్చారు రాహుల్’ అంటూ ఇంగ్లీషులో ప్రశ్నిస్తూ ముందుగదిలోకి వచ్చింది.

తండ్రిని చూస్తూనే, గబుక్కున రెండు అడుగులు ముందుకు వేసి,’ హాయ్ డాడ్, ప్లెజెంట్ సర్ప్రైజ్! అమ్మని కూడా తీసుకొచ్చారా? ‘ అంటూ తండ్రిని దాటి వెనక ఎవరికోసమో వెతికింది.

‘లేదురా, ఆఫీసు పనిమీద పొద్దున్నే వచ్చాను. పని అవకపోవటంతో ఆగిపోవాల్సి వచ్చింది.’ అంటూన్న తండ్రిని ఆ యువకుడికి పరిచయం చేసి, ‘ డాడ్, ఇతను రాహుల్,నా కొలీగ్ ‘ అంటూ అతన్ని పరిచయం చేసింది.

శ్యామ్ కూతురికోసం కొన్న మాంజినిస్ కేక్స్ టేబిల్ మీద పెట్టి స్నానానికి లేచాడు.

శ్వేత , రాహుల్ వంటింటి లోంచి గిన్నెలు, పళ్లేలు తెచ్చి వడ్డన చేసారు. అతనికి ఆలోచన సాగటం లేదు. యాంత్రికంగా భోజనం చేసాడు. తను కూతురికి సర్ ప్రైజ్ ఇవ్వాలని అనుకున్నాడు. కాని తనకే ఇక్కడ ఒక పెద్ద సర్ ప్రైజ్ ఎదురైంది. రాహుల్ కూడా అదే అపార్ట్ మెంటులో ఉంటున్నట్టు గ్రహించుకున్నాడు.

‘ డాడ్ , ఈ రోజు ఆఫీసు నుండి త్వరగా వచ్చేం కనుక సినిమా ప్లాన్ చేసుకున్నాం మేము. చాలా రోజులుగా చూడాలని అనుకుంటున్న సినిమా. నువ్వు కూడా రా మాతో. అలసట తీరి కాస్త రిలాక్స్ అవచ్చు.’ అంటూ తండ్రిని బయలుదేరదీసింది.

కారు వెనక సీట్లో జారగిలపడి కూర్చుని, ముందు సీట్లో కబుర్లలో మునిగిపోయిన రాహుల్ ని, శ్వేతని చూస్తూ ఆలోచనలో పడ్డాడు శ్యామ్.

దాదాపు ఆరునెలలు పైనే అయింది కూతురు తమ వూరొచ్చి. ఈలోపు ‘ చాలా రోజులైపోయింది, కూతుర్ని చూడాలని ఉంది’ అని మాధురి గోల పెడుతూనే ఉంది. మధ్యలో శ్వేత ఎనిమిది వారాల పాటు ప్రాజెక్టు పనిమీద బయటకు వెళ్లింది. వచ్చిన తర్వాత ‘ ఇంటికి వస్తున్నా’ అంటూనే ఆఫీసులో పని వత్తిడి అంటూ రాలేకపోతోంది.

క్రితం సారి శ్వేత ఇంటికి వచ్చినప్పుడు కూడా తను ఆఫీసులో ఇనస్పెక్షన్ హడావుడిలో ఉన్నాడు. ఒక్క వీకెండ్ వచ్చివెళ్లిపోయింది , అప్పుడే చెప్పింది ఆఫీసుపనిమీద కొన్నాళ్లు బయటకు వెళ్తున్నానని. అంతే మళ్లీ ఇప్పుడే చూడటం.

శ్వేత వచ్చి వెళ్లాక భార్య ముభావంగా ఉండటం గమనించాడు. తను పదేపదే రెట్టించి అడగటంతో శ్వేత పెళ్లికి సుముఖంగా లేదని, కూతురి ఆలోచనలు తనకు అందటం లేదని మాధురి చెప్పుకొచ్చింది.

అప్పుడే తన చిన్ననాటి స్నేహితురాలు , మానసిక విశ్లేషకురాలు అయిన మాలతిని కూడా కలిసి వచ్చింది. తను మాత్రం భార్య భయాలు, ఆలోచనలూ తేలిగ్గానే తీసుకున్నాడు.

కొన్ని నెలల క్రితం జరిగిన విషయాలు మరోసారి అతని మనోఫలకం మీదకొచ్చాయి.

 

**********

Kadha-Saranga-2-300x268

ఆ వారాంతంలో శ్వేత ఇంటికి రావటంతో మాధురి చిన్నపిల్లలా ఆనందంతో గెంతులు వేసింది.వరండా ముందు క్రొత్తగా పాకిన నైట్ క్వీన్ తీగని కూతురికి చూబించింది. అకస్మాత్తుగా పడిన వర్షపుజల్లుల్లో కూతురితో కలిసి తడిసింది. కూతుర్ని ఒక్క క్షణం వదలలేనట్లు రాత్రి పగలు కబుర్లూ, షాపింగ్ మధ్య గడిపేసింది శనివారమంతా. శ్యామ్ ఆఫీసు పని వలన కూతుర్ని మిస్ అవుతున్నాడని కూడా వెక్కిరించింది.

ఆదివారం ప్రొద్దున్నే బ్రేక్ ఫాస్ట్ చేసి భర్త బయటకు వెళ్లిపోవటంతో , తీరిగ్గా కూతురికోసం జంతికలు చెయ్యటం మొదలు పెట్టింది మాధురి.

‘ఎందుకమ్మా, కష్టపడతావ్? అన్నీ బయట దొరుకుతూనే ఉన్నాయి. ఎప్పుడు తినాలని ఉంటే అప్పుడు కొనుక్కుంటానుగా. హాయిగా నూన్ షో చూసి, ఎక్కడైనా బయట భోజనం చేసి వచ్చే వాళ్లం కదా.’ అంటున్న కూతుర్ని మురిపెంగా చూసుకుంటూ,

‘దొరుకుతాయిరా, ఇంట్లో చేసిపెడితే నాకు తృప్తి గా ఉంటుంది’ అంది.

తల్లీ కూతుళ్ల కబుర్లు కొంచెం సేపు శ్వేత ఆఫీసు పని గురించి, స్నేహితుల గురించీ, సినిమాల గురించీ నడిచీ, శ్వేత పెళ్లి వైపుకి మలుపు తిరిగాయి.

‘చిన్నీ, చదువయ్యాక కొన్నాళ్లు ఉద్యోగం అన్నావు. ఆ సరదా తీరింది. ఇంక బుధ్ధిగా మేము చూసిన సంబంధం చేసుకో ‘  .  మాధురి ఈ సారి ఎలాగైనా కూతుర్ని పెళ్లికి సుముఖురాల్ని చెయ్యాలని పట్టుదలగా ఉంది. ఆ ముచ్చట జరిపించటం అంటే తమ బాధ్యత తీర్చుకోవటం కూడాను అనుకుంటోంది.

మాధురి స్నేహితురాలు పద్మ కూతురు ప్రేమించి పెళ్లి చేసుకుంది. పద్మ, ఆమె భర్త కూడా తమ పెద్దరికాన్ని కూతురు లక్ష్యపెట్టలేదని చిన్నబుచ్చుకున్నారు.

‘మధూ, నీ కూతుర్ని పెళ్లి విషయం తేల్చమను. ఎవరినైనా ఇష్టపడిందేమో కనుక్కో. ఎటూ వాళ్ల ఇష్టాల్ని కాదనమని తెలుసు వాళ్లకి. అన్ని  విధాలా స్వతంత్రంగా నిర్ణయాలు తీసుకునే లోకజ్ఞానం, వయసు, ఆర్థిక స్వతంత్రం ఉన్నాయి కదా.’ అంటూ చెబుతూనే ఉంది.

‘మనలాగా మొక్కుబడి చదువులు కావు. పెళ్లి అనగానే తలొంచుకుని సరేననేందుకు మన కాలమూ కాదు.’ పద్మ కూతురి వైవాహిక జీవితం సంతృప్తికరంగానే ఉన్నా తల్లిగా తనవైపు నుండి కొన్ని అసంతృప్తులు ఆమెలో ఇంకా ఉండిపోయాయి. అందుకే ఆమె మాటల్లో కూతురి పట్ల నిష్టూరం ధ్వనిస్తూనే ఉంటుంది.

మాధురి ఆమె మాటలు విన్నప్పుడల్లా ఆలోచనలో పడుతుంది. శ్వేత తాము చెప్పిన మాట వింటుంది, చూసిన సంబంధం చేసుకుంటుంది అని గాఢంగా నమ్ముతుంది. ఎంత చక్కగా పెంచింది తను! తన కూతురు అందరిలాటి అమ్మాయి కాదు. చదువు పూర్తి అయి, ఉద్యోగరీత్యా ఇల్లు వదిలి వెళ్లే వరకూ అమ్మనాన్నలు చెప్పిందే వేదం అన్నట్టు నడుచుకునేది.

మాధురి ఆలోచనలు అకస్మాత్తుగా చెదిరాయి,

‘పెళ్లి మాట ఎత్తకమ్మా. పెళ్లి చేసుకునే ఆలోచన లేదు నాకు. ‘ అంటున్న శ్వేతని చూసి తను ఏంవింటోందో ఒక్కసారి అర్థం కాక కూతురు తనని ఆట పట్టించటానికి అలా మాట్లాడుతోండేమో అని చూసింది. అలాటి సూచన ఏదీ కనపడకపోయేసరికి,

‘ఏమిటా పిచ్చి మాటలు?’ అంటూ కసురుకుంది.

‘పిచ్చిమాటలేముంది? నా పెళ్లి విషయం నా ఇష్టం. నాకు చేసుకోవాలని లేదు. అదే చెబుతున్నాను’ శ్వేత గట్టిగా చెప్పింది తన మనసులో మాట.

అనుకోని పిడుగుపాటులాటి ఆ మాటలకి మాధురికి కళ్లు చెమరించాయి. ఇలాటి సమాధానం ఊహించనిది. కూతురి ముందు బేలగా బయటపడకూడదని తనను తాను సర్దుకుంది.

‘ఏం, ఎందుకు చేసుకోవు? అదేదో ప్రపంచానికి కొత్త విషయంలా కొట్టిపారేస్తున్నావు. మన కుటుంబాల్లో ఎవరైనా పెళ్ళి చేసుకోకుండా మానేసేరా?’

‘అమ్మా, నువ్వు పెళ్లి చేసుకుని మూడు దశాబ్దాలు దాటింది. నువ్వు అప్పటి మనుషులు, అలవాట్లు,ఆచారాలు గురించి చూసేవు. అవన్నీ ఇప్పటి కాలానికి అనుసరించేవే అనుకుంటున్నావు. బయట ప్రపంచాన్ని చూడు. ఎన్నెన్ని మార్పులు వచ్చాయో , వస్తున్నాయో తెలుస్తుంది. నువ్వు అంటూంటావుగా, నేను చూస్తున్న ప్రపంచం నువ్వు చూసిన దానికంటే చాలా విశాలమైనది అనీ, నాకళ్లతో చూసే ప్రపంచాన్ని గురించి నీకు చెప్పమనీ. ……’

ఒక్క క్షణం ఆగింది. తల్లి ముఖం అంతలోనే వాడిపోయింది. చేస్తున్న పని పూర్తి చేసి , చేతులు కడుక్కుంటున్న తల్లి ప్రక్కనే క్షణం నిశ్శబ్దంగా నిలబడింది.

‘అమ్మా, పెళ్ళి మీద నీకున్నంత నమ్మకం నాకు లేదు. ఇప్పటి తరం జీవనశైలికి అదెంత వరకూ నప్పుతుందో చెప్పలేము.అలా అని ఎవరూ పెళ్లిళ్లు చేసుకోవట్లేదా అంటే చేసుకుంటున్నారు. కాని ఎన్ని పెళ్లిళ్లు మీ తరంలోని పెళ్లిళ్లులాగా కుదురుగా, స్థిరంగా ఉంటున్నాయి? చెప్పు’

మాధురి మౌనంగా ఉండిపోయింది. మొన్న మొన్నటిదాకా ప్రతి విషయానికీ ‘అమ్మా, నాన్నా’ అంటూ తమ వెనుకే తిరిగిన పిల్లేనా ఇప్పుడు మాట్లాడుతున్నది? తనకెందుకో ఇదంతా కొత్తగా ఉంది. ఆమోదయోగ్యంగా లేదు. తనూ పుస్తకాలు చదువుతుంది, నిత్యం న్యూస్పేపర్లూ చదువుతుంది. తన స్నేహితులు వాళ్ల  పిల్లల గురించి చెబుతున్న ఎన్నో సమస్యలు, కంప్లెయింట్లు వింటూనే ఉంది. కాని పెళ్లి అనేది శ్వేత చెప్పినట్టు ఇంత నిరసించే విషయమని మాత్రం అంగీకరించలేకపోతోంది.

‘అమ్మా, ప్రపంచాన్ని నీకు అలవాటైన కోణం నుండి కాకుండా చూసేందుకు నీకు ఒక చిన్న ఉదాహరణ చెబుతాను, ప్రీతి తెలుసుకదా నీకు. తను తిలక్ ప్రేమించి పెళ్లి చేసుకున్నారు. ఇద్దరివైపూ పెద్దల ఆమోదం దొరకలేదు. వీళ్ల నిర్ణయాన్ని నిరసించనూ లేదు. అలా అని వీళ్లని దగ్గరకు తీసుకోనూలేదు. ఇద్దరూ బానే ఉన్నారు.

తిలక్ ఈ మధ్య ఉద్యోగరీత్యా తరచూ దేశం విడిచి వెళ్తున్నాడు, వస్తున్నాడు. ప్రీతిని, పాపాయిని తీసుకుని వెళ్లటం కుదరదు. ఇక్కడ ప్రీతి ఉద్యోగం , పాపాయిని చూసుకోవటంతో సతమతమవుతోంది. మేము స్నేహితులమున్నాం. కాని భర్తకి దూరంగా ఉండటం, అమ్మ ఇంటికో, అత్తగారి ఇంటికో వెళ్దామని ఉన్నా ఇప్పటికీ వాళ్లు ఆదరించకపోవటం తనని చాలా బాధ పెడుతున్నాయి .ఊహ తెలుస్తున్న తన కూతురికి అందరూ ఉండీ  ఒంటరిగా పెరుగుతోందని అంటుంది.

ఆ మధ్య ప్రీతి కూతురికి బావులేదని హాస్పిటల్ లో చేర్చింది. మేమంతా సాయం చేసేం. మా కొలీగ్ శ్రీనాథ్ ఆమె వెంట ఉండి చాలా సహాయం చేసేడు. అది తనకి నచ్చలేదని తిలక్ అన్నాడట. శ్రీనాథ్ లో ఒక స్నేహితుణ్ణి , శ్రేయోభిలాషిని కాకుండా ఒక మగవాణ్ని మాత్రమే చూసిన తిలక్ ని ఎలా అర్థం చేసుకోవాలంటుంది ప్రీతి. దాని గురించి ఇంకా భార్యాభర్తల మధ్య గొడవ జరుగుతోంది. అది ఎంతవరకూ వెళుతుందో అర్థం కావట్లేదు ‘ శ్వేత చెప్పిన విషయం విని నిట్టూర్చింది,

‘నిజమే. తిలక్ అలా ఆలోచించకూడదు. అందుకోసం పెళ్లి వ్యవస్థే నమ్మదగ్గది కాదు అంటే నేను ఒప్పుకోను. మన బంధువుల్లో నీ వయసు పిల్లలు బోలెడు మంది ఉన్నారు . వాళ్లెవరూ నీలా పెళ్లి వద్దని కూర్చోలేదు. ఇన్నాళ్లూ కాస్త సమయం ఇమ్మని చెప్పి ఇప్పుడు నువ్వు అసలు పెళ్లే వద్దని అంటున్నావ్. శ్వేతా, నా మనసు బాధ పెట్టకు.నువ్వు ఎవరినైనా ఇష్టపడితే చెప్పు. అంతే కాని ఇలా మాట్లాడకు.’

‘ నీకెలా చెప్పాలో తెలియట్లేదు. నాకు నమ్మకం లేనిది, అవసరం అనిపించనిదీ నువ్వు చేసుకోమంటే చేసుకుంటానని అనుకోకు.’

artwork: srujan raj

‘ఒంటరిగా జీవితమంతా ఉండిపోతావా? ఒక తోడు కావాలని నీకు అనిపించట్లేదా? మాకు ఉన్నదే నువ్వు ఒక్కదానివి. నీకు పెళ్లి చేసి ఆ ముచ్చట తీర్చుకోవాలని మాకు మాత్రం ఉండదా? కని,పెంచిన మా ఇష్టాల గురించి ఆలోచించవా? అయినా నీ వయసు పిల్లలు పెళ్లిచేసుకోవాలని, ఒకతోడు కావాలని కోరుకోవటం అసహజం కాదుకదా.’

‘అమ్మా, తోడు కావాలంటే పెళ్లే చేసుకోనక్కరలేదు. నచ్చిన వ్యక్తి దొరికినప్పుడు కలిసి జీవించటం బావుంటుంది. అంతవరకే. పెళ్లి అనే సంకెళ్లు వేసుకోనక్కర్లేదు. పిల్లలకోసం తాపత్రయ పడక్కరలేదు. ఆ సహచర్యం సాగినన్నాళ్లు సాగుతుంది. ఆ తర్వాత ఎవరి జీవితాలు వాళ్లవి. దాని గురించి కూడా దిగుళ్లు పెట్టుకోనక్కర్లేదు .’

మాధురి కూతురివైపు విచిత్రంగా చూసింది. ఇదేమిటి? ఈ ఆలోచనలు తానింతవరకూ వినలేదే?!

తన చెల్లెలు రుక్మిణి కూతురి పెళ్లిచేస్తూ క్రిందటేడాది తనతో అన్న మాటలు తను మర్చిపోలేదు.

‘అక్కా, శ్వేత కంటే నా కూతురు లాస్య చిన్నది. శ్వేత పెళ్లి ఇప్పుడే వద్దంటోందని చెప్పావు నువ్వు. లాస్యకి మాకు తెలిసున్నకుటుంబం నుండి ఒక మంచి సంబంధం వచ్చింది. లాస్య కూడా అభ్యంతరం చెప్పలేదు. న్యాయంగా పెద్దపిల్ల కనుక శ్వేత పెళ్లి ముందు జరిగితే బావుంటుంది. కాని ఇప్పుడు పరిస్థితి ఇలా వచ్చింది’ అంది తానేదో అపరాధం చేస్తున్నట్టు.

తను నవ్వుతూ కొట్టిపారేసింది ‘ అలాటివేం పెట్టుకోకు ‘’ అని. ఆ పెళ్లి జరిగిపోయింది.

శ్వేత ఆలోచనలు ఎందుకిలా ఉన్నాయి? తన పెంపకంలో లోపమా? పెళ్లి, కుటుంబ వ్యవస్థ పట్ల కూతురిలో సరి అయిన అవగాహన కల్పించలేక పోయిందాతను? ఎక్కడుంది లోపం?మాధురిని ఒక న్యూనతా భావం కమ్ముకుంది. ఒక తల్లిగా తను సరైన బాధ్యత నిర్వర్తించలేదా? భర్తకి చెబితే ఏమంటాడు? కూతుర్నే సమర్ధిస్తాడా? అసలు అతను కాదూ ఇన్నేళ్లూ కూతురి మాటలకి వంత పాడుతూ ,పెళ్లి వాయిదా వేస్తూ వచ్చింది! తన దగ్గర చెప్పిన విషయాల్నే తండ్రి దగ్గర కూడా చెబుతుందా ? ఏమి చెయ్యలి తను?

శ్వేత ఆరాత్రే బయల్దేరి వెళ్లిపోయింది. తెల్లవార్లూ నిద్రపట్టక పక్కమీద మసులుతూనే ఉంది మాధురి. కిటికీ బయట చిక్కని వెన్నెల మనసుని సేదదీర్చలేకపోయింది.

*************

ప్రొద్దున్న శ్యామ్ ఆఫీసుకు బయలుదేరుతుంటే  మాలతి క్లినిక్ దగ్గర తనను దింపమని చెప్పింది భర్తతో.

మాలతి అప్పుడే వచ్చినట్టుంది. క్లినిక్ లో ఆమె ఒక్కతే ఉంది. మాధురి తన మనసులో  బాథ వెళ్లబోసుకుంది.

‘మధూ, శ్వేత చెప్పిన విషయం నాకు విస్మయాన్ని కలిగించటం లేదు. ఇప్పటి తరం ఆలోచనలు ఇలాగే ఉన్నాయి. నా దగ్గరికి కౌన్సిలింగ్ కోసం వచ్చే పిల్లల్ని, తల్లిదండ్రుల్ని చూస్తున్నాను కదా.

ఈ మార్పు అనివార్యమనే అనిపిస్తోంది .మన అమ్మల కాలంలో ఉమ్మడి కుటుంబాలే చాలావరకు.వాళ్లు స్వంత ఊళ్లని వదలవలసిన అవసరం రాలేదు. మనతరం  ఉద్యోగాల పేరుతో స్వంత ఊళ్లనీ, కన్నవాళ్లనీ వదిలి పరాయి ప్రాంతాలకొచ్చేసేం. ఇదంతా సహజంగానే జరిగిపోయిందని అనుకున్నాం. వెనుక మిగిలిపోయిన వాళ్ల ఆలోచనలు ఏమిటన్నది మనం అంతగా పట్టించుకోలేదు.

ఒక్కసారి మనం పెరిగిన వాతావరణం గుర్తు తెచ్చుకో. అలాటి బలమైన కుటుంబ వ్యవస్థలో అమ్మకి దీటుగా పెద్దమ్మలు, పిన్నమ్మలు, నానమ్మలు, అమ్మమ్మలు అందరూ మనం పెరిగిన నేపధ్యంలో మన వెనుకే ఉన్నారు. వాళ్లంతా మన కుటుంబంలో భాగంగానే ఉండేవాళ్లు.

మారుతున్న కాలంలో మన జీవితాలు మనమిద్దరం, మనకిద్దరు లేదా ఒక్కరు తో మొదలయ్యి, కొంచెం సంకుచితం అవుతూ వచ్చేయి. మనతరంలోనే కొందరు కులమత,వర్గాల్ని ప్రక్కకి పెట్టి పెళ్లిళ్లు చేసుకున్నవాళ్లున్నారు. వాళ్లకి సమాజం నుండి బోలెడు వ్యతిరేకత ఎదురైంది. అయినా పెళ్లిపట్ల , స్వంత నిర్ణయం పట్ల ఉన్న కమిట్మెంట్ వాళ్ల జీవితాల్ని సవ్యంగా నడిపించింది.

ఇప్పుడు ఉద్యోగాలపేరుతో పొరుగూళ్లు, పొరుగు రాష్ట్రాలు, పొరుగు దేశాలు పట్టుకు తిరుగుతున్నారు. ఇద్దరు, ముగ్గురు సభ్యులున్న కుటుంబం కూడా రెండు వేరువేరు చోట్ల జీవించాల్సి వస్తోంది. భార్య,భర్తల ఉద్యోగమనో, పిల్లల చదువులనో ఈ రకంగా సంసారాలు రెండు , మూడు ముక్కలుగా బ్రతికేస్తున్నాయి…….’

మాలతి మాటలకి అడ్డం వస్తూ మాధురి అంది, ‘ఏమో మాలతీ ఇవన్నీ వింటుంటే భయమేస్తోంది. ఏమయిపోతోంది మన సమాజం? ఎవరు కారణం ఈ మార్పులకి?’

‘అలా భయపడితే ఎలానోయ్ అమ్మాయీ?! నువ్వు కుటుంబం వరకే పరిమితమై బయట ప్రపంచాన్ని, వస్తున్న మార్పుల్ని గమనించట్లేదని చెబుతాను. ఇప్పుడున్న సమాజాన్ని ఎవరో ఎందుకు మార్చేస్తారు? మనం, మన పిల్లలు ఆ మార్పు కి కారణం. ఏ తరంలో అయినా యువతరం ముఖ్య నిర్ణయాల్ని చేస్తూ తమకు అనువైన కొత్త మార్పుల్ని తీసుకొస్తుంటుంది కదా. క్రిందటి తరం వాళ్లు వాళ్లకు అనువైన మార్పుల్ని వాళ్ళు తెచ్చుకున్నారు సమాజంలో. అది అప్పటి పెద్దలకి పెను సవాళ్లనే విసిరింది. ఇప్పుడు ఆ సవాళ్లు ఎదుర్కోటం మనవంతు.

ఎక్కడికక్కడ ఎవరి జీవితాలు వారివి, ఎవరి సమస్యలు వారివి అయినప్పుడు మిగిలిన వాళ్లకోసం ఆలోచించే తీరిక ఎవరికుంది?

నీ కూతురు చెప్పిన దాంట్లో వాస్తవం ఉంది. తన అభిప్రాయాన్ని అంత స్పష్టంగా చెప్పింది. తన ఆలోచనల పట్ల ఎలాటి అయోమయం లేదు తనకి.

ఇప్పటి వాళ్లు ప్రాక్టికల్ గా ఎదుర్కొంటున్న ఇబ్బందులున్నాయి. వాళ్లకి అనువుగా ,సౌకర్యంగా ఉన్న నిర్ణయాల్ని వాళ్లు తీసుకుంటున్నారు. నీకూతురికి కౌన్సిలింగ్ కావాలని అన్నావు కదూ. తనకు కౌన్సిలింగ్ ఇవ్వవలసిన అవసరం లేదు. నీకు మాత్రం కొంత అవసరం.’ నవ్వుతూ తను చెప్పదలచుకున్నది చెప్పింది మాలతి.

‘మాలా, నీకు వేళాకోళం గా ఉంది నా సమస్య. కూతురికి పెళ్లి చెయ్యాలన్న ఆశ, ఆ బాధ్యత తీర్చుకోవాలన్న తపన న్యాయమైనదేకదా ’ మాధురి ముఖంలో అలక.

‘వేళాకోళం కాదు మధూ, మన చుట్టూ సమాజంలో విడాకుల రేటు పెరుగుతోందన్నది చూస్తున్నావుగా. జీవితాల్లో వచ్చిన వేగం, ఉద్యోగపు ఒత్తిళ్లు, పోటీ ప్రపంచంలో భవిత గురించిన అభద్రత ఇప్పటి తరాన్ని వేధిస్తున్నాయి. వాళ్లని వాళ్లు చూసుకోవటం,వాళ్ల పోరాటాలు ….ఇవి జీవితంలో ముఖ్య సమస్యలు అయిపోయాయి. ఇంకా పెళ్లి, పిల్లలు లాటి జంఝాటాలు వాళ్లకి సహించరానివిగా ఉన్నాయి. ఇది నువ్వు ఒప్పుకుతీరాల్సిందే.

అదీకాక కూతురి పెళ్లి చెయ్యాలన్న ఆశ, అదో బాధ్యతలా భావించటం ఈ కాలానికి నప్పవు. నీ ఆనందం కోసం పిల్లలు, అది వాళ్లు పిల్లలుగా ఉన్నంతవరకే. పెంచటం వరకే నీ బాధ్యత. ఆ తర్వాత వాళ్ల జీవితాలమీద నీకు ఎలాటి హక్కూ లేదు. ఎందుకంటే జీవితం వాళ్లది. ఆ మంచి చెడులు వాళ్లని ఆలోచించుకోనీయటమే న్యాయం. వాళ్లకి అవసరమైనప్పుడు వాళ్ల వెనుక నువ్వు ఉన్నావన్న నమ్మకం వాళ్లకి కలిగించటం వరకే నువ్వు చెయ్యవలసింది. ’

‘అయితే ఇక కుటుంబాలు, వివాహ వ్యవస్థ సమాజంలోంచి మాయమైపోతాయా? సమాజం అంటే ఒంటరి వ్యక్తుల సమూహమేనా? ’

‘ఎందుకు మాయమవుతాయి? ఈ తరం వాళ్లలో శ్వేతలాగా ఆలోచించేవాళ్లతో పాటు నీ ఆలోచనలు సమర్ధించే వాళ్లు ఉన్నారు కదా. పెళ్లిళ్లు ఉంటాయి. అయితే విడాకులు, కుటుంబాలు విచ్చిన్నమవటం,మరింత పెరుగుతాయి. ఎదుటి వ్యక్తి కోసం ఆలోచించటం, సర్దుబాటు అనేవి లేనప్పుడు ఇది తప్పదు. ఒంటరి జీవితాలు అని నువ్వు అంటూన్నావే అవి కొన్నేళ్లకి మనుషుల మధ్య కొత్త బంధాలకోసం ఆరాట పడేలా చేస్తాయేమో. ఆ తర్వాత మళ్లీ సమాజంలో ఒక స్థిరత్వం కోసం ప్రయత్నాలు మొదలవుతాయేమో! అప్పుడు మళ్లీ వివాహవ్యవస్థ కావాలని బలంగా కోరుకుంటారేమో! చూద్దాం.’…..

మాలతి మాటలు పూర్తి కాకుండానే తలుపు తోసుకుని ఎవరో రావటంతో , మాధురి మళ్లీ కలుస్తానంటు లేచింది. ఇంటికొస్తుంటే దారిపొడవునా ఆలోచనలే. ఊపిరి సలపనట్టుగా అనిపిస్తోంది మాధురికి. తనను అర్థం చేసుకుంటుందనుకున్న మాలతి కూడా తన ఆలోచనధోరణి ఈ కాలానికి చెల్లదని సూటిగా చెబుతోంది.

అమ్మవాళ్ల తరం కంటే కాస్త ముందడుగు వేసి డిగ్రీ చదువులు చదివి, అంతో ఇంతో ప్రపంచాన్ని గమనిస్తూ కూడా తను కూతురి అభిప్రాయాల్ని అర్థం చేసుకోలేని దశలో ఉందన్నది మాధురి ఒప్పుకోలేకపోతోంది . తరానికి తరానికి మధ్య ఈ అగాధాలు పూడ్చలేనివేనా?

*******************

artwork: srujan raj

సినిమా ఆసక్తి కరంగా అనిపించినా మధ్యమధ్యలో భార్య గురించిన ఆలోచన అతడిని కాస్త అస్థిమితం చేస్తూనే ఉంది.

‘ ఈ సినిమాలో హీరోయిన్ తన జీవితాన్ని తనకు కావలసినట్టు మలుచుకుంది. ముందు పిరికిగా కనిపించి , ఏడుస్తూ కూర్చున్నా బయటి ప్రపంచంలోకి వచ్చాక తనకు కావలసినదేమిటో నిర్ణయించుకునే మెట్యూరిటీ ని సంపాదించింది. సినిమా పేరుకి, ఆ నాయిక పాత్రకి  తగినట్టుగానే నిజంగా క్వీన్ లాగే తన జీవితాన్ని తను రచించుకుంది. నీకు నచ్చిందా డాడ్’ అంటూ అడుగుతోంది శ్వేత సినిమా నుండి వస్తూంటే .

శ్యామ్ కూతురి అభిప్రాయాన్ని అంగీకరించాడు. ఆ సినిమా లో పాత్ర అద్భుతంగా పోషించినందుకు  నాయిక కంగనా కి జాతీయ అవార్డ్ వచ్చిందని చెబుతోంది శ్వేత.

అవును, క్వీన్ ఈ కాలపు పిల్ల. తనకు ఏమికావాలో తను నిర్ణయించుకుంది.

శ్వేత తన జీవితం పట్ల తీసుకున్న నిర్ణయాన్ని మాధురికి అర్థం అయ్యేలా చెప్పడానికి శ్యామ్ సిధ్ధపడ్డాడు.

******************

 

 

 అప్పు తీసివేత-చిన్నారి విన్నీ

gudem

 

గూడెంలో క్లాసులు మొదలుపెట్టిన తొలి రోజులు.

అప్పటికి రోజువారి దాదాపు ఒక ముప్ఫై మంది పిల్లలు క్లాసులకి వస్తున్నారు. ఆ రోజు సాయంత్రం పిల్లలు అప్పుతీసుకునే తీసివేతలు చెప్పమని అడిగేరని బోర్డ్ మీద చెబుతున్నాను.

‘అప్పు తీసుకోవడం అంటే ఏంటి టీచర్ ?’ విన్నీ అడుగుతోంది.

‘అప్పు తీసుకోవడం అంటే నువ్వు పెన్సిలు కొనుక్కుందుకు నీ దగ్గర డబ్బులు లేవనుకో  ప్రక్కింటి వాళ్లనో , తెలిసున్న వాళ్లనో అడిగి తీసుకోవడం , ఆ తర్వాత నీ దగ్గర డబ్బులు ఉన్నప్పుడు తిరిగి వాళ్ల డబ్బులు వాళ్లకి ఇచ్చేయడం .’

‘ మరి, నాలుగు లోంచి ఐదు తియ్యలేనప్పుడు పక్కనున్న అంకె నుంచి ఒకటి అప్పు తీసుకోమన్నారు కదా. మళ్లీ ఆ ఒకటి అప్పుని ఎలా తీర్చాలి టీచర్?’ విన్నీ ముఖంలో సీరియస్ గా కనిపిస్తున్న ప్రశ్న.ఆ అమ్మాయి ప్రశ్నకి నవ్వొచ్చింది. నిజమే కదూ, అప్పు ఎలా తీర్చాలి?……………………….

‘ టీచరమ్మా!’ అన్న పిలుపుకి తలత్రిప్పేను.

నలుగురు పెద్దవాళ్లు, వాళ్ల వెనుక నలుగురు ఆడపిల్లలు నిలబడి ఉన్నారు. ‘చెప్పండి’

‘ టీచరమ్మా, మా పిల్లలకి ఇంగ్లీషు నేర్పుతావా? పదో క్లాసు పరీక్షకి వెళ్తున్నారు. ‘ వాళ్లని వివరంగా చూసాను. పదో క్లాసు పిల్లలంటే నమ్మబుధ్ధికాలేదు. స్కూల్లో చూసినట్లే అనిపించింది. అవును, కానీ వాళ్ల క్లాసుకి నేను వెళ్లను.

‘ అందరూ రావచ్చు ఇక్కడికి. రోజూ రండమ్మా.’ ఆ మాటలకి కృతజ్ఙతగా చూసి వెనక్కి తిరిగేరు.

పదో క్లాసు పిల్లలు నలుగురు కాస్తా ఏడెనిమిది మంది దాకా రావటం మొదలు పెట్టేరు . చదువుకోవాలనే ఆశ ఉన్న పిల్లలే. మంజూష క్రమం తప్పకుండా వస్తుంది. సన్నగా , బలహీనంగా కనిపిస్తుంది. కాని చదువులో చురుకైనదే . మనసు పెట్టి వింటుంది, చక్కగా అర్థం చేసుకుంటుంది.

ఆరోజు మంజు తనతో మరొక అమ్మాయిని తీసుకొచ్చింది,

‘టీచర్, మా మామయ్య కూతురు విద్య. తనకి చదువుకోవాలని చాలా ఇష్టం. పది దాకా చదివింది. కాని పరీక్షలు రాయలేదు. వాళ్లనాన్న అప్పులుపడి,  డబ్బుకి ఇబ్బందిగా ఉందని ఇక్కడ పచ్చళ్ల కంపెనీలో పనికి కుదిర్చేడు . పరీక్ష తర్వాత రాద్దువులే అన్నాడు . కానీ ఇబ్బందులు తీరక రెండేళ్లు అయినా ఇప్పటికీ పనిలోకి వెళ్తూనే ఉంది.  అయినా అప్పులు, వడ్డీలు పెరుగుతూనే ఉన్నాయంటాడంట వాళ్ల నాన్న .

వాళ్ల అమ్మని అడిగితే ఇప్పుడు వాళ్ల అక్క ప్రసవానికి వచ్చింది కనుక ఇంకొక్క ఆరు నెలలు పనికి వెళ్లమని, చేతిలో పైసలు అస్సలే లేవని  చెప్పిందంట. ఆ తర్వాత మాత్రం విద్య  ప్రైవేటుగా చదువుకుంటుందంట. మీరు చదువు చెబుతారా టీచర్ ?’

పెద్ద పెద్ద కళ్లతో విద్య ఆశగా చూస్తోంది నావైపు. ‘ తప్పకుండా విద్యా. నేను చెబుతాను’ నా మాటలకి ఆ అమ్మాయి కళ్లు తళుక్కుమన్నాయి .

మోటారు సైకిల్ విసురుగా వచ్చి మా దగ్గర ఆగింది.   ‘ఏమే విద్దే, నీకు సదువు పిచ్చి ఇంకా ఇన్నేళ్లైనా  తగ్గలేదే? ముందు మన అప్పులుతీరనీ. నీ బావనిచ్చి పెళ్లిసేసి పంపిస్తా, అప్పుడు సదూకుందువులే , పద’ తండ్రి కళ్లల్లో పడినందుకు ఆ పిల్ల వణికిపోయింది.

‘ టీచరమ్మా, నా కూతురు రెండేళ్లై సంపాయిస్తోంది. ఇప్పుడింక కొత్తగా సదివితే మాత్రం పెద్ద ఉజ్జోగాలు వస్తయ్యా?’ నాకు ఒక ప్రశ్న సంధించి కూతుర్ని తీసుకుని వెళ్లిపోయాడు. అప్పులు చెయ్యడం వరకే ఇంటి పెద్ద బాధ్యత కాబోలు.  వాటిని తీర్చడానికి పిల్లల జీవితాల్నేపణంగా పెడుతున్నారు.

పిల్లల జీవితాలమీద పెద్దవాళ్లకిలాటి హక్కు ఎవరిచ్చారు ? పిల్లలు ‘పనుల్లోకి వెళ్లం’ అని ఎదురు తిరిగితే ఈ అప్పులు ఎలా తీరుస్తారో ‘విన్ని’ అడిగినట్లు.

 

 

తలలు పగలగొట్టుకునే జనాల మధ్య…

    

  అనూరాధ నాదెళ్ళ 

~

62పిల్లల పట్ల ఉన్న ప్రేమ నన్ను టీచర్ని చేసింది.  ప్రస్తుతం మా పోరంకి (విజయవాడ)లో  చదువు అవసరం ఉన్న ఒక గూడెంలో పిల్లలకి సాయంకాలం పాఠాలు చెబుతున్నాను. ఇది కాకుండా  ‘టీచ్ ఫర్ చేంజ్’ అనే స్వచ్చంద సంస్థకు  ఈ మధ్య సభ్యురాలిని అయ్యాను. కథలు, కవితలు అప్పుడప్పుడు రాస్తూ ఉంటాను . రెండు మూడేళ్ల క్రితం ఒక కథల పుస్తకాన్ని అచ్చువేసుకున్నాను . పుస్తకాలు , పిల్లలు ,సంగీతం , చుట్టూ ఉన్న ప్రపంచం … ఇలా ఇష్టమైన జాబితా చాలా ఉంది . 
~

ఆరోజు గూడెంలో క్లాసు ముగించి ఇంటికి బయల్దేరేను. చీకటి రాత్రులు. వీధి దీపాలు ఎక్కడా వెలగడం లేదు. చేతిలో టార్చ్ లైటు దారి చూపిస్తూంటే గబగబా నడుస్తున్నాను. వీధిలో పెద్దగా అలికిడి లేదు. రోడ్డుకి రెండువైపులా ఉన్న ఇళ్ళల్లోంచి పలుచని వెలుతురు మాత్రం బయటకు పాకుతోంది.గూడెం పొడవునా ఉన్న చర్చిల్లోంచి రికార్డులు వినిపిస్తున్నాయి. క్రిస్మస్ దగ్గరకొస్తోంది. ఇంకపైన గూడెమంతా బోలెడు సందడి మొదలవుతుంది.

ప్రక్కన ఏదో అలికిడి అనిపించి తల త్రిప్పబోయేసరికి తలమీద దెబ్బ పడింది. తలమీద చేత్తో తడుముకుంటూ,’ఎవరది?’ అంటూ వెనక్కి తిరగబోయేంతలోమరో దెబ్బ. చేతిలో టార్చి జారిపోయింది.

‘అబ్బా!.’అంటూ రెండు చేతులతో తల పట్టుకున్నాను. ఎవరో వెనుక పరుగెడుతున్న చప్పుడుతో పాటు ‘గట్టిగా కొట్టలేదుగా ’ గుసగుసగా ఎవరిదో పరిచయమున్న గొంతులాగే ఉంది.

ఎదురుగా ఆటో వస్తున్న శబ్దం విని రోడ్డుకి అడ్డంగా నిలబడి కేక వేసేను. తలమీంచి రక్తం కారుతూంటే చెయ్యి నొక్కి పెట్టి బాధని అణుచుకుంటూ, రెండు కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న ఆసుపత్రికి వెళ్ళి దెబ్బకి కట్టుకట్టించుకున్నాను. రెండు , మూడు కుట్లు పడ్డాయి.

ఏమైంది? ఎవరు చేసి ఉంటారీపని? ఆలోచించే శక్తి లేదు. ఇంటికెళ్లి వండిపెట్టుకున్న భోజనం ముగించి నొప్పి తెలియకుండా ఉండేందుకు డాక్టర్ ఇచ్చిన మాత్ర వేసుకుని పడుకున్నాను.

ఆ పడక పడక వారం రోజులు జ్వరంతో మంచానికి అతుక్కుపోయాను. అమ్మ వచ్చింది. ‘ ఈ మారుమూల నీకు ఈ ఉద్యోగం అవసరమా? పైగా గూడెంలో సాయంత్రం క్లాసులు ! చేసిన దేశసేవ చాలు, ఉద్యోగానికి రిజైన్ చెయ్యి. మన ఊరు వెళ్లి పోదాం. ‘ అంది.

‘ అమ్మా, ప్లీజ్ అలా మాట్లాడకు. నాకు ఇక్కడ ఏ సమస్యా లేదు’

‘ లేకపోతే ఆ రోజు నీమీద దాడి ఎందుకు చేసేరు? ఎవరు చేసేరు? ఆ సమయానికి ఆటో అటుగా రాకపోతే ఏమయ్యేది?  నిన్ను కొట్టాల్సిన అవసరం ఎవరికి వచ్చింది? నువ్వు చెప్పు పోనీ , వింటాను.’ అమ్మ సవాలు చేసింది.  నాకు మాత్రం ఏం తెలుసు? ఎవరిమీదో చెయ్యబోయిన దాడి చీకట్లో నామీద చేసేరని అనుకుంటున్నాను. అమ్మతో అదే అంటే , ‘ అలా అయితే అసలు నువ్వు అలాటి పరిసరాల్లోకి వెళ్లనే వెళ్లొద్దు. తలలు పగలు కొట్టుకునే జనాల మధ్య కోరికోరి నువ్వు వెళ్లనవసరం లేదు, చెప్పింది విను’ ఇంకేం మాట్లాడకు అన్నట్లు చూసి వంటింట్లోకి వెళ్లి పోయింది అమ్మ.

జ్వరం ఎంత తీవ్రంగా వచ్చిందంటే అసలు నేను ఎన్నాళ్లై మంచం మీదున్నానో అర్థంకాలేదు.ఆలోచనలు సాగడం లేదు. తలనొప్పిగా ఉంది. నీరసం అనిపించి కళ్లు మూసుకున్నాను. అమ్మ వుందన్న ధైర్యం.

స్కూల్ స్టాఫ్ వచ్చి చూసి వెళ్లేరు. స్కూల్లో పనిచేసే ఆయా కమల మాత్రం ఆవేశంగా అంది, ‘ఆ మూర్ఖులకి మీరేం చెయ్యలేరు మేడం. వాళ్లకి చదువులు రావు. దేవుడు మాస్టారు చెప్పిందే రైటు. అసలు మీకెవరిమీదైనా అనుమానం ఉంటే చెప్పండి. వాళ్లని నడిరోడ్డుమీద కి ఈడ్పించి పోలీసులకి పట్టిస్తాం.పిల్లలవరకూ ఈ విషయం వెళ్లనీయలేదు మేమెవ్వరం. టీచరుగార్కి జ్వరం అని మాత్రం చెప్పేం.’ ఒక నిముషం ఆగి,

‘ ఎవరు చేసేరో చెప్పండి టీచర్, మేం చూసుకుంటాం వాళ్ల పని’ అంది మళ్లీ.

‘ లేదు కమలా, ఎక్కడో పొరపాటు జరిగింది అనుకుంటున్నాను. నన్నెవరూ కావాలని కొట్టలేదులే.’ ఆమెని శాంతింపచేసే ప్రయత్నం చేసేను.

‘ గూడెం నుంచి పెద్దోళ్లెవరైనా వచ్చి అడిగితే, అప్పుడు ఖచ్చితంగా మాట్లాడిన తర్వాతే ఇంక క్లాసులు పెట్టండి మేడం. మీరింక రాబోకండి’

నేను నవ్వేసేను, ‘ఏం భయం లేదు కమలా, మీరంతా ఉన్నారుగా.’ నా మాటలకి అందరూ తెల్లబోయారు.

అమ్మ తనకి లీవ్ అయిపోతోందని వెళ్లాలంది.  ఊరికి బయలుదేరేముందు నన్ను తనతో పాటు ప్రయాణం చేయించాలని విఫల యత్నం చేసింది.

ఆఖరికి కోపంగా, ‘ ఇలా తల బ్రద్దలైందంటూ కబురొచ్చినా మళ్లీమళ్లీ నేను వచ్చి చెయ్యలేను. పంతానికి పోకుండ ఆలోచించు. నీ చదువుకి ఇంతకంటే పెద్ద ఉద్యోగం ఎక్కడైనా వస్తుంది. ఇంక నీ ప్రయోగాలు ఆపి ఇంటికి రా ’ అంటూ అమ్మ వెళ్లిపోయింది.

ఏమో, నాకైతే జీవిక నిచ్చిన ఆ ప్రభుత్వోద్యోగం కంటే సాయంకాలం ఆ పిల్లల మధ్య గడిపే సమయమే నచ్చుతుంది. ఈ పిల్లలు నా జీవితంలో ఎంత ముఖ్య భాగమైపోయారో తలుచుకుంటే ఆశ్చర్యం!

అమ్మ వెళ్లిన రెండో రోజు డ్యూటీలో జాయినయ్యాను. ఆ సాయంత్రం నేను స్కూలు నుండి ఇల్లు చేరేసరికి అమ్మ ఫోన్ చేసింది, ’ ఇంక గూడెంలో సాయంకాలం క్లాసులు మళ్లీ మొదలు పెట్టకు’ అంటూ.

‘ అమ్మా, ప్లీజ్, మళ్లీ మళ్లీ అలాంటివేమీ జరగవమ్మా, అక్కడందరికి నేనంటే బోల్డు ప్రేమ. ‘

రుద్ధమవుతున్న గొంతుతో అమ్మ అంది, ‘దీపూ! నాకూ నువ్వంటే బోల్డు ప్రేమ ఉందిరా’

‘ అయితే సరే. ఆ ప్రేమే నాకు రక్ష. ఇంకేం చెప్పకమ్మా’ అంటూ ఫోన్ పెట్టేసేను.

గబగబా వంట ఏర్పాటు చేసుకుని గూడెంలోకి నడుస్తూంటే ఎప్పటిలాగే ఆ పరిసరాలు నాకు ఎంతో ఆత్మీయమైనవే అన్న భావన కలిగింది. కొంతమంది ఆడవాళ్లు గుమ్మాల్లో నిలబడి నన్ను క్రొత్తగా చూస్తూ వుండటం గమనించాను. నేనే అలా వూహించుకుంటున్నానేమో అని కూడా అనిపించింది.

ఆ సాయంత్రం పిల్లలు మధ్య ఉన్న నన్ను దేవుడు మాస్టారు పలకరించారు. …………

‘ పిల్లల్ని ఈ పూటకి పంపించెయ్యమ్మా. మావాళ్లు నీతో మాట్లాడాలనుకుంటున్నారు’అంటూ.

ఏం మాట్లాడుతారబ్బా అని ఆశ్చర్యపోతూనే పిల్లల్ని పంపించేసేను.

ఒక ఇరవై మంది దాకా ఆడవాళ్లు, మగవాళ్లు ఉన్నారు. వచ్చి చాపల మీద కూర్చున్నారు.ప్రక్కనే అరుగుమీద మాస్టారు కూర్చున్నారు.

‘ టీచరమ్మా, మీరిన్నాళ్లూ జ్వరం వచ్చి రాలేదు అనుకుంటున్నాం. కాని గూడెంలోనే ఇలా జరిగిందని తెల్సింది. వాళ్లెవరో చెప్పండి. వాళ్ల సంగతి మేం చూసుకుంటాం. అసలు ఇలాటి పని చెయ్యాల్సిన అవసరం ఎవరికి వచ్చింది మాకు తెలవాల’ ముందుగా లేచిన ఆయన కాస్త దూకుడుగానే అడిగాడు.

‘ ఆ సంగతి మనం మర్చిపోదామండి. ఏదో పొరపాటు జరిగింది. ‘ తేలిగ్గా తీసేయబోయాను.

నలుగురైదుగురు లేచేరు మాట్లాడేందుకు.

‘ టీచరుగారూ, ఇది మాగూడేనికి, మా పరువుకి సంబంధించిన విషయం. మా పిల్లల్ని బాగు చెయ్యాలని మీరొస్తావుంటే ఇంత అఘాయిచ్చెం జరిగితే మేము ఎట్టా మరిచిపోతాం?’

‘విషయం మాకు తెలవాల, అంతే’

‘ మీరు మనసులో పెట్టుకు బాధ పడుతున్నారు. తప్పు చేసిన వాళ్లని కాయాలనుకుంటున్నారు.ఎందుకు మేడం? మాలో ఎవరీ పని చేసేరో, అది పిల్లలో, పెద్దలో ,అసలు ఎందుకు చేసేరో మాకు తెలవాల’ ఒకావిడ కాస్త పట్టుదలగానే అంది.

నేను నిశ్శబ్దంగా విన్నాను. అవును, తరచి, తరచి అమ్మ అడిగినప్పుడు, జ్వరం తగ్గి నీరసంతో పడుకున్నప్పుడు కూడా నేను ఆలోచించాను. ఈ విషయం ఎక్కడో ఏదో లింకు క్రమంగా దొరికింది. కాని పైకి చెప్పదలచుకోలేదు.

రెండు నిముషాలు ఆగి ,’టీచరమ్మా, నువ్వు చేసే మంచి పనికి దణ్ణం పెట్టాల్సింది పోయి మా గూడెం ఇట్టాంటి పని చేసిందంటే మాకు సిగ్గుగా ఉంది. నువ్వు ఎట్టైనా చెప్పాల్సిందే. లేదంటె మేమెవ్వురం ఈ పూట భోజనాలు చేసేది లేదు’ మరో వృధ్ధుడు కాస్త ఆపేక్షగా హెచ్చరించాడు.

రోజూ నా క్లాసు జరుగుతున్నంతసేపూ ప్రక్కనున్న రచ్చబండ మీద ఖచ్చితంగా వచ్చి కూర్చుంటాడాయన.

పిల్లలు అల్లరి చేస్తుంటే , ‘గట్టిగా నాలుగు తగిలించమ్మా. చదువులు అట్టా ఇట్టా ఊర్కేనే రావు ఈ సన్నాసులకి’ అంటూ కలుగ చేసుకుంటూ పిల్లల్ని బెదిరిస్తూ ఉంటాడు.

ఏం చెయ్యాలి? వీళ్లకి ఏం చెప్పాలి?

ఒక నిశ్చయానికి వచ్చాను. దీర్ఘంగా శ్వాస తీసుకుని మొదలు పెట్టేను.

‘ ఇక్కడ చదువుకుందుకు చాలా మంది పిల్లలు ఆశగా వస్తున్నారు. ఒక మూడు నాలుగు వారాలుగా ఆడపిల్లలు రావడం తగ్గింది. ‘…….ఒక్క క్షణం ఆగాను. అందరూ నేను చెప్పబోయేదేమిటో అన్నట్లు చూస్తున్నారు.

‘వాళ్లకి ఇళ్లలో ఏవో సమస్యలు ఉండటం వలన రావడం లేదని, ఇది తాత్కాలికమే అనీ, వీలువెంట వస్తారని ఎదురుచూసేను.కాని మానేసిన వాళ్లలో ఒక అమ్మాయి స్కూలు నుంచి వస్తూంటే చెప్పింది, కొందరు మగ పిల్లలు అల్లరి చేస్తున్నారని , తమకు చదువుకుందుకు రావాలంటే సాయంకాలం పూట ఇబ్బందిగా ఉంటోందని…………..’ నా ఎదురుగా వింటున్న వాళ్లు ఒకరి ముఖాలు ఒకరు చూసుకున్నారు…………….

‘ నా వైపు నుండి మీ అందరికీ చెప్పదలచుకున్నది ఒకటి ఉంది .పిల్లలు పెరుగుతున్న వయసులో వాళ్లకి మంచి చెడ్డలు తెలియ చెప్పి, సరైన మార్గం లోకి తీసుకెళ్లవలసిన బాధ్యత మన అందరిమీదా ఉంది.మీరు ఆలోచిస్తారని చెబుతున్నాను.

మన క్లాసులో కొంతమంది మగ పిల్లలు ఆడపిల్లల్ని ఏడిపిస్తూంటే , తప్పు అని చెప్పేను. ఒకరోజు విన్నారు. మరునాడు అదే ధోరణి. నేను చెబుతున్న విషయం వాళ్లు నవ్వులాట గా తీసుకుంటున్నారని అర్థం అయింది. ఏం చెయ్యాలి. ముందు మెల్లిగా చెప్పి చూసి, ఆ తర్వాత కాస్త గట్టిగానే మందలించాను. మర్నాడు పెద్ద క్లాసు ఆడపిల్లలు తో పాటు మగ పిల్లలు కూడా రాలేదు .క్లాసుకొచ్చిన ఒక పిల్లవాడు నాతో చెప్పేడు,

‘ టీచర్, మీరు నిన్న కోప్పడ్డారు కదా, మీరు ఒక్కరూ ఇంటికెళ్ళేప్పుడు మీసంగతి తేలుస్తామని చెబుతున్నారు’ అంటూ. నాకు ఏం వింటున్నానో ముందు అర్థం కాలేదు. కాని మనం పసిపిల్లలు అనుకుంటున్న వాళ్ళు ఇలాటి ఆలోచనలు చేస్తున్నారంటే కష్టంగా అనిపించింది………..అదే రోజు ఈ హడావుడి జరిగింది. మనమిక ఆ విషయాన్ని తవ్వుకోవద్దు. నేను చెప్పేది ఒక్కటే ,మనమంతా పిల్లల్ని దారిలోకి తెచ్చుకుందుకు కాస్త శ్రమ అయినా ఓర్పుగా ప్రయత్నం చెయ్యాలి…………….’

నా మాటలు పూర్తి అవుతూనే నలుగురు లేచేరు ఆవేశంగా.

‘ఎవరో చెప్పండి మేడం,ఆళ్ల కాళ్ళు చేతులు ఇరగ్గొడతాం’

‘ దయచేసి ఈ విషయం ఇక్కడితో వదిలేద్దాం. పిల్లల్ని కేవలం దండించడం వలన మార్పు తీసుకురాలేం. నాకు నమ్మకం ఉంది, పిల్లల్ని బుజ్జగించి మార్పు తీసుకురావచ్చు. ప్రయత్నం చేద్దాం.అలా మార్పు రాని పక్షంలో ఏంచెయ్యాలో ఆలోచిద్దాం.’

‘ కానీ టీచరుగారూ, మా పిల్లలు ఎట్టాటోళ్లో మీరు చెప్పకపోతే మాకు తెలిసేదెట్టా? చదువుకుందుకు ఎళ్ళేడని అనుకుంటాం. పిలగాళ్లు బయటికెళ్లి ఎట్టాటి పనులు చేస్తన్నారో మాకు ఎట్టా తెలుసుద్ది ?మీరు చెబితేనే కదా మాకు తెలిసేది. మేం గట్టి భయం చెబుతానికి వీలవుద్ది.’

నేను నవ్వేను.

‘ మన పిల్లలు ఎలాటి వాళ్లో, ఎంత అల్లరి చేస్తారో మనకు తల్లిదండ్రులుగా ఎటూ తెలుస్తుంది. కాని మన పిల్లలు గురించి ప్రక్కింటి వాళ్లో, ఎదురింటివాళ్లో మనదగ్గర కొచ్చి ‘మీ వాడు అల్లరి చేస్తున్నాడు’ అంటే  మనకి నచ్చదు. వాడు నిజంగా అల్లరివాడే అయినా మనకు ఎంత కష్టంగా ఉంటుందో నాకు తెలుసు.’

నా మాటలు అర్థమై ఒక్కక్షణం మౌనంగా ఉన్నారు వాళ్లంతా. అంతలోనే మళ్ళీ అన్నారు,

‘ లేదులే టీచరుగారూ, ఇది అట్టా అనుకునేది కాదులే. మీరు మాకు విషయం చెప్పాల’

నేను మాత్రం ఇంక చెప్పేది ఏమీ లేదని, నాకు సమస్య ఏదైనా వస్తే వాళ్లకి చెప్పుకుంటాననీ పదే పదే చెప్పాను.

నామాటలు వాళ్లకి తృప్తి కలిగించలేదు. చాలా సేపు వాళ్లల్లో వాళ్లు తర్జనభర్జన పడ్డారు. నేను సెలవంటూ ఇంటికి బయల్దేరాను.

*