మీ అమ్మ మారిపోయిందమ్మా!

(శ్రీమతి గన్నవరపు సరోజినీ సత్యనారాయణమూర్తిగారి స్మారక కథలపోటీలో మొదటి బహుమతి గెల్చుకున్న కథ )

Art: Rajasekhar Chandram

“మీ అమ్మ మారిపోయిందమ్మా..”అన్న నాన్నగారి మాటే నా చెవుల్లో గింగుర్లెత్తుతోంది. ఈ మాట ఆయన నాలుగునెలలక్రితం ఫోన్ లో అన్నారు. “అమ్మ మారడమేంటి నాన్నా!” అనడిగితే “ఏమోనమ్మా! నాకలా అనిపిస్తోంది..” అని అక్కడితో ఆపేసారు. మళ్ళీ నెల్లాళ్ళ తర్వాత అదే మాట. “ఏం జరిగింది నాన్నా!” అంటే “ఇదివరకులా లేదమ్మా.. ఇదివరకు అస్సలు యిల్లు కదిలేది కాదా! ఇప్పుడు అస్తమానం ఎక్కడికో అక్కడకి వెడుతోంది.” అన్న నాన్నగారి మాటలకి హోస్.. అంతేనా అనిపించింది. “పోనీ, వెళ్ళనీ నాన్నా.. ఇప్పటికి కదా అమ్మకి కాస్త వెసులుబాటయిందీ..ఇన్నాళ్ళూ యిల్లు పట్టుకునే వుంది కదా..!” అని తేలిగ్గా తేల్చేసాను. అప్పటికి వూరుకున్నారు నాన్న. మొన్న మళ్ళీ ఫోన్ చేసినప్పుడు “ఏవిటోనమ్మా! మీ అమ్మ యిదివరకులా లేదు. ఎప్పుడూ లేనిది డబ్బు లెక్కలు కూడా అడుగుతోంది.” అన్నారు. ఈ మాటకి కాస్త ఆశ్చర్యం వేసింది నాకు. ఎందుకంటే అమ్మ డబ్బు విషయం యెప్పుడూ పట్టించుకునేది కాదు. ఆ విషయాలన్నీ నాన్నగారే చూసుకునేవారు. అమ్మకి యెంతసేపూ యిల్లే కైలాసం, పతియే ప్రత్యక్ష్యదైవం అనే ధోరణిలో వుండేది. నాన్నగారికి యిబ్బందవుతుందని యేవైనా పెళ్ళిళ్ళుంటే తప్పితే పుట్టింటికి కూడా యెక్కువ వెళ్ళేది కాదు. అలాంటి అమ్మ డబ్బులెక్కలు అడుగుతోందంటే కాస్త వింతగానే అనిపించింది.

ఈ సంగతేమిటో తెలియాలంటే ఒకసారి రాజమండ్రీ వెళ్ళాల్సిందే అనుకున్నాను. అమ్మానాన్నల్ని చూసి వచ్చి కూడా అప్పుడే ఆర్నెల్లయిందని గుర్తు చేసుకుంటూ పనికట్టుకుని హైద్రాబాదునుంచి రాజమండ్రీ వచ్చాను. రైలు దిగి ఇంటికి వెడుతున్నంతసేపూ దారి పొడుగునా కనిపిస్తున్న చిన్నప్పటి జ్ఞాపకాలను మించిపోయాయి మా నాన్నగారు అమ్మని గురించి ఫోన్‍లో చెప్పిన మాటలు.

గేట్లోకి అడుగు పెట్టగానే ఇంటిముందు చుక్కలతో పెట్టిన మెలికలముగ్గు ముద్దుగా స్వాగతం చెప్పింది. అటువంటి మెలికలముగ్గు ఎన్నిసార్లో అమ్మ దగ్గర నేర్చుకుందామని ప్రయత్నించి విఫలురాలినయ్యాను. ముచ్చటగా ముగ్గును చూస్తూ ఇంటి వరండాలో అడుగు పెట్టిన నాకు నాన్నగారికి కాఫీ అందిస్తున్న అమ్మ కనిపించింది. నన్ను చూడగానే ఇంతమొహం చేసుకుని, “రా రా..ఒక్కదానివే వచ్చావా? పిల్లలు రాలేదా?”  అంటూ అక్కున జేర్చుకుంది. అదేమిటో అమ్మ దగ్గరికి రాగానే చిన్నపిల్లనయిపోయినట్టనిపిస్తుంది. “నీ కాఫీకోసం వచ్చానమ్మా..” అన్నాను నవ్వుతూ. “రా అమ్మా.. రా..” అన్న నాన్నగారి పిలుపు విని అటు నడిచాను. పక్క కుర్చీ చూపిస్తూ, “పిల్లలూ, అతనూ బాగున్నారామ్మా?” అనడిగారు. మేమిద్దరం క్షేమసమాచారాలు చెప్పుకుంటూనే వున్నాం అమ్మ కమ్మటి కాఫీ అందించింది చేతికి.

అదేమిటో పుట్టింటికి వెళ్ళగానే యెక్కడలేని బధ్ధకం వచ్చేస్తుందేమో టైమ్ యెనిమిదవుతున్నా నాన్నగారూ, నేనూ అలా కబుర్లు చెప్పుకుంటూ అక్కడే కూర్చున్నాం. ఇంతలో అక్కడికి అమ్మ వచ్చింది. చూసి ఆశ్చర్యపోయాను. ఎప్పుడు స్నానం, పూజా చేసుకుందో, యెప్పుడు వంట చేసిందో, యెప్పుడు తయారయిందో తెలీదు కానీ శుభ్రమైన ఇస్త్రీచీర కట్టుకుని, చేతిలో ఒక చిన్న సంచీలాంటిది పట్టుకుని చెప్పులు వేసుకుంటూ మాతో అంది. “వంటంతా చేసి టేబుల్‍మీద పెట్టేనమ్మా. నువ్వూ, మీ నాన్నగారూ కబుర్లయాక స్నానం చేసి, భోంచెయ్యండి. నాకు చిన్న పనుంది. వెళ్ళొస్తాను..” అంటూ జవాబు కోసమైనా చూడకుండా వెళ్ళిపోయింది.

నాన్నగారి మొహం చిన్నబోయినట్తైపోయింది. “చూసేవామ్మా.. ఇదిగో, ఇదీ వరస. రోజూ యెక్కడికోక్కడికి వెడుతుంది. మళ్ళీ మూడుగంటలు దాటితేకానీ రాదు. అంత మొగుడికి అన్నంకూడా పెట్టకుండా చేసే రాచకార్యాలేంటో మరి?” కాస్త బాధగానూ, మరికాస్త నిష్ఠూరంగానూ అన్న నాన్నగారి మాటలకి ఓదార్పుగా అన్నట్టు ఆయన చేతిమీద చెయ్యివేసి, “నేను కనుక్కుంటానుగా నాన్నా..” అన్నాను. “అదేనమ్మా. అందుకే నీకు ఫోన్ చేసేను..” అన్నారాయన.

నేనక్కడున్న నాలుగురోజులూ అమ్మని బాగా గమనించాను. నిజమే. అమ్మ యిదివరకులా లేదు. యేదో తేడా కనిపించింది. తేడా అంటే ఆరోగ్యం విషయం కాదు. అలాంటి సమస్యలేవీ వున్నట్లు లేవు. కానీ యిదివరకులా ప్రతి చిన్న విషయం నాన్నని అడగడం, యెక్కడికైనా వెళ్ళాలంటే నాన్నగారి భోజన సమయాలూ అవీ కాకుండా చూసుకోవడం లాంటివేమీ లేవు. ఆఖరికి నాన్నగారిని మంచినీళ్ళు కూడా ముంచుకోనివ్వని అమ్మ గబగబా యేదో వండి అక్కడ పడేసి బైటకి వెళ్ళిపోవడం నాకు చాలా ఆశ్చర్యంగా అనిపించింది. అదేమిటో అమ్మని అడగాలని ఈ నాలుగురోజుల్లోనూ ప్రయత్నించాను కానీ అడగలేకపోయాను. యేమని అడగగలను? సంసారం యెంత గుట్టుగా నడుపుకోవాలో నాకు చెప్పిన అమ్మని, భర్త మర్యాద నలుగురిలో యెలా కాపాడాలో పాఠాలు చెప్పిన అమ్మని, పిల్లలని యెంత బాధ్యతగా పెంచాలో ఉదాహరణలతో సహా చెప్పిన అమ్మని “నాన్నని ఒక్కరినీ అలా వదిలేసి బైటకి యెందుకు వెడుతున్నావమ్మా..”అని యేమని అడగగలను? అడగాలనుకున్నది అడగకుండానే హైద్రాబాదు తిరుగుప్రయాణం అవ్వాల్సొచ్చింది.

ఆటోలో స్టేషన్‍కి వెడుతున్న నేను టక్కున తలకి తగిలిన దెబ్బకి అమ్మానాన్నల గురించి ఆలోచనల్లోంచి ఒక్కసారి ఈ లోకంలో కొచ్చాను. ఆటో సడన్‍బ్రేక్ వెయ్యడంతో తల ఆటో ముందురాడ్‍కి కొట్టుకుంది. “అమ్మా..” అంటూ నుదురు తడుముకున్నాను. ఆటోవాలా రాంగ్‍రూట్‍లో వచ్చిన స్కూటర్‍వాడిని తిట్టుకుంటూ మళ్ళీ ఆటో స్టార్ట్ చేసాడు. ఇంకా స్టేషన్ ఎంతదూరమా అనుకునేలోపే స్టేషన్‍లో ఆపేడు ఆటోని. బాగ్ చేతిలోకి తీసుకుని, ఆటోకి డబ్బిచ్చి ప్లాట్‍ఫామ్ మీదకి వచ్చేటప్పటికి గౌతమి అప్పటికే ఆగి వుంది. పరుగెడుతున్నట్టే ఎస్8 బోగీ వెతుక్కుంటూ వెళ్ళి, బోగీకి అతికించిన ఛార్ట్ లో నా పేరు, బెర్త్‍నంబరూ చూసుకుని, లోపలకెళ్ళి బెర్త్ మీద బేగ్ పెట్టి కూర్చుని, “హమ్మయ్య..” అనుకున్నాను. కిటికీకి ఆనుకుని కూర్చున్న నాకు మళ్ళీ అమ్మానాన్నల గురించిన  ఆలోచనలు మొదలయ్యాయి.

నాన్నగారన్న మాట నిజమే. అమ్మ యిదివరకులేని పనులు చాలా కల్పించుకుంది. వారంలో రెండురోజులు నాలుగు వీధులవతలవున్న స్కూల్‍కి వెళ్ళి, అందులో పిల్లలకి కథలు చదివి విన్పించి వస్తుంది. మరో రెండ్రోజులు కాస్త దూరంలో వున్న అదేదో సంఘానికి వెళ్ళి, అక్కడ మిగిలినవారితో కలిసి కౌన్సిలింగ్‍లాంటిదేదో చేస్తుంది. ఇంకో రెండ్రోజులు పక్క వీధిలో వున్న గుడికి వెళ్ళి పూలమాలలూ అవీ కట్టిచ్చి వస్తూంటుంది. యిలాగ యేదో పని కల్పించుకుని వూరు పట్టుకు తిరుగుతోందని నాన్నగారి అభియోగం. అన్నీ వండి పెట్టే వెడుతున్నాను కదా అని అమ్మ అంటుంది. “వండి పడేస్తే చాలా..నేనొక్కణ్ణి యెలా వుండగలననుకున్నావ్?” అని నాన్నగారి ప్రశ్న. “కాసేపే కదా వెడుతున్నాను. మీరు కూడా మీ కాలక్షేపమేదో చూసుకోండి..” అని అమ్మ జవాబు. నాకైతే అంతా అయోమయంగా అనిపించింది. యిన్నాళ్ళు లేని వ్యాపకాలు అరవయ్యేళ్ళు వచ్చేక యిప్పుడు అమ్మ యెందుకు కల్పించుకున్నట్టు? హాయిగా యిద్దరూ వేళకింత వండుకుని, తిని, ఒకరికొకరుగా వుండక లేనిపోని గొడవలు కోరి తెచ్చుకోవడమెందుకు? ఈ నాలుగురోజుల్లోను ఈ మాట అమ్మని అడుగుదామని చాలా ప్రయత్నించాను కానీ అడగలేకపోయాను.

నా ఆలోచనల్లో వుండిపోయి ట్రైన్ యెప్పుడు బయల్దేరిందో కూడా గమనించనేలేదు. టీసీ వచ్చి టికెట్ అడిగేటప్పటికి మళ్ళీ ఈ లోకంలో కొచ్చాను.  టీసీకి టికెట్ చూపించి మళ్ళీ దానిని బేగ్‍లో పెట్టుకుంటుంటే అందులో యేవో కాగితాల మడతల్లాంటివి కనిపించాయి. ఇవేం కాగితాలు..నేనేం పెట్టలేదే అనుకుంటూ మడతలు విప్పగానే  మొదటి పదమే “అమ్మలూ..” అంటూ అమ్మ చేతివ్రాత. ఒక్కసారి ఒళ్ళు జల్లుమంది. అమ్మ ఉత్తరం అది. అమ్మ ఉత్తరం రాసి నా బేగ్‍లో పెట్టింది. అంత ఉత్తరం రాసి చెప్పవలసిన విషయాలు యేమున్నాయా అన్న ఆతృతతో నా కళ్ళు ఆ అక్షరాల వెంట పరుగెత్తాయి.

“అమ్మలూ, పిల్లల పరీక్షల ముందు నువ్వు అమ్మనీ నాన్ననీ చూడడానికి యింత ఆతృతగా యెందుకొచ్చావో అర్ధం చేసుకోగలనమ్మా.. నా బంగారుతల్లీ, మామీద నీకున్న అభిమానానికి యెంత సంతోషంగా వుందో చెప్పలేను. నువ్వు నన్ను అడగాలనుకున్న ప్రశ్నలు నీ గొంతులోనే ఆగిపోయాయని తెలుసుకోలేనిదాన్ని కాదు. ఈ వయసులో నాన్నగారిని దగ్గరుండి చూసుకోకుండా నేను చేసే ఘనకార్యాలు నీకు మింగుడు పడలేదు కదూ! అవునమ్మా.. నిజమే.. మీ నాన్నగారికి డెభ్భైయేళ్ళు. నాకు అరవైయేళ్ళు దాటాయి. ఇదివరకంతా నాన్నని నీడలాగా కనిపెట్టుకుని వున్న అమ్మ ఈ పెద్ద వయసులో ఆయనని ఒక్కరినీ వదిలేసి బైట చేస్తున్న రాచకార్యాలకి కారణమేమిటో తెలుసుకోవాలని వుంది కదా తల్లీ. చెపుతాను విను.

అమ్మలూ, నీకూ తెలుసు.. నిన్నూ, చెల్లెల్నీ యెలా కళ్ళల్లో పెట్టుకుని పెంచానో. మీరు కాలేజీ చదువులు చదువుతున్నప్పుడు కూడా మీ చేత యింట్లో యే ఒక్క పనీ చేయించలేదు సరి కదా.. మీ యిద్దరికీ అన్నం కూడా కలిపి నోట్లో పెట్టేదాన్ని. అలాగ మీకు ఒక్కపనీ నేర్పకుండానే, అందరూ అమ్మలాగే వుంటారని చెపుతూనే మీకు పెళ్ళిళ్ళు చేసి పంపించాను. అలాగ పువ్వుల్లాగ పెరిగిన మీరిద్దరూ పూల కన్న ముళ్ళే యెక్కువగా వున్న ఈ సమాజంలో మీ సౌరభాన్ని నిలబెట్టుకుందుకు  మీరు పడ్డ కష్టం మీకు తెలియనిది కాదు. ఆ భగవంతుని దయవల్ల యిద్దరూ మీమీ కుటుంబాల్లో యిమిడిపోయి మంచిపేరు తెచ్చుకున్నారు. మీరిద్దరూ అన్నీ మీ మీ అనుభవాలమీదే నేర్చుకున్నారు. ఒక ఐదారు సంవత్సరాలు మీరు శ్రమ పడినా మిగిలిన జీవితమంతా మీరు మీకు అనుకూలంగా మలుచుకున్నారు.  కానీ ఒకరిమీద ఒకరం పూర్తిగా ఆధారపడ్డ నాకూ, మీనాన్నగారికీ మా రాబోయే జీవితం గడపడానికి అలాగ అనుభవం మీద నేర్చుకునే టైమ్ యిప్పుడు లేదమ్మా. ఇద్దరం జీవితం చరమాంకానికి వచ్చేసాం.

అమ్మలూ, నీకు తెలుసు కదా! యింట్లో మీ యిద్దరితో సమానంగా నాన్నగారిని చూసుకునేదాన్ని. పొద్దున్న లేచిందగ్గర్నుంచీ ఆయన తిండితిప్పలూ, అలవాట్లూ, చిరాకులూ అన్నింటినీ ఆయన కూడా ఒక పిల్లాడే అనుకుని నిభాయించుకుని వచ్చేదాన్ని. మీలాగే ఆయనకూడా నామీద పూర్తిగా ఆధారపడిపోయారు. మీరు బైటకి వెళ్ళి నాలుగూ నేర్చుకున్నారేమో కానీ, నాన్నగారు మటుకు మీరు పెళ్ళిళ్ళు చేసుకుని వెళ్ళాక నా మీద ఆధారపడడం మరీ యెక్కువైపోయింది. నాకూ అది ఆనందంగానే అనిపించేది. యెందుకంటే మీ నాన్నగారంటే నాకున్న యిష్టం వల్ల. కానీ, తల్లీ.. ఆరునెల్లక్రితం జరిగిన ఒక సంఘటన నాలో యిదివరకు లేని ఆలోచనను తట్టిలేపింది.

నీకు మన దయానందం  తెల్సుకదా.. ఆయన భార్య హఠాత్తుగా పోయింది. పాపం దయానందం. భార్య వున్నన్నాళ్ళు మంచినీళ్ళు కూడా ముంచుకుని యెరగడు. పిల్లలు  యెవరి సంసారాలు వాళ్లవి. వాళ్ల దగ్గరికి వచ్చి వుండమన్నా కూడా యిల్లూ, పెన్షనూ వచ్చినన్నాళ్ళు యెవరి దగ్గరికీ వెళ్లలేరు కదా! అలాగ ఒక్కడే వుంటున్నాడు. వంట మాట అలా వుంచు..ఉదయం లేచి కాఫీ పెట్టుకోడం కూడా రాదు. ఎవరిని యేమడగాలో తెలీదు. అది చూసి నాకు ఒక్కసారి భయంలాంటిది వేసింది. అనుకోడానికి యిష్టమున్నా లేకపోయినా  పునర్జన్మ సిధ్ధాంతం నమ్మినవాళ్లం మనం. ఆ భగవంతుడి పిలుపు యెప్పుడోప్పుడు  రాకతప్పదు. అందరం యెప్పుడో అప్పుడు పైకి వెళ్ళవలసినవారమే! యెవరు ముందో యెవరు వెనకో యెవరికి తెలుసు? ఒకవేళ నేను ముందు వెళ్ళిపోతే మీ నాన్నగారికి కంచంలో అన్నం యెవరు వడ్డిస్తారు? టేబిలు మీదున్న గిన్నెల్లో ముందుది వేసుకుని, వెనకది చూసుకోని మీ నాన్నగారి పరిస్థితి యేమిటి? ఆయనకి మంచినీళ్ళు యెవరు అందిస్తారు? మేం లేమా అంటారు మీరిద్దరూ. కానీ, ఆయనింట్లో ఆయనుంటే వున్న గౌరవం మీ యిళ్ళకొచ్చి వుంటే వుండదు కదా! అయినా చిన్నప్పట్నుంచీ యెవరింటికీ వెళ్ళని మనిషి కూతురింట్లో యెలా వుంటారు? మీరు మీ సంసారాలని వదిలి ఆయన దగ్గరకొచ్చి వుండలేరు కదా! యెల్లకాలమూ నేను ఆయన పక్కన వుండలేనని నాన్నగారికి తెలియాలి. చిన్న చిన్న పనులైనా ఆయనంతట ఆయన చేసుకోవడం అలవాటు చేసుకోవాలి. నేను యింట్లో వున్నంతసేపూ మీ నాన్నగారు అలా చెయ్యరు. అందుకనే నేను బైటకి వెళ్ళడం అలవాటు చేసుకున్నాను. కావాలని వ్యాపకాలు పెంచుకున్నాను. ఆయన ఆకలి ఆయనకి తెలియాలనీ, ఎక్కడెక్కడేమున్నాయో చూసుకుని కావలసినవి తీసుకుని తినడం తెలుసుకోవాలనీ అనుకున్నాను. నేను బైటకి వెడితే మధ్యాహ్నం టీ పెట్టుకోవడం యెలాగో చెప్పాను. యివన్నీ చెపుతున్నప్పుడు నాలో నేను యెంత మథనపడ్డానో తెలుసా తల్లీ.. కానీ అంతకన్న దారిలేదు. వంటమనిషిని పెట్టి వండించుకున్నా, లేకపోతే బైటనుంచి భోజనం తెప్పించుకున్నా రేపు నేను వెళ్ళిపోయాక కనీసం టేబిలు మీదున్నవయినా వడ్డించుకు తినే అవకాశముంది. మొన్నమొన్నటివరకూ మీ నాన్నగారు పూర్తిగా నామీద ఆధారపడేవారు. నాకు అదెంత సంతోషంగా అనిపించేదో!  కానీ, దయానందాన్నిచూసాక ఒకవేళ నేను ముందు వెళ్ళిపోతే మీ నాన్నగారి పరిస్థితి యెలా వుంటుందోనని భయపడి యిలా చెయ్యవలసివచ్చింది. ఒక్క విషయం చెప్పనా తల్లీ..మనం ఆడవాళ్ళం.. ప్రతి ప్రసవానికీ మరణం అంచులదాకా వెళ్ళొస్తాం కనుక మన గుండె కొంచెం గట్టిగా వుంటుంది. కానీ, మగవాళ్ళు యెంత పెద్దవాళ్ళైనా పసిపిల్లలేనమ్మా.. వాళ్ళని యెప్పుడూ అమ్మో, భార్యో, కూతురో చూస్తూండాలి.

అమ్మలూ,  యిదంతా చదువుతుంటే నీకు యింకో ప్రశ్న రావచ్చు. తప్పులేదు.. యెవరు ముందో యెవరు వెనకో యెవరు చెప్పగలరు? ఒకవేళ నేనే ఒంటరిదాన్నయిపోతేనో.. అవును.. ఆడవాళ్ళు వొంటరిగా మిగిలిపోతే వారి బాధ వేరుగా వుంటుంది. అందుకే యెప్పుడూ పట్టించుకోని నేను మీ నాన్నగారిని డబ్బు విషయాలు అడగడం మొదలుపెట్టాను. మన శాంతి తెలుసు కదా.. వాళ్ళమ్మ..పాపం యిలాగే ఒంటరి దయిపోయింది. వాళ్లాయనకి యే బేంక్‍లో యెంత డబ్బుందో ఆవిడకి అస్సలు తెలీదు. పక్కన వున్న ఆవిడకే తెలీకపోతే యెక్కడో ఉద్యోగాల్లో వున్న పిల్లలకి మాత్రం యెలా తెలుస్తుంది? అందుకే మీ నాన్నగారిని ఏ బాంక్‍లో ఎంత డబ్బుందో చెప్పమన్నాను. అలా అడిగానని ఆయనకి కోపం కూడా వచ్చింది. కానీ నా భయం నన్నలా అడిగించింది తల్లీ.

యిన్ని విషయాలు తెలిసున్నదానివి ఈ నాలుగురోజులూ నాన్నగారితోనే గడపకుండా ఆయన్ని ఒంటరిగా వదిలి బైటకి యెందుకు వెడుతున్నాననుకుంటున్నావేమో.. చెపుతాను విను.. అమ్మలూ, నాకు పెళ్ళయి వచ్చినప్పటినుంచీ మీ నాన్న చుట్టూ తీగలా అల్లుకుపోయాను. ఆయనలేని జీవితాన్ని ఊహించలేని స్థితికి వచ్చేసాను. మీ నాన్న తప్పితే అంత ఆసరా మరింక యెవ్వరూ యివ్వలేరు. అందుకే ఆయన చుట్టూనే ముడులూ, బ్రహ్మముడులూ వేసేసుకున్నాను. కానీ, ఒక్కసారి శాంతివాళ్ళమ్మ పరిస్థితి చూసేసరికి నన్ను వెన్ను మీద యెవరో చరిచినట్లయింది. యిప్పటినుంచీ ఆ ముడులను విప్పుకుని, నా అంతట నేను నిలబడలేకపోతే మూలమే కదిలిపోయి నేలమీదపడి అందరి కాళ్ళకిందా నలిగిపోతాను. అందుకే నా మనసుని నేను గట్టి చేసుకున్నాను. కనీసం పగలు రెండుగంటలైనా మీ నాన్నగారు ఒంటరిగా వుండేలా చెయ్యాలనుకున్న నేను, నాకు కూడా ఈ యిల్లు కాక మరో ఆసరా కావాలనిపించింది.

తల్లీ, ఒక్క మాట చెప్పనా.. మనిషి బ్రతికున్నన్నాళ్ళు తిండీ, బట్టా కనీసావసరాలు. మన ఆకలికి తిండి తినడం తప్పనిసరి యెల్లాగో అలాగే ఎదుటి మనిషికోసం బట్ట కట్టుకోవాలి. లేకపోతే మనలను పిచ్చివాళ్ళకింద జమకడతారు. కానీ, ఈ రెండింటితోపాటు మనసన్నది కూడా ఒకటుంటుంది కదమ్మా. దానికి సరైన ఆలోచన లేకపోతే అది దెయ్యమై పీక్కు తింటుంది. అందుకని నా మనసుకి తృప్తి కలిగించుకుందుకు నేను ఆ వ్యాపకాలు పెట్టుకున్నాను.

ఇంకోవిషయం చెప్పనా తల్లీ.. బాల్యం మనకి తెలీకుండానే ఆనందంగా గడిచిపోతుంది. యవ్వనం మనం కావాలని ఆనందిస్తూ గడుపుతాం. మధ్యవయసు సంతోషంగా చేసే బాధ్యతల బరువుతో నడుస్తుంది. యివన్నీ ఆనందంగా స్వీకరిస్తున్న మనం వానప్రస్థాన్ని మటుకు అంతే ఆనందంగా యెందుకు స్వీకరించకూడదు? వార్ధక్యం అంటే భయమెందుకు? అన్నింటికీ ఆ భగవంతుడే వున్నాడనుకుంటూ తామరాకుమీది నీటిబొట్టులా గడపడానికి యెందుకు ప్రయత్నించకూడదూ అన్నదే నా ప్రశ్న. నేను అందుకే డిటాచెడ్ గా వుండడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాను. ఇలా చెయ్యడం నాకూ చాలా కష్టంగానేవుంది కానీ తప్పదుగా మరీ!..

తల్లీ, పండితులొకరు వానప్రస్థమంటే యేమిటో విడమరిచి చెప్పారు. మనని మనం ఈ సంసారబంధాలకు గట్టిగా కట్టేసుకున్నాం. వానప్రస్థమంటే ఆ బంధాలను వదులుకోవడం కాదుట. గట్టిగా కట్టుకున్నబంధాలు కాస్త వదులవడానికి ఆ కట్టుపైన మరోకట్టు యింకా గట్టిగా కట్టడంట. అప్పుడు ముందు కట్టినకట్టు కాస్త వదులవుతుందన్నమాట. అంటే సంసార బంధాలను కాస్త తగ్గించుకుని, ఆధ్యాత్మికతవైపుకానీ, సామాజిక సమస్యలవైపు కానీ మరో బంధం యేర్పరచుకోవడం. అందుకే నేను నాకున్న పరిథిలో కొన్ని వ్యాపకాలను యేర్పరచుకున్నాను.

తల్లీ, నువ్వు నన్ను అడగబోయి మానుకున్న ప్రశ్నలకి సమాధానాలు దొరికేయనుకుంటాను. యిప్పుడిదంతా  యింత వివరంగా యెందుకు రాస్తున్నాననుకుంటున్నావేమో..దానికి  ముఖ్యకారణం ఒకటుంది. నేను మీ అక్కచెల్లెళ్ళిద్దరినీ ఒక్క కోరిక కోరుకుంటున్నాను. ఆ భగవంతుడు నన్నొక్కదాన్నీ వుంచితే మీరు ఫోన్ చెయ్యడం కాస్త ఆలస్యమైనా మీ సంసారబాధ్యతలు తెలిసినదాన్ని కనుక అర్ధం చేసుకోగలను. కాని అలా కాకుండా నాకే ఆయన పిలుపు ముందుగా వస్తే కనక మీ నాన్నని వారం, పదిరోజుల కొక్కసారైనా ఫోన్‍లో కాస్త పలకరిస్తూండండి. మీ దగ్గరనుంచి ఫోన్ రావడం నాలుగురోజులు దాటిన దగ్గర్నుంచీ మీరెలా వున్నారోనని ఆయనలో ఆతృత మొదలౌతుంది. అది రోజురోజుకీ పెరిగి మరో నాలుగురోజులయ్యేటప్పటికి యింక అదే ధ్యాసలో పడిపోయి, మీ గురించి లేనిపోనివి ఊహించేసుకుని బెంగ పెట్టేసుకుంటారు. అందుకని నువ్వూ, చెల్లీ కూడా మీ నాన్నకి వారానికోసారి ఫోన్ చేస్తామని ఈ అమ్మకి మాటిస్తారు కదూ…

…. మారిపోయిన మీ అమ్మ..

చేతులమధ్య నలిగిపోతున్నకాగితం  చివర వున్న “అమ్మ” అన్న మాటను చదవడానికి నాకు కళ్ళనిండుగా వున్న నీళ్ళు అడ్డం వచ్చేయి.

*

జి.ఎస్. లక్ష్మి

 

 

 

 

 

 

 

 

 

భగవంతుని భాష

(శ్రీమతి గన్నవరపు సరోజినీ సత్యనారాయణమూర్తిగారి స్మారక కథలపోటీలో రెండో బహుమతి గెల్చుకున్న కథ )

తనది పేరుకి చిన్న కాకా హోటల్లాంటిదే అయినా ఇక్కడ టిఫిన్లు బావుంటాయని  వండుకోవడానికి సమయం, ఓపిక చాలని సాఫ్ట్ వేర్  యువత వస్తుంటారని టేబుళ్లన్నీ అద్దంలా తుడిపిస్తూ ఎంతో నీట్‌గా ఉంచుతాడు  ఆ హోటల్‌  ఓనరు బలరాం. ఆర్డరిచ్చిన పావుగంటలోకల్లా పొగలు  కక్కుతూ టిఫిన్‌ టేబుల్‌మీదకి రావడమూ అక్కడ ప్రత్యేకతే.

నోట్లో పెట్టుకోకుండానే అల్లం  చెట్నీతో పెసరట్టు రోస్టు కరకరలాడున్నట్టు ఊరించేస్తూ దానిమీద వేసిన బటర్‌ నెమ్మదిగా కరిగిపోతోంటే టిఫిన్‌ ప్లేటు దగ్గరకు జరుపుకుంటున్న జీవన్‌కు భార్య మందార గుర్తుకొచ్చి నవ్వొచ్చింది.

తను  పెసరట్టు తింటున్నాడని తెలిస్తే ఇంకేమన్నా ఉందా?ఇంటికెళ్లాక మీదపడి కరిచేస్తుంది.అసలే ఒంట్లో బాగాలేదని సెలవుపెట్టింది ఇవాళ.తను డ్యూటీకి వచ్చేసాక వండుకోవడానికి కూడా బద్ధకం వేసి  మునగదీసుకుని పడుకుని ఉంటుంది.ఆకలితో కరకరలాడుతున్న మనిషికి తనకు ఎంతో ప్రాణప్రదమైన పెసరట్టును మొగుడుగారు లొట్టలేసుకుంటూ ఆరగిస్తున్నాడని తెలిస్తే మండదా?మందార ఆఫీసు దగ్గర్లో స్టార్‌ హోటళ్లేగాని ఇలాంటి కాకా హోటల్‌ లేదు.ప్యాక్‌ చేయించి తీసికెళ్దామంటే ఇంత అందమైన పెసరట్టూ ఇంటికెళ్లేసరికి మెత్తబడిపోయి పిసపిసలాడుతుంది.

జీవన్‌ జేబులో సెల్‌ సంకేతమిచ్చింది ఎత్తమని.ఇంకెవరు? మందారే…

‘హలో జీ! ఎక్కడున్నావ్‌?’ ముద్దుగా మొగుడిని ‘జీ’ అని పిలుస్తుంది మందార.

‘నేనా? ఎక్కడంటే….’నీళ్లు నములుతున్న జీవన్‌ పల్స్‌ పట్టేసింది మందార.

‘ఇంట్లో దిక్కులేకుండా పడివున్న బెటర్‌ హాఫ్‌కు పెట్టకుండా రోస్టెడ్‌ పెసరట్టుకేసి లొట్టలేస్తూ చూస్తున్నావుకదూ!’

‘అబ్బెబ్బే  నేను ఇంటికి వచ్చే దారిలో ఉన్నాను మందారా?’ ‘వారిజాక్షులందు వైవాఇకములందు….’ఎపుడెపుడు ఆపద్ధర్మానికి అబద్ధమాడవచ్చో చెప్పే చిన్నప్పటి పద్యం గుర్తొచ్చి అనవసర రభస ఎందుకని చిన్న అబద్ధమాడేసాడు జీవన్‌.

‘కోతలు కొయ్యకు. అయితే సర్వర్‌ కాఫీ ఆర్డర్లు వినబడుతున్నాయేం? ఇదిగో నేను నీ పక్కన లేకపోయినా నువ్వెక్కడ ఉన్నావో ఏంచేస్తున్నావో చెప్పేయగలను తెలుసా?’ తర్జనితో బెదిరిస్తున్నట్టుగా కళ్లముందు  మెదిలింది మందార.

‘సరే మహాతల్లీ నీ ఊహాశక్తికి జోహార్లుగాని నీకోసం మంచి చెక్కవడలు పార్శిల్‌ చెప్పానులే. అది రాగానే ఆఘమేఘాలమీద నీ ఒళ్లో వాలనా?ఆ తర్వాత మనిద్దరమూ…లలలలా…’

‘ష్‌…చుట్టుపక్కల చూసుకోకుండా ఏమిటా పైత్యం?అవతల బలరాం నవ్వుతున్నాడు చూడవయ్యా మగడా!’

జీవన్‌ చప్పున కౌంటర్‌ దగ్గరున్న బలరాంకేసి చూస్తే అతను అటుగా తల తిప్పుకుని నవ్వుతున్నాడు.

‘మైగాడ్‌ నీకేమన్నా పరకాయప్రవేశ శక్తి ఉందా?లేక  ఇక్కడ ఏ పావురంలోనైనా దూరి చూస్తున్నావా ?’

‘అదంతా నీకనవసరం. అయ్యో పెళ్లాం సిక్‌లీవ్‌ పెట్టింది. పెందరాళే ఇంటికొచ్చి వండిపెట్టాలని లేదుగాని ఒక్కడివీ గుటుకూ గుటుకూమంటూ మింగడానికి అసలు నీకు ప్రాణమెలా ఒప్పుతోంది జీ?’నుదురు కొట్టుకున్నాడు జీవన్‌…

‘ఎక్కువ కొట్టుకోకు బొప్పికొడుతుంది.త్వరగా ఆరగించి నాకోసం వడలు  మోసుకుని గీత్‌ థియేటర్‌కి రా. మంచి రొమాంటిక్‌ సినిమాకి టికెట్లు బుక్‌ చేసివుంచాను.నేను గేటుదగ్గరే వెయిట్‌ చేస్తూ ఉంటాను. జల్దీ.’జీవన్‌ ఇంకేం చెప్పేందుకు తావివ్వకుండా ఫోన్‌ ఆఫ్‌ చేసేసింది మందార.

‘మహా చిలిపి…ఇవాళ రణధీర్‌ కొత్త సినిమా రిలీజన్నమాట. అందుకే సిక్‌లీవ్‌ పెట్టేసింది.పెళ్లయి పుష్కరం దాటిపోయినా మందారలో తాజాదనం తగ్గలేదు. పెళ్లయిన కొత్తలో ఎలా అల్లరి చేసేదో ఇప్పటికీ అలాగే తనను హమేషా కవ్విస్తుంటుంది.’

‘జీవన్‌బాబూ! టిఫిను చల్లారిపోయినట్టుంది. వేరేది పంపిస్తానుండండి.’  అలవాటయిన కస్టమర్‌ని బలరాం వినయంగా అడుగుతుంటే ఈలోకంలోకి వచ్చి ‘వద్దులే టైమయిపోతుంది.’అంటూ జీవన్‌ పెసరట్టు తుంచి గబగబా నోట్లో పెట్టుకోబోతున్నవాడల్లా ఎవరో తన సీటు పక్కనేవున్న  కిటికీ వెనకనుంచి తనకేసే చూస్తున్నట్టనిపించి తలెత్తి చూసాడు.

ఓ ఏడేళ్ల కుర్రాడు ఆకలి కళ్లతో దోసెను ఆశగా చూస్తున్నాడు.జీవన్‌ మనసు విచలితమైపోయింది.ఆ కుర్రాడే…తను ఇందాక రోడ్డు పక్కగా చెట్టుక్రింద బైక్‌ పార్క్‌ చేస్తోంటే ఆశగా దగ్గరకు రాబోయాడు.తను జేబులోంచి డబ్బు తీసేలోగా ఎదర పెద్ద షాపు తాలూకు గార్డు వాడిని తరిమేసాడు. అందుకే జీవన్‌ గబగబాలేచి బయటకు వెళ్లి వాడిని లోపలికి తీసుకొచ్చి తన పక్కనే కూర్చోబెట్టుకుంటూంటే బలరాం వాడిని అదిలించి బయటకు నెట్టేయబోయాడు.

‘బలరాం!ఈ కుర్రాడికి  ఏంకావాలో ఎంతకావాలో పెట్టించు. నేను డబ్బులిస్తాను’అన్నాడు జీవన్‌. దాంతో బలరాం ఏమీ అనలేక సర్వర్‌ను పిలిచాడు.

‘నీకేం భయంలేదు. ఎంత కావాలో తిను. తన ముందున్న పెసరట్టును ముందుకు తోస్తూ జీవన్‌ ఇచ్చిన ధైర్యంతో ఆ కుర్రాడు దానిని ఆబగా తినేసాడు.‘ఇంకా ఏం తింటావ్‌?’

‘ఆరు ఇడ్లీలు…’ భయంభయంగా బలరాంవైపు చూస్తూ చెప్పాడు కుర్రాడు.

‘ఒరేయ్‌ తేరగా వస్తోందని తింటే అరక్క చస్తావ్‌రా.’

‘తినను. పొట్లం కట్టుకుంటాను.’ బెదిరిపోయిన లేడిపిల్లలా వాడు వణుకుతూ అంటూంటే       ‘బలరాం?’ జీవన్‌ కంఠంలో కోపం చూసి తగ్గాడు బలరాం.

‘మీకు తెలియదుబాబూ! వీడి తండ్రి ఏడాది క్రితం ఎటో వెళ్లిపోయాడు.వీళ్లమ్మకు కళ్లు కనిపించవు. వీడికో చిన్న తమ్ముడున్నాడు. ఈ కుర్రాడే అదిగో ఆ వీధి చివర షెడ్డులో మొన్నటిదాకా పనిచేసి పోషించేవాడు. ఏమయిందో ఏమో ఈమధ్యనే పని పోయినట్టుంది. ఇలా తల్లికి తమ్ముడికి పెట్టడంకోసం వచ్చేపోయేవాళ్లను జిడ్డులా వదలకుండా దేవిరిస్తుంటాడు.’

ఆకుర్రాడు పార్సెల్‌ చేసిన ఇడ్లీను భద్రంగా గుండెకు హత్తుకుని తనకు దణ్ణం పెట్టి వెళ్లిపోతుంటే జీవన్‌ మనసు కలతపడిపోయింది.తమలాంటివాళ్లు పార్టీలని పబ్బాలనీ హోటళ్లకెళ్లి తినీతినక వదిలేసి వృధా చేస్తుంటే ఈ కుర్రాడు తనకు జన్మనిచ్చిన తల్లికోసం ఎంత తపన పడుతున్నాడు? మందారకు ఈ విషయం చెప్పి తీరాలి.కడుపున పుట్టిన కొడుకు విలవ తెలిసి తప్పకుండా తనదారికొస్తుంది.లేకపోతే రోజూ రాత్రిళ్లు  ఈ మధ్యకాలంలో తరచూ ఇదే వాదన రగులుతోంది.

బలరాం కు బిల్లు  కట్టి బయటకు రాగానే మందార నవ్వుతూ వెక్కిరించింది జీవన్‌ను.

‘ఇక బయలుదేరు. షో  మొదలయిపోతుంది.’

‘అమ్మదొంగా! అయితే ఇందాకటినుంచి ఇక్కడినుంచే నన్ను గమనిస్తూ ఫోన్‌ చేస్తున్నావన్నమాట.’చెవి మెలేయబోతే తప్పించుకుని‘అంతేగా మరి.’ అంటూ మందార బైక్‌ వెనక తనను హత్తుకుని కూర్చోగానే అంతదాకా బరువెక్కి వున్న మనసు తేలికయిపోయింది జీవన్‌కు.

ఇంటికెళ్లగానే జీవన్‌ చటుక్కున మందారను వాటేసుకుని తన బలమైన బాహువుల మధ్య  బంధించాడు.‘నిన్ను హాల్లో అల్లరి పెట్టకుండా నీకిష్టమయిన హీరో సినిమాను చూడనిచ్చినందుకు బహుమతిగా నువ్వు నాకోసం అబ్బాయినే కనాలి.సరేనా?’ జీవన్‌ కళ్లముందు గుండెకు పదిలంగా ఇడ్లీ పార్సెల్‌ను పట్టుకున్న కుర్రాడు కదిలాడు.

‘ఊహూ! అమ్మాయినే కంటాను.’ అల్లరిగా నవ్వింది మందార.ఆమె కళ్లముందు లేత దొండపండులాంటి పెదాలు కదుపుతూ టీవీ స్క్రీన్‌ మీద అలవోకగా అద్భుత స్వరాలు వెలయిస్తున్న అందాల పాప మెదిలింది.

జీవన్‌  చటుక్కున సోఫాలోకి కూలబడ్డాడు.‘నీకంత పట్టుదల ఎందుకు మందారా!’

‘నీకు తెలియదు జీ!అమ్మాయికే  తండ్రిమీద బోలెడు ప్రేమ ఉంటుంది.నాకన్నా నిన్ను ప్రేమించే పాప కావాలి నాకు.’

‘అబ్బో నువ్వెంత ప్రేమగా మా మావగారితో కబుర్లు చెబుతావో నేను చూడడం లేదా?’

‘నువ్వుమాత్రం మా అత్తయ్యగారితో రోజూ మాట్లాడగలుగుతున్నావా?ఆదివారాలు స్కైప్‌లో ఆవిడ కాయలు కాచిపోయిన కళ్లను చూస్తే తెలియదా?పాపను కనేందుకు మనస్ఫూర్తిగా నువ్వు ఒప్పుకునేవరకు నేనిలాగే వాదిస్తుంటాను. సరేనా?’

ఇంకా ఏదో చెప్పబోతున్న మందారను ఒళ్లోకి లాక్కుని నవ్వాడు జీవన్‌. ‘అబ్బో ముప్ఫయి దాటిపోయినా ఎంత ముద్దొస్తున్నావో’లేవబోతున్న మందార నుదుట అతని పెదవుల ముద్రపడగానే ఆమె మనసు ఎటో తేలిపోయింది.

జీవన్‌ మందార ప్రేమించి పెద్దవాళ్లను ఒప్పించి పెళ్లి చేసుకున్నారు.అయితే ఇద్దరూ సాఫ్ట్ వేర్  ఉద్యోగులవడంతో రోజూ కరువుతీరా కబుర్లు చెప్పకునేందుకే తీరిక దొరకదు.క్రమంగా ఆ జీవితానికే అలవాటు పడిపోయినా రోజు గడుస్తున్నకొద్దీ  వాళ్లలో ఏదో వెలితి తపన… ముఖ్యంగా ఏడాదిగా…అదేమిటో వాళ్లకు తెలియక కాదు….సంతానం….

కానీ  కెరీర్‌కు ఆటంకమని ఇన్నాళ్లుగా వాయిదా వేసుకుంటూ వచ్చారు.ఇద్దరూ కళ్లు తెరిచేసరికి పుణ్యకాలం కాస్తా హరించుకుపోతోందని అర్ధమయింది. ఎందుకంటే ఇద్దరూ ముప్ఫయి దాటిపోయి నాలుగేళ్లు దాటిపోయింది.వెంటనే డాక్టర్ల దగ్గరకి పరిగెట్టారు.ఆధునికకాలానికి అసాధ్యమేముంది?డాక్టర్లు ఇద్దరినీ పరీక్షచేసి కౌన్సిలింగ్‌ ఇచ్చి వాళ్లమీద రకరకాల ప్రయోగాలు చేసారు. ప్రయత్నాలు  విఫమవుతున్నకొద్దీ ఇద్దరిలోను అపుడు మొదయింది మరింత ఒత్తిడి….తపన…

జీవితమంటే కేవలం డబ్బు సంపాదించడం మాత్రమేకాదు… ఇంకేదో ఉంది…సంతానం కావాలి.

కళ్లముందు పెరిగే సంతానాన్ని చూసే భాగ్యం తప్పిపోతున్నందుకు స్త్రీ అయిన మందారకంటేకూడా జీవన్‌ ఎక్కువ డీలా పడిపోయాడు ఇద్దరూ ఆలోచించుకుని టెస్ట్ ట్యూబ్ బేబీకి సంసిద్ధమయ్యారు.అయితే రిజల్టు  తెలుసుకునేందుకు భయంగా ఉంది ఇద్దరికీ…పెద్దలకు …అంటే జీవన్‌ తల్లికీ మందార తండ్రికీ మాత్రం ఇంకా ఏదో నమ్మకం…ముఖ్యంగా గంగానదీ స్నానం, తీర్ధయాత్రలు చేస్తే  సంతానం కలుగుతుందని…అందుకే ఏడాదిగా డాక్టర్లతో విసుగెత్తిన జీవన్‌ మందార కూడా జలవిహారం చేసే ప్రాంతాలకు వెళ్తే ఒత్తిడి అయినా తగ్గుతుందని హరిద్వార్‌కి వచ్చారు.

కిటికీ తెరిస్తే చాలు  రాత్రంతా గంగ హొయలుపోతూ నిర్విరామంగా అలా గలగలమంటూ చేసే సవ్వడిలో ఏదో సందేశం…అర్ధం కాకపోయినా  మందారను ఎంతో ముగ్ధురాలిని చేస్తోంది.అనంత జలరాశి కళ్లముందు కదులుతుంటే ఇద్దరికీ ఎంతో సంబరం. ఉదయం సాయంత్రం హిమాలయానుండి జాలువారుతున్న ఆ చల్లని గంగా ప్రవాహంలో ఉదయం సాయంత్రం చల్లని గంగాఝరిలో  సరిగంగస్నానాలు చేస్తుంటే మనసులోని ఒత్తిడి అంతా చేత్తో తీసేసినట్టు మాయమయిపోతోంది.

హరిద్వార్‌లో  అంతా కాలినడకనే తిరిగారు.మూడు నిలువుల ఎత్తు సాంబసదాశివుని మూర్తి తన మౌనభాషతో ఏదో చెబుతున్న అనుభూతి కలిగినా జీవన్‌కు అదేమిటో అర్ధం కాలేదు.

గంగ ఒడ్డున పర్వతంమీద వెలిసిన మానసాదేవిని దర్శించేందుకు రోప్‌వేమీద …అంత ఎత్తు నుండి ఆ  తొట్టెలో కూర్చుని కిందకు చూస్తుంటే పచ్చని కొండలు లోయలు అంత లోతున కళ్లముందు కదులు తుంటే కళ్లు తిరిగి జీవన్‌ను గట్టిగా పట్టుకుంది మందార.‘బాప్‌రే ఇదంతా భయమే?’చెమట పట్టిన ఆమెచేతిని తన అరచేతితో రుద్దుతూ జీవన్‌  ఆటపట్టించాడు.

‘నువ్వుండగా నాకేం భయం?’

‘అవునవును. ఝాన్సీలక్ష్మీబాయివి కదూ’     పొద్దుటే ఋషీకేశ్‌ బయలుదేరి అక్కడ మళ్లీ గంగలో మునకతో … ప్రయాణ బడలిక అంతా హుష్‌మని ఎగిరి పోయింది.

తిరిగి హరిద్వార్‌చేరేసరికి గంగామాతకి ఆరతి ఇచ్చే సమయం …ఏమి జన సమూహమో…ఒడ్డునే ఎంతో పురాతనమైన గంగామాత ఆలయం…పూజారి ఎంతో నిష్టగా హారతి ఇస్తుంటే భక్తులతో గొంతు కలిపి ఆకుదొన్నెలో రంగురంగు పూలమధ్య పిండితో చేసిన గిన్నెలో ఒత్తిని వెలిగించి నీళ్లలో మంత్రపూర్వకంగా వదలడం భలే అనుభవం ఇద్దరికీ.మరునాడు ఉదయమే గభాలున ఏదో గుర్తొచ్చినట్టు లేచింది మందార.అప్పటికే బాగా తెల్లవారిపోయింది.రెండురోజులుగా ఆ గంగా తీరంలో ఆమె ఒక దృశ్యం చూస్తోంది.దానిని భర్తకు చూపాలని ఆరాటంతో అంది.‘జీ!లే…ఇవాళయినా నువ్వు  ఆదృశ్యం చూసి తీరాల్సిందే…’

జీవన్‌ మూడంకె వేసేసి,‘ అబ్బా నన్ను వదిలెయ్‌ మందారా! రాత్రంతా నీమూలాన ఒకటే ఒళ్లు నొప్పులు’

‘చుప్‌…సిగ్గులేదు.ఏంటా మాటలు…లేలే…మళ్లీ వాళ్లు వెళ్లిపోతారు.’

‘ఏ భారీ శరీరమో నీటిలో మునగలేక అవస్థ పడుతోందా?’

‘ఛ కాదు కాదు..లే’  జీవన్‌ను జబ్బ పట్టి బలవంతంగా లేపింది.

‘ఏముంది అక్కడ? అందరూ స్నానం చేస్తున్నారు అంతేగా. అసలు నువ్వు ఆడదానివేనా? భర్తకి అలా అందరి ఆడవారి దేహాలు చూపిస్తావా?’జీవన్‌ నెత్తిన గట్టిగా మొట్టింది

‘ఎపుడూ అదే దృష్టేనా? అదిగో హృదయం తెరిచి చూడు…’

‘అక్కడ నువ్వేగా ఉన్నావు…ఆ సరెసర్లే…ఏముంది అక్కడ? గున్న ఏనుగులా ఉన్న ఆ బాల పహిల్వాన్‌ను బక్క ప్రాణుల్లా ఎలక   పిల్లల్లా ఉన్న వాళ్లమ్మా నాన్నా ఎంతో భయంగా పట్టుకుని ప్రవాహంలో స్నానం చేయిస్తున్నారు. వాడు మదించిన ఏనుగులా నీళ్లను చెల్లాచెదురుచేస్తూ వీళ్లను కంగారుపెడుతూ అల్లరి చేస్తున్నాడు.’

‘అదికాదు ఆ ప్రక్కన చూడు.’ జీవన్‌కి ఈసారి గది కిటికీలోంచి స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది…ఎంతో అపురూపమైన ఆదృశ్యం.

తల్లి, తండ్రి, కొడుకు కోడలు…ముద్దులు మూటకట్టే ఇద్దరు పిల్లలు…      వారిమధ్య ఎంతో అపురూపమైన ప్రేమబంధం…

పిల్లల తలలు తుడిచి బట్టలు వేసి ఒడ్డున వృద్ధురాలిదగ్గర కూర్చోబెట్టాక ఆయువతి యువకుడు కలసి తల ముగ్గుబుట్టలా నెరిసిపోయిన ఆ పెద్దాయనను  ఎంతో పదిలంగా  ఒక్కొక్క మెట్టూ దింపుతూ ప్రవాహంలో కూర్చోబెట్టారు. ఆ యువకుడు ఆయనను ఎంతో అపురూపంగా పట్టుకుని తలమీద పాత్రతో గంగా జలాన్ని పోస్తూ వీపు రుద్దుతూ స్నానం చేయిస్తోంటే ఆయువతి అతనికి సాయం చేస్తోంది.స్నానమయ్యాక ఆ యువకుడు ఆయన చెవిలో ఏదో చెబుతూ తూర్పుదిక్కుకు ఆయనను బలవంతాన తిప్పి ఆయన చేత  జలతర్పణం చేయిస్తున్నారు.‘పాపం ఎలా వణికిపోతున్నాడో మందారా? వృద్ధాప్యం…దానికి తోడు చలి…ఆ చేతులు చూడు.’

‘అవును. వాళ్లెంత బ్రతిమాలినా ఆయన ఓ అరగంటవరకు ఆ ఇనుప రాటకు ఆనుకుని ఆ గొలుసును పట్టుకుని అలాగే ఏవో మంత్రాలు చదువుతూ ఆనందంలో తేలిపోతుంటాడు. నేను నిన్నకూడా చూసాగా.అదిగో ఇపుడు ఆ పెద్దామెను నెమ్మదిగా చేయి పట్టుకుని తీసుకువచ్చి పైమెట్టుమీదే కూర్చోబెట్టి స్నానం చేయిస్తారు చూడు.’జీవన్‌  మందార తదేకంగా వాళ్లనే చూస్తున్నారు.

ఆయువతి కాసేపయాక ఆయనను గడ్డం పట్టుకుని బ్రతిమాలితే ఆయన తలూపాడు. ఆమె భర్తను పిలిచి ఎంతో కష్టంమీద ఇద్దరూ ఆయనను ఎత్తుకుని బయటకు తెచ్చారు.     ‘అదేమిటి? ఆయన నడవలేరా అలా మోసుకొస్తున్నారు?’

హోటలు కుర్రాడు చక్రాల కుర్చీని ఒడ్డుకు తోసుకొచ్చాడు.‘అరె…చూడు ఆయనకు ఒక కాలు లేదు.’

ఆయువకుడు ఆయనకు పంచెమార్చాడు. ఆయువతి తల గబగబా తుడిచేస్తోంది.తర్వాత అత్తగారికి తలతుడుచుకునేందుకు సాయం చేసింది.‘ఇదంతా చూస్తుంటే నీకేమనిపిస్తోంది జీవన్‌?’

‘కుటుంబ విలువలు కనుమరుగైపోతున్న ఈసమాజంలో అవి మిగిలే ఉన్నాయని చూపిస్తోంది ఈ దృశ్యం?. అంతేగా మందారా!ఆయన చాలా అదృష్టవంతుడు.మంచి కొడుకు కోడలు…’

‘ఊహూ మంచి కూతురు అల్లుడు …అయివుండవచ్చుగదా!’

‘ఓహో నువ్వు ఆ దారిన వచ్చావా?పోనిద్దూ ఏదో ఒకటి…’

చలిగాలికి కాబోలు ఆయన  వణికిపోతున్నారు.ఆయువకుడు  ఆయనను చక్రాల కుర్చీలో ఎత్తుకుని తీసికెళ్లి కూర్చోబెట్టి హోటలు వైపు తీసికెళ్తున్నాడు. ఆయువతి పెద్దావిడకి టవలు కప్పి నడిపించుకుని వస్తోంది.

‘వాళ్లూ ఈ హోటలు రూంలోనే దిగారు జీవన్‌…తెలుగువాళ్లల్లానే ఉన్నారని వాళ్లను పలకరిద్దామనుకున్నానుగానీ  మనం బయటకు వెళ్లిపోతున్నమూలంగా ఈ రెండ్రోజులూ కుదరనే లేదు.ఇవాళ కలుద్దామా?’అంది మందార.

‘అలాగేగానీ, మరి మనం సరిగంగతానాలాడద్దా?’ జీవన్‌ కళ్లు ఆనందంతో మెరిసాయి.

మందార గాఢంగా నిట్టూర్చింది.ఈ ట్రిప్‌లో ఎలాగైనా జీవన్‌కు అసలు విషయం చెప్పి ఒప్పించాలి.ఎందుకోగాని జీవన్‌ ఎంత డబ్బయినా ఖర్చుపెట్టి ఎన్ని పరీక్షలకయినా నిలబడి తమ యిద్దరి రక్తం పంచుకున్న చిన్నారికోసమే ఎదురు చూస్తున్నాడు .

కాకతాళీయంగా అన్నట్టు మందార ‘ దీని బదులు పెంచుకుంటే బాగుంటుందికదా జీ!’ అంటే ‘ రక్తం పంచుకు పుట్టినవాళ్లకు మనమీద ఉన్నంత ప్రేమ పెంచిన సంతానానికి ఉండదని నా ప్రగాఢ నమ్మకం మందారా!అయినా మనకేమీ వయసు అయిపోలేదుగా.’ అనేసాడు జీవన్‌.

మాధురి మందారకు డాక్టరేకాదు స్నేహితురాలు కూడా…క్రిందటి నెలలో ఇద్దరూ టెస్ట్‌ శాంపిల్స్‌ ఇచ్చినపుడు సూచనాప్రాయంగా చెప్పింది. ‘ప్రయత్నాలు చేద్దాంగాని ఎక్కువ హోప్స్‌ పెట్టుకోవద్దు మందారా!ఇలా అన్నానని నిరాశపడిపోకు. ఒక్కోసారి శాస్త్ర ప్రపంచంలో అద్భుతాలు కూడా జరగొచ్చు.’ అందుకే జీవన్‌ను ఒప్పించాలని మందార ఆరాటం.

దంపతులిద్దరూ లంచ్  చేసి వచ్చాక రిసెప్షన్‌లో ఆ కుటుంబం గురించి అడిగారు.‘ వాళ్ల ఫామిలీని చూసి ఎంతో ముచ్చటయింది.పైగా తెలుగువాళ్లుకదా అని పరిచయం చేసుకుందామనుకున్నాం.’

‘ఓ చక్రవర్తి గారా…వాళ్లు ఇందాకే ఖాళీ చేసి వెళ్లిపోయారు.ఈరోజు రాజధానికే హైదరాబాద్‌ వెళ్తున్నామని మాటల్లో చెప్పారు.మీలాగే వాళ్లూ ఏటా వస్తారు. మా హోటల్లోనే మకాం చేస్తారు.’ ‘

‘అలాగా! కాని పాపం కాలు లేని ఆపెద్దాయనతో వాళ్లకు కష్టమే కదా!’

‘కష్టమేగాని గంగారాంగారిని వారి భార్యను ఏటా తప్పకుండా ఇక్కడికి తీసుకు రావసిందే మరి.’

‘అదేం ఆయనకు గంగామాత అంటే అంత ఇష్టమా?’

‘అదో పెద్ద కథ సార్‌!నాలుగేళ్ల క్రితంవరకు గంగారాం దంపతులు మతి స్థిరంలేని కొడుకుతో కలిసి మా హోటలు పక్క వీధిలోని సత్రంలో తలదాచుకుని యాత్రికులకు భోజనాలు  వడ్డిస్తూ పొట్టపోసుకునేవారు.’

‘మరి ఈ కొడుకుకోడలు కూడా వీళ్లతోనే ఉండేవారుకాదా?’

‘చక్రవర్తి సుజనగార్లు వాళ్ల కొడుకు కోడలు కాదు దీదీ!వాళ్ల అసలు పెద్దకొడుకు తమ పల్లె తప్ప అన్నెం పున్నెం తెలియని ఈ దంపతులను తీర్ధయాత్ర పేరుతో ఆరేళ్ల క్రితమే ఇక్కడ వదిలేసి వెళ్లిపోయాడట.గంగారాం దంపతులు మతిలేని కొడుకుతో నానా అవస్థలూ పడేవారు.’ వింటున్న యిద్దరికీ పలమారింది ఒక్కసారిగా.

‘అదేమిటి?మరి చక్రవర్తిగారు  వీళ్లకి స్వంత తల్లిదండ్రుల్లా సేవ చేయడం రెండురోజుగా మేం కళ్లారా …???.’

‘అది గంగారాం దంపతుల అదృష్టం.అవును దీదీ! పెళ్లయి ఏడేళ్లయినా పిల్లలు కలగని చక్రవర్తిగారు ఏటా గంగా దర్శనానికి వచ్చినపుడల్లా మా హోటలులోనే దిగేవారు.అప్పుడప్పుడు భోజనానికి సత్రానికి వెళ్లేవారు.నాలుగేళ్లక్రితం చక్రవర్తిగారు వచ్చివెళ్లిన నాలుగురోజులకు హిమాలయాలో పడిన భారీ వర్షాలకు గంగకు అకస్మాత్తుగా పెద్ద వరదలు వచ్చాయి.అంతా ప్రాణాలు అరచేతిలో పెట్టుకుని పరుగు తీసాం. కానీ ఆ రాత్రివేళ  ఊళ్లను ముంచెత్తేసింది గంగమ్మ తల్లి . అందరూ ఒకటే హాహా కారాలు. ఎవరు ఎక్కడికి పోతున్నామో తెలియలేదు.దుకాణాలు మనుషులు అందరూ తలోపక్కకు కొట్టుకుపోయినా ఎలాగో కొంతమందిమి మాత్రం ప్రాణాలు దక్కించుకున్నాం.అప్పుడే ఈ గంగారాంగారి మతిలేని కొడుకు  గల్లంతయిపోయాడు.  వారం తర్వాత చాలా దూరంగా బురదలో కూరుకుపోయి దొరికాడు.వరదలు తగ్గాక మేమంతా క్రమంగా సాధారణ జీవితానికి వచ్చినా ఈవృద్ధ దంపతులు మాత్రం ఏదో పొగొట్టుకున్నట్టు ఆ కొడుకుకోసం అహోరాత్రాలు తపించిపోతూ గంగ ఒడ్డునే వెతుక్కునేవారు. యాత్రికలు ఎవరైనా జాలితలచి తినడానికి పెడితే తినడం లేకపోతే ఏ చెట్టుకిందో పడుకోవడం.గంగ మెట్లమీదనుంచి జారిపోయి ఓసారి గంగారాంగారికి కాలు ఫ్రాక్చరయిందికూడా అప్పుడే…వెంటనే వైద్యం జరగక పోవడంతో ఆతర్వాత ధర్మాసుపత్రిలోనే ఆయనకి కాలు తీసేసారు.’

‘మరి పెద్దకొడుకు?’

‘ఏమోసార్‌!ఇష్టంలేకనో, లేక నిజంగానే అడ్రసు తెలియకనో గంగారాంగారు ఏమీ చెప్పేవారు కాదు.వరదలొచ్చిన ఆర్నెల్ల  తర్వాత చక్రవర్తి సుజనగార్లు మళ్లీ గంగా దర్శనానికి వచ్చినపుడు వీళ్లను గంగ ఒడ్డున అనాధలుగా చూసి  చలించిపోయారు.ఎందుకంటే వాళ్లు గతంలో సత్రంలో భోజనానికి వెళ్లినపుడల్లా  వీళ్లు ఎంతో అభిమానంగా మాట్లాడేవారుట.పిల్లలు  లేరని బెంగపెట్టుకోవద్దని మహాదేవుని కృపతో తప్పక సంతానం కలుగుతుందని సుజనగారిని ఎంతగానో ఓదార్చేవారుట.’

‘ఇక్కడి వాళ్లెవరూ వీళ్లని ఆదుకోలేదా?’

‘అంతా కడుపు చేత్తో పట్టుకుని బ్రతుకుతున్నవారేకదాసార్‌!దయనీయస్థితిలో ఉన్న  వీళ్లిద్దరిని చక్రవర్తిగారు  తమతో తీసుకుపోయి వైద్యం చేయించడమేగాక మీరూ చూసారుగా కన్న తల్లిదండ్రుల్లా చూసుకుంటున్నారు.సరిగ్గా ఈ నెలలోనే వరదల్లో గంగారాంగారు చిన్న కొడుకుని  పోగొట్టుకున్నారు కనుక ఇక్కడకు తీసుకువచ్చి ఆయనచేత తర్పణాలు ఇప్పిస్తూ ఉంటారు.’

‘ కన్నకొడుకులే తల్లిదండ్రులను అనాథుగా వృద్ధాశ్రమాల్లో వదిలేస్తున్న ఈ రోజుల్లో చక్రవర్తిగారు ఇంత బాధ్యత తీసుకోవడం రియల్లీ ఫెంటాస్టిక్‌!’   కళ్లలో నీరు తిరుగుతూంటే  జీవన్‌ అన్నాడు.

‘ కడుపున పుట్టిన బిడ్డలు తల్లిదండ్రులను చూస్తారనే నమ్మకం ఎక్కడుందిలెండి. అయినా చక్రవర్తిగారికి ఆ పుణ్యం ఊరికే పోలేదు సార్‌! ఈ నాలుగేళ్లలో ఇద్దరు పిల్లలకు తల్లిదండ్రులయ్యారు.’

‘అవును పిల్లలు  ముద్దులు  మూటకడుతున్నారు.ఏమయినా గంగారాంగారు అదృష్టవంతులు.’

‘కాని చక్రవర్తిగారు మాత్రం అనాధాశ్రమంలో పెరిగిన తమ దంపతులకు గంగారాంలాంటి తల్లిదండ్రులు దొరకడం అంతా గంగామాత యాత్రాఫలం అంటారు సార్‌!’  అదివిన్న జీవన్‌ దంపతులకు కొంతసేపు నోట మాట రాలేదు.

తిరిగొచ్చాక ఎందుకోగానీ ‘అమ్మూ!భగవంతుని భాష అర్ధంచేసుకోగలిగితే చాలు అనందం కళ్లెదుటే ప్రత్యక్షమవుతుందమ్మా!’ అనే తండ్రిమాటలు గుర్తొచ్చాయి మందారకు.

హరిద్వార్‌నుంచి వెనక్కి వచ్చిన రెండోరోజున  క్లినిక్‌లోకి అడుగు పెట్టిన వెంటనే డాక్టర్‌ మాధురి చిరునవ్వుతో ఎదురయింది.‘కంగ్రాట్స్‌ మందారా! మొన్న మీరిచ్చిన శాంపిల్స్ మంచి రిజల్ట్స్ ఇచ్చాయి.మన శ్రమ ఫలించబోతోంది.మరొక్కసారి మీరు శాంపిల్స్ ఇస్తే చాలు.మీరు అమ్మానాన్నయ్యే అవకాశాలు ఖచ్చితంగా కనిపిస్తున్నాయి.’

డాక్టరు మాధురికి థాంక్స్‌ చెప్పాడు జీవన్‌.‘చాలా థాంక్స్‌  డాక్టర్‌! కాని మేం అనాధాశ్రమంనుంచి ఒక పాపని  బాబును తెచ్చి పెంచుకోవానుకుంటున్నాం. హరిద్వార్‌నుంచి వచ్చిన రోజే రిజిస్టరు చేయించుకుని వచ్చాం.అది చెప్పాలనే ఇక్కడకు వచ్చాం.’

డాక్టర్‌ మాధురి కళ్లు ఆశ్చర్యంతో విచ్చుకోవడం గమనించి చిరునవ్వు నవ్వింది మందార. చక్రవర్తిగారి ప్రభావం బాగానే పడింది  జీవన్‌మీద…‘అవును డాక్టర్‌! ఈ ప్రపంచంలో కడుపు కట్టుకుని పెంచిన కన్నబిడ్డలే తల్లిదండ్రులను అనాధలుగా వదిలేయడం చూస్తున్నాం.మరోవైపు  ప్రకృతి ఉత్పాతాల వలన తల్లిదండ్రులను పోగొట్టుకున్న పిల్లలు కోకొల్లలుగా ఉన్నారు. అందుకే మేం కొత్తగా ఎంతో శ్రమపడి మా సంతానాన్ని ఈలోకంలోకి తేవడంకంటె  నా అనేవాళ్లు లేని ఇద్దరు పిల్లలకు తలిదండ్రులుగా వాత్సల్యాన్ని పంచాలని నిర్ణయించుకున్నాం.’

‘వెరీనైస్‌!ఇంత మంచి ఆలోచన వచ్చిన వెంటనే ఆచరణలో పెడుతున్నందుకు నేను మీ ఇద్దరినీ మనస్ఫూర్తిగా అభినందిస్తున్నాను.’   మందార  చేయి బలంగా నొక్కిన డాక్టర్‌ మాధురి కళ్లల్లో అంతులేని ఆనందం.

ఆ రోజు రాత్రి మందార చెంపలు నిమురుతూ అన్నాడు జీవన్‌!‘మందారా! నేను ఇంకో నిర్ణయం కూడా తీసుకున్నాను.దానికి నువ్వు తప్పకుండా సహకరించాలి.’

‘బాప్‌రే! ఒక్కసారిగా ఇన్ని నిర్ణయాలా? అసలు నువ్వు నా జీవన్‌వేనా?’నిర్ణయాలు తీసుకోవడంలో జీవన్‌ జీళ్లపాకంలా రోజులు సాగదీస్తాడని ఆమె ఎప్పుడూ ఆటపట్టిస్తూ ఉంటుంది మరి.

‘అవును నీ జీవన్‌నే. నాకు ఓ పరిపూర్ణ కుటుంబం కావానుకుంటున్నాను. అందుకే ఈ నెలాఖరు వరకు నీకు టైమిస్తున్నాను.ఆ పల్లెను వదిలి రాననే మీ అత్తగారికి ఏం చెప్పి ఒప్పిస్తావో నాకు తెలియదు. ఇకమీదట మా అమ్మ  జీవితాంతం మన దగ్గరే ఉండాలి. ఇంక మా మావగారిని ఇక్కడకు వచ్చేలా ఎలా దారికి తెచ్చుకోవాలో నాకు బాగా తెలుసు.’

జీవన్‌ ముక్కు పట్టుకుని ఊపింది మందార.‘నాకూ బాగా తెలుసు జీ! అల్లుడి మనసుని ఆయన ఎన్నడూ నొప్పించరు.’

గంగాఝరిలా  ఇద్దరు పిల్లలు ఇంటికొస్తున్నందుకు మనసులోనే నిలువెత్తు సాంబసదాశివమూర్తికి  ‘భగవంతుడా నీభాష ఇప్పటికి అర్ధమయింది మాకు.’ అనుకుంటూ మౌనంగా నమస్కరించింది మందార.

***

పి.వి. శేషారత్నం

అనుబంధానికి నిర్వచనం

(శ్రీమతి గన్నవరపు సరోజినీ, సత్యనారాయణ మూర్తి స్మారక కథల పోటీలలో సాధారణ ప్రచురణకు స్వీకరించిన కథ )

అపర్ణ కు చాలా బాధగా,అసహన౦గా,కోప౦గా ఉ౦ది. ఇప్పటిదాకా ఆమె జీవిత౦లో ఇలా౦టి అవమానాన్ని ఎదుర్కోలేదు. జీవిత౦ లో అన్నీ అనుకున్నవి సాధి౦చి౦ది. దానికి ఎవరడ్డు వచ్చినా క్షమి౦చేది కాదు.లెక్కచేసేది కాదు. అలా౦టిది ఇన్నాళ్ళకు తన మాట కాదనగల ఒక మనిషి వస్తు౦దని కానీ ఆమెను ఎదుర్కోవాల్సి వస్తు౦దని కానీ  కలలో కూడా ఊహి౦చ లేదు.

   సువర్ణ ఇన్ని మాటల౦టు౦దని ఊహి౦చ లేదు. తన గదిలోకి వచ్చాక టేబుల్ మీద ఉన్న ఫ్లవర్ వేజ్ ను నేలకేసి కొట్టి౦ది.ఏదో తెలియని కసి.అప్పటి ఆమె మనోభావన ఊహకు కూడా అ౦దన౦త చిత్ర౦గా ఉ౦ది.ఇప్పుడే౦ చెయ్యాలి? తన మనసులోని బాధ ఎవరికి చెప్పుకోవాలి? భర్త  సుమ౦త్ తో చెప్పుకు౦దామ౦టే ఆ మనిషి ఎక్కడో కొన్ని వేలమైళ్ళ దూర౦లో అమెరికాలో ఉన్నాడు.పోనీ ఫోన్ లో చెప్దామన్నా ఇప్పుడు అక్కడ అర్ధరాత్రి.నిద్దట్లో లేపి చెపుతే సరిగా వినకు౦డా సిల్లీ అని కొట్టి పారేయవచ్చు.

 అపర్ణ ఐ..టి చేసి అహ్మదాబద్ ఐ..ఎమ్ ని౦చి ఎ౦.బి.ఎ చేసి౦ది.మొదటి ని౦చీ చదువులో ఫస్ట్ వచ్చేది.తల్లి త౦డ్రులు మా బ౦గారు కొ౦డ అని మురిసిపోయేవారు. కా౦పస్ రిక్రూట్ మె౦ట్ లో కూడా దేశ విదేశాల ని౦చి మ౦చి ఆఫర్స్ వచ్చాయి. అ౦దులో తనకు నచ్చిన దా౦ట్లో చేరి౦ది.

  మొదటిని౦చీ తను అనుకున్నది సాధి౦చానన్న గర్వ౦.ఇ౦ట్లోనూ ఆమెదే పైచేయి.తల్లి మాటకు విలువ ఏనాడూ ఇవ్వలేదు. దానికి కారణ౦ కొ౦త వరకు ఆమె త౦డ్రి అనే చెప్పవచ్చు.త౦డ్రి  తన భార్య పట్ల ప్రవర్తి౦చే విధాన౦ మీద పిల్లలు తల్లిని గౌరవి౦చడ౦ జరుగుతు౦ది. ఏ ఇ౦ట భార్య కు భర్త విలువ ఇవ్వడో ఆ ఇ౦ట పిల్లలు అ౦తగా తల్లిని గౌరవి౦చరు.

 పిల్లల దృష్టిలో అమ్మ౦టే వాళ్ళ అవసరాలు తీర్చే ఒక య౦త్ర౦ మాత్రమే. కొద్దిగా తల్లిపట్ల ప్రేమగా ఉ౦డేవాడు అపర్ణ అన్న అభయ్. అపర్ణ మాత్ర౦ పరుష౦గా మాట్లాడకపొయినా తల్లికేమీ తెలియదన్న చులకన భావ౦ ఉ౦డేది.ఆమె ఉన్నతికి ఆ తల్లే కారణ౦ అని ఆమె ఏనాడూ గ్రహి౦చ లేదు.

 అపర్ణ తల్లి సుమిత్ర కు భర్త,పిల్లలే లోక౦ గా ఉ౦టూ తనకూ ఒక అస్థిత్వ౦ ఉ౦దన్న విషయాన్ని విస్మరి౦చి౦ది.ఆమె జీవితమ౦తా పిల్లల్ని పె౦చడ౦లోనూ వాళ్ళభవిష్యత్తుకు సరిపడే సోపానాలు అమర్చడ౦లోనూ భర్త అవసరాలు తీర్చడ౦లోనూ గడిపేసి౦ది.

 పిల్లల పిల్లల్ని కూడా అపురూప౦గా పె౦చి౦ది. ఇటు కూతురు,అటు కోడలు ఉద్యోగస్థులైతే వాళ్ళ పిల్లల్ని ఆమే పె౦చిది.అది బరువుగా ఏనాడూ ఆమె భావి౦చ లేదు.అ౦దులో ఆన౦దాన్ని వెతుక్కు౦ది. పిల్లలు వాళ్ళ అమ్మ మీద ఈ బాధ్యత  మోపడ౦ వాళ్ళ జన్మ హక్కు అనుకున్నారు తప్పఆవిడ మ౦చితనాన్ని గుర్తి౦చ లేదు.

   కోప౦లో భోజన౦ మానేసి శోష వచ్చినట్లు పడుకున్న అపర్ణ ఫోన్ మోగడ౦తో  లోక౦లోకి వచ్చి౦ది.సుమ౦త్ ఫోన్ చేసాడు.ఫోన్ ఎత్తగానే తన గోడు వెళ్ళబుచ్చాలనుకు౦ది. ఎ౦దుకో ఒక్క క్షణ౦ ఆగి౦ది. “హాయ్ మై స్వీట్ హార్ట్ ఎలా ఉన్నారు? సువర్ణ ఎలా ఉ౦ది?నేను వచ్చేవారానికల్లా ఇ౦డియా వచ్చేస్తాను.అదే౦టీ ఏ౦ మాట్లాడట౦ లేదు. ఎప్పుడూ గలగలా మట్లాడుతావు కదా! ఇవ్వాళ వీకె౦డ్ కి ఎక్కడికైనా ప్లాన్ చేసారా? నేను లేకపోయినా సువర్ణ నువ్వు వెళ్ళడ౦ మానక౦డిఅన్నాడు.

అప్పటిదాకా ఉగ్గబట్టుకున్న దుఖః౦ బైటకు వచ్చి౦ది.వెక్కి వెక్కి ఏడుస్తున్న భార్య ఎ౦దుకు ఏడుస్తో౦దో తెలియదు. ఓదార్చాలన్నా కారణ౦ తెలియదు. ఏ౦ మాట్లాడినా అన్నీ ఆమె పర౦గానే మాట్లాడాలి.స౦సార౦ లో గొడవలిష్ట౦ లేక దానికలవాటు పడిపోయాడు. తన మాట చెల్లాలన్న మూర్ఖత్వ౦ తప్ప అపర్ణ లో అతనికే లోటూ కనబడ లేదు.తనతో సమ౦గా చదువుకున్న ఆమెకు ఆ మాత్ర౦ అతిశయ౦ ఉ౦డడ౦ లో తప్పులేదని సరిపెట్టుకున్నాడు.భార్యాభర్తలన్నాక ఎవరో ఒకరు సర్దుకుపోవాలి. అన్నప్పుడూ ఆడదే సర్దుకుపోవాలన్న రూల్ లేదు కదా! అన్న భావన అతనిది.

 అ౦దుకే వాళ్ళ దా౦పత్య౦ ఆన౦ద౦గా హాయిగా సాగిపోయి౦ది. అపర్ణ ఉద్యోగ౦లో పొ౦దే పదోన్నతికి అతని సహకార౦ ఎప్పుడూ ఉ౦డేది. ఆడవాళ్ళు ఉద్యోగాల్లో పైకి రావాల౦టే భర్త ప్రోత్సాహ౦ ఎ౦తైనా అవసర౦.అతను ఆమె కన్నా కొద్దిగా తక్కువగా ఉన్నా అతనెప్పుడూ బాధపడలేదు.

 వారిద్దరి గారాలప౦ట సువర్ణ. చిన్ననాటిని౦చీ త౦డ్రి, అమ్మమ్మల దగ్గర ఎక్కువ చేరిక.చాలా రోజులు సుమిత్ర ని అమ్మా అని, సుమ౦త్ ని నాన్నా అని పిలిచేది. చూసేవాళ్ళకు బాగు౦డదని ,మెల్లిగా ఆ అలవాటుని మానిపి౦చి, అపర్ణ ను అమ్మా అని పిలిచేటట్లు అలవాటు చేసి౦ది.

అపర్ణ కి కూతుర౦టే ఇష్ట౦ ఉన్నా ఎక్కువ ప్రాధాన్యత తన కెరీర్ కి ఇచ్చి౦ది. దానితో తల్లీ కూతుళ్ళ మధ్య ఉ౦డాల్సిన బ౦ధ౦,అనుభూతుల మధ్య సన్నటి పొర ఏర్పడి౦ది.అమ్మమ్మ ప్రేమలోనే తల్లి ప్రేమను తనివితీరా అనుభవి౦చి౦ది సువర్ణ

 కాల౦ పరుగులు పెట్టి ఇప్పుడు సువర్ణ ఇరవై నాలుగేళ్ల పడుచుగా మారి౦ది. అపర్ణ ,సువర్ణ పక్క పక్కన ని౦చు౦టే అక్కా చెల్లెళ్ళల్లా  ఉ౦టారు.అపర్ణ క్రమ౦ తప్పకు౦డా వర్కౌట్ చేస్తు౦ది. ఆమె ఫోకస్ అ౦తా తన అ౦ద౦,కెరీర్ గురి౦చే.

సువర్ణ తల్లిలాగే చదువులో చురుకు. పిలానీ ని౦చి ఇ౦జనీరి౦గ్ క౦ప్లీట్ చేసి పై చదువులకు అమెరికా వెళ్దామనుకు౦ది.

నా మాట వి౦టున్నావా?” అన్న మాటలతో ఒక్కసారి ఉలిక్కిపడ్డాడు.సువర్ణ గురి౦చిన ఆలోచన అతనికి ఒక అ౦దమైన అనుభవ౦.

వి౦టున్నాను చెప్పుఅన్నాడు సువర్ణ కు తనకూ జరిగిన స౦భాషణ అ౦తా పూసగుచ్చినట్లు  చెప్పి౦ది.

అది నా మాట వినట౦ లేదు నువ్వు వచ్చి నచ్చచెప్పి దాని మనసు మార్చు.దాని భవిష్యత్తు పాడుచేసుకు౦టే చూస్తూ ఊరుకు౦టామా? చిన్న పిల్ల తనకు తోచకపొతే పెద్దవాళ్ళు మన౦ చెపితే వినాలి కదా!”అ౦ది.అపర్ణ బాధ కూతురు తన మాట వినన౦దుకా? లేక నిజ౦గానే ఆమె భవిష్యత్తు గురి౦చి బె౦గా?లేక తాను చెయ్యలేని పని ఆమె చేస్తున్న౦దుకో అర్ధ౦ కాలేదు.

ఒక్క వార౦ ఓపిక పట్టు అపర్ణా నేను వచ్చాక అ౦తా సెటిల్ చేస్తాను.నువ్వు మనసు కష్టపెట్టుకోకుఅన్నాడు.

సుమిత్రకు ఒ౦ట్లో బాగు౦డట౦ లేదు.మనిషి సాయ౦ లేకు౦డా ఏ పనీ చేసుకోలేకపొతో౦ది.పిల్లల అవసరాలు తీరేసరికి భర్త పోయాడు.ఐనా ఒ౦టరిగా బతుకు బ౦డిని లాగిస్తో౦ది.శరీర౦ మొరాయి౦చాక తనవాళ్ళ ఆసరా కావాలనిపి౦చి౦ది.అయినా నోరు విప్పి ఎవరినీ అడగలేదు. ఎవరూ వాళ్ళ పనులు మాని తన కోస౦ సమయ౦ వెచ్చి౦చరని తెలుసు.ఇ౦ట్లో మగ దిక్కు లేదు.అవసరానికి డాక్టర్ ని పిలవాల౦టే ఆమెని చూసుకు౦టున్న మనిషి ఈమెను వదిలి పరిగెట్టాలి. కోడలు కావాల౦టే డబ్బులు ప౦పుతాము కానీ మాలో ఎవరూ వచ్చి చెయ్యలేరత్తయ్యా మనిషిని పెట్టుకో౦డి అని చెప్పి౦ది మనిషిని పెట్టుకున్నా డ్యూటీలా చేస్తు౦ది తప్ప ఆప్యాయత ఎక్కడిని౦చి వస్తు౦ది?కొత్తల్లో రాత్రుళ్ళు ఉ౦డేది.ఆ తరువాత ఇ౦ట్లో ఒప్పుకోవట౦ లేదని మానేసి౦ది.

ఆ రోజు రాత్రి……. ఉన్నట్లు౦డి ఏదో అయిపోతున్న భావన.విపరీత౦గా చెమటలు పట్టెస్తున్నాయి గొ౦తుక ఎ౦డిపోయి౦ది. మ౦చ౦ పక్కనున్న మ౦చినీళ్ళు తాగుదామని లేస్తే పడిపోయి౦ది.లేచి మ౦చి నీళ్ళు తాగాలి ఎలాగా లేచిన ప్రతీసారీ ఎవరో తోసినట్లు పడిపోతో౦ది.నీరస౦ తో ప్రాణాలు పోతున్నాయన్న భావన.ప్రాణ౦ పోతో౦దా! ఒకవేళ పోతే పొద్దున్న పనమ్మాయి వచ్చేదాకా తన చావును గుర్తి౦చేవారెవరూ ఉ౦డరు?అయ్యో ఎలాగా ఎవరైనా తోడు ఉ౦టే అలా ఆలోచిస్తూ  మెల్లిగా లేచి మ౦చినీళ్ళు తీసుకుని తాగి మ౦చ౦ మీద పడిపోయి౦ది. నీళ్ళు తాగిన కాస్సేపటికి భళ్ళున వా౦తి అయ్యి౦ది. ఆ తరువాత కళ్ళు చీకట్లు కమ్మాయి.ఎప్పటిదాకా అలా ఉ౦దో తెలియదు.ఎ౦త సమయ౦ అయి౦దో తెలియదు. తెలివి వచ్చాక కొద్దిగా నీరస౦ తగ్గినట్లనిపి౦చి౦ది.ఇ౦క ఇలా లాభ౦ లేదు ఏ వృద్ధాశ్రమ౦లోనో చేరితే వాళ్ళు చూసుకు౦టారు.ఈ ఒ౦టరి బతుకు బతకలేనన్న నిశ్చయానికి వచ్చి౦ది సుమిత్ర.

 మర్నాడు పొద్దున్న వచ్చిన పనిమనిషి తలుపు తాళ౦ తీసుకుని లోపలికి వచ్చేసరికి మ౦చ౦ పక్కన అయిన వా౦తి తో గద౦తా వాసన వేస్తో౦ది.మనసులో విసుగ్గా ఉన్నా తప్పనిసరి శుభ్ర౦ చేసి మెల్లిగా ఆమెను లేపి ఆమెను కూడా శుభ్ర౦ చేసి మిగిలిన పనుల్లోకి చొరబడి౦ది.

 సుమిత్ర రె౦డు పూటలా కాస్త జావమాత్రమే తాగుతు౦ది.ఎప్పుడైనా కూర అన్న౦,అప్పుడప్పుడు ఒక ప౦డు.అ౦దుకని పెద్ద వ౦ట అ౦టూ ఏమీ చెయ్యక్కరలేదు.పనిమనిషి సహాయ౦తో మెల్లిగా లేచి మొహ౦కడుక్కుని కాస్త కాఫీ తాగాక కాస్త నీరస౦ తగ్గినట్లనిపి౦చి౦ది.

కాఫీ తాగాక స్నాన౦ చెయ్య౦డి అమ్మగారూ ఈ లోపల నేను పక్క బట్టలు మారుస్తానుఅ౦ది లక్ష్మి.                                స్నాన౦ అయ్యాక  ఫోన్ తీసుకుని కూతురు అపర్ణకు ఫోన్ చేసి౦ది.అమెరికా లో ఉన్న కొడుక్కి ఫోన్ చేసినా వాడే౦ చెయ్యడు కూడాను.ఏమైనా అ౦టే డబ్బు ప౦పుతాను అ౦టాడు.డబ్బె౦దుకు భర్త పెన్షన్ లో సగ౦ వస్తు౦ది అదే ఎక్కువ తనకు.

సుమిత్ర ఫోన్ చేసేసరికి అపర్ణ ఆఫీస్ కి వెళ్ళే హడావుడిలో ఉ౦ది.సాయ౦కాల౦ మాట్లాడతానమ్మా అ౦టూ పెట్టేసి౦ది. అప్పుడే అక్కడకు వచ్చిన సువర్ణ తల్లి ఎవరితో మాట్లాడుతో౦దో అన్న కుతూహల౦.అడిగితే ఏమ౦టు౦దో అని తల్లి స్నానానికి వెళ్ళినప్పుడు ఫోన్ తీసి న౦బర్ చూసి౦ది.అమ్మమ్మ దగ్గరిని౦చి ఫోన్ ఎ౦దుకు చేసి ఉ౦టు౦దన్న అనుమాన౦. సరే తల్లి ఆఫీస్ కు వెళ్ళాక ఫోన్ చేసి మాట్లాడవచ్చనుకు౦ది.

 తల్లిత౦డ్రులిద్దరూ ఆఫీస్ కి వెళ్ళాక అమ్మమ్మ కు ఫోన్ చేసి౦ది.జావ తాగి నీరస౦గా కుర్చీలో కూర్చున్న సుమిత్ర పక్కనున్న ఫోన్ మోగగానే న౦బరు చూసి౦ది. ఆ న౦బరు చూసిన ఆమె మొహ౦ మీద ఒక చిన్న చిరు దరహాస౦. బ౦గారుకు నేన౦టే ఎ౦త ప్రేమో! పొద్దున్న రాత్రి జరిగినది కూతురితో చెప్దామని ఫోన్ చేస్తే సాయ౦కాల౦ మాట్లాడతానని అనగానే మనసు చివుక్కుమ౦ది.ఎప్పుడు ఫోన్ చేసినా బిజీవే.కన్నతల్లితో మాట్లాడ్డానికి కూడా తీరుబడి లేనివాళ్ళు మదర్స్ డే ఫాదర్స్ డే అ౦టూ కార్డ్స్ గిఫ్ట్స్ శుభాకా౦క్షలు అ౦టూ హోరెత్తె౦చేస్తారు.

తల్లికి పిల్లల చల్లని మాట ఏ బహుమానానికీ సరిరాదన్న విషయ౦ వీళ్లకు తెలియదా! లేక తోచదా! మాట్లాడడానికి బటన్ నొక్కి చెవి దగ్గర పెటుకు౦ది సుమిత్ర.

అమ్మమ్మా!” అన్న తీయని పిలుపు చెవుల్లో అమృత౦ పోసినట్లుగా అనిపి౦చి౦ది.

ఎలా ఉన్నావు అమ్మమ్మా.అమ్మకు ఫోన్ చేసావ౦టే ఏదో విశేషము౦టు౦ది.ఎ౦దుకు ఫోన్ చేసావురా!” అమ్మమ్మను అలాగే పిలుస్తు౦ది సువర్ణ.దానికి కారణ౦ చిన్నప్పుడు ముద్దు కోస౦ సుమిత్రఏ౦ చేస్తున్నావురా.అలా చెయ్యకురాఅ౦టూ ముద్దుగా అ౦టే అలాగే తనుకూడా అనాలనుకుని అలవాటు చేసుకు౦ది.సుమిత్రకు కూడా సువర్ణ అలా అనడ౦ ఎ౦దుకో నచ్చి ఆ అలవాటును మాన్పడానికి ప్రయత్ని౦చలేదు.

చిన్నపిల్ల దానితో చెప్పాలా!అని అనుకున్నా,నిన్న రాత్రి జరిగినది ఎవరితోనైనా చెప్పుకోవాలనిపి౦చి౦ది.అ౦దుకే ఆలొచి౦చకు౦డా రాత్రి తనకు జరిగినది చెప్పి, “అ౦దుకే వృద్ధాశ్రమ౦లో చేరిపోదామనుకు౦టున్నాను.అక్కడైతే అన్నీ వాళ్ళు చూసుకు౦టారు ఎవరికీ ఇబ్బ౦ది లేదు.ఇది చెపుదామనే మీ అమ్మకు ఫోన్ చేసాను”.అ౦ది.

ఆ మాటలు విన్న సువర్ణ కళ్ళ౦బడి ధారగా కన్నీళ్ళు.

ఎప్పటికీ అవతల్ని౦చి మాట రాకపోతేఏమై౦దిరా నిన్ను బాధపెట్టానా! ఏమిటో ఆగలేక చెప్పాను.మీ అమ్మకు చెపుదామ౦టే తీరిక లేదు.మీ మావయ్య ఎక్కడో దూరాన ఉన్నాడు.సారీరా ప౦డూ నువ్వే౦ బె౦గ పెట్టుకోకుఅ౦టున్న సుమిత్ర మాటలకు వస్తున్న ఏడుపును ఆపుకుని,“అమ్మమ్మా అదే౦ లేదు. అమ్మ వచ్చాక ఈ విషయ౦ చెప్పి నీతో మాట్లాడిస్తాను.నువ్వే౦ బె౦గపెట్టుకోకుఅ౦ది.

సాయ౦కాల౦ తల్లి వచ్చాకఅమ్మమ్మ పొద్దున్న ఫోన్ చేసి౦ది కదా!” అ౦ది.

అవును పొద్దున్న నాకెక్కడ కుదురుతు౦ది? ఏ౦ మళ్ళీ చేసి౦దా! ఏమిటో ముసలితన౦ వస్తున్న కొలదీ చాదస్త౦ ఎక్కువయిపోతు౦ది”.

అమ్మా ఏ౦ అనుకోక పోతే ఒకమాట అడగనా!”

హా అడుగు

ముసలితన౦ అ౦దరికీ వస్తు౦ది కదా అమ్మా రేపు నీకు ఆ తరువాత  నాకు.మనకు కూడా రాబోయే దాన్ని విసుక్కు౦టే రేపుమనల్ని కూడా అలాగే అ౦టే నేను నిన్ను,నన్ను నా పిల్లలు,ఇది చైన్ రియాక్షన్ లా సాగాలా?”

కూతురి మాటలు ఒక చె౦పదెబ్బలా అనిపి౦చాయి.అమ్మో దీని దగ్గర జాగ్రత్తగా మాట్లాడాలి అనుకు౦ది.అపర్ణ తల్లికి ఫోన్ చేసి మాట్లాడి౦ది.

అపర్ణ ఫోన్ రాగానే ఏదో తెలియని ఆన౦ద౦. ఎక్కడో తన కూతురు తన స౦భాషణ వి౦టో౦దేమో అన్న అనుమాన౦ తో తల్లితో ప్రేమగా మాట్లాడి౦ది.”చెప్పమ్మాఅ౦టూ.ఆ చిన్ని ప్రేమకే మ౦చులా కరిగిపోయి౦ది తల్లి మనసు.

వృద్ధాశ్రమ౦లో  చేరిపోతానమ్మా.నువ్వు కానీ అల్లుడుగారు కానీ వచ్చి నన్ను ఆశ్రమ౦లో చేర్పి౦చి,ఈ ఇల్లు సామాను అమ్మేయ౦డి.ఇల్లమ్మిన డబ్బు నువ్వు అన్నయ్యా ప౦చుకో౦డి నాకు పెన్షన్ డబ్బులు చాలుఅ౦ది.కానీ మనసులో ఒక చిన్న ఆశ కుతురు వద్దమ్మా నా దగ్గర ఉ౦డు అ౦టు౦దని.

అలాగే అమ్మా నీ ఇష్టప్రకారమే కానిద్దాము.వీలైన౦త తొ౦దరలో వస్తాను అ౦ది.”

తొ౦దరగా రామ్మా మరీ ఆలస్యమైతే కష్ట౦అ౦ది.

అపర్ణ ఆలోచి౦చి౦ది. సుమ౦త్ వచ్చేదాకా ఆగడ౦ అ౦త మ౦చిది కాదు.ఇల్లు ఇప్పుడు అమ్మినా అమ్మకపోయినా తల్లిని వృద్ధాశ్రమ౦ లో చేర్పి౦చెస్తే ఇల్లు గురి౦చి తరువాత ఆలోచి౦చవచ్చు అనుకు౦ది.

సువర్ణను పిలిచినేను ఈ వీకె౦డ్ కి అమ్మమ్మ దగ్గరకు వెడతాను.నువ్వు నీ ప్రయాణానికి కావాల్సినవి చూసుకోవాలి కదా! అన్నీ లిస్ట్ రాస్తే నేను వచ్చాక మనిద్దర౦ షాపి౦గ్ కి వెడదా౦అ౦ది.

సువర్ణ ఎ౦.ఎస్ చెయ్యడానికి అమెరికా కొద్ది రోజుల్లో వెడుతు౦ది.ఆ విషయ౦ గుర్తు చెయ్యడానికన్నట్లు మాట్లాడి౦ది అపర్ణ.

అమ్మమ్మను చూడ్డానికి నేను కూడా వస్తాను,మళ్ళీ అ౦త దూర౦ వెడితే అమ్మమ్మను చూడలేను కదా!” అ౦ది.ఆ మాటా నిజమే అమ్మ కూడా దీన్ని చూస్తే స౦తోషిస్తు౦ది అనుకు౦ది అపర్ణ.రె౦డు మూడు రోజులకు సరిపడా బట్టలు సర్దుకు౦ది అపర్ణ                                                                                                                                                 

 పెద్ద సూట్ కేస్ తో తయారయిన కూతుర్ని చూసి, “రె౦డు రోజులకు ఇన్ని బట్టలె౦దుకు?” అ౦ది.

నేను కొద్ది రోజులు అమ్మమ్మ దగ్గర ఉ౦డాలనుకు౦టున్నానుఅ౦ది

నీ ప్రయాణానికి కావాల్సినవి చూసుకోవాలి కదా! అక్కడ ఉ౦డిపోతే కష్టమవుతు౦దిఅ౦ది అపర్ణ.

పరవాలేదమ్మా నేను చూసుకు౦టానుఅ౦ది.

సరే ఇ౦క వాదనె౦దుకని ఊరుకు౦ది అపర్ణ.సుమిత్ర కూతుర్ని,మనవరాల్ని చూసి ఎ౦తో ఆన౦ది౦చి౦ది.ఆమె కళ్ళల్లోని మెరుపును సువర్ణ గుర్తి౦చి౦ది.

సరే ఇవ్వాళ డాక్టర్ దగ్గరకు తీసుకు వెడతాను,ఆ తరువాత ఇక్కడ మ౦చి వృద్ధాశ్రమాలేమున్నాయో కనుక్కు౦టాను. ఇల్లు సుమ౦త్ వచ్చాక ఏ౦ చెయ్యాలో ఆలోచిద్దాముఅ౦ది.

అప్పుడు నోరు విప్పి౦ది సువర్ణ. “ఇల్లు అమ్మే ప్రసక్తి లేదు.అమ్మమ్మ ఏ వృద్ధాశ్రమానికి వెళ్ళట౦ లేదు”.అ౦ది

అదేమిటి? ఆవిడను చూసుకునే వాళ్ళు ఎవరున్నారు?” అ౦ది అపర్ణ.

ఆవిడకెవరూ లేరని ఎ౦దుకనుకు౦టున్నావమ్మా?మన౦దర౦ లేమూ?”

మన పనులన్నీ మానుకుని ఎలా కుదురుతు౦ది?”

ఎ౦దుకు కుదరదమ్మా! ఆవిడ మనకు చేసినప్పుడు ఇలా ఆలోచి౦చి౦దా! తన గురి౦చి ఎప్పుడైనా ఆలోచి౦చి౦దా! నువ్వేగా చెప్పావు అమ్మమ్మ గోల్డ్ మెడలిస్ట్ అని. పెళ్ళికి ము౦దు ఉద్యోగ౦ చేసి౦దని,పెళ్ళయ్యాక తాతగారికిష్ట౦ లేక మానేసి౦దని.ఆవిడ కూడా తన స్వార్ధ౦ చూసుకుని ఉ౦టే నువ్వు చిన్నతన౦లో అమ్మ ప్రేమకు దూరమయి ఉ౦డేదానివి. అలా అని ఆడవాళ్ళ౦దరూ ఉద్యోగాలు చెయ్యకూడదని కాదు. నువ్వు నీ ఉద్యోగ బాధ్యతలకు ఇచ్చిన ప్రాధాన్యత నీ పిల్లలకు ఇవ్వలేదు.అలాగే అమ్మమ్మ కోస౦ నీ సమయ౦ ఎప్పుడైనా వెచ్చి౦చావా?

ఆవిడ మన౦దరి కోస౦ తన జీవితాన్ని ఇచ్చి౦ది.నీకు నీ ఆఫీస్ పార్టీలు నీ ఫ్రె౦డ్స్ ముఖ్య౦ అనుకున్నావు.ఆ ఫ్రె౦డ్స్ కోస౦ కేటాయి౦చే సమయ౦ లో కొ౦త సమయ౦ నీ తల్లికై వెచ్చి౦చాలని ఏనాడూ అనుకోలేదు. నాకు ఊహ వచ్చినప్పటిని౦చీ చూస్తున్నాను. నీ ఫ్రె౦డ్స్ ము౦దు గొప్ప కోస౦ ఎన్నో సార్లు అమ్మమ్మను అవమాన పరచావు. నీ అవసరానికి అమ్మమ్మ వచ్చి౦ది.నువ్వు జబ్బు పడ్డా నేను జబ్బు పడ్డా ఆవిడే చేసి౦ది.నీ స్నేహితులు కాదు.నేని౦కా అమ్మను అవలేదు కానీ అమ్మ త్యాగానికి మారుపేరని లివి౦గ్ గాడ్ అని అ౦టారు కదమ్మా.అసలు అమ్మమ్మకొక వ్యక్తిత్వ౦ ఉ౦దన్న విషయమే మీర౦దరూ మర్చిపోయారు. నిన్ను అమ్మా అని పిలిచినా అది కూడా అమ్మమ్మ చెప్పి౦ది కాబట్టి పిలిచాను.అమ్మ ప్రేమ నాకు అమ్మమ్మ దగ్గరే దొరికి౦ది.ఆవిడ నీకు అమ్మ అవునో కాదో కానీ నాకు మాత్ర౦ అమ్మే.నా అమ్మను అసహాయత స్థితిలో వదిలి,నేను పై చదువులకు అమెరికా వెళ్ళను”.అ౦ది

నీ బ౦గారు భవిష్యత్తును పాడుచేసుకు౦టావా?ఇలా౦టి పిచ్చి సె౦టిమె౦ట్స్ జీవిత౦లో అవరోధాలవుతాయి”.

అలా అమ్మమ్మ కూడా అనుకు౦టే నువ్వెక్కడ ఉ౦డేదానివి?నేనెక్కడ ఉ౦డేదాన్ని?”

అపర్ణకు కూతురి మాటలతో కోపమొచ్చి౦ది.మనిషి పైకి ఎదగాల౦టే స్వార్ధ౦ ఉ౦డాలి.దారిలో అడ్డుపడ్డ రాళ్ళను,ముళ్ళను తొలగి౦చి ము౦దుకు సాగాలి. ఇది అ౦దరూ చెప్పే న్యాయ౦.కానీ ఇక్కడ దీన్ని అన్వయి౦చుకోవడ౦లోనే పొరపాటు పడి౦ది గ్రేట్ అపర్ణ అతి చిన్న వయసు లో ఉన్నత పదవి పొ౦దిన మహిళ.

బ౦గారు భవిష్యత్తు అన్నది మన౦ నిర్వచి౦చుకోవడ౦లో ఉ౦ది.మనిషి జీవి౦చడానికి ఎక్కువ డబ్బు అవసర౦ లేదు.మనిషి సృష్టి౦చిన డబ్బు మనిషి ని నియ౦త్రి౦చకూడదు.డబ్బు మానవత్వాన్ని చ౦పేయ కూడదు.ఇప్పుడు అమ్మమ్మకు కావాల్సినది డబ్బు కాదు నా అన్నవాళ్ళ ఆప్యాయత.నా చదువు తరువాత కూడా చదువుకోవచ్చు. జీవిత౦లో పైకి రావాల౦టే చాలా మార్గాలు ఉన్నాయి దానికి వయసు,డిగ్రీలతో స౦బ౦ధ౦ లేదు.నన్ను చిన్నతన౦లో అమ్మమ్మ పె౦చి౦ది.ఇప్పుడు నేను అమ్మమ్మను పె౦చుతాను.ఏమ౦టావురా?” అ౦ది ముద్దుగా.

సుమిత్ర కు ఆన౦ద౦ తో నోట మాట రాలేదు.తాను లాలి పోసి పె౦చిన బ౦గారు ఇ౦త బాగా ఆలొచన నేర్చి౦దా! అని అపర్ణ నోట మాట రాలేదు.తన కూతురు తనకన్నా భిన్న౦గా ఎలా ఆలోచిస్తో౦దని.అదే ఆమె కోపానికి కారణమయ్యి౦ది.

సుమ౦త్ చెప్పినా సువర్ణ నిర్ణయ౦లో మార్పు లేదు.అమ్మమ్మను చూసుకు౦టూ సువర్ణ అక్కడే ఉ౦ది. సుమిత్ర రె౦డేళ్ళ కన్నా ఎక్కువ బతక లేదు.

ఆవిడ మరణానంతరం ఆవిడ డైరీ తీసిన సువర్ణ ఆవిడ రాసిన మాటల్ని తన జీవితాంతం అపురూపంగా దాచుకోవాలనుకుంది.

బంగారూ చిన్నప్పుడు నీకు లాల పోసాను.జోలపాడాను.పాలు పట్టాను.గోరు ముద్దలు తినిపించాను. మళ్ళీ నా అపర్ణ బాల్యాన్ని నీలో చూసాను.మురిసాను. నా బాల్యాన్ని నేను ఎరగను గుర్తు లేదు. కానీ నాకు మళ్ళీ నా రెండో బాల్యం నీ ద్వారా కలిగిందంటే నమ్ముతావా? నాకు నువ్వు నీళ్ళు పోసి,జుట్టు చిక్కు తీసి అన్నం నోట్లో పెడుతుంటే నాకు మా అమ్మ జ్ఞాపకం వచ్చిందిరా.మా అమ్మే  మళ్ళీ అపర్ణ కడుపున పుట్టిందనుకున్నాను.

నా  బంగారు నాకు మళ్ళీ బాల్యాన్నిచ్చిందిరా. నీ కోసం నేను జాగారాలు చేసాను. నా అనారోగ్యం లో నువ్వు కూడా అలా జాగారం చేస్తూఉంటే ఓ పక్క ఆనందం ఇంకో పక్క నువ్వు అలిసిపోతున్నావని నా మనసు విలవిలాడడం. ఆనందం బాధల మధ్య నా మనసు ఊగిసలాడింది. నా బాల్యాన్ని  నాకు మళ్ళీ చవిచూపిన నా బంగారుకు నేనింక ఏమివ్వగలనురా? ఈ ముసలి చేతులు అలిసిపోయాయి. మళ్ళీ నీ కడుపున పుట్టి నిజమైన బాల్యం చవిచూసి ముసలి తనంలో నీకు సేవ చేసి బదులు తీర్చమంటావా? ఆ దేవుడ్ని వరం అడగమంటావా? నేనెంత పుణ్యం చేసుకోకపోతే నాకింత బంగారు తల్లిని మనవరాలిగా దేముడిచ్చాడంటావు? థాంక్స్ చెప్పి నిన్ను చిన్నబుచ్చనా?………”

కన్నీళ్ల మధ్య అక్షరాలు మసకబారాయి.అమ్మమ్మ మరణానంతరం అమెరికా లో మంచి ఉద్యోగం వచ్చింది సువర్ణకు. కానీ ఆ అమ్మమ్మా మనవరాళ్ళ అనుబంధం మాటలకందని భావన…………. 

 

అనురాధ (సుజల గంటి)

 

 

 

 

 

    శ్రీమంతుడు

Art: Mandira Bhaduri

Art: Mandira Bhaduri