కవిత్వం ఎప్పుడూ అతని తోడు!

10599497_779928925404414_7004760793705969153_n

వర్చస్వి బహుముఖీనుడు, కవి, కథకుడు, చిత్రకారుడు, వ్యంగ్య చిత్రకారుడు. ఇవి కాక మంచి స్నేహితుడు . కవిత్వం తెచ్చిపెట్టుకున్నది కాక, ఇష్టంగానే తానే ఎంచుకున్నది. కవిత్వంలో అతను సంభాషిస్తాడు . కవిత్వంతో అతను మాట్లాడుతాడు . సమాజపు ప్రతి కదలికను అక్షరంలోకి ఒంపుతాడు. కవిత్వాన్నిచిత్రంగా రూపొందిస్తాడు . అలా కవిత్వం తనకొక సీరియస్ ఇన్వాల్వ్‌మెంట్ ఉన్న ప్రక్రియగానే భావిస్తాడు . అందుకనే ఈ కవిత్వమంతా అతని సంభాషణ అని అన్పిస్తోంది.

ముభావంగా వుండే అతని వ్యక్తిత్వంలానే, ఇతని కవిత్వం ముభావంగానే, ముక్తసరిగానే పలుకుతుంది, అందుకేనేమో ఈ కవిత్వానికి ఇంత బలం. ధీమా.

ఏ వస్తువు గురించి ఇతని కవిత్వం పలకలేదూ! .. అని నాకు నేనే ప్రశ్న వేసుకున్నాను . అప్పుడెప్పుడో  మూసీలో మునిగిపోయిన చిన్నారి మాన్వి ఉదంతం నుంచి దిల్‍సుఖ్‍నగర్ ఘటనల వరకూ , కవిత్వం గురించిన తన స్పందన నుంచి, స్నేహవర్షం వరకూ అన్నీ అతని అక్షరాలుగా ఒదిగిపోయాయి. కవి తనతో పాటు తన ప్రయాణం లో కవిత్వాన్ని తోడు తెచ్చు కుంటున్నాడు , తనలోని అన్ని స్పందనలకు కవిత్వాన్ని వాహికగా మార్చు కుంటున్నాడు .

“అంతరించిపోతున్న పిచ్చి పిచ్చుక కంఠం

నన్నప్పుడప్పుడు రెచ్చగొడితే చాలు…….

ఏ రవివర్మ చిత్రమో అంతుపట్టని మర్మ కవిత్వంగా మారి

అర్ధాల్ని నాచెవుల్లో రహస్యంగా ఉపదేశిస్తే చాలు! (కవితోత్పత్తి ) –

వర్చస్వి కవిత్వం లోకి ఎట్లా ప్రవేశిస్తాడో  అర్థంకావాడానికి ఈ కవిత్వపాదాలు చాలేమో !

 

కదిలిపోయే , కరిగిపోయేతనం వున్నవాడవడం చేత, ప్రతి సందర్భానికి, సంఘటనకి, స్పందనకి అక్షరాన్నే ఆశ్రయించాడు. అటువంటి ఉద్వేగ సంభరిత క్షణాలే ఇతని కవిత్వం!

“అంతరంతరాల్లో అలరారే తడివల్ల

లోచూపు వెలుగంగ లోకమగు పించెన”

అని గోరటివెంకన్నచెబుతున్న లోచూపు వెలిగిన సందర్భాలే వర్చస్వి కవితలు . నిశ్శబ్ధంగా ఉండేతనం వల్ల , గాఢమైన పరిశీలనాదృష్టి వలన వర్చస్విలో ఆ లోచూపు వెలిగే సందర్భాలు అనేకం.

బహుశా అదే కారణంకావొచ్చు. వేరెవరూ అందుకోలేని, అంటుకోని వస్తువుల దాకా  ప్రయాణించగలిగాడు. తనను ఆ సందర్భాల్లో అనుసంధానించాడు. మమేకత సాధించాడు . ఆ మమేకత వల్లనే చాలా కవితలలో తనదైన ముద్రతో పలకడమే కాదు , పాఠకుడిని కూడా ఇన్‍వాల్వ్ చేయగలిగాడు . కేవలం కవిత రాయాలనే కాంక్షతో ఏదోకటి రాసేసే తనంతో కాకుండా , తప్పని సరై రాయకుండా ఉండలేని స్థితిలో కవితలను మలిచాడు . అందువల్లనే ఆయా కవితలలో అంతటి పదును, ఆర్ద్రత వచ్చిచేరాయి . కవితాతత్వం కవితలో వర్చస్వి చెబుతున్నది కూడా అదే . కవిత్వ మంటే ఏమిటో స్పష్టంగా ఆయనకు తెలుసు, అదో ఆషామాషీ వ్యవహారం కాదని . అది గోడ పక్కన కట్టేసిన దూడ కాదనే ఎరుక వుంది . ఆ ఎరుకను బాహాటంగా ప్రకటించాడు కూడా !

కవిత్వమంటే కేవలం అక్షరాల్నీ పేర్చుకుంటూ పోవడం కాదు, అందులో ఆత్మను ఆవిష్కరించాలి అనే కవుల కోవలోకి చేరుతాడు వర్చస్వి. తానురాయడం మాత్రమేకాదు, మంచి కవిత్వం ఎక్కడుంటే అక్కడ తన ప్రశంసతో భుజం తడతాడు . కామెంట్ భరోసాయిస్తాడు. తన కవిత్వం కన్నా , ఇతరుల కవితలపైన ఎక్కువ మక్కువ చూపుతాడు . అది ఎంత మంచి కవిత అయితే అంతటి సహృదయుడు . ఆ  సహృదయత , నిజాయతీతనం , కవిత్వం పట్ల వున్న పిచ్చి ప్రేమ – ఇవన్నీ ఆయన కవితల అంతస్సారంగా మనకు కన్పిస్తూనే వుంటుంది. కవిత్వం గురించే ఆయన రాసిన  కవితలు ‘కవిసమయం’ , ‘కెథార్సిస్’ , ‘కవిత్వం కావాలి కవిత్వం’ వంటివి కవిత్వపు సీరియస్‍నెస్ ను అంశాలను ప్రకటిస్తాయి .

కవిత్వభాష విషయంలోనూ వర్చస్విది ప్రత్యేకమైన వర్గం. ఆధునిక కవితకు వాడుతున్న వ్యావహారిక పదాలు , పద బంధాల్లోంచి కొంచెం పక్కకు జరిగి తనదైన స్వంత పదాల మార్పును కవిత్వంలో వాడతాడు . ఆ పదాల కూర్పు ఒకింత ప్రత్యేకం. కవితా శైలి విషయంలోనూ  తనదైన ముద్ర వుంది. ముగింపుల్ని ఒక సందేశంతోనే , చరుపుతోనో, లేదా ఆలోచింపజేసేదిగానో ముగించడం వర్చస్వి కవితల లక్షణం. బహుశా అతనిలోని కధకుడు, చిత్రకారుడు ఈ రకపుశైలికి అదనపు ప్రేరణ అయివుండవచ్చు .

10818812_10205758492627276_800166051_n

కొన్ని కవితల నిర్మాణంలో బిగుతైన పద్దతిని పాటిస్తూనే , కొన్ని కవితలలో ఆ వస్తువును కవిత్వం చేసే క్రమంలో అవసరంగా భావించి దీర్ఘమైన నిర్మాణాన్ని ఎంచుకోవడం చూస్తే, కవిగా ఇతనిలో కవితా నిర్మాణం పట్ల ఉన్న అవగాహన తెలిసి పోతుంది.

వర్చస్వి లోని చతురమైన దిగ్ర్భమ కలిగించే కవిత్వ శైలి నాకు భలే ఇష్టం .

“నగరవాసి చిరునవ్వు ఫెళ్ళున బ్రద్దలైంది” – ఇది ‘అమానుషం’  కవితలోని ప్రారంభ కవితా పాదం . ఈ కవిత దిల్‍సుఖ్‍నగర్ పేలుళ్ళకి స్పందించి రాసినది . ఆ మొదట పాదం లోనే మొత్తం కవితకి సంబంధించిన మూడ్ క్రియేట్ అయింది . ఇటు వంటివి అనేక కవితల్లో తారసపడతాయి .

అవును నాకు పనీ పాటా లేదు ,   నీ పెదవులు బందీలు కావుగా , తిప్పితిప్పి కర్రతో వత్తితే గాని రొట్టెకి టేస్టు రాదు . ఇవన్నీ కవితల ప్రారంభ పాదాలే. ఇటువంటివే   చాలా మట్టుకు చూస్తాం . ఇటువంటి ప్రారంభ పాదాలతో కంచలోకి ప్రవేశించి, తనదైన నిర్మాణ వ్యూహంతో కవిత రాయడం వర్చస్వి లోని ప్రత్యేకమైన పద్దతి . అందువల్లే ఈ కవితల్లో అదనపు బలం జోడింపబడుతోంది . ఆ అదనపు బలంవల్ల  కవితల స్వరంలో బలం వచ్చింది. ఆ విధంగా వర్చస్వి   కవిత్వం, మిగతా కవుల స్వరాల కన్న  విభిన్నమైనది , ప్రత్యేకమైనది కూడా!

జీవితం తాలూకా జాడలు , సమాజపు  ప్రతిఫలనాలు, విభిన్నపార్శ్వాలు, వైవిధ్యమైన కోణాలు వర్చస్వి కవిత్వంలో పరుచుకొని వున్నాయి . ‘లోకాస్సమస్తా… ‘ అంటున్నది కూడా ఇందుకేనేమో ! తనని కదిలించిన వ్యక్తుల గురించి తనని వెన్నాడిన   సందర్భాల గురించి , తనను తానూ లోతుగా పరిశీలించుకున్న క్షణాల గురించి , తనలోకి , తానూ బయటకీ , బయట నుంచి తిరిగి తనలోకి ప్రయాణిస్తున్న  క్రమంలో తారసపడిన అనేక క్షణాల ఆలోచనలన్ని బిగ్గరగా, బయటకి వినిపించేటంత స్వరంతో ఈ కవిత్వాన్ని సృష్టించాడు . ద్వంసమవుతున్న విలువల విషాదాన్ని విషాదంలా కాక , వాస్తవికంగా ప్రకటించే పద్దతిని ఆశ్రయించాడు. మరోరకంగా చెప్పాలంటే చార్లీ చాప్లిన్ ఎంచుకున్న పద్దతి- అన్ని విలువలపై విమర్శ వంటిది ఇతని కవిత్వం .  ఆ ఎంచుకున్న పద్దతి విలక్షణం!

ఇక్కడ ఒక విషయం ప్రస్తావించాలి. ఫేస్‍బుక్ కవిసంగమం గ్రూప్ వేదికగా నిర్వహిస్తున్న కార్యక్రమాలలో ఒకానొకనాడు లాటిన్అమెరికా మహాకవి పాబ్లో నెరూడా ప్రఖ్యాత ‘మెమాయిర్స్’ ను అనువదించమని సహకవులకు సూచించినప్పుడు   వర్చస్వి ఒక్కడే స్పందించి సాధించాడు; ఆ కవితను పరిమిత స్వేచ్చానువాదమే చేశానని వర్చస్వి విన్నవించుకున్నా అపరిమిత మాధుర్యాన్ని తెలుగు సాహిత్య ప్రియులకు అందించాడనడంలో అతిశయోక్తి లేదు. లోకాస్సమస్తాలో ‘పదం’ చదివి తీరాల్సిందే!

 

“ఇప్పుడు పెదాల మధ్యనుంచి

మాయమాటలు ఒక్కొక్కటి

భూటకపుచీరలా జారుతుంటే

బాధేస్తోంది …”                                                           ( మళ్ళీవచ్చేయ్  )

భూటకపు చీర కృష్ణుడు ద్రౌపది కోసం పంపినదా? పెదాల మధ్య నుంచి మాయ మాటలు భూటకపు చీరలా జారడం , కోపాన్ని , ఆక్రోశాన్ని , ఉక్రోషాన్ని మోపడం కోసం, చెప్పడం కోసం ఎంచుకున్న విభిన్నమైన ప్రతీక . ఆ విభిన్నతకు కవి తన కవిత్వం కోసం, తప్పనిసరై, అవసరమై ఆశ్రయించాడు . గద్దింపు కోసం వాడుతున్నాడు, అలా ఆశ్రయించడం కేవలం వర్చస్వి లాంటి బహుముఖీన ప్రతిభ ఉన్నవాడికే సాధ్యమైన పని.

వర్చస్వి కవిత్వం ‘ లోకాస్సమస్తా… ‘ పేరిట పాఠకుడి ముందు సంభాషించడానికి సన్నద్దమవుతున్న తరుణం కూడా ప్రత్యేకమైనదే . అటువంటి ప్రత్యేకమైన సందర్భంలో కవిత్వంలో విభిన్నమైన గొంతుతో వస్తున్న వర్చస్వి కి ‘ జయహో ‘ లు !

 —కవి యాకుబ్

1779260_10203144783201536_2074735339_n