ఎందుకే నీకింత తొందరా?

art: satya sufi

art: satya sufi

~

‘you lie there
like an etherised poem
silencing the smile of our world
and shocking the throb of our hearts’…

కానీ అనుక్షణం మృత్యువును శాసిస్తూ
నిర్భయంగా వెలిగిన నీ పాట
ఇంకా జ్వలిస్తూనే వుంది.

గాయాల్నీ, గేయాల్నీ
అశృవునూ, ఆనందాన్నీ
ఒంటరితనం లోనే పొదువుకుంటూ
కలనేతగా కవితలైన నీ మాటలు
ఇంకా మలి పొద్దు మంచులా
తడుపుతూనే వున్నాయి.

పిండారీల దోపిడీ వ్యవస్థల గురించీ
పిచ్చుకల అంతర్ధానం గురించీ
కవితై పలకరించాల్సిన అవసరం గురించీ
నీవు చెప్పిన మాటలన్నీ
‘ప్రూఫ్రాక్’ పాటై నీ లోటును చూపే
గాయాలై పలకరిస్తూనే వున్నాయి.

అను నిత్యం
స్నేహమై ప్రేమగా పిలిచి
ఆప్యాయతను వర్షించిన నీ గొంతుక
కృష్ణశాస్త్రి పాటై
కురుస్తూనే వుంది.

మన బోదలేర్, మార్క్వెజ్, అఖ్మతొవా
వాస్కోపోపాలు
నీ తలపుల్ని తెప్పిస్తూనే వున్నారు.

మళ్ళీ రెండ్రోజుల్లో కలుస్తానని చెప్పి వెళ్ళిన నీ నవ్వు ,
మృత్యువును తర్జనితో నిలిపిన
నీ పరిహాసం,
‘మరణానంతరం సైతం కవితై శాసిస్తాన’న్న
నీ మాటలు,
వుల్కలై, వుత్పాతాలై, సముద్రాలై, సంఘర్షణలై
నీ ఆత్మీయ స్పర్శా సుమ స్వప్నాలై
నిశ్శబ్దంగా వినిపిస్తూనే వున్నై.

కానీ కల కన్న వడిగా
ఆ ‘బుగ్గ మీసాల పత్తేదారు’ తో
‘ఒకే’ జనన మరణాల మధ్య
కలవై కదిలిపోయిన నిజానివి కదా నీవు!
నీ జ్ఞాపకమెప్పటికీ
ఓ సర్రియలిస్ట్ కవిత!

రఘూ, వంటరి పాటవై
మరలి పోయిన
మితృడా, ప్రతి డిసెంబర్ పూలూ
నీ పాటలే ఆలపిస్తాయి.

(కవి, మితృడు గుడిహాళం రఘునాథం గుర్తుగా)

– విజయ్ కోగంటి

ఎల్లలు దాటిన అద్భుతం – ఎల్లోరా!

ellora1

~

మా ఎలోరా యాత్ర చాలా అకస్మాత్తుగానే జరిగింది. ‘ఈ సారైనా దసరా సెలవులకు ఎటైనా వెళ్దామా?’ అంటూ మా అమ్మాయి కావ్య అడిగిన ప్రశ్న కొంచెంగా కుదిపిందనే చెప్పాలి. చాలా స్తబ్ధంగా విరామం లేకుండా పరిగెట్టి ఒక్క తెరిపి చిక్కే సరికి ‘అవును ఎందుకెళ్ళగూడదు?’ అనే ప్రశ్నే సమాధానమనిపించింది. కొల్హాపూర్ లో వున్న తమ్ముడి కుటుంబాన్ని పలకరించి అలా షిర్డీ, పండరి, అజంతా – ఎలోరా లలో ఒకటైనా సరే చూసి వద్దామని బయలుదేరాం.

నేరుగా కొల్హాపూర్ కు రైలు లేకపోవడంతో  డబుల్ డెకర్ ట్రైన్ లో హైదరాబాదు సాయంత్రానికి చేరి నకోడా స్లీపర్ సర్వీస్ లో మర్నాడు వుదయానికి  దట్టంగా పొగమంచులో కిటికీ నుంచీ వరుసగా దాటిపోతున్న  గ్రామాలు, మనుషులను చూస్తూ సాంగ్లీ చేరేసరికి వుదయం 6.45 అయింది.  పొద్దున 7 .30 కల్లా కొల్హాపూర్ లోకి ప్రవేశించాం. నేనూహించిన సాంప్రదాయకమైన మహరాష్ట్ర దుస్తులలో మనుషులు ఎక్కడో ఒకటి, రెండు చోట్లలోనే కనిపించారు. బహుశా ఇంకా లోపలి వూళ్ళ కెళితే కనిపిస్తారు కాబోలు అనుకున్నాం. గ్లోబలైజేషన్ పుణ్యమా అని వేషం, భాష కట్టుబాట్లు మారుతున్నాయి గదా. భాషలు పేరులే మార్పు కానీ ప్రదేశాలన్నీ ఒకటే.

ellora4

తమ్ముని కుటుంబంతో ఓ రోజు గడిపి ఆ సాయంత్రం కొల్హాపూర్ మహాలక్ష్మి దేవాలయాన్ని సందర్శించాం. గోకుల్ పాలెస్ లో భోజనాల సమయంలో ‘కేవలం ఈ దేవాలయమే  కాక కొల్హాపూర్ లో పంచగంగా ఘాట్, శ్రీ ఛత్రపతి సాహు మ్యుజియం గా మలచబడిన రాజ సౌధం, టౌన్ హాల్ మ్యుజియం కూడా సందర్సించ దగినవి. కొల్హాపూర్ చెప్పులకు, బెల్లానికి కూడా ప్రసిద్ధి’ అని కూడా తెలిసింది. ఆ రాత్రే షిర్డీ కి బయలుదేరి తెల్లారేసరికి చేరాము.

మొదటి సారి షిర్డీ లో అడుగుపెట్టగానే అంతా గందరగోళంగా అనిపించింది. భక్తీ అంటే వాణిజ్యమనే నానుడి (నా గొణుగుడు) నిజమనిపించింది. ఇలా వాణిజ్యం లేకుండా మనుషులు జీర్ణించు కోలేరేమో. చుట్టుముట్టిన ఆటో వాలాలు, గదులు కావాలా, హోటల్స్ కావాలా, చాలా చవక అంటూ దళారీలు- ఓ నిముషం ఉక్కిరి బిక్కిరి అయ్యాము. అందర్నీ తప్పించుకు కొంత దూరం నడిచి ఊపిరి పీల్చుకు ఓ మాదిరిగా  మంచి హోటల్ లో రూమ్ తీసుకున్నాము. స్నానం , బ్రేక్ ఫాస్ట్ తర్వాత దర్శనానికి వెళ్ళడం మరో అధ్యాయం.

భక్తి అంటే  పెరిగిన ప్రేమ, అభిమానమే. దైవం మానుష రూపం లో అన్నట్లు గా తన సమాజంకోసం, తనను నమ్మిన వారికోసం కులమతాల కతీతంగా జీవించిన షిరిడీ బాబా పై ప్రత్యేక మైన ప్రేమ. అయితే ఈ ప్రేమను కూడా ఇలాటి చోట్ల, డబ్బు చేసుకునే వ్యాపారుల వల్లే కొంచెం పుణ్య క్షేత్రాలకు వెళ్ళాలంటే జంకు. అనవసరమైన వన్నీ భక్తులకు అంటగట్టాలని దారి మళ్ళించే వ్యాపార దళారీలను తప్పించుకొని మొబైల్ వగైరాలు బయటే జమచేసి దర్సనానికి వెళ్ళి వచ్చాం .  షిరిడీ ఆలయం చుట్టూరా ఉన్న గ్రామమంతా హోటళ్ళు, లాడ్జి లతో నిండిపోయింది. మా కారు డ్రైవర్ చెబితే విని ఆశ్చర్య పోయాము, ‘వీటిలో ఎక్కువ భాగం తెలుగు వారివే నట’. నిజమైన మహారాష్ట్ర గ్రామీణ వాతావరణం చూడాలంటే గుర్రపు జట్కా లో పక్కనున్న పల్లెలను చూడాల్సిందే. షిర్డీ వెళితే బళ్లపై అమ్మే ఎర్రటి జామపళ్ళు తినాల్సిందే.

మర్నాడు ఉదయమే బయలుదేరి ఎలోరా వెళ్ళాము. చాలా ఆహ్లాదకరంగా కొండలు, కోనలు, చెరువులు గల దారిమధ్యలో ఘ్రుష్ణేశ్వర ఆలయాన్ని దర్శించాము. పెద్ద స్తంభాలు, చుట్టురా ఎత్తైన అరుగులు కలిగి విశాలమైన ప్రాంగణం కల చాలా పురాతన ఆలయం. ఈ రహదారి నేరుగా వెళితే ఔరంగాబాద్ కు, ఎడమకు వెళితే అజంతా కు తీసుకెళ్తుంది.

ఈసారి  ఎల్లోరా నే చూద్దామనుకున్నాం.  ఎప్పటినుంచో  వేరుల్, లేక ఏలపుర, లేక ఏలుర – అదే మన ఎలోరా గురించి విని, చదివి ఉండడంతో చాల్ల ఉత్సుకత నిండిన మనస్సులతో చేరుకున్నాం. కొండలను గుహలలా, ఆలయాల్లా మలిచి సృష్టించిన మహాద్భుతం ఈ ఎల్లోరా గుహల సముదాయం. బౌద్ధ, హిందూ జైన సంప్రదాయాలకు సంబంధించినవీ గుహలు. ఈ గుహలనన్నీ  చరణాద్రి పర్వత సానువుల్లో (600 – 1000 C.E)  తొలిచి నిర్మించినవి.

ellora2

మనం అక్కడికి చేరుకోగానే గైడ్ లు మనల్ని అనుసరిస్తారు. ముందుగానే వివరాలన్నీ దగ్గరుంచుకుని లేదా మంచి అనుభవజ్ఞు దిన గైడ్ ను ఎంచుకుని దర్శించవచ్చు. బయట ఎలోర కు సంబంధించిన పుస్తకాలు అమ్ముతూ కొందరు అనిపిస్తారు. వీరి వద్ద కంటే లోపల ప్రభుత్వం వారి టూరిజం కౌంటర్ లో ధర తక్కువగా లభిస్తాయి.

ఇక్కడ దాదాపు వంద గుహలున్నాయి. అయితే 34 గుహలు మాత్రమే దర్శించడానికి అనుమతిస్తారు. వీటిలో 12 (1-12) బౌద్ధ గుహలు, 17 (13-29) హైందవ గుహలు, 5 (30-34 ) జైన గుహలు. ప్రతి గుహా వారి వారి పురాణాలకు సంబంధించిన గాధలను తెలిపే శిల్పాలను ఆవిష్కరిస్తుంది. ఇవన్నీ  కూడా రాష్ట్రకూటులు, యాదవ వంశస్తులు నిర్మించినట్లు చరిత్ర, శాసనాలు తెల్పుతున్నై. ఒకప్పుడివి ప్ర్రార్ధనాలయాలుగా భాసించ బడ్డా, కాలక్రమంలో శత్రువుల దండయాత్రలలో దెబ్బతిని, ప్రాభవాన్ని కోల్పోయి ప్రస్తుతం పురాతన సందర్శనా స్థలాలుగా నిలిచిపోయాయి.

16 వ నంబరు గుహ అత్యద్భుత సాక్షాత్కారం. ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద, మొదటి ఏకశిలా కైలాస దేవాలయం. కైలాసాన్ని తలపించే ఒక పెద్ద దేవాలయాన్ని , చుట్టురా ఉండే ప్రాకారం, రెండు ధ్వజ స్తంభాలు, ఎదురుగా రెండు పెద్ద ఏనుగులు , ఆలయ పాలకుడి మందిరం, ప్ర్రార్ధనాస్థలం, గర్భాలయం, దాని చుట్టూ బయటగా ఐదు చిన్న ఆలయాలు – ఇవన్నీ ఒకే పర్వతం లో ఒక మహా దేవాలయంలా నిలువెత్తు , అంటే దాదాపు పది పదిహేను అడుగుల ఎత్తుగల శైవ వైష్ణవ గాధలను ప్రతిబింబించే శిల్పాలు కనులముందు నిలిచి మనల్ని సంభ్రమాశ్చర్యాలకు గురిచేసి ఒడలు గగుర్పొడిచి ఆనందాన్ని కలిగిస్తాయి. ప్రవేశద్వారానికి అటూ ఇటూ పురాణేతిహాసాలకు సంబంధించిన శిల్పాలు దర్సనమిస్తాయి. లోనికి ప్రవేశించగానే గణపతి, మహా శివుడు, మహావిష్ణువు, గజలక్ష్మి , శిల్పాలు కనుల విందు చేస్తాయి.

ఈ ఆలయాన్ని దాదాపు 200,000 టన్నుల  రాతిని తొలిచి శిల్పులు నిర్మించారు. అంత కొండ ని తొలచి ఆ శిలా వ్యర్ధాన్ని తరలించి అంత పెద్ద ఆలయాన్ని నిర్మించడానికి ఎన్ని సంవత్సరాలు కష్టించారో నన్న ఊహే మనలను ఉక్కిరి బిక్కిరి చేస్తుంది.

గర్భ గుడి ముందరి ప్రార్ధనా మందిరం విశాలంగా పెద్ద పెద్ద స్తంభాలతో తీర్చిదిద్దబడి  ఉంటుంది. మామూలుగా నేలపై నిర్మించిన దేవాలయంలో ఉన్న అనుభూతి కలిగిస్తుంది. ఆలయం చుట్టూ మరియు ఇతర గుహలలో దశావతారాలు, శివ పార్వతుల కళ్యాణ అంశాలు, నరసింహ, రామ, కృష్ణ అవతార విశేషాలు ప్రముఖంగా కనిపిస్తాయి.

ellora3

అక్టోబర్ నుండి ఫిబ్రవరి వరకు ఈ ప్రదేశాన్ని తిలకించడానికిమంచి కాలం. అంత ఎండా అంత చలీ కాకుండా కుటుంబ సభ్యులతో కులాసాగా వెళ్ళి రావచ్చు. ఎలోరా పూర్తిగా చూడడానికి మూడు రోజుల సమయం కేటాయిస్తే బాగుంటుంది. ఒక రోజులో ఐదారు గంటలలో రెండు గుహలను మాత్రమే చూడగలం.  విహార యాత్రలు చేస్తూ, భారత దేశంలో పుట్టి అజంతా ఎల్లోరా లను చూడకపోవడం మహా ద్రోహమే ననిపిస్తుంది. మానవుని సృజనాత్మక శక్తికి, విధ్వంసపుటాలోచనా విధానానికీ ఎల్లోరా ఒక సజీవ చిహ్నం.

తిరిగి వస్తుంటే కావ్య ఒక ప్రశ్న అడిగింది. ‘ నైట్ ఎట్ ది మ్యుజియం’ సినిమా లో లాగా ఈ శిల్పాలకు రాత్రి సమయాలలో ప్రాణం వస్తే ఎలా ఉంటుందీ?’ అని. అవును, ఆ ఊహే చాలా విచిత్రం. అంతటి మహారూపాలు సజీవంగా సంచరిస్తే ? ఆ సంగీత ధ్వనులు, ఆభరణాల సవ్వడులు, నృత్యాలు, ఏనుగులు, గుర్రాలు, శరభాలు, సింహికలు, యక్షులు, యుద్ధశబ్దాలు ,.. ఓహ్, ఓ అద్భుత దృశ్య కావ్యం! అయితే నాకు ఇంకో కోరికా కలిగింది. వెన్నెల్లో స్నానించే ఎల్లోరా ను చూడాలని!

ఫోటోలు: శ్రీ కావ్య,కోగంటి

బహు పరాక్

art: Rafi Haque

art: Rafi Haque

~
వరమో శాపమో
బలేగా మళ్ళీ తయారయారు
నిద్ర లేవలేనిబేతాళుణ్ని
మాచేత మోయిస్తూ
నిరంతరం నిద్ర లేపే ప్రయత్నమూ చేస్తున్నారు.
నవ నిర్మాతలూ బహుపరాక్
మీ నుదుటి కుంకుమ చూసి
పూజా దురంధరులనుకున్నామే కానీ
మీ అవిశ్రాంత నరమేధపు వెచ్చటి నెత్తుటి ఆనవాలనుకోలేదు.
భక్త శిఖామణులూ బహుపరాక్
మీ సహస్ర భాషల్లో
‘ముందుకు పోతావున్నా’మన్న మాట విన్నపుడల్లా
వుత్తమ పురుషుడి బహువచనమనుకున్నాము కానీ
వుత్త పురుషుడి ఏకవచనమనుకోలేదు
వయ్యాకరణులూ బహుపరాక్
మీరు తిరుగని పుణ్యదేశం లేదు
మా గుండె లోతుల్ని తప్ప
మీరు మునుగని గంగ లేదు
మా కంటి ధారల్ని తప్ప
మీరు మొక్కని హోమజ్వాల లేదు
మా ఆకలి మంటలు తప్ప
మీ పబ్బానికో యేరు దొరికింది
మీ మాటల పండగలకు హారతులూ దొరికాయి
మీ డప్పు డవాలు దారులూ
వంతపాటకు దొరికారు
తిరుక్షవరానికి
*అరుకాళుడి నోటి దగ్గర
పట్టు కుచ్చు టోపీలతో
అమాయిక భక్త జనమూ దొరికారు
మేమిలా వింటూనే
కలలు కంటూనే వుంటాం
అపర మయసభా నిర్మాతలూ బహుపరాక్
‘మహేంద్ర నగరి’ హుం
‘సీనా సింహ’ కవచం భం
‘ఋణౌ’షట్
‘వసుధానిధి ధనం’ స్వాహా
అమాయక జనం ఫట్
మహా మాయాజాలంతో
యేదో జరిపిస్తున్నామన్న భ్రమలో
మమ్మల్ని మరిపింపజేసే
మహా నేపాళ మాంత్రికులూ
మళ్ళీ మళ్ళీ బహుపరాక్!
*అరుకాళుడు: పాముపటంలో పెద్ద పాము పేరు
*

యీ టెక్ నాగరికతలో మనం…!

rafi1

Art: Rafi Haque

 

-విజయ్ కోగంటి

~
మనం వెతికి మరీ దాక్కున్న గుహలు
ఆధునిక రూపాల్లో
మనలనే అనుక్షణం మూయడానికే చూస్తున్నాయి
మనం వేటాడేందుకు నూరుకున్న పాత రాతి కత్తులు
మన మాటల్లోనే  క్షణక్షణం
నిశ్శబ్దంగా పదును తేలు తున్నాయి.

అపుడెపుడో ఆకలితో స్వార్ధసమూహాలుగా
విడిపోయిన మనం
కొంగ్రొత్త ఆకళ్ళతో
ఇంకొన్ని సమూహాలుగా
విడి పడుతూనే వున్నాం

అవసరావసరానికీ భయపెట్టి
వాడుకు విసిరేసే నాగరికతలో
ఆరితేరుతూనే వున్నాం

మనలోని కొందరు మృగాలై పోయిన విషయాల్నీ
మననే లక్ష్యంగా బతుకుతున్న నిజాల్నీ
పంచభూతాల్నీ విషంగా మార్చుతున్న రహస్యాల్నీ
మన నీడకు సైతం మనుగడ తుడిచే విషాదాల్నీ
తేలికగా మరుస్తూ నడుస్తూనే వున్నాం.

రెండు కాళ్ళమీద నడవడమే
నాగరికతలో నవీనత్వం అనుకున్నాం కదా!

నాలుగు నుంచీ రెండుకు
కూతల నుంచీ మాటలకు
ఆకులు చుట్టుకోడంనుంచీ
అందాలు అమ్మిందాకా
ఎదుగుతూనే వస్తున్నాం

అసూయను కొలిచే ‘ఆప్’ నో
బాధల్ని సహించే ‘బార్ కోడ్’ నో
మాత్రంసృష్టించలేకున్నాం.
‘మొబైల్’ సుఖాల వరదల్లో
ఆప్యాయతల పలకరింపును
‘డిలిట్’ చేస్తూనే వున్నాం.

నడుద్దాం ఇంకా ముందుకు
మరో జాతి వచ్చి మనల్ని తుడిచేసిందాకా
ఇలాగే హడావుడిగా, కృత్రిమంగా, అసహజంగా…

*

ఇలా రువ్వుదామా రంగులు?

holi

-విజయ్ కోగంటి 

 

 

***

 

రంగులు మారడమే

లక్ష్యమైన దానికన్నా

యీ రంగులు పూసుకోడం

తప్పేమీ కాదు.

 

ఒక వెలుగవు దామనుకున్న దీపాన్ని

తొలగించేందుకు పులుముకున్న

చీకటి నవ్వుల తెల్లబరిచేందుకు,

గుండె సాక్షిగా జారే

కన్నీటికి ఆసరాగా

తోడై నిలవగలిగేందుకు

రువ్వుదామా రంగులు?

 

దుర్మార్గపు గుండెలవిసేలా

అజ్ఞానపు రంగు

వెలిసి రూపు మారిందాకా

రువ్వు దామా రంగులు?

 

కనిపించని తెరలు నిలిపి

పరాభవాల వలలు పన్నే

కుహనాల తలలు తిరిగేలా

రువ్వుదామా రంగులు?

 

జలపాతమంత వడిగా

లోని చీకట్లు తొలగిపోయేంతగా,

భేదమెరుగని మనసులు

ఆనందాన తుళ్ళి,తేలి

తడిసి ముద్దయేట్లుగా,

చూపులో,మాటలో,నవ్వులో

రువ్వుదామా, మనుషులమై

ప్రతి ఘడియా,

కల్తీలేని సంతోషపు రంగులు ?

 

– విజయ్, కోగంటి

జ్వలనమే జననం!

 

విజయ్ కోగంటి
***
koganti
ఒక దశ లోంచీ
మరొక దశ లోకి ప్రవేశించాలంటే
అవశేషాల్లేకుండా దహించ బడాల్సిందే
నివురయ్యేలా నిశ్శేషమవాల్సిందే.
అంతరాంతరాలలో
పేరుకున్న
కోరికలను, దాహాలను, అహాలను
దహిస్తూ జ్వలించడం ఒకజననమే!
సుఖమైనా, దుఃఖమైనా జ్వలనమే.
బ్రతుకుపైజరిగే
కుట్రను ఛేదించడమూ జ్వలనమే.
గొంగళిలా బ్రతకడమూ జ్వలనమే.
రంగుపూల రెక్కలు తొడిగి
ఎగిరే స్వేచ్ఛై విస్మయపరచడమూ జ్వలనమే.
జ్వలించడం ఒక పోరాటం,
ఒకరూపాంతరం!
అందుకే, జ్వలిద్దామా?!?
*