తనతో కలిసి …

Painting: Rafi Haque

                              పెట్టె

నా బరువును దించుకుంటూ గతవారపు మేఘవిస్ఫోటనాన్నీ, ఒక ప్లాస్టిక్ మేకనూ, హై స్కూల్లో అనుభవించిన ఐదు సంవత్సరాల నరకాన్నీ, తత్తరపాటు నిండి వికృతమైన నా మొదటి ముద్దునూ, నేనెప్పుడూ కలవని నా అమ్మమ్మనూ తాతయ్యనూ, చాపమీద వొలికిన వొంటినూనె పరిమళాన్నీ, మొన్నమొన్ననే పుట్టిన పిల్లిపిల్లనూ, మొక్కజొన్న నూకతో చేసిన ఉప్మానూ పెట్టెలో సర్దేస్తాను. వృద్ధాప్యంలో వుంటాను కనుక నన్నూ అందులో పడేసుకుంటాను. ఎన్నైనా పట్టేలా ఆ పెట్టె వ్యాకోచం చెందుతుంది మరి! ఆఖరుకు దానికి ఏ లేబులూ తగిలించక రైలుస్టేషను ప్లాట్ఫామ్మీద వదిలేస్తాను. అలా అది తన గమ్యాన్ని చేరుకుని వుంటుందక్కడ, ఎవరో అపరిచితుడు తనను తీసుకుని నిధిలాగా దాచుకుని తనతో కలిసి బతుకుతాడని ఎదురు చూస్తూ.

                                              ఆంగ్లం: గెయిల్ డెండీ

                                      తెలుగు: ఎలనాగ

                     స్వర్గం అండ్ సన్స్ Co.

 

తిరుగు లేని నిర్ణయాధికార పరిధిననుసరించి మోక్షగాముల సంఖ్యను తగ్గించాలని నిశ్చయింపబడిందని తెలుపడానికి చింతిస్తున్నాను. ముక్తిని పొందవలసిన ఒక మహా మానవాళిని ఈ విధంగా తొలగించాల్సి రావటం మీకు చిత్రంగా తోచవచ్చు. కాని పెద్దసారు గారు అందరికీ శాశ్వత స్థాయిని వాగ్దానం చేయలేరనీ, కటాక్షవీక్షణాల రూపంలో వేతనం పొందుతున్నవారిని సైతం తొలగించకుండా వుండలేరనీ దయ చేసి గమనించాలి మీరు. ఈ సూత్రం పట్ల అవగాహన లేకపోవటం పెద్దసారు గారి దివ్యత్వాన్ని ఎంతగానో తగ్గిస్తుందనేది, నిజమైన వినయాన్ని క్షీణింపజేస్తుందనేది స్పష్టం. మిమ్మల్ని అంతిమంగా తొలగించే ముందు ఒక సమావేశాన్ని ఏర్పరచి పునర్ముక్తి కోసం మీరు ఏ ప్రత్యామ్నాయాలను కోరుకుంటారో అడుగుతాం. మీరు బాధితులుగా కాని, వేడుకునేవాళ్లుగా కాని రావచ్చు. ఇక వెంటనే మీ కాగితాలను వదిలి వెళ్లండి. చిన్నచిన్న గీతలూ పిచ్చిగీతలూ ఉన్న కాయితాల్ని కూడా వదిలి వెళ్లాలి. ఈ కార్యాలయం నుండి బయటికి పోయేటప్పుడు మీ వెంట ఒక సెక్యూరిటీ గార్డు వస్తాడు. మిమ్మల్ని తీసేయడం పెద్దసారు గారి అనుగ్రహపు అస్పష్టతను ఎలా తెలియజేస్తుంది అనే ప్రశ్న మీలో తలెత్తితే నన్ను సంప్రదించడానికి సందేహించకండి. మీ సేవలకు కృతజ్ఞుణ్ని. పునర్జన్మలో మీకు సంపూర్ణ విజయం చేకూరాలని ఆకాంక్షిస్తున్నాను.

ఆంగ్లం: ఫిలిప్ ప్రైడ్

                                          

                                                                                                    ***

 

 

 

రెండు అధివాస్తవిక కవితలు

Art: Rajasekhar chandram

Art: Rajasekhar chandram

 

ఆంగ్లం: బెర్న్ట్ సార్మన్
 తెలుగు: ఎలనాగ

బ్యాంట్ సార్మన్ 1961 లో జర్మనీలో జన్మించి, 1969 లో అమెరికాకు వలస పోయాడు. అక్కడి లూసియానా విశ్వవిద్యాలయంలో 1993 లో ఇంగ్లిష్ ఎమ్మే, ఎమ్. ఎఫ్. ఎ. (సృజనాత్మక కవితా రచన) పట్టాలను పొందాడు. తర్వాత లూసియానాను వదిలి ఇలినాయ్, వెర్మాంట్ నగరాల్లోని కళాశాలల్లో ఉపాధ్యాయుడుగా పని చేశాడు. ఇప్పుడు కెంటకీ లోని హాప్కిన్స్ విల్ లో అధ్యాపకుడుగా ఉన్నాడు.

ఇతని రచనలలో కొన్ని: An Online Artefact, Nimrod, Amelia, Indefinite Space, Ink Node, Pegasus, Ship of Fools. 2013 లో Diesel Generator, 2014 లో Seven Notes of a Dead Man’s Song వెలువరించాడు.

***

 

                           ఘటన

దివేల చిన్నిప్రాణాలు ఆవిరిలోకి తీసుకురాబడిన ఆ ఉదయాన మా కంఠధ్వని పల్చని పొగమంచులా వ్యాపించింది. ప్రాణం లేని కాళ్లుచేతుల, మరణించిన వృక్షాల, ఇతర నిర్జీవ వస్తువుల ప్రేతాత్మల చేత చుట్టుముట్టబడి వున్నాం మేం. ఆస్పత్రికి వెళ్లొచ్చినా సమస్య పరిష్కారం కాలేదు. అక్టోబర్ నర్సు అలా చెప్పింది మరి. మంద్రస్థాయిలో ఒక సన్నని బీప్ శబ్దం వినపడింది. తర్వాత అది ఆగిపోయింది. ఇదంతా చెప్పటమెందుకంటే, ఆకురాలే కాలం మధ్యలో వున్నాం మేము. చలికాలం త్వరలోనే రాబోతోంది.

                              రోచిర్యానం

వాక్యం మధ్యలో ఆమె ధోరణి మారింది. గాజుచషకపు కాడ అతిసన్నని ఎముకలా ఆమె చేతిలో పలపలమని విరగటాన్ని అతడు ముందే ఊహించాల్సింది, దర్శించాల్సింది. అదేవిధంగా మరో చేయి వికృతంగా బలంగా మొదటి చేయికి ప్రాసలాగా వచ్చి మూసుకోవటాన్ని ; ఇంకా ఆ ప్రాస ఒక రాయికి లోబడటాన్ని, ఆ రాయి ఇసుకగడియారంలో చూర్ణం చేయబడటాన్ని. ఇదంతా సూర్యోదయానికి కొన్ని నిమిషాల ముందే. రాబోయే కొన్ని క్షణాల్లోనే.

***

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

నిశ్శబ్ద కల్లోలం

 

   –  ఎలనాగ

 

మాట్లాడుకోకపోవడంలో ఉన్న సుఖం మాట్లాడుకున్నాక అర్థమై మాటలను దూరంగా నెట్టేస్తావది సరే కాని encapsulated దుఃఖంలో చిక్కుకుపోయి పొందే ఏకాంత నరకయాతనల పీడనం నుండి నీకు విముక్తి దొరికేదెలా? పరస్పర బంధాల దారాలను పటపటా తెంపేసుకుని పాతాళ ఉపరితలం మీద ముక్కలవ్వాలనే కోరికకు బందీ అయినవాడా! పుట్టుకురావాలి నువ్వు కొత్తగా, ఊపిరాడనితనం లోంచి స్వచ్ఛమైన గాలులు నిండిన బయటి లోకంలోకి. బోనుకు బానిస అయ్యాక ఇక వేరే దేనికీ అతుక్కోలేని హృదయమే మిగులుదల. తెలుసుకున్నాననుకుంటావు గొలుసుల్ని తెంచుకోలేనితనం లోని హాయిని, మనుషుల్ని కలుసుకోలేనితనం లోని మాధుర్యాన్ని. ఆజన్మాంత దుఃఖతాండవానికి రంగస్థలమైన హృదయవేదిక మీద అదేపనిగా తలను బాదుకోవటం ఆపి చీకట్ల తెరలను చీల్చుకుని రా బయటికి.

***

elanaga

  మూతపడ్డ వ్యాపారం

ఆంగ్ల మూలం: సోమర్సెట్ మామ్
అనువాదం:     ఎలనాగ

 

సోమర్సెట్ మామ్ పరిచయం

 

సోమర్సెట్ మామ్ (1874 – 1965) ఇంగ్లండ్ దేశానికి చెందిన ఒక ప్రసిద్ధ నాటక, నవలా, కథా రచయిత. అతనికి పది సంవత్సరాల వయసు వచ్చేసరికే తలిదండ్రులిద్దరూ చనిపోవడంతో, పెదనాన్న దగ్గర పెరిగాడు. మామ్ మెడికల్ డాక్టరు. 1897 లో మామ్ రాసిన మొదటి రచన – లిజా ఆఫ్ లాంబెత్ అనే నవల – ఎంత విపరీతంగా అమ్ముడు పోయిందంటే, దాంతో ఆయన తన వైద్యవృత్తిని వదిలి పూర్తిస్థాయి రచయితగా స్థిరపడిపోయాడు.

మామ్ మొదటి ప్రపంచ యుద్ధ కాలంలో రెడ్ క్రాస్ సంస్థలో పని చేసి, తర్వాత బ్రిటిష్ గూఢచారి విభాగంలో చేరాడు. అప్పుడతడు స్విట్జర్లాండ్, రష్యాలలో పని చేశాడు. ఇండియాలోనే కాక, మలయా (మలేషియా) వంటి దక్షిణప్రాచ్య దేశాలలో పర్యటించి, అక్కడ తనకు ఎదురైన అనుభవాలను కథలుగా, నవలలుగా మలిచాడు. భారత దేశానికి వచ్చినప్పుడు అక్కడి తత్వవేత్తలు చెప్పిందాని గురించీ, తాను విన్న వీణావాద్య కచేరీ గురించీ, చూసిన ఫకీర్ల విన్యాసాల గురించీ ద సమింగ్ అప్ అన్న పుస్తకంలో మనం చదవవచ్చు.

తనపట్ల నిర్లక్ష్యాన్ని చూపిన పెదనాన్న కారణంగా, ఇంకా స్కూలు అనుభవాల మూలంగా మామ్ జీవితపు మొదటి భాగంలో నిరాశా నిస్పృహలు చోటు చేసుకున్నాయి. అతనికి నత్తి వచ్చింది.

మామ్ రాసిన నవలల్లో ఆఫ్ హ్యూమన్ బాండేజ్ (1915) అత్యంత పేరెన్నిక గన్నది. Theodore Dreiser అనే ప్రసిద్ధ అమెరికన్ విమర్శకుడు ఆ నవలను బేథోవెన్ సింఫనీతో పోల్చాడు. 1907 లో మామ్ వి నాలుగు నాటకాలు ఒకే సమయంలో లండన్ లోని నాటక ప్రదర్శనశాలల్లో ఆడినప్పుడు Punch పత్రిక ఒక కార్టూన్ ను ప్రచురించింది. అందులో మామ్ నాటకపు పోస్టర్ను చూసి షేక్స్పియర్ ఆందోళనతో గోళ్లు కొరుక్కుంటున్నట్టుగా చిత్రించబడిందట!

మామ్ దాదాపు 30 నవలలు, 25 నాటకాలు రాయడమే కాక ఎన్నో కథాసంకలనాలు, ఇతర రకాల రచనలు చేశాడు. నవలల్లో ఆఫ్ హ్యూమన్ బాండేజ్ కాక, ద మూన్ అండ్ సిక్స్ పెన్స్, ద పెయింటెడ్ వేల్, ద రేజర్స్ ఎడ్జ్, కేక్స్ అండ్ ఏల్, క్రిస్మస్ హాలిడే మొదలైనవి చెప్పుకోతగినవి. ఆయన రాసిన కథల్లో రెయిన్, ద ఏలియెన్ కార్న్, ద వెసెల్ ఆఫ్ ర్యాత్, మిస్టర్ నో ఆల్, ఫూట్ ప్రింట్స్ ఇన్ ద జంగిల్, లార్డ్ మౌండ్రాగో, గిగోలో అండ్ గిగోలెట్ మొదలైనవి ప్రసిద్ధమైనవి.

***

 

 

నేను వివరించకుండా ఉండలేని ఈ సంఘటనలు ఏ ఆనందమయ దేశంలో జరిగాయో ఆ దేశం పేరును చెప్పేలా నన్ను ఏదీ చెయ్యజాలదు. కాని అది అమెరికా ఖండంలోని ఒక స్వతంత్ర దేశం అన్న విషయాన్ని చెబితే ఏ హానీ ఉండదని తెలుసు నాకు. ఈ రకంగా చెప్పడంలో సరిపోయినంత అస్పష్టత వుంది కనుక, దీంతో ఏ విధమైన రాజకీయ సమస్యా తలెత్తే ఇబ్బంది వుండదు. ఆ దేశ అధ్యక్షుడు ఒక అందమైన స్త్రీ మీద కన్నేశాడు.

ఆ అధ్యక్షులవారి రాజధాని సూర్యకాంతి పుష్కలంగా ప్రసరించే ఒక విశాలమైన నగరం. అక్కడ ఒక దుకాణాల సముదాయం వుంది. ఒక చక్కని చర్చి భవనమూ కొన్ని పురాతన స్పానిష్ గృహాలూ కూడా ఉన్నాయి. మనసుల్ని రంజింపజేసే గుణం ఉన్న ఒక యువకుడు మిషిగన్ నుంచి ఆ నగరానికి వచ్చి అదే స్త్రీ మీద మనసు పారేసుకున్నాడు. ఆ అధ్యక్షుడు ఎంతమాత్రం ఆలస్యం చేయకుండా తన ప్రేమను ఆమెకు వెల్లడించాడు. ఆమె కూడా అతని పట్ల తన ప్రేమను వ్యక్తపరచటంతో సంతుష్టుడయ్యాడు. కాని ఆ యువకునికి ఒక భార్య, ఆ స్త్రీకి ఒక భర్త అవసరం కావటమన్నది తాను ఆమెను పొందటానికి అడ్డంకిగా మారిందని తెలుసుకుని మానసిక క్షోభకు గురయ్యాడు. పెళ్లి చేసుకోవాలనే స్త్రీసహజమైన కోర్కె ఉన్నదామెకు.

అది అతనికి అసమంజసం అనిపించినా ఒక అందమైన స్త్రీ తనను కోరుకున్నప్పుడు ఆ అవకాశాన్ని కోల్పోయే అమాయకుడు కాదతడు. ఆమెకు పెళ్లి అయ్యేందుకు అనువైన పరిస్థితులు నెలకొనేలా చేస్తానని ఆ అధ్యక్షుడు వాగ్దానం చేశాడు. అతడు తన ఆస్థానంలోని న్యాయకోవిదులను పిలిపించి విషయాన్ని వాళ్ల ముందుంచాడు. తన దేశంలోని వివాహచట్టాలు చాలా పాతబడిపోవటం వల్ల అవి ఎంతమాత్రం సవ్యంగా లేవని తాను యెప్పట్నుంచో అనుకుంటున్నట్టూ, దేశం అభివృద్ధిపథంలో పయనించాలంటే  ఆ చట్టాలలో సమూలమైన మార్పుల్ని తేవాలని తాను భావిస్తున్నట్టూ తెలిపాడు వాళ్లకు. ఆ న్యాయకోవిదులు అధ్యక్షులవారి నుండి సెలవు తీసుకుని పోయి, ఎక్కువ సమయం తీసుకోకుండా కొన్ని రోజులకే ఒక విడాకుల చట్టాన్ని తయారు చేసుకుని తెచ్చారు. దాన్ని రూపొందించేటప్పుడు అది అధ్యక్షునికి నచ్చేట్టు ఉండేలా జాగ్రత్త పడ్డారు వాళ్లు. కాని నేను చెబుతున్న దేశం ఎంతో నాగరికత, ప్రజాస్వామ్యం ఉన్నది కావడమే కాక గొప్ప ప్రతిష్ఠ ఉన్నది కావటంవల్ల, అక్కడ ఏం చెయ్యాలన్నా చాలా జాగ్రత్తగా, చట్టబద్ధంగా చేయాలి. అక్కడ దేశాధ్యక్షునిగా పదవీ ప్రమాణ స్వీకారం చేసిన వ్యక్తికి ఎంత గొప్ప గౌరవం ఉన్నా కొన్ని సూత్రాలను పాటించకుండా అతడు ఏ చట్టాన్నీ ప్రవేశపెట్టలేడు – ఆ చట్టం తనకోసం చేసుకున్నదైనా! కాబట్టి ఆ పనికి కొంత కాలం పట్టింది.

కొత్త విడాకుల చట్టాన్ని ప్రవేశపెట్టిన కొద్ది కాలంలోనే ఆ దేశంలో విప్లవం మొదలైంది. దురదృష్టవశాత్తు ఆ దేశాధ్యక్షుణ్ని రాజధానిలోని ప్రధాన కూడలిలో చర్చి ముందర ఒక స్తంభానికి ఉరి తీశారు. హృదయాలను రంజింపజేసే యువకుడు ఆదరాబాదరాగా ఆ నగరాన్ని విడిచి వెళ్లిపోయాడు. కాని ఆ చట్టం అట్లాగే ఉండిపోయింది. దాని నిబంధనలు సరళంగా ఉన్నాయి. ముప్ఫై రోజులపాటు భార్యాభర్తలిద్దరు కలిసి బతికింతర్వాత వంద డాలర్లకు సమానమైన బంగారాన్ని ఇస్తే భర్త కాని భార్య కాని తన జీవిత భాగస్వామికి విడాకులివ్వవచ్చు – అదీ ఏ రకమైన సమాచారాన్నీ ముందుగా ఇవ్వకుండానే. ఉదాహరణకు ఒక భార్య తాను తన ముసలి తల్లితో ఓ నెల రోజులపాటు ఉండబోతున్నట్టు భర్తతో చెప్పి వెళ్లిపోవచ్చు. తర్వాత ఒకరోజు ఉదయాన అల్పాహారం తర్వాత భర్త తనకు వచ్చి ఉత్తరాలను చూసుకుంటున్నప్పుడు తాను విడాకులిచ్చి వేరే పురుషుణ్ని పెళ్లి చేసుకున్నట్టు భార్య రాసిన ఉత్తరం అతనికి కనపడవచ్చు.

ఈ సంతోషకర వార్త స్వల్పకాలం లోనే అంతటా వ్యాపించింది. న్యూయార్క్ నుండి మరీ ఎక్కువ దూరంలో లేనటువంటి ఒక దేశ రాజధానిలో సమశీతోష్ణ వాతావరణంతో పాటు మరీ అంత ఇబ్బందికరం కాని వసతి సౌకర్యం ఉన్నదనీ, అక్కడ స్త్రీలు తమకు చిరాకును కలిగించే వివాహబంధం నుండి తక్కువ సమయంలో తక్కువ డబ్బు ఖర్చుతో విముక్తిని పొందవచ్చుననీ తెలిసిపోయింది ప్రజలకు. భర్తకు తెలియకుండానే అటువంటి తతంగాన్ని నడుపుకోగలగడం అన్నది కేసు నడుస్తున్నప్పుడు మనసుకు క్షోభను కలిగించే వాదప్రతివాదాల నుండి తప్పించుకునే అవకాశాన్ని ఇస్తుంది. ఒక ప్రతిపాదనకు వ్యతిరేకంగా పురుషుడు ఎంతగానైనా వాదించవచ్చును కాని, చివరకు ఆ వాదాన్ని వదిలి తోకాడిస్తాడని ప్రతి స్త్రీకీ తెలుసు. తనకొక రోల్స్ రాయిస్ కారు కావాలని భార్య అడిగితే భర్త తనదగ్గర అంత డబ్బు లేదనవచ్చు. కాని ముందు చెప్పకుండా ఆమె ఆ కారును కొన్నదనుకోండి. అప్పుడతడు పిల్లిలాగా చెక్కుమీద సంతకం పెట్టి ఇస్తాడు. అందువల్ల కొద్ది కాలంలోనే  అందమైన స్త్రీలు పెద్ద సంఖ్యలో ఆ నగరానికి తరలి వచ్చారు.

వ్యాపార వ్యవహారాలతో అలసిపోయిన స్త్రీలు, ఫ్యాషన్ ప్రపంచంలో వెలిగిపోయిన స్త్రీలు, ఖుషీయే జీవన విధానం అయిన స్త్రీలు, ఏ పనీపాటా లేక రికామీగా ఉండే స్త్రీలు – ఇటువంటి వాళ్లంతా న్యూయార్క్, షికాగో, సాన్ ఫ్రాన్సిస్కో, జార్జియా, డకోటా మొదలైన అన్ని రాష్ట్రాలనుండి వచ్చారు. దాంతో ఆ నగరానికి వచ్చే ఓడల్లో వసతి బొటాబొటిగా మాత్రమే సరిపోయే పరిస్థితి ఏర్పడింది. ఇక ఓడలో ప్రత్యేకమైన గది కావాలంటే ఆరు నెలలు ముందుగానే రిజర్వు చేసుకోవాలి. ఆ నగరం అలా సంపదతో వర్ధిల్లిపోయింది. కొద్ది కాలంలోనే అక్కడి న్యాయవాదులకు గిరాకీ బాగా పెరిగి, ప్రతి లాయరూ ఫోర్డ్ కారును కొనుక్కోగలిగే స్థాయికి చేరుకున్నాడు. గ్రాండ్ హోటలుకు యజమాని అయిన డాన్ ఆగస్టో ఎంతో ఖర్చు పెట్టి అదనంగా చాలా బాత్ రూములను కట్టించాడు. అయితే అలా చేసినందుకు అతడు విచారించలేదు. ఎందుకంటే ఎంతో లాభం వచ్చిందతనికి. పూర్వ దేశాధ్యక్షుణ్ని ఉరి తీసిన స్తంభం ముందునుండి పోయిన ప్రతిసారీ అతడు హుషారుగా దానికి వందనం చేశాడు.

ఒకసారి “అతడు మహానుభావుడు. ఏదో ఒకరోజు అతనికోసం శిలావిగ్రహాన్ని కట్టించి నిలబెడతారు” అన్నాడు డాన్ ఆగస్టో.

సౌకర్యవంతమైన, సమంజసమైన ఆ చట్టం ద్వారా కేవలం స్త్రీలే  లాభపడ్డారని చెప్పాను నేను. కాని అమెరికాలో పవిత్ర వివాహబంధం అనే జంజాటం నుండి విముక్తిని కోరుకునేవారు స్త్రీలు మాత్రమేననీ, పురుషులు కాదనీ సూచిస్తాయి నా మాటలు. అయితే నా ఉద్దేశం అది కాదని నా నమ్మకం. ఆ దేశానికి ఎక్కువగా స్త్రీలే ప్రయాణించినప్పటికీ అట్లా ఆరు వారాల పాటు సొంత ఊరు వదిలి వెళ్లటం (పోవడానికీ రావడానికీ ప్రయాణం కోసం ఒక్కొక్క వారం, ఆ దేశవాసిగా గుర్తింపు కోసం నాలుగు వారాలు) ఆడవాళ్లకే సులభం కావటమే అందుకు కారణం అంటాను నేను. మగవాళ్లకైతే అంత కాలం పాటు తమ వ్యవహారాలన్నిటినీ వదిలేసి పోవటం కష్టం కదా. వేసవి సెలవుల్లో అక్కడికి పోవచ్చునన్నది నిజమే కాని, ఆ వేడిమి కలిగించే బాధను అనుభవించాల్సి వస్తుంది. పైగా అక్కడ గోల్ఫ్ మైదానాలు లేవు. ఒక నెల పాటు గోల్ఫ్ ఆడే అవకాశాన్ని వదులుకునే బదులు, భార్యకు విడాకులివ్వకపోవటం వైపే ఎక్కువ మంది పురుషులు మొగ్గు చూపుతారని మనం అనుకోవచ్చు. గ్రాండ్ హోటల్లో ఇద్దరుముగ్గురు మగవాళ్లు నెలరోజుల పాటు మకాం వేశారన్నది నిజమే. కాని వాళ్లు వ్యాపార పరమైన పని మీద వచ్చారట. అసలు కారణం అంత స్పష్టంగా బోధపడటం లేదు. వాళ్ల వ్యాపకాలను దృష్టిలో పెట్టుకుని ఆలోచిస్తే నా ఊహ ప్రకారం వాళ్లు ఒకే దెబ్బకు రెండు పిట్టలన్నట్టు ఏకకాలంలో అటు మజా చేసే స్వాతంత్ర్యాన్నీ, ఇటు వ్యాపారంలో లాభాన్నీ పొందారనిపిస్తుంది.

ఈ గొడవనట్లా వుంచుదాం. అసలు వాస్తవమేమంటే, గ్రాండ్ హోటల్లో చాలా వరకు ఆడవాళ్లే బస చేశారు. లంచ్ తర్వాత, డిన్నర్ తర్వాత వాళ్లు వరండాలో కమాను ఆకారంలో ఉన్న పైకప్పుల కింద చిన్న చతురస్రాకారపు బల్లల చుట్టూ కూచుని షాంపేన్ తాగుతూ తమ వైవాహిక ఇబ్బందుల గురించి చర్చించుకుంటూ సమయాన్ని ఆనందంగా గడిపారు. డాన్ ఆగస్టోకు మిలిటరీ అధికారులు, న్యాయవాదులు, బ్యాంకు అధికారులు, వర్తకులు, స్థానిక యువకులు – వీళ్లందరి ద్వారా బోలెడంత వ్యాపారం జరిగి, పిచ్చిగా లాభాలు వచ్చాయి. ఎందుకంటే, తన హోటల్లో బస చేసిన అందమైన స్త్రీలను చూడటం కోసం వీళ్ళందరూ వచ్చేవారు. కాని పూర్తిగా సవ్యమైనది ఈ ప్రపంచంలో ఎప్పుడూ దొరకదు కదా! ప్రతిదాంట్లో ఏదో ఒక అపసవ్యత వుంటుంది. భర్తలను వదిలించుకోవాలనుకునే ఆ స్త్రీలు చాలా మట్టుకు ఆందోళనగా ఉండేవారు. వాళ్ల వైపునుండి ఆలోచించినప్పుడు మరి అది సమంజసమే.

వాళ్లను సంతోషపెట్టడం కొన్నిసార్లు కష్టంగా ఉంటుంది. ఆహ్లాదకరమైన ఆ చిన్న నగరంలో ఎన్నో మంచి అంశాలున్నా వినోదకర ప్రదేశాలు మాత్రం కొంచెం తక్కువగానే ఉన్నాయని ఒప్పుకోవాల్సి ఉంటుంది. అక్కడ వున్న ఒకేఒక్క సినిమా టాకీసులో ఆడే చిత్రాలు చాలా కాలం క్రితం హాలీవుడ్ లో వెలువడినవై ఉంటాయి. పగటి వేళల్లో ఆ స్త్రీలు తమ లాయర్లతో మంతనాలు జరుపవచ్చు, గోళ్ళకు పాలిష్ వేసుకోవచ్చు, కొంచెం షాపింగు కూడా చేసుకోవచ్చు. కాని సాయంత్రాలను గడపటం దుర్భరంగా ఉంటుంది. నిబంధనలో వున్న నెల రోజుల బస అన్నది ఎక్కువ అని చాలా మంది ఫిర్యాదు చేశారు. సహనం కొరవడిన ఒకరిద్దరైతే ఆ వ్యవధిని నలభై ఎనిమిది గంటలకు కుదించి చట్టంలో బలాన్నీ ఉత్సాహాన్నీ కొంచెం పెంచవచ్చును కదా అని తమ లాయర్లను అడిగారు. డాన్ ఆగస్టో శక్తియుక్తులున్న మనిషి. ఆయన ఈ విషయంలో స్ఫూర్తిని పొంది, మారింబా అనే వాద్యాన్ని వాయించే గ్వాటెమాలా దేశపు కళాకారుల బృందాన్ని తన హోటల్లో నియమించాడు. ఆ సంగీతం ఎట్లా ఉంటుందంటే, దానికన్న ఎక్కువగా కాళ్లలో చలనాన్నీ ఆపుకోలేనంత ఉత్సాహాన్నీ కలింగించేది ప్రపంచంలో మరొకటి వుండదు.

హాల్లో ఉన్న ప్రతి ఒక్కడూ దాన్ని వినగానే వెంటనే నిలబడి డాన్సు చేయడం మొదలెట్టాడు. ఆ ఇరవై ఐదుగురు స్త్రీలు డాన్సు చేయాలనుకున్నప్పుడు, తమతో పాటు ఆ హోటల్లో బస చేసిన కేవలం ముగ్గురు పురుషులు మాత్రమే సరిపోరన్నది స్పష్టం కాబట్టి, సైనికాధికారులూ స్థానిక యువకులూ వచ్చి ఆ డాన్సులో చేరుతారు. అప్పుడు వాళ్ల నల్లని కళ్లు ఆనందంతో మెరుస్తాయి. గంటలూ రోజులూ ఎంత వేగంగా గడిచాయంటే, అప్పుడే నెల రోజుల వ్యవధి ముగిసిందా అని ఆశ్చర్యం కలిగింది వాళ్లకు. ఒకావిడైతే వెళ్లిపోయేటప్పుడు తనకు మరికొన్ని రోజులపాటు ఆ హోటల్లో ఉండాలనిపించిందని చెప్పింది. డాన్ ఆగస్టో ముఖం ఆనందంతో, విజయగర్వంతో వెలిగిపోయింది. తన కస్టమర్లు సంతోషంగా ఉండటం అతనికి ఇష్టం. తాను చెల్లించిన డబ్బుకన్న రెండు రెట్లు ఎక్కువ విలువ చేసింది మారింబా బ్యాండు – అనుకున్నాడతడు. డాన్ ఆగస్టో పొదుపరి కనుక, రాత్రి పది కాగానే తన హోటల్లోని మెట్లమీదా, వరండాల్లో లైట్లను కట్టేయించాడు. దాంతో సైనికాధికారులూ, స్థానిక యువకులూ మాట్లాడే ఆంగ్లభాష అద్భుతంగా మెరుగైపోయింది.

పెళ్లివారి బ్యాండు మేళంలాగా అంతా సజావుగా సంతోషంగా గడిచిపోయింది. ఈ వాక్యంలోని మొదటి పదాలు ఎంత అరిగిపోయినవైనా వాటిని ఉపయోగించాలనే కోరికను ఆపుకోవటం కష్టం కనుక, వాటిని వాడుతాను నేను. అంతా బాగా జరుగుతోందనుకుంటున్న సమయంలో ఒకరోజు మేడం కొరాలీ అనే ఆవిడ తాను భరించిన దుర్భర పరిస్థితి ఇక చాలు అనే నిర్ణయానికి వచ్చింది. ఆమె డ్రెస్ తొడుక్కుని, తన స్నేహితురాలైన కార్మెన్సిటాను కలవటం కోసం వెళ్లింది. తాను యెందుకు వచ్చిందో మేడం కొరాలీ కొన్ని పదాల్లో బిగ్గరగా చెప్పగానే కార్మెన్సిటా ఒక పనిమనిషిని పిలిచి, లా గోర్డా అనే మరో ఆవిడను ఉన్నపళంగా తీసుకురమ్మని పురమాయించింది. ఒక ముఖ్యమైన విషయాన్ని లా గోర్డాతో చర్చించాలని అనుకున్నారు వాళ్లిద్దరు.

భారీ శరీరంతో పాటు పుష్కలంగా మీసాలను కలిగివున్న లా గోర్డా వచ్చి వాళ్లతో చేరింది. ఆ ముగ్గురు మలాగా అనే మద్యాన్ని తాగుతూ గంభీరమైన చర్చలను జరిపారు. తద్వారా ఏర్పడ్డ పరిణామమేమంటే, తాము మాట్లాడేందుకు సమయం ఇవ్వాలని కోరుతూ వాళ్లు దేశాధ్యక్షునికి ఒక ఉత్తరం రాశారు. భారీ శరీరం కలిగిన కొత్త అధ్యక్షుని వయస్సు ముప్ఫై ఏళ్లకన్న కొంచెం ఎక్కువగా ఉంటుంది. కొన్ని సంవత్సరాల క్రితం అతడు ఒక అమెరికన్ షిప్పింగ్ కంపెనీలో సామాన్లను మోసేవాడిగా పని చేశాడు. తన మనసులోని ఉద్దేశాన్ని నొక్కి చెప్పాలనుకున్నప్పుడల్లా అతడు తన వాగ్ధాటినీ, తుపాకీనీ ప్రభావవంతంగా ఉపయోగిస్తూ ప్రస్తుత ఉన్నత హోదాకు చేరుకున్నాడు. తన కింది అధికారి ఒకతను ఆ ఉత్తరాన్ని తన ముందుంచినప్పుడు అతడు నవ్వి, “ఈ ముగ్గురు వృద్ధ స్త్రీలకు నా నుండి ఏం కావాలట?” అన్నాడు.

కాని అతడు మంచీ మర్యాదా ఉన్న మనిషే కాక, అందరికీ అందుబాటులో ఉండే వ్యక్తి. తను కూడా ప్రజల్లో ఒకడు అనీ, ప్రజలను సంరక్షించడం కోసమే తను ప్రజల చేత ఎన్నుకోబడ్డాడనీ అతడు మరచిపోలేదు. పైగా అతడు తన యవ్వనదశలో మేడం కొరాలీ దగ్గర చిన్నచిన్న పనులమీద బయట తిరిగే ఉద్యోగం చేశాడు. ఆ ముగ్గురు స్త్రీలను తాను మరుసటి రోజు ఉదయం పది గంటలకు కలుస్తానని తన సెక్రెటరీకి చెప్పాడు దేశాధ్యక్షుడు. వాళ్లు సరైన సమయానికి అధ్యక్ష భవనాన్ని చేరుకున్నారు. అక్కడి ఉద్యోగి ఒకతను వాళ్లను వెంట తీసుకుని దివ్యమైన మెట్లదారి మీదుగా సందర్శకుల హాలు వైపు నడిచి, అక్కడికి చేరుకోగానే తలుపును చిన్నగా తట్టాడు.

ఇనుప కమ్మీలున్న లావుపాటి లోహపు ద్వారం తెరుచుకుని, అనుమానపు చూపులున్న ఒక వ్యక్తి ప్రత్యక్షమయ్యాడు. ఈ అధ్యక్షుడు మునుపటి అధ్యక్షునిలాగా ప్రాణాంతక దుష్ట పరిస్థితిని ఎదుర్కోదల్చుకో లేదు కనుక, వచ్చిన సందర్శకులు ఎంతటి వారైనా సరే జాగ్రత్త పడకుండా వాళ్ల ముందుకు రాకూడదనే నియమం పెట్టుకున్నాడు. వాళ్లను తీసుకువచ్చిన ఉద్యోగి ఆ ముగ్గురు స్త్రీల పేర్లను చెప్పగానే అసలైన లోపలి తలుపు తెరుచుకుంది. కాని లోపలికి వెళ్లే తోవ కొంచెం ఇరుకుగా వుంది. వాళ్లు లోపలికి పోయారు. ఆ హాలులో హుందాతనం, దర్జా కనిపించాయి. అక్కడ చిన్నచిన్న టేబుళ్ల దగ్గర పొట్టిచేతుల చొక్కాలనూ, ప్యాంటు వెనుక జేబులో పిస్తోళ్లనూ కలిగిన సెక్రెటరీలు తీరిక లేకుండా టైపింగ్ చేస్తున్నారు. భారీ తుపాకులతో, బులెట్లతో ఒకరిద్దరు యువకులు సోఫా మీద కూర్చుని సిగరెట్లు తాగుతున్నారు. అధ్యక్షుడు కూడా పొట్టి చేతుల కోటు తొడుక్కున్నాడు. బెల్టులో ఒక పిస్తోలు వుంది. తన రెండు బొటనవేళ్లను కోటు జేబుల్లోకి దూర్చి నిలుచున్నాడు. అతడు పొడుగ్గా బలిష్ఠంగానే కాక, హుందాగా కూడా కనిపించాడు.

“ఏం కావాలి? దేనికోసం వచ్చారు మీరు?” అని అడిగాడతడు. అతని తెల్లని దంతాలు తళతళ మెరుస్తుంటే, “ఎంత దివ్యంగా కనిపిస్తున్నారు డాన్ మాన్యుయెల్ గారూ! చక్కని దేహపుష్ఠి వున్న పురుషుని లాగా ఉన్నారు మీరు” అన్నది లా గోర్డా.

అతడు వాళ్లకు హాండ్ షేక్ ఇచ్చాడు. అతని సిబ్బంది తాము చేస్తున్న శ్రమపూరితమైన పనిని ఆపి వెనక్కి ఒరిగి, ఆ ముగ్గురు స్త్రీల వైపు స్నేహపూర్వకంగా చేతులు ఊపారు. నిజానికి వాళ్లందరు ఒకరికొకరు పాత మిత్రులే. అందుకే వాళ్ల స్వాగతం పైకి కొంచెం మామూలుగా కనిపించినా అందులో సుహృద్భావం ఉంది. ఆ ముగ్గురు స్త్రీలు ఆ నగరంలోని ముఖ్యమైన వేశ్యాగృహాలకు యజమానురాళ్లు అని నేనిక్కడ చెప్పాల్సి వుంది. వినేవాళ్లు నిస్సందేహంగా నన్ను అపార్థం చేసుకోని విధంగా జాగరూకత నిండిన వివేకంతో ఈ విషయాన్ని చెప్పగలను నేను. అయినా మీరేమైనా అనదల్చుకుంటే నిస్సంకోచంగా అనవచ్చు. లా గోర్డా, కార్మెన్సిటా స్పెయిన్ దేశపు మూలాలున్న స్త్రీలు. వాళ్లు తమ తలలమీద నల్లని శాలువాలను కప్పుకుని, అందమైన నల్లని దుస్తుల్లో వున్నారు. కాని మేడమ్ కొరాలి ప్రెంచ్ స్త్రీ. ఆమె తన తలమీద ఒక హ్యాట్ ను పెట్టుకుంది. వాళ్లు ముగ్గురూ నడి వయస్సులో ఉన్నారు. వాళ్ల ప్రవర్తనలో వినయం కనపడుతోంది.

అధ్యక్షుడు వాళ్లను కూచోమన్నాడు. ఆ తర్వాత వాళ్లకు మదీరా అనే మద్యాన్నీ, సిగరెట్లనూ ఇవ్వబోయాడు. కాని ఆ వాళ్లు వాటిని తీసుకోలేదు.

“మీ ఔదార్యానికి కృతజ్ఞతలు మాన్యుయెల్ గారూ! కాని మేము సొంత వ్యాపారపు పని మీద వచ్చాము కనుక వాటిని స్వీకరించలేము” అన్నది మేడమ్ కొరాలీ.

“సరే. అయితే నేను మీకెలాంటి సహాయం చెయ్యగలను?”

లా గోర్డా, కార్మెన్సిటా మేడమ్ కొరాలీ వైపు చూశారు. మేడమ్ కొరాలీ వాళ్లిద్దరి వైపు చూసింది. ఆ యిద్దరు స్త్రీలు అంగీకారాన్ని సూచిస్తూ తలలు ఊపడంతో, తనే మాట్లాడాలని వాళ్లు ఆశిస్తున్నారని గ్రహించి ఇలా అన్నది మేడమ్ కొరాలీ.

“డాన్ మాన్యుయెల్ గారూ! అసలు సంగతేమిటంటే, మేం ముగ్గురం ఎన్నో సంవత్సరాల పాటు చాలా కష్టపడ్డాము. ఈ దీర్ఘకాల వ్యవధిలో మా పరువుకు మచ్చ తెచ్చే పని ఒక్కటి కూడా చెయ్యలేదు మేము. మేము నడుపుతున్న వేశ్యాగృహాలంత పేరెన్నిక గన్న గృహాలు మొత్తం అమెరికా ఖండంలో మరెక్కడా లేవు. అవి ఈ అందమైన నగరానికి గర్వకారణాలుగా నిలుస్తాయి. అంతెందుకు? నేను నిర్వహిస్తున్న వేశ్యాగృహానికి హంగుల్ని సమకూర్చడం కోసం గత సంవత్సరమే ఐదు వందల డాలర్లను ఖర్చు పెట్టి అధునాతనమైన అద్దాలను అమర్చాను. మేమెప్పుడూ మర్యాదగానే, గౌరవప్రదంగానే ఉన్నాము. ప్రతి సంవత్సరం పన్నులను సకాలంలో కట్టాము. ఇన్నేళ్లు మేమెంతో శ్రమ పడ్డాక దాని ఫలాలను మా నుండి లాక్కోవడం బాధాకరంగా వుంది. ఇంత కాలంగా మేము నిజాయితీతో, వ్యాపారం పట్ల విచక్షణాత్మకమైన ధ్యాసతో కృషి చేశాక మమ్మల్ని ఈ విధంగా ఇబ్బంది పెట్టడం అన్యాయమని చెప్పడానికి నేను సందేహించను”

అధ్యక్షుడు ఆశ్చర్యానికి లోనయ్యాడు.

“కాని నా ప్రియమైన కొరాలీ! నువ్వు దేనిగురించి మాట్లాడుతున్నావో అర్థం కావడం లేదు నాకు. చట్టానికి వ్యతిరేకంగా కాని లేక నా కన్నుగప్పి కాని మీ డబ్బును ఎవరైనా గుంజుకున్నారా?”

అతడు ఒక అనుమానం నిండిన చూపును తన సెక్రెటరీల వైపు విసిరాడు. వాళ్లు తమకేమీ తెలియదన్నట్టు అమాయకంగా కనిపించే ప్రయత్నం చేశారు. వాస్తవంలో వాళ్లు అమాయకులే అయినా తమ ముఖాల్లోని ఇబ్బందిని దాచలేకపోయారు.

“మేము కొత్త చట్టం గురించి మాట్లాడుతున్నాము. మేము సర్వనాశనం కాబోతున్నాము”

“ఏంటీ? సర్వనాశనమా?”

“కొత్త విడాకుల చట్టం అమలులో ఉన్నంత వరకు మేము మా వ్యాపారాలను చేసుకోలేం. మేము నిర్వహిస్తున్న అద్భుతమైన వేశ్యాగృహాలను మూసుకోవాల్సి వస్తుంది”

తర్వాత మేడమ్ కొరాలీ తమ ఇబ్బందిని ఎంత నిర్మొహమాటంగా వివరించిందంటే, ఆమె అన్న మాటలను నేను కొద్దిగా మార్చి చెబుతున్నాను. ఆమె వెళ్లబోసుకున్న గోడు సారాంశమేమంటే, పరాయి ప్రాంతాల నుండి అందమైన స్త్రీలు ఆ నగరానికి రావటంతో, హుందాతనం నిండిన తమ మూడు బంగళాలు పూర్తిగా దిక్కుమాలినవి ఐపోయాయి. వాటిమీద తాము ముగ్గురూ అన్ని పన్నుల్ని సక్రమంగా కడుతున్నా కూడా, నాగరికతను అవలంబించే యువకులు తమ సాయంత్రాలను గ్రాండ్ హోటల్లో గడపటం వైపే మొగ్గు చూపుతున్నారు. డబ్బు చెల్లిస్తే మాత్రమే వేశ్యాగృహాల్లో లభించే సరసమైన వినోదం ఆ హోటల్లో ఉచితంగా దొరుకుతోంది.

“హోటలువాళ్లను మనం నిందించలేం” అన్నాడు అధ్యక్షుడు.

“నేనేం వాళ్లను నిందించటం లేదు. కాని ఆ స్త్రీలను తప్పు పడుతున్నాను. ఇక్కడికి వచ్చి మా పొట్టలమీద కొట్టే హక్కు వాళ్లకు లేదు. డాన్ మాన్యుయెల్ గారూ, మీరు ప్రజల్లోని ఒక మనిషే తప్ప రాచరికంలో ఉన్నవారు కారు. ఈ దుష్ట వ్యాపారస్థుల చేత మేం తరిమి కొట్టబడితే మీ దేశం దాన్ని ఎట్లా వ్యాఖ్యానిస్తుంది? వాళ్లు చేస్తున్నదాంట్లో న్యాయం ఉందా? నిజాయితీ వుందా?”

“కాని నేనేం చేయగలను? హోటల్లో బస చేసిన ఆ అందమైన స్త్రీలను ముప్ఫై రోజుల పాటు గదుల్లో బంధించి వుంచలేను కదా. ఈ విదేశీ స్త్రీలకు మర్యాద లేకుంటే దానికి నేనెలా బాధ్యుడినవుతాను?”

“బీద స్త్రీలు ఆ విధంగా చేయటం వేరు. ఎందుకంటే పాపం వాళ్లకు వేరే మార్గం వుండదు. కాని వీళ్లు అట్లా చేయటమన్నది సమంజసమెలా అవుతుందో నాకర్థం కాదు”

“ఈ చట్టం చెడ్డది, క్రూరమైనది” అన్నది కార్మెన్సిటా. అధ్యక్షడు ఒక్కసారిగా లేచినిలబడి తన రెండు చేతులను పక్కలకు చాపి, ఇలా అన్నాడు. “ఈ దేశానికి సంపదనూ శాంతినీ తెచ్చిన ఆ చట్టాన్ని నిషేధించాలని అడగకండి. ప్రజలచేత ఎన్నుకోబడ్డ నేను ప్రజల్లో ఒకణ్ని. నా మాతృదేశపు ఐశ్వర్యం నా హృదయానికి చాలా దగ్గరగా వుండే విషయం. విడాకుల చట్టం మన దేశపు ముఖ్య పరిశ్రమ. చచ్చినా దాన్ని నేను నిషేధించను”

“ఓరి దేవుడా! ఆఖరుకు ఇట్లాంటి గతి దాపురించింది. నా ఇద్దరు కూతుళ్లు న్యూ ఆర్లియెన్స్ లోని కాన్వెంటులో చదువుతున్నారు. అయ్యో భగవంతుడా! ఈ వ్యాపారం చాలావరకు దుఃఖాన్ని తెచ్చిపెట్టేదే. అయినా నా ఇద్దరు కూతుళ్లు చక్కగా పెళ్లిళ్లు చేసుకుంటారనీ, నేను ఈ పనిని మానుకునే సమయం వచ్చినప్పుడు వాళ్లు దీన్ని నడిపే బాధ్యతను తమ చేతుల్లోకి తీసుకుంటారనీ ఆశ పడుతూ ఎప్పుడూ నన్ను నేను సముదాయించుకున్నాను. ఈ వ్యాపారమే లేకపోతే న్యూ ఆర్లియెన్స్ వంటి మహానగరంలోని కాన్వెంటులో వాళ్లను అంత సులభంగా ఉంచగలనా?” అన్నది కార్మెన్సిటా.

“మరి నా సంగతి? నా బంగళాను మూసేసుకుంటే నా కొడుకును హార్వర్డ్ విశ్వవిద్యాలయంలో ఎవరు చదివిస్తారు?” అని అడిగింది లా గోర్డా.

“నేను మాత్రం దీన్ని ఖాతరు చేయను. ఫ్రాన్స్ కు వెళ్లిపోతాను. నా తల్లికి ఇప్పుడు ఎనభై ఏడు సంవత్సరాల వయసుంది. ఆమె ఇంకా ఎంతో కాలం బతకదు. తన అవసానదశలో నేనామె పక్కన వుంటే ఆమెకు ఊరటా మనశ్శాంతీ దొరుకుతాయి. కాని ఈ అన్యాయం నన్నెంతగానో బాధ పెడుతోంది. అయ్యా, మాన్యుయెల్ గారూ! తమరు కూడా ఎన్నో సాయంత్రాలను నా బంగళాలో ఆనందంగా గడిపారు. మీరు మాతో ఇలా వ్యవహరిస్తుంటే మా మనసులు గాయపడుతున్నాయి. ఒకప్పుడు నా దగ్గర చిన్నచిన్న పనులను నిర్వహించే ఉద్యోగం చేసి, నా బంగళాలోకి దేశాధ్యక్షుని హోదాలో గౌరవ అతిథిగా వచ్చినప్పుడు అది మీ జీవితంలోని అత్యంత ప్రతిష్ఠాత్మకమైన సందర్భం అని మీరు స్వయంగా నాతో అనలేదా?” అన్నది మేడమ్ కొరాలీ

“అది వాస్తవం కాదని అనటం లేదు. నేనెప్పుడూ నిజాయితీగానే వ్యవహరిస్తాను” అని డాన్ మాన్యుయెల్ ఆ హాలులో అటూయిటూ నడుస్తూ, అలవాటుగా మధ్యమధ్య తన బుజాలను పైకి లేపాడు. దీర్ఘాలోచనలో మునిగిన అతడు “నేను ప్రజల మనిషిని. ప్రజలచేత ఎన్నుకోబడినవాడిని. ఇక్కడ వాస్తవమేమిటంటే, ఈ స్త్రీలు విశ్రాంతి తీసుకోకుండా పని చేశారు” అని తన సెక్రెటరీలతో నాటక ఫక్కీలో మళ్లీ ఇలా అన్నాడు. “నా పరిపాలన మీద ఇదొక మచ్చ. నైపుణ్యం లేని విదేశీయులు నిరంతరం నిజాయితీతో కృషి చేసే ఇక్కడి మనుషుల పొట్టలను కొట్టడం నా సిద్ధాంతానికి విరుద్ధం. ఈ స్త్రీలు నన్ను ఆశ్రయించి నానుండి రక్షణను కోరటం సరైనదే. ఈ వ్యవహారం ఇంకా ఇలా కొనసాగటాన్ని నేను అనుమతించను”

అతని మాటలు నిశితంగా ప్రభావవంతంగా ఉన్నాయి కాని, వాటిని విన్నవాళ్లందరికి కేవలం ఆ మాటల వల్ల ఏం లాభం చేకూరదని తెలుసు. మేడమ్ కొరాలీ కొట్టొచ్చినట్టుగా పెద్దగా వుండే తన ముక్కు మీద పౌడరును అద్దుకుని, తన పర్స్ లోని చిన్న అద్దంలో ఒకసారి చూసుకుంది.

“మానవ నైజం ఎట్లా వుంటుందో తెలుసు నాకు. ఆ అందమైన విదేశీ స్త్రీల పని ఐపోయే రోజు వస్తుంది” అన్నదామె.

“మనం ఒక గోల్ఫ్ మైదానాన్ని తయారు చేయవచ్చు. కాని అది కేవలం పగటి వేళల్లో మాత్రమే జనాన్ని ఆకర్షిస్తుందనేది వాస్తవం” అన్నాడొక సెక్రెటరీ.

“కులకడానికి వాళ్లకు మగాళ్లు అవసరమైతే వాళ్లే తమతో పాటు తెచ్చుకోవచ్చు కదా?” అన్నది లా గోర్డా.

“భగవంతుడా” అని అరిచి, కొంత సేపు కదలక మెదలక నిల్చున్నాడు అధ్యక్షుడు. తర్వాత “దీనికో పరిష్కారం వుంది” అన్నాడు. అంతర్వివేచనా, వివేకమూ లేకుండానే అతడు అంతటి ఉన్నత స్థానాన్ని చేరుకోలేదు. ఆయన ఉల్లాసంతో నవ్వి ఇలా అన్నాడు. “చట్టాన్ని మార్చేద్దాం. ఇకముందు పురుషులు మునుపటి లాగానే ఏ ఆటంకం లేకుండా వస్తారు. కాని, స్త్రీలు మాత్రం భర్తలతోనే రావాలి, లేదా హామీ పత్రాన్ని ఇవ్వాలి”. వెంటనే తన సెక్రెటటరీల చూపుల్లో నిరాశను గమనించి, “అయితే భర్త అనే పదాన్ని అత్యంత విస్తృతార్థంలో చూడాలని ఇమిగ్రేషన్ అధికారులకు మనం ఆదేశాలను ఇస్తాము” అని వాళ్ల వైపు చేయి ఊపాడు అధ్యక్షుడు.

“భలేగా వుంది. ఆ విధంగా ఆ స్త్రీలతో పాటు మగవాళ్లెవరైనా వస్తే ఇతర పురుషులెవరూ మధ్యలో జోక్యం చేసుకునే అవకాశముండదు కనుక, మా కస్టమర్లు మేము నడుపుతున్న వేశ్యాగృహాలకే తిరిగి వచ్చి మా ఆతిథ్యాన్ని స్వీకరిస్తారు. డాన్ మాన్యుయెల్ గారూ, మీరొక అద్భుతమైన వ్యక్తి అంటాన్నేను. ఏదో వొక రోజున ప్రజలు మీ శిలావిగ్రహాన్ని తప్పక ప్రతిష్ఠిస్తారు” అన్నది మేడమ్ కొరాలీ.

చాలా సార్లు చిన్నచిన్న ఉపాయాలే పెద్దపెద్ద కష్టాలనుండి మనను గట్టెక్కిస్తాయి. డాన్ మాన్యుయెల్ సూచించిన విధంగా చట్టం మార్చబడింది. పుష్కలమైన సూర్యరశ్మినీ, వైశాల్యాన్నీ కలిగిన ఆ స్వతంత్ర దేశం సంపదతో తులతూగటం వల్ల, మేడమ్ కొరాలీ తను ఆశించినట్టుగా తన వ్యాపారాన్ని కొనసాగించి బాగా లాభాలను గడించింది. కార్మెన్సిటా కూతుళ్ళిద్దరూ న్యూ ఆర్లియన్స్ నగరంలో ఖరీదైన విద్యను పూర్తి చేశారు. లా గోర్డా కొడుకు హార్వర్డ్ విశ్వవిద్యాలయంలో మంచి మార్కులతో పట్టభద్రుడయ్యాడు.

 

 

 

***

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

మాండొలిన్ గురించి మరికొంచెం

1

క్రితంసారి మాండొలిన్ శ్రీనివాస్ గురించి రాసినదానికి కొనసాగింపుగా మరికొన్ని విషయాలను తెలియజెప్పాలనే కోరికే నాచేత మళ్లీ యిలా రాయిస్తున్నది.

మాండొలిన్ శ్రీనివాస్ సెప్టెంబర్ 19 నాడు యీ లోకాన్ని వదిలి వెళ్లిన సంగతి తెలిసిందే. రెండు రోజుల తర్వాత – అంటే సెప్టెంబర్ 21 ఆదివారం రోజున – రాత్రి తొమ్మిదిన్నర నుండి పదకొండు గంటల వరకు గంటన్నర సేపు ఆకాశవాణి జాతీయ సంగీత కార్యక్రమంలో మాండొలిన్ శ్రీనివాస్ సంగీతాన్ని ప్రసారం చేశారు. ప్రతి శని ఆది వారాల్లో దేశంలోని అన్ని ప్రధాన రేడియో కేంద్రాల ద్వారా యిలా సంగీతాన్ని ప్రసారం చేస్తారు ఆకాశవాణి వాళ్లు. అయితే you tube, raaga.com, gaana.com, music India online, surgyan.com మొదలైన ఎన్నో వెబ్ సైట్లలో సాధారణంగా దొరకని కొన్ని రాగాలను – శ్రీనివాస్ వాయించినవాటిని – ఆనాటి కార్యక్రమంలో వినగలిగారు రసికులైన శ్రోతలు.

అందులోని రెండు ప్రత్యేక రాగాలు చాలా మనోహరంగా, ఆకర్షించే విధంగా ఉన్నాయి ఆ రోజున. ఆ రెండింటిలో మొదటిది స్వరరంజని రాగంలోనిది. కర్ణాటక సంగీతంలో వున్న రంజని, శ్రీరంజని రాగాలే తప్ప ఈ కొత్త రాగాన్ని నేను అంతకు ముందెప్పుడూ విని ఉండలేదు. కర్ణాటక సంగీతంలో 72 మేళకర్త రాగాలు లేక జనక రాగాలు వున్నాయి. మళ్లీ ఒక్కొక్కదాంట్లోంచి మరికొన్ని రాగాలు ఉద్భవిస్తాయి. కాని వాటన్నిటిలోంచి చాలా తక్కువ రాగాలను మాత్రమే కచేరీల్లో గానం చేస్తారు లేక వాదనం చేస్తారు. ఈ కారణంవల్ల సంగీత రసికులకు కొన్ని రాగాలే తెలుస్తాయి. హిందుస్తానీ సంగీతంలో పది రకాల ఠాట్ లు (జనక రాగాలు) మాత్రమే వుండటం చేతా, వాటిలోని చాలా రాగాలను కచేరీల్లో వినటం చేతా, సాధారణ శ్రోతలకు తెలియని రాగాల సంఖ్యతక్కువే అని చెప్పవచ్చు. మళ్లీ వెనక్కి వస్తే, ఈ స్వరరంజని రాగం అచ్చం కదన కుతూహలం రాగంలాగానే ఉన్నది. స్వరాల స్వభావాన్ని బట్టి రాగాలను గుర్తించగలిగేటంత సంగీత జ్ఞానం నాకు లేదు. ఉదాహరణకు ఇదిగో ఇది శుద్ధగాంధార స్వరం, ఇది చతుశ్రుతి దైవతం, ఇది కాకలి నిషాదం అంటూ గుర్తు పట్టలేను.

ఎన్నోసార్లు చూసిన ఒక ముఖాన్ని పోలిన మరో ముఖాన్ని మనం యెలా గుర్తించగలుగుతామో అలానే పోల్చుకోవటం అన్న మాట. ఇట్లా పోల్చుకోవటానికి రెండు అంశాలు బాగా ఉపకరిస్తాయి. మొదటిది ఆ రాగపు నడక. దీన్నే హిందుస్తానీ సంగీత పరిభాషలో ‘చలన్’ అంటారు. ఇక రెండవ అంశం ఆ రాగంలోని కొన్ని ప్రధాన స్వరాల ప్రత్యేకమైన మేళవింపు. దీన్ని ‘పకడ్’ అంటారు. ఈ రెండింటి మధ్య వుండే భేదం అతి స్వల్పమైనది కావటంచేత, వీటిని ఒకదానికి మరొకదాన్ని పర్యాయ పదాలుగా వాడుతారు. స్వరరంజని రాగం కదన కుతూహలం లాగా వుంటుందన్నాం కదా. ఈ రాగంలో పట్నం సుబ్రహ్మణ్య అయ్యర్ అనే వాగ్గేయకారుడు స్వరపరచిన ‘రఘువంశ సుధాంబుధి’ చాలా ప్రసిద్ధమైనది. ‘చూడాలని వుంది’ సినిమాలోని యమహా నగరి కలకత్తా పురీ అన్న పాట రఘువంశ సుధాంబుధికి అచ్చు గుద్దినట్టుగా వుంటుంది. ఆ సినిమా పాట కదన కుతూహలం రాగంలోనే వున్నది. అయితే అందులో పట్నం సుబ్రహ్మణ్య అయ్యర్ పేరును సూచించకుండా ‘చిరు త్యాగరాజు’ అన్నారు గీత రచయిత – త్యాగరాజంతటి సంగీత నైపుణ్యాన్ని కలిగిన మన హీరో చిరంజీవి అనే అర్థంలో, సరదాగా. అది సముచితంగానే వుంది. పట్నం సుబ్రహ్మణ్య అయ్యర్ అంటే చాలా మంది ప్రేక్షకులకు తెలియదు కదా.

ఇక ఆనాటి రేడియో కార్యక్రమంలోని రెండవ అరుదైన ‘కృతి’ స్వర సమ్మోదిని రాగంలో వుంది. ఈ రాగాన్ని కూడా చాలా మంది సాధారణ శ్రోతలలాగా నేనూ మొదటిసారిగానే విన్నాను. ఇది జనసమ్మోహిని అనే మరో రాగానికి దాదాపు అచ్చు గుద్దినట్టుగా వుంది. జనసమ్మోహిని రాగం హిందుస్తానీ సంగీతంలో కూడా ఉన్నది. అయితే అందులో దానికి జన్ సమ్మోహిని అని పేరు. ఈ జన్ సమ్మోహిని అద్భుతమైన, అతి మధురమైన, సమ్మోహహకరమైన రాగం. పండిత్ వసంతరావు దేశ్ పాండే ఈ రాగం లో గానం చేసిన ‘నిసే దిన్ హరికా గుణ్ గా’ ఖయాల్ అద్భుతంగా వుంటుంది. మొదట్లో అయితే దాన్ని వినప్పుడల్లా నాకు పారవశ్యంతో ఒళ్లు జలదరించి, కళ్లలో నీళ్లు తిరిగేవి.

కాని ఆ కన్నీళ్లకు కారణం దుఃఖం కాదు, ఆపుకోలేని మానసిక ఉద్వేగం మాత్రమే. సరోద్ వాదకురాలు విదుషి జరీన్ దారూవాలా కూడా ఈ రాగాన్ని ఎంతో మనోహరంగా వాయించింది. మన దురదృష్టంకొద్దీ జన్ సమ్మోహిని రాగాన్ని రేడియో మీద కాని, ఇంటర్నెట్ మీద కాని, కచేరీల్లో కాని చాలా అరుదుగా మాత్రమే వినగలుగుతాం. కారణం తెలియదు. కారణం చెప్పగలిగేటంత సంగీత జ్ఞానం, అవగాహన, ఆకళింపు నాకు లేవు. ఒకవేళ అది క్లిష్టమైన రాగం అయి, అందువల్ల దాన్ని పాడటానికి చాలా మంది సాహసించరా? ఏమో. జన్ సమ్మోహిని రాగం కళావతి అనే మరో హిందుస్తానీ రాగానికి అతి దగ్గరగా వుంటుంది. కళావతి రాగంలో విదుషి ప్రభా అత్రే పాడిన ‘తనా మన ధన తోపె వారు’ ఖయాల్, ఆమెదే మారూ బిహాగ్ రాగంలోని మరొక ఖయాల్ – ఈ రెండూ నేను పాతికేళ్ల క్రితం హిందుస్తానీ సంగీతంలో మొట్టమొదటి సారిగా విన్న సంగీత ఖండికలు. ఇట్లా చెప్తూ పోతుంటే తీగలాగా ఎటెటో పోతూనే వుంటుంది. కనుక యిక్కడే ఆపేద్దాం.

-ఎలనాగ

మాండొలిన్ ఇప్పుడు వొంటరి మూగ పిల్ల!

         srinivas-01

మాండొలిన్ తీగల మాయాజాలానికి తెర పడింది. కణకణంలో కర్పూర పరిమళాల తుఫానుల్ని రేపే కమనీయ వాద్యమొకటి పైలోకాలకు పయనమైంది. ఏ తంత్రులనుండి వెలువడే రాగాలను వింటే వసంత సౌఖ్యాలు మన చెవులనూ మనసునూ కమ్ముకుంటాయో, ఏ చేతివేళ్లు తీగలమీద విద్యుల్లతల్లా నర్తిస్తుంటే స్వరఝంఝలు ఉవ్వెత్తున ఎగసి నాట్యమాడుతాయో, ఏ నాదవైభవం నిండిన నదీతరంగాల మీద తెప్పలా తేలిపోతుంటే జీవనసార్థక్య భావన హృదయపు లోతుల్లోకి ఇంకిపోతుందో, ఆ తీగల చేతుల తరంగాల మెస్మరిజం మనకిక లేదు.

పాలకొల్లులో ప్రభవించిన పసిడిరాగాల పాలవెల్లీ. నీ మరణవార్తకన్న పిడుగుపాటు ఎంత మృదువైనది! బ్రతుకుబాటలో మధ్యలోనే కూలిన సంగీత శిఖరమా. నీ మాండొలిన్ స్వరాల విందుకు దూరమైన అసంఖ్యాక రసికుల దురదృష్టాన్ని ఏమని వర్ణించడం. నీ పాదాలకు ప్రణమిల్లితే తప్ప నివాళి అన్న పదానికి నిజంగా అర్థం వుందా. సరస్వతీ పుత్రుడా, శయనించు హాయిగా స్వర్గసీమలోని శాంతిపవనాల నడుమ.

*         *         *

మాండొలిన్ శ్రీనివాస్ ప్రతిభకు నోరెళ్లబెట్టని సంగీత రసికులుండరంటే అది అతిశయోక్తి కాదు. అసలు మాండొలిన్ అనేది ఒక పాశ్చాత్యసంగీత వాద్యం. దానిమీద పాశ్చాత్య సంగీతాన్ని పలికించడమంటే ఏమో అనుకోవచ్చు. కాని శుద్ధ కర్ణాటక శాస్త్రీయ సంగీతాన్ని నిసర్గసౌందర్యంతో – అదీ అత్యంత పిన్న వయసులో – ధారాళంగా జాలువారించటం ఊహకందని ప్రతిభాపాటవాలను సూచించే విషయం. పూర్వం ఈమని శంకర శాస్త్రి గారు కమ్ సెప్టెంబర్ సినిమాలోని ఇంగ్లిష్ పాటలను వీణ మీద పలికించటం గురించి సంగీత రసికులు ఉత్సాహంగా మాట్లాడుకునేవారు.

మాండొలిన్ శ్రీనివాస్ సంగీతాన్ని ఎన్ని రాత్రులు, ఎన్ని పగళ్లు మళ్లీమళ్లీ వింటూ నాదసాగరంలో ఓలలాడానో లెక్క లేదు. నళిన కాంతి రాగంలో ఆయన వాయించిన ‘మనవి యాలకించ’ అద్భుత కౌశలానికి నిదర్శనం. కలియుగ వరదన (బృందావన సారంగ రాగం) అనే మరో కృతి అత్యంత మనోహరమైనది. రేవతి రాగంలో ఒక జావళిని కూడా ఆయన గొప్పగా వాయించాడు (ఈ రాగానికి హిందుస్తానీ శైలిలో బైరాగీ భైరవ్ అని పేరు). మార్గళి సంగీతోత్సవంలోనో లేక త్యాగరాజ ఆరాధనోత్సవంలోనో ఒకసారి ఒకే వేదిక మీద శ్రీనివాస్, అతని అన్న అయిన రాజేశ్ ఇద్దరూ కలిసి యుగళవాద్య కచేరీ ఒకటి చేసారు. కచేరీ మధ్యలో తన తమ్ముడు శ్రీనివాస్ పలికించిన అద్భుత తంత్రీనాదానికి ముగ్ధుడైన రాజేశ్ వెంటనే అతనికి సల్యూట్ చేయడం రెండుమూడేళ్ల క్రితం యూ ట్యూబ్ లోని విడియో క్లిప్ లో వీక్షించాను. ఆ విడియో మాత్రమే కాక మరికొన్ని మంచి విడియోలు శ్రీనివాస్ వి ఇప్పుడు యూ ట్యూబ్ లో లేవు. కారణం తెలియదు. శ్రీనివాస్ వాయించిన మంచి నంబర్స్ ను వరుసగా పేర్కొంటే ఒక పెద్ద జాబితా తయారవుతుంది. స్వరరాగ సుధా (శంకరాభరణం), సిద్ధి వినాయకం (మోహన కల్యాణి), మామవ సదా జనని (?కానడ), సరసిజాక్ష (కాంభోజి), నిరవతి సుఖద (?కదన కుతూహలం), ఇంతకన్నానందమేమి (బిలహరి), రఘువంశ సుధాంబుధి (కదన కుతూహలం), దరిని తెలుసుకొంటి (శుద్ధ సావేరి) నారాయణతే నమో నమో (బేహాగ్), నగుమోము (అభేరి), బంటు రీతి (హంసనాదం), గజవదన – ఇలా ఎన్నెన్నో.

అంతటి అనన్య ప్రతిభను సొంతం చేసుకోవటం మానవమాత్రుల వల్ల అయ్యే పని కాదనిపిస్తుంది. ఆయన మరో రెండుమూడు దశాబ్దాల పాటు జీవించి, అతని బ్రతుకు సాఫీగా సాగివుంటే భారతరత్న పురస్కారాన్ని కూడా దక్కించుకునేవాడేమో.

                                                                  –  ఎలనాగ

elanaga

 

 

 

మార్మికతా మరకలు

                                   Tripura

త్రిపుర కథాసర్పాలు నన్ను చుట్టేశాక

దిగులుచీకటి నిండిన గదిలో

పొగిలిపోవటమే పనైంది నాకు

లోపలి తలుపులు ఒకటి తర్వాత వొకటి

తెరుచుకుంటూ మూసుకుంటూ తెరుచుకుంటూ

బయటి కోలాహలం బాధానలమైతే

లోపలి ఏకాంతపు చీకటి

తాపకారకమైన నిప్పుకణిక

మనసును గాజుపలక చేసి

మరకల్తో అలంకరించుకున్నాక

దుఃఖజలంతో కడిగేసుకోవటం

చక్కని హాబీ

వెలుతురు లేని కలతబోనులో

సుఖరాహిత్య శీర్షాసనమే

నిను వరించిన హారం

ఎటూ అవగతం కాని భావం

ఎప్పట్నుంచో గుండెను కెలుకుతున్న బాకు

ఏమీ చెప్పలేనితనపు శూన్యత్వం

అంతరంగపు లోతుల్లో

కోట్ల నక్షత్రాల ద్రవ్యరాశి

అన్ని పొరల్నీ రాల్చుకున్న అస్తిత్వాన్ని

నిర్భీకతా వలయాల్లోకి విసిరేసి

నిప్పుల నదిలో స్నానించే ఆత్మకు

సాటి వచ్చే సాఫల్యత యేదీ

‘భగవంతం కోసం’ అల్లిన

అసంబద్ధ వృత్తాంతపు అల్లికలో చిక్కి

వెల్లకిలా పడుకోవటం ఊరట

‘కనిపించని ద్వారం’ కోసం

ఫలించని తడుములాట యిచ్చిన

ఉక్కిరిబిక్కిరితనపు కొండబరువు కింద

ఆఖరి నివృత్తితో అన్ని బాధలకూ సమాప్తి

‘సుబ్బారాయుడి’ ఫాంటసీ ప్రవాహంలో

ఆత్మన్యూనతా గాయానికి అందమైన కట్టు

‘కేసరి వలె’ వీకెండ్ విన్యాసాల్లో

కీడు అంటని చిన్నారి విజయరహస్యం

‘హోటల్లో’ కొలాజ్

మనోహరమైన మాంటాజ్

‘జర్కన్’ లో జవాబు దొర్కెన్

కథాసర్పాలు చుట్ట విప్పుకుని

కనుమరుగై పోయినా

మనోచేతన మీది మార్మికతా మరకలు

పరిమళిస్తూనే వుంటాయి

పది కాలాల పాటు

(సెప్టెంబర్ 2 త్రిపుర జన్మదినం)

-ఎలనాగ

elanaga

దారిలో కాఫీ

                   అలెక్స్ లా గ్యూమా పరిచయం

    అలెక్స్ లా గ్యూమా (1925 – 1985)సౌతాఫ్రికా దేశపు నవలాకారుడే కాక, South African Coloured People’s Organisation (SACPO)కు నాయకుడు. ప్రభుత్వం పట్ల ద్రోహం కేసులో నిందితుడైన యితడు చేసిన రచనలు వర్ణ / జాతి వివక్ష (Aparthied) కు వ్యతిరేకంగా జరిగిన ఉద్యమాన్ని బాగా ప్రభావితం చేశాయి. స్పష్టమైన శైలి, ప్రత్యేకమైన సంభాషణలు, పీడిత వర్గాల పట్ల నిజమైన సానుభూతిపూర్వక దృక్పథం ఇతణ్ని సౌతాఫ్రికా దేశంలోని ఇరవయ్యవ శతాబ్దపు ప్రముఖ రచయితల్లో ఒకనిగా నిలబెట్టాయి. 1957 లో మొట్టమొదటిసారిగా Nocturn అనే కథను రాశాడు. 1966 లో స్వంత దేశాన్ని వదిలి శేషజీవితాన్ని ప్రవాసంలో గడిపాడు.

ఇతని రచనలు:

  1. A Walk in the Night and Other Stories (1962)
  2. And a Threefold Cord (1964)
  3. The Stone-Country (1967)
  4. In the Fog of the Season’s End (1972)
  5. A Soviet Journey (1978)
  6. Time of the Butcherbird (1979)

      1969లో ఈయనకు Lotus Prize for Literature వచ్చింది.

 

                                               అనువాదం: ఎలనాగ

 

         వాళ్లు మొక్కజొన్న తోటల్ని దాటి, చదునైన ప్రదేశాలూ ఏటవాలు భూములూ వున్న సగం ఎడారి లాంటి ప్రాంతాన్ని చీలుస్తూ పోయే రోడ్డుమీదుగా కార్లో ప్రయాణం చేస్తున్నారు. దక్షిణం వైపు పరచుకుని వున్న ఆ భూమి,ముళ్లపొదలు నిండిన చిన్నపాటి అడవి లాగా, ఊడ్వని అతిపెద్ద తివాచీలా ఉంది. కుడివైపున చాలా దూరంలో గాలిమరల లోహపు రెక్కలు ఉదయపు గాలుల తాకిడికి బడలికతో పిసినారి భూమిలోంచి నీళ్లను తోడే డ్యూటీని చేయటంకోసం అయిష్టంగా మేల్కొన్నాయా అనిపించే విధంగా తిరుగుతున్నాయి. తారురోడ్డు మీద గర్జిస్తూ కారు వేగంగా సాగిపోతోంది.

“నాకు యింకో సాండ్విచ్ కావాలి ప్లీజ్” అన్నది జైదా. వెనుకసీట్లో సూట్ కేసుల మధ్య, బ్యాగుల మధ్య ఒదిగి కూచున్నది ఆమె. ఆరేళ్ల వయసున్న ఆ అమ్మాయి కారులో ఆ దూరప్రయాణం చేస్తుంటే అలసిపోయింది. బయటి దృశ్యాల పట్ల ఆమెకు మొదట వున్న ఆసక్తి మాయమైంది.వెనక్కి పరుగెత్తుతున్న ఎండిపోయిన వాగులనూ గిడచబారిన చెట్లనూ చూడకుండా, తలగడలవంటి బ్యాగుల మధ్య అలసటతో ముందుకు వంగి కూర్చుంది ఆ అమ్మాయి.

స్టీరింగు వెనకాల వున్న స్త్రీ తన దృష్టిని రోడ్డు మీంచి మరల్చకుండా “టిన్నులో కొంచెం సాండ్విచ్ వుంది. నీ అంతట నువ్వే తీసుకోగలవు కదా” అని,“నువ్వు కూడా ఇంకొంచెం తింటావా, రే” అని అడిగింది.

“నాకు ఆకలిగా లేదు” అన్నాడు ముందర పక్కసీట్లో కూచున్న అబ్బాయి. అతడు వెనక్కి పరుగెడుతున్న ఇనుపతీగ కంచెను తెరిచివున్న కిటికీలోంచి చూస్తున్నాడు.

సాండ్విచ్ నములుతూ “కేప్ టౌన్ పట్టణం ఇంకా యెంత దూరంలో వుంది అమ్మా?” అని అడిగింది జైదా.

“రేపు మధ్యాహ్నం మనమక్కడ చేరుతాము” అన్నది ఆ స్త్రీ.

“నాన్న మనకోసం యింట్లో వేచివుంటాడా?”

“ఔను”

“అదుగో, కొన్ని మేకలు కనపడుతున్నాయక్కడ” అన్నాడు రే. గోధుమరంగున్న ఏటవాలు మైదానంలో అక్కడక్కడా చదరాల ఆకారాల్లోవున్న సాదా ఫామ్ హౌజ్ లు కనిపించాయి.

రాత్రంతా కారు నడపటంవల్ల ఆ యిద్దరు పిల్లల తల్లి బాగా అలసోయింది. కనురెప్పల కింద ఇసుకరేణువులున్నాయా అన్నట్టు ఆమె కళ్లు గరగరమంటున్నాయి. గతరాత్రి రోడ్డు పక్కన కొంచెంసేపు ఆగారు వాళ్లు. ఒక చిన్న ఊరవతల ఖాళీ ప్రదేశంలో కారును నిలుపుకున్నారు. రాత్రంతా ఆగుదామంటే అందుకు సరిపడే ఊరే కనిపించలేదు. ఒకటిరెండు వూళ్లలో హోటళ్లు కనిపించాయి కాని, అవి కేవలం తెల్లవాళ్ల కోసమే. నిజానికి ఆ వూళ్లలో తెల్లవాళ్లే నివసిస్తున్నారు. పనిమనుషులు తప్ప మిగిలిన నల్లవాళ్లందరూ శిథిలమౌతున్న ఇండ్లలో, ఊరికి దూరంగా బతుకుతున్నారు. పైగా ఆ ప్రాంతంలో ఆమెకు తెలిసినవాళ్లెవరూ లేరు.

తెల్లవారగానే ఆందోళన, నైరాశ్యం, చిరాకు కలిగినాయి ఆమెకు.పిల్లలున్నారు కనుక వాటిని ఆపుకుంది ఆమె. మధ్యరాత్రి ఆ ఖాళీ ప్రదేశంలో కొంతసేపు ఆగింతర్వాత, ఆమె మళ్లీ కారు నడపటం ప్రారంభించింది. ఇంకా రాత్రిగానే వుండటం వల్ల పిల్లలు కార్లోనే నిద్రపోయారు.

ఆమెకు తలనొప్పి కూడా మొదలైంది.“నాకొక మీట్ బాల్ కావాలి మమ్మీ” అని జైదా అడగ్గానే “అబ్బా యేం విసిగిస్తావే పిల్లా. అక్కడే వుంది తీసుకుని తిన్లేవా?” అన్నదామె చిరాకుగా, అసహనంగా.

బయటి దృశ్యం సినిమా రీలు లాగా వెనక్కి పరుగెత్తింది. ఆ దృశ్యం వివిధ రంగుల్లో వున్న పల్చని పొదలతో, బండరాళ్లతో అలంకృతమై వుంది. తూర్పువైపున చాలా పెద్ద సైజులో వున్న కొండరాళ్ల వరుస ఇసుకనేల మీద అకస్మాత్తుగా పైకి లేచింది. ఊదా, నీలం రంగుల వరుసల్లో వున్న కేకు మీద చాక్లెట్ రంగున్న పైపొర లాగా కనిపిస్తున్నాయి ఆ రాళ్లు. కారు కంకరరాళ్ల పట్టీ మీంచి దూసుకుపోయింది. మంటల్లోంచి పైకెగసే రంగుపొగలా కారు వెనకాల ఎర్రని దుమ్ము లేచింది. రిబ్బనులాంటి పొడవైన తోక వున్న పక్షి వొకటి రోడ్డు అంచు వెనకాల కారంత వేగంతో పరుగెత్తుతూ మాయమైంది.

“ఆ వింతైన పక్షిని చూడు మమ్మీ” అని సంతోషంతో అరిచి, మూసివున్న గాజు తలుపుకు ముఖం ఆనించాడు రే.

ఆమె పట్టించుకోకుండా స్టీరింగు వెనకాల కొంచెం రిలాక్స్ అవటానికి ప్రయత్నించింది. ఆమె అనాలోచితంగా వున్నా, డాష్ బోర్డు కిందున్న పెడళ్ల మీద ఆమె పాదాలు నైపుణ్యంతో కదులుతున్నాయి. రైల్లో వచ్చివుంటే బాగుండేదనుకున్నది ఆమె. కాని తన భర్త ఐన బిల్లీ తాను చాలా మందిని కలవాల్సి వుందనీ,అందువల్ల తనకు కారు అవసరం అనీ ఉత్తరం రాశాడు. కేప్ టౌన్లో తమ వ్యాపారం బాగా ఉండి వుంటుందని ఆశించిందామె. ఆమెకు తలనొప్పి వస్తోంది. ఆమె అనాలోచితంగా కారు నడుపుతోంది. సాధ్యమైనంత త్వరగా ప్రయాణాన్ని ముగించాలని నిశ్చయించుకుంది ఆమె.

“నాకు కాఫీ కావాలి” అన్నాడు రే. డాష్ బోర్డు కింద వున్న ఫ్లాస్కు కోసం చేయి చాచాడు అతడు. రే తన సంగతి తానే చూసుకుంటాడు. చిన్నచిన్న పనుల్ని అతనికోసం ఇతరులు చేయాల్సిన అవసరం లేదు.

“నాక్కూడా యివ్వు కొంచెం కాఫీ” వెనకాల బ్యాగుల మధ్య కూచునివున్న జైదా అన్నది.

“అంత దురాశ పనికిరాదు. ఎప్పుడూ తినడం తినడం తినడమే నీకు” అన్నాడు రే.

“నాది దురాశ కాదు. నాక్కొంచెం కాఫీ కావాలి అంతే”

“పొద్దున్నే తాగావు కదా కాఫీ”

“ఇంకొంచెం కావాలి నాకు”

“దురాశ”

“పిల్లలూ అల్లరి ఆపండి”అన్నది తల్లి నీరసంగా.

“వాడే మొదలుపెట్టాడు” అన్నది జైదా.

“ఇంక చాలు, నోర్మూసుకో” అన్నది తల్లి.

రే ఫ్లాస్కు మూతను తెరిచాడు. లోపలికి చూసి,“అమ్మా ఇందులో కాఫీ లేదు” అన్నాడు.

తల్లి “అయ్యో, మన ఖర్మ” అన్నది.

“నాకు దాహంగా వుంది. నాక్కొంచెం కాఫీ కావాలి” అని అరిచినట్టుగా అన్నది జైదా.

తల్లి నీరసంగా “ఓ… సరే, కానీ కొంచెం ఆగాలి నువ్వు. ముందుకు పోయింతర్వాత రోడ్డు పక్కన కాఫీ దొరుకుతుంది మనకు. అంతవరకూ ఆగాలి. సరేనా” అన్నది.

నీలి ఆకాశం మీద ఎర్రని రాగిపూతలా ఉన్నాడు సూర్యుడు.ఆ పల్లెప్రాంతం కాలిన పెద్ద టోస్టు బ్రెడ్ లా పొగమంచులో కదులుతూ, పసుపు కలిసిన గోధుమరంగులో వుంది. ఎండిన కాయలోపల గింజ కదిలినట్టు తలలోపల మెదడు కదుల్తున్నట్టనిపిస్తుంటే, ఆమె అలసటగా కారు నడుపుతోంది. ఆమె పెట్టుకున్న కళ్లద్దాల వెనక కళ్లు ఎర్రబడి, నల్లని విశాలమైన, అందమైన రెడిండియన్ ముఖం వుంది. తన శరీరం మొత్తం వీణమీద బిగుసుకున్న తీగల్లా బిగువుగా ఉన్నట్టూ, చేయి తాకితే వాటిలోంచి ఒక తీగ తెగిపోతుందా అన్నట్టూ అనింపించింది ఆమెకు.

మైళ్లు సర్రుమంటూ కూనిరాగం తీస్తూ, మధ్యమధ్య గర్ర్ మంటూ వెనక్కి పోతున్నాయి. మట్టిరంగులో వున్న గుట్టలూ, రెండువైపులా రేగడి మట్టితో సెలయేర్లూ, రాతి అంచులతో వున్న చిన్నచిన్న కొండలూ కనపడ్డాయి. ఒక చిన్న కొండ అంచున పశువులకాపరి గుడిసె, వొక ఒంటరిజీవిలా కనిపించింది. అప్పుడప్పుడు ఎదురుగా వస్తున్న కార్లు దూసుకుపోతుంటే, జిప్ జిప్ మని వాటి శబ్దం వినపడుతోంది. గాలి మరుగుతోందా అన్నట్టు తీక్ష్ణమైనఎండపొడ కదులుతోంది.

“నాక్కొంచెం కాఫీ కావాలి.మనకు కాఫీయే లేదు” అన్నది జైదా చిరచిరలాడుతూ.

ఆమె తల్లి “కొంత దూరం పోయాక కొందాం. ఇక నీ యేడుపు ఆపు. ఇంకో సాండ్విచ్ తిను” అన్నది

“నాకు సాండ్విచ్ వద్దు. కాఫీయే కావాలి”

పగిలిన డబ్బాల్లాగా శిథిలావస్థలో చెల్లాచెదరుగా వున్న కొన్ని గుడిసెలు రోడ్డు పక్కన గోతిలో కనిపించాయి. మట్టికొట్టుకుపోయి నగ్నంగా వున్న పిల్లలగుంపు వొకటి మేకలదొడ్లోంచి పోలోమంటూ బయటికి వచ్చి, రోడ్డుపక్కలకు చేరి, కారును చూస్తూ కేరింతలతో చేతులు వూపింది. రే కూడా చేతులు వూపుతూ నవ్వాడు. క్షణంలోనే వాళ్లు కనుమరుగయ్యారు. నీళ్లను పైకి లాగే ఒక గాలిమర కూడా కనిపించి వెంటనే మాయమైంది. ముగ్గురు నల్లవాళ్లు రోడ్డుపక్కన ఒకే వరుసలో నడుస్తున్నారు.వాళ్లు చిరిగిపోయి దుమ్ముపట్టిన కంబళ్లు కప్పుకుని, వాతావరణాన్ని లెక్కచేయకుండా అగోచరమైనభవిష్యత్తు గురించి ఆలోచిస్తూ నడుస్తున్నారు.తలలమీది నలిగిపోయిన టోపీలే వాళ్లకు నీడనిస్తున్నాయి. వాళ్లు కారు వైపు చూడలేదు. చేతులు ఊపలేదు. తదేక దృష్టితో ముందుకు చూస్తూ నడుస్తున్నారు.

ఇనుప వంతెన మీదికి రాగానే కారువేగం తగ్గింది. రాళ్లుతేలిన వాగుమీంచి కారు పోతుంటే గడగడమనే శబ్దం వచ్చింది. మట్టికొట్టుకుపోయిన నల్లని బొచ్చున్న గొర్రెలు కొన్ని పెద్ద రాళ్ల మధ్య తుమ్ముతుంటే, వాటి కాపరి దిష్టిబొమ్మలా నిశ్చలంగా వాటినే చూస్తున్నాడు.

కొంచెం దూరం పోయాక వాళ్లు యూరోపియన్ల కాలనీని దాటారు. తర్వాత నల్లవాళ్ల యిళ్లు వచ్చాయి. ఆ మట్టిగోడల యిళ్లకు చెక్కపలకల చూర్లున్నాయి. ఏటవాలుగా వున్న గోధుమరంగు మైదానంలో ఆ యిళ్లు రంగు వెలిసిన పాచికల్లా వున్నాయి. చిన్నచిన్న మనుషులతో పాటు చీమల్లాంటి కుక్కలు కదుల్తూ కనిపించాయి వాళ్లకు. మరో ఏటవాలు స్థలంలో వెల్లవేసిన పెద్ద రాయి మీద ఒక ఊరిపేరు రాసివుంది.

రైలుమార్గం పక్కన వున్న దొడ్లలో గొర్రెలు ఒకదానిమీద ఒకటి పడుతున్నాయి. వాటిని దాటుకుని, కారు రైల్వే క్రాసింగు మీదుగా మళ్లీ రహదారి మీదికి చేరింది. ఒక యూరోపియన్ సైకిలు మీద పోతున్నాడు. వేగం తగ్గిన కారుతమాషాగా వున్న ఒక రైల్వే హోటలు ముందుభాగాన్నీ, దుకాణాల వరుసనూ దాటుకుంటూ పోయింది. తర్వాత ఒక చోట డచ్ కొలోనియల్ హోటల్ లాగా కంచెగల ప్రాంగణంలో ఎండ సోకి ఎర్రబడిన ముఖాలతో కొందరు యూరోపియన్లు టేబుళ్ల ముందు కూర్చుని తాగుతున్నారు. కంకరా, దుమ్మూ నిండిన మరో వీధిలో ధూళిపేరుకుపోయిన కార్లూ,దెబ్బతిన్న పికప్ ట్రక్కులూ, వ్యాన్లూ నిలబడి వున్నాయి. ఒక యూరోపియన్ వృద్ధుడు దుకాణం ముందు ఊడుస్తున్నాడు. పుల్లల చీపురుతో అతడు ఊడుస్తుంటే బుస్ బుస్ మంటూ గ్యాసు బయటికి వస్తున్నట్టు శబ్దం వస్తోంది.

గులాబీవర్ణం ముఖంతో, బంగారురంగు వెంట్రుకల్తో, ఖాకీ చొక్కాలు, లాగులు తొడుక్కున్న ఇద్దరు యూరోపియన్ యువకులు కారు వైపు చూశారు. ఫ్యాక్టరీనుండి అప్పుడే బయటికి వచ్చినట్టు తళతళ మెరుస్తున్న ఆ కారునూ, దాంట్లో స్టీరింగు వెనకాల ఉన్న నల్ల స్త్రీనీ చూడగానే అకస్మాత్తుగా వాళ్ల కళ్లలో ప్రతికూల భావం చోటు చేసుకుంది. వెనకాల ఒక చిన్న ధూళిమేఘం లేచింది.

“ఈ వూరి పేరేమిటి మమ్మీ?” అని అడిగాడు రే.

“నాకు తెలియదు. కర్రూ ప్రాంతంలోని ఏదో వొక వూరు” అన్నదామె. కారు వేగాన్ని తగ్గించగలిగినందుకు సంతోషపడింది.

కారు కిటికీ గుండా బయటకు చూస్తూ “ఆ మనిషేం చేస్తున్నాడు?” అని అడిగింది జైదా.

“ఎక్కడ? ఏ మనిషి?” బయటికి చూస్తూ అడిగాడు రే.

“అతడు వెనక్కి మాయమయ్యాడు. నేనన్న వెంటనే చూళ్లేదు నువ్వు” అన్నది ఆపిల్ల. తర్వాత,“మనకు కాఫీ దొరుకుతుందా యిక్కడ?” అని అడిగింది.

“దొరకొచ్చు. మీరిద్దరూ అల్లరి చెయ్యకుండా బుద్ధిగా వుంటే కాఫీ దొరుకుతుంది. కూల్ డ్రింక్ తాగుతావా?”

“అది తాగితే తర్వాత వెంటనే దాహమేస్తుంది” అన్నాడు రే.

“సరే, ఎక్కువగా మాట్లాడకుండా ఓపికతో వుండండి” అన్నది తల్లి.

కొంచెం ముందర ఖాళీ ప్రదేశంలో ఒక రెస్టారెంటు కనిపించింది. దాని ముందరి నీడలో, కిటికీల దగ్గర పేవ్ మెంటుకు ఎదురుగా, స్టీలు కుర్చీలూ టేబుళ్లూ వేసి వున్నాయి. దాని ముఖభాగం కోకాకోలా తాలూకు బొమ్మలతో అలంకరించబడి వుంది. తినుబండారాల ధరలను సూచించే ఒక పట్టిక వుంది. చారలున్న డేరా ఒకటి టేబుళ్ల మీద నీడను పరుస్తోంది. ఖాళీ ప్రదేశానికి ఎదురుగా వున్న గోడలో ఒక చదరపు అడుగంత కిటికీ వుంది. అది నల్లవాళ్ల కోసం ఏర్పాటు చేసిన కౌంటర్. మురికిగా వున్న నల్లవాళ్లు కొందరు మట్టిలో నిలబడి, ఒకరి తలలు మరొకరికి తగుల్తుంటే, ఆర్డరిచ్చినవాటి కోసం ఓపికతో వేచి వున్నారు ఆ కిటికీ దగ్గర.

ఆమె కారును రెస్టారెంటు ముందుకు తీసుకుపోయి ఆపింది. లోపల ఒక రేడియో మోగుతోంది. కిటికీలకు వేలాడుతున్న వెనేషియన్ బ్లైండ్స్ దుమ్ము లేకుండా శుభ్రంగా వున్నాయి.

“ఫ్లాస్కు ఇటివ్వు” అని పిల్లవాని దగ్గర నుండి దాన్ని తీసుకుంది ఆమె. కారుతలుపును తెరిచి,“మీరు కదలకుండా కూర్చోండి. నేనిప్పుడే వస్తాను” అన్నది.

కారు తలుపును తెరిచి, ఒక్క క్షణం పేవ్ మెంటు మీద నిలబడింది. దాంతో కండరాలు వదులై చెప్పలేని హాయిని అనుభవించింది.నిటారుగా నిలబడి, దాదాపు ఇంద్రియభోగం లాంటి సుఖాన్ని పొందింది. కాని తలనొప్పి ఇంకా బాగా వుండటంతో క్షణికమైన ఆ సుఖం చెడిపోయిన అనుభూతిని పొందింది. ఆమె మెదడు మళ్లీ అలసటకు లోనై, శరీరం మళ్లీ బిగుసుకుపోయిన స్ప్రింగులా మారింది. నలగటం వల్ల కోటుమీద ఏర్పడ్డ గీతల్ని ఆమె సాఫుచేసింది. కానీ లోపలి జాకెట్ కు వున్న పైగుండీలను పెట్టుకోకుండా అలానే వుంచింది. తర్వాత ఫ్లాస్కును పట్టుకుని పేవ్ మెంటు మీదుగా లోపలికి ప్రవేశించి, ప్లాస్టిక్, స్టీలు కుర్చీల మధ్యలోంచి రెస్టారెంట్ లోపలికి చేరుకుంది.

లోపల చల్లగా వుంది. గ్లాసుకేసుల్లో సీసాలు, టిన్నులు, ప్యాకెట్లు చక్కగా అమర్చబడి, మ్యూజియంలా అనిపించింది. రెస్టారెంటు వెనకాల నుండి బంగాళాదుంపలు వేపుతున్న వాసన, చప్పుడు వస్తున్నాయి. ఒక గాజు అరలో పెట్టిన ఎలెక్ట్రిక్ ఫ్యాను తిరుగుతోంది. గోడకు ఆనుకుని టీతో, కాఫీతో నిండివున్న రెండు పాత్రలు మెరుస్తున్నాయి.

అక్కడ వున్న ఒకేఒక్క మరో మనిషి చిన్న యూరోపియన్ పిల్లవాడు. అతని ముఖం ఆపిలుపండు లాగా, వెంట్రుకలు గోధుమరంగులో వున్నాయి. అతని ముక్కు కారుతోంది. అతడు వెలిసిపోయిన డిజైనున్న చొక్కా, ఖాకీ లాగూ తొడుక్కున్నాడు. మట్టికొట్టుకుపోయిన అతని నగ్న పాదాలు లేత పసుపు వర్ణంలో, పగిలిన ఆనెకాయలతో నిండి వున్నాయి. అతని గులాబీరంగు నోరు ఒక లాలీపాప్ ను చప్పరిస్తోంది.వైరుబుట్టలో పెట్టివున్న పాత పత్రికల్ని చూస్తున్నాడు ఆ అబ్బాయి.

గ్లాసు కౌంటరు వెనకాల ఆకుపచ్చని జుబ్బా తొడుక్కున్న ఒకావిడ, పక్కగోడ లోని చతురస్రాకారపు కిటికీ గుండా అడుగుతున్న నల్లని ముఖాల్ని పట్టించుకోకుండా రెస్టారెంటు లోపల వున్నవాళ్లకు సమాధానమిస్తోంది. ఆమె బుజాలు గుండ్రంగా, ముఖం ఎర్రగా వున్నాయి. ముఖంలోని అవయవాలు విడిపోయి దూరందూరంగా ఉన్నట్టున్నాయి. చెక్కిళ్లు గుండ్లలాగాఉండి,ముక్కు తాలూకు ఎముక రెండు బూడిదరంగు చెంపల్ని వేరు చేస్తోంది. ఆమె నోరు ఒక ద్వేషపూరితమైన బల్లినోరు లాగా తెరుచుకుని వుంది. నోట్లో గులాబీరంగు చిగుళ్ల నుండి బయటకు వచ్చిన పలువరుస రంపపు అంచులా తోచింది.

అమె తలెత్తి పైకి చూసి ఏదో అనబోయింది. ఎదురుగా వున్న నల్లజాతి స్త్రీని చూడగానే ఒక్క క్షణం సేపు ఆమె కనుగుడ్లు బయటకు పొడుచుకు వచ్చాయి. బక్కపలుచని యూరోపియన్ పిల్లవాడు పురుగులాగా కదిలాడు.

“ఈ ఫ్లాస్కునిండా కాఫీ పోసిస్తారా ప్లీజ్” అన్నది ఆ నల్ల యువతి.

ఆ యూరోపియన్ స్త్రీ నోరు తెరుచుకుని, ఒక రాయికి లోహపు వస్తువు గీరుకుంటున్నట్టుగా గరుకైన, కటువైన శబ్దం చేస్తూ,“కాఫీయా? లార్డ్, జీసస్, దేవుడా.ఒక పాపిష్ఠి కూలీ అమ్మాయి ఇక్కడికెలా వచ్చింది?” అన్నది. ఖరీదైన షోకైన కళ్లద్దాలు పెట్టుకున్న ఆ అందమైన ముఖాన్ని చూసి తర్వాత,“కూలీలు, కాఫిర్లు, మోటు మనుషులు బయట వుండాలని తెలియదా? ఇంకా ఇంగ్లీషు కూడా మాట్లాడుతున్నావా నువ్వు?” అని అరిచింది. నల్ల స్త్రీ ఆమె వైపు చూసి ఉక్రోశానికి వచ్చింది. ఆమెకు మనసులోపల యెక్కడో మండినట్టవడంతో అకస్మాత్తుగా స్ప్రింగులాగా ఎగిరి కోపంతో కేకలు వేస్తూ ఫ్లాస్కును ఆ యూరోపియన్ స్త్రీ ముఖం మీదికి విసిరింది.

“తెల్ల ముండా, నువ్వే కూలీవి” అని అరిచింది.

ఆ యూరోపియన్ స్త్రీ ఫ్లాస్కును చేత్తో వేరే దిక్కుకు కొట్టిపారేసే లోపలే,అది ఆమె కనుబొమ్మకు తాకి పడిపోయింది. ఫ్లాస్కులోపలి గాజుసీసా పగిలిన శబ్దం వినిపించింది. ఆ తెల్ల స్త్రీ అరుస్తూ,రక్తం కారుతున్న నుదుటికి చేయి పెట్టుకుని, వెనక్కి తూలింది. ఆ చిన్న పిల్లవాడు లాలీపాప్ ను కింద పడేసి, బయటికి పరుగెత్తాడు. పక్కగోడ లోని కిటికీ దగ్గరున్న మనుషులు నోరు తెరిచి, రెస్టారెంట్ లోపలి వైపు చూశారు. ఆ నల్ల స్త్రీ వెనుతిరిగి కోపంతో బయటకు నడిచింది.

ఎర్రబడి బిగుసుకుపోయిన ముఖంతో ఆమె కారు వైపు నడిచి, కోపంగా కారుతలుపును తెరిచింది. తలుపును మళ్లీ గట్టిగా మూసి కారును స్టార్టు చేస్తుంటే, కిటికీ దగ్గరున్న నల్లవాళ్ల గుంపు అక్కడికి వచ్చి ఆమె వైపు ఆశ్చర్యంగా చూసింది.

స్టీరింగును గట్టిగా పట్టుకుని ఆమె పిచ్చిఆవేశంతో కారును వేగంగా నడుపుతుంటే,చేతులు పచ్చరంగును పులుముకున్నాయి. తర్వాత తేరుకుని జాగ్రత్తగా కారు వేగాన్ని తగ్గిస్తూ కొంచెం రిలాక్సయింది. మళ్లీ అలసట, చిరాకు. ఊరిబయటికి చేరటానికి ఆమె త్వరపడక, కొంత సమయం తీసుకుంది. పిల్లలు నోళ్లు వెళ్లబెట్టారు. ఏదో జరగరానిది జరిగిందని అర్థమైంది వాళ్లకు.

“కాఫీ దొరికిందా మమ్మీ? ఫ్లాస్కేదీ? అని అడిగాడు రే.

“కాఫీ దొరకలేదు. అది దొరకకున్నా మనం సరిపెట్టుకోవాలి” అన్నది ఆమె.

“కాఫీ అడిగాన్నేను” ఫిర్యాదు చేస్తున్నట్టుగా అన్నది జైదా.

“నువ్వు బుద్ధిగా వుండాలి. అమ్మ అలసిపోయింది. ఏమీ వదరకు” అన్నదామె.

“ఫ్లాస్కు పోయిందా?” అడిగాడు రే.

“ఏమీ మాట్లాడకు. నిశ్శబ్దంగా వుండు” అన్నది తల్లి. పిల్లలిద్దరూ మౌనంగా వుండిపోయారు.

వాళ్లు ఊరి పొలిమేరల్ని దాటారు. సెంట్రీ గార్డుల్లా నిలుచున్న ఎర్రని పంపులున్న పెట్రోలు బంకును దాటారు. తల మీద పెద్ద ఎండుకట్టెల మోపును పెట్టుకుని నడుస్తున్న మనిషిని దాటారు. ఊరి చివర్న వున్న యిళ్లను దాటారు. ఆ యిళ్లు వెల్లవేయబడి తెల్లగా వున్నాయి. ముంగిళ్లలో కోడిపిల్లలు మట్టిని కెలుకుతున్నాయి. గొర్రెల బొచ్చు గుట్టలుగా పడివున్న కొట్టాలు అపరిశుభ్రంగా కనపడ్డాయి. ప్రహరీగోడ మీద కూర్చున్న ఒకతను ఆ కారు మీద దృష్టి నిలిపి పరీక్షగా చూశాడు.

రోడ్డు మళ్లీ పల్లెప్రాంతం లోకి ప్రవేశించింది.దారిలోని ఆకుపచ్చని చెట్లు మాయమయ్యాయి. ఏ భావమూ లేక బోసిపోయిన నేల మీద సూర్యకాంతి నర్తించింది. నల్లని తారు మీద టైర్లు మంద్రస్వరంలో సంగీతాన్ని వినిపిస్తున్నాయి. ముందర కొంత రద్దీ కనపడింది. కాని ఆమె నిర్లక్ష్యంగా రద్దీని దాటిపోయింది.

నిశ్శబ్దాన్ని భంగం చేస్తూ రే,“నాన్న మనను కార్లో డ్రైవ్ కు తీసుకుపోతాడా?” అని అడిగాడు.

“తప్పక తీసుకుపోతాడు. నాకు తెలుసు. ఇకె మామయ్య కారుకన్నా నాకు మన కారే ఎక్కవిష్టం ”అన్నది జైదా.

“నిజానికి నాన్న యెన్నోసార్లు మనను కార్లో తీసుకుపోయాడు”అని,“అదుగో అప్పుడు చూసిన గమ్మత్తైన పక్షి మరొకటి పోతోంది” అన్నాడు రే.

“అమ్మా, తర్వాతైనా మనకు కొంచెం కాఫీ దొరుకుతుందా?” అని అడిగింది జైదా.

“ఏమో, చూద్దాం”

ఎండిపోయి దుమ్ము నిండిన భూమి వెనక్కి పరుగెడుతోంది. ముందర పలుచగా వున్న వాహనాల వేగం తగ్గటంతో, ఆక్సెలరేటర్ మీంచి ఆమె తన పాదాన్ని మెల్లగా పైకి లేపింది.

“ఆ కొండను చూడు. అది మనిషి తల ఆకారంలో వుంది కదా” అన్నాడు రే.

“అది నిజమైన మనిషి ముఖమా?” అని అడిగింది జైదా బయటకు చూస్తూ.

“పిచ్చిదాన్లా మాట్లాడకు. నిజమైన ముఖమెలా అవుతుంది? కేవలం ముఖంలాగా వున్నదంతే”

కారు మెల్లగా పోతోంది. కిటికీలోంచి తలను బయటపెట్టి ఆమె ముందుకు చూసింది. ముందర రోడ్డు బ్లాకు అయివుంది.

African Kadhalu_title

అక్కడ ఒక చిన్న పోలీసు వ్యాను ఆగివుంది. దాని కిటికీలకూ, హెడ్ లైట్లకూ తీగలతో చేసిన కన్నాల ప్లేట్లు వున్నాయి. ఆ వ్యానుకు పక్కనే మరో వాహనాన్ని నిలిపారు. దాంతో ముందుకు పోవటానికి కేవలం ఒక కారు పట్టేంత స్థలం మాత్రమే మిగిలింది. ఖాకీ చొక్కా, ప్యాంటు, టోపీ తొడుక్కుని తొడలకు అడ్డంగా ఒక స్టెన్ గన్ తో ఒక పోలీసు ఆ వాహనానికి ఆనుకుని వున్నాడు.మరొక పోలీసు కారు స్టీరింగు దగ్గర కూచుని వున్నాడు. మూడవ పోలీసొకాయన ఆ వాహనం పక్కన నిల్చుని,డ్రైవర్లను పరీక్షిస్తూ ముందుకు పంపుతున్నాడు.

వాళ్ల ముందున్న కారు అక్కడికి పోగానే ఆగింది. పోలీసు ఆ డ్రైవరు ముఖాన్ని పరీక్షగా చూసి, ముందుకు పొమ్మన్నట్టుగా చేయి ఊపి వెనక్కి జరిగాడు. ఆ కారు రయ్యిమని దూసుకుపోయింది.

తర్వాత పోలీసు, వీళ్ల కారు దిక్కు తిరిగి ఆగమన్నట్టుగా సంజ్ఞ చేశాడు. ఆమెకు అకస్మాత్తుగా గుండె వేగంగా కొట్టుకుంది. ఆమె బ్రేకు వేసింది. ఖాకీ గుడ్డలు తొడుక్కున్న పోలీసు ఆమెవైపు అడుగులు వేశాడు.

అతని ముఖం యువకుని ముఖంలా ఉంది.తలమీద తోలుటోపీ పెట్టుకున్నాడు. అతడు చిరునవ్వు నవ్వాడు కాని, అతని కళ్లు గ్రనైటు రాయిలా కర్కశంగా వుండటంచేత, వాటిలో ఆ నవ్వు ప్రతిఫలించలేదు. అతని నడుము దగ్గర ఒక తోలుసంచీలో పిస్టల్ వుంది. వేరే పోలీసులవైపు తిరిగి,“ఇదే ఆ కారనుకుంటా” అన్నాడతడు.

స్టెన్ గన్ పట్టుకున్న పోలీసు నిటారుగా నిలబడ్డాడు. కానీ ముందుకు రాలేదు. కార్లో కూచున్న మరో పోలీసు ఆమెనే చూస్తున్నాడు.

రోడ్డు మీదున్న పోలీసు నవ్వుతూ,“మేం నీకోసమే చూస్తున్నాం. ఆ వూర్లోని పోలీసులు మాకు ఫోన్ చేస్తారని తెలియదా?” అన్నాడు.

కార్లో వున్న పిల్లలు నిశ్చలంగా కూచుని గుడ్లప్పగించి చూస్తున్నారు. ఆమె పోలీసుల్తో “ఏమిటిదంతా?” అన్నది.

“ఏమిటో అంతా తెలుసు నీకు” అన్నాడు పోలీసు. ఆమెను మళ్లీ పరీక్షగా చూసి,“గోధుమరంగు కోటు తొడుక్కుని… నల్లకళ్లద్దాలు పెట్టుకున్న నల్లమ్మాయి….. నిన్ను అరెస్టు చేస్తున్నాం” అన్నాడు.

“మీరు చేస్తున్నదేమిటి?” అని మళ్లీ అడిగిందామె. ఆమె గొంతులో ఆందోళన లేదు. కాని పిల్లల గురించి విచారం కలిగిందామెకు.

“నీకే తెలుస్తుంది. ఇక్కడ ఒక గుంపు గొడవ చేస్తోంది విను” అని ఎర్రబడ్డ కళ్లతో ఆమెను చూశాడతడు.“కారును పక్కకు తీసుకో. వెధవ వేషాలెయ్యకు. ముందర మా కారూ, దానివెనక వ్యానూ పోతుంటుంది. బాగా గమనించు” అన్నాడు మెల్లగా. కాని అతని గొంతు బెదిరిస్తున్నట్టుగా వుంది.

“మమ్మల్నెక్కడికి తీసుకుపోతున్నారు? నా పిల్లల్ని కేప్ టౌనుకు తీసుకుపోవాలి నేను” అన్నదామె.

“అదంతా నాకనవసరం. ఈ ప్రాంతంలో నువ్వు సమస్య తెచ్చావు కనుక, ఇక్కడే పర్యవసానాన్ని అనుభవించాలి నువ్వు” అని వెనక వున్న పోలీసుకారు లోని వాళ్లకు చేయి ఊపాడు. దాని డ్రైవరు స్టార్టు చేసి, కారును రోడ్డు మీదికి పోనిచ్చాడు.

“డ్రైవ్ చేస్తూ ఆ కారు వెనకాల పోవాలి నువ్వు. మనం వెనక్కి పోతున్నాం” అన్నాడు.

ఆమె ఏమీ మాట్లాడకుండా తన కారును స్టార్ట్ చేసి, పోలీసుకారు వెనకాల పోవటానికి సిద్ధమైంది.

“ఏ విధమైన పిచ్చి వేషాలు వెయ్యకు” అన్నాడు ఆ పోలీసు. మళ్లీ అతణ్ని చూసిందామె. ఆమె చూపులు కూడా యిప్పుడు ప్రశాంతంగా వున్నాయి. అతడు పోయి, పోలీసు వ్యానులో ఎక్కి కూచున్నాడు. ముందరి కారు వేగాన్నందుకోవటంతో ఆమె కూడా వేగంగా నడుపుతూ వెనకాల వెళ్లింది.

“మనం ఎక్కడికి పోతున్నాం అమ్మా?” అని అడిగింది జైదా.

“నువ్వు నోర్మూసుకుని బుద్ధిగా వుండు” అన్నది తల్లి కారు నడుపుతూ.

మట్టిరంగున్న పల్లెప్రాంతాన్ని దాటుకుంటూ వెళ్లింది కారు. అంతకుముందు తాము చూసిన దృశ్యాలు మళ్లీ కనపడ్డాయి వాళ్లకు. చిక్కని నల్లని ఆకాశం నాట్యం చేస్తూ ఊగింది.సూర్యుని పసుపుపచ్చ కాంతిలో పొదల్తో నిండిన ఇసుకప్రదేశం వాళ్ల ముందు పరుచుకుని వుంది.

“కొంచెం కాఫీ దొరికితే బాగుండేది” అన్నది జైదా.

 

***

 

 

 

మిస్టా కోరిఫర్

అడెలేడ్ కేస్లీ హేఫోర్డ్ పరిచయం

    hayford_adelaide

అడెలేడ్ కేస్లీ హేఫోర్డ్ 1868లో సియెరా లియోన్ లోని ఫ్రీటౌన్ లో జన్మించింది. ఈమె వొక న్యాయవాది,‘సాంస్కృతిక జాతీయత’ కోసం పని చేసిన కార్యకర్త మాత్రమే కాక విద్యావేత్త, కథా రచయిత, స్త్రీవాది కూడా. తన దేశం ఆంగ్లేయుల పాలనలో వున్నప్పుడు, పాఠశాల విద్యార్థినుల్లో సంస్కృతిపరమైన, జాతిపరమైన స్వాభిమానాన్ని పెంపొందించే లక్ష్యంతో1923 లో ఒక స్కూలును నెలకొల్పింది. 1925 లో వేల్స్ రాకుమారుని సన్మానసభకు ఆఫ్రికన్ సంప్రదాయ దుస్తుల్లో హాజరై సంచలనాన్ని సృష్టించింది. పదిహేడేళ్ల వయసులో జర్మనీకి పోయి, అక్కడ సంగీతాన్ని అభ్యసించింది. కొన్నేళ్ల తర్వాత అమెరికాలో పర్యటించి, అక్కడి ప్రజల్లో ఆఫ్రికా గురించిన తప్పుడు అభిప్రాయాలను రూపుమాపేలా ఉపన్యాసాలిచ్చింది.

     మిస్టా కోరిఫర్ అనే యీ కథ లాంగ్స్టన్ హ్యూస్ సంకలించిన African Treasury: Articles, Essays, Stories, Poems (1960) లో చోటు చేసుకుంది.

     ఈమెను 1935లో King’s Silver Jubilee Medal, 1950లో MBE (Most Excellent Order of the British Empire) వరించాయి.

~

 

శవాలనుంచే పెట్టెల్ని తయారు చేసే ఆ వర్క్ షాపులోంచి ఒక్క మాట కూడా వినపడ లేదు. అంటే మనుషుల శబ్దం రాలేదని అనటం. సియెరా లియోన్ దేశానికి చెందిన సంపూర్ణ పౌరుడైన మిస్టా కోరిఫర్ కు మాట్లాడేందుకు ఏమీ లేకపోయింది. అతని దగ్గర శిక్షణ పొందుతున్నవాళ్లు ఆ విషయాన్ని గ్రహించి, మొదట కోరిఫర్ మాట్లాడే దాక ఏమీ మాట్లాడే ధైర్యం చేయలేక పోయారు. తర్వాత వాళ్లు గుసగుసగా మాట్లాడుకున్నారు. మిస్టా కోరిఫర్ మౌనంగా వున్నది అతనికి తన నాలుకనెట్లా ఉపయోగించాలో తెలియక కాదు. అతడు సుత్తితో దెబ్బ వేసినప్పుడల్లా అతని నాలుక ముందుకూ వెనుకకూ కదుల్తూనే వుంది. ఫ్రీ టౌన్ నగరంలో మధ్యన వున్న అతని షాపు నిజానికి సొంత యింట్లోని ఒక భాగం. తన స్నేహితునితో ఒకసారి అతడు చెప్పినదాని ప్రకారం, తన సొంత యింట్లో అతనిది మౌనపాత్ర. అవసరం కొద్దీ అతడట్లా వుండాల్సి వస్తోంది. ఎప్పుడూ లొడలొడ మాట్లాడే అతని భార్య అతణ్ని మాటల్లో ఓడించగలదు.
“ఆడవాళ్లకు వడ్రంగి పని నేర్పటంలో ఎట్లా ప్రయోజనం లేదో వారితో మాట్లాడి కూడా అలానే ఉపయోగం లేదు. ఆడది యెప్పుడూ మేకు తల మీద సుత్తితో సరిగ్గా కొట్టలేదు. ఇంకా చెప్పాలంటే ఆమె ఒక్క మేకు మీద తప్ప మిగతా అన్నింటిమీదా సుత్తితో కొడుతుంది. ఆమె మాట్లాడితే కూడా అంతే” అంటాడు కోరిఫర్.
కాబట్టి పక్కన తన భార్య వున్నప్పుడు కోరిఫర్ నాలుక గడియారపు పెండ్యులమ్ లా నిరంతరంగా ఊగుతుందే తప్ప, అతని ‘నోరు’ మాత్రం దాదాపు మూసుకుని వుంటుంది. కాని యింటి దగ్గర అతడు పాటించే సంయమనం చర్చిలో అధికారిక మతబోధకుని హోదాలో వున్నప్పుడు మాత్రం గాలికి ఎగిరిపోతుంది. ఎందుకంటే మిస్టా కోరిఫర్ ఆ చర్చికి ఒక మూలస్తంభం వంటి వాడు. అతడు ప్రార్థనను జరిపించటం, ఆదివారాలప్పుడు జరిగే ప్రసంగ కార్యక్రమాలను పర్యవేక్షించటం, వేదిక మీద గురుపీఠంలో ఆసీనుడై వుండటం – మొదలైన అన్ని సందర్భాల్లోనూ సమానంగా మంచి సమర్థతను కనబరుస్తాడు.
అతని కంఠస్వరం అద్భుతమైన హెచ్చుతగ్గులతో విశిష్టంగా, ప్రత్యేకంగా వుంటుంది. భక్తిపాటల బాణీల పట్ల అతడు పట్టుదలగా వుంటాడు. ఫలితంగా ఆ పాటలు దాదాపు ప్రతిసారీ ఒంటరి గాయకుని పాటలుగా మిగులుతాయి. అతడు మంద్రస్వరంలో పాడినప్పుడు ఎంత దిగువకు వెళ్తాడంటే, ప్రార్థన కోసం వచ్చినవాళ్లు అతణ్ని అందుకోలేక కొంచెం హెచ్చు స్థాయిలో కొట్టు మిట్టాడుతారు. అతడు హెచ్చు స్థాయిలో పాడటం ప్రారంభించినప్పుడు ఎంత పైకి పోతాడంటే, పిల్లలు గుడ్లప్పగించి నోరు తెరుస్తారు. పెద్దవాళ్లేమో ఆశ్చర్యానందాల్లో మునిగిపోతారు. అతని ప్రార్థనలను గమనిస్తే అతడు ఉరుముతున్నట్టుగా, ఎంత బిగ్గరగా పాడుతాడంటే, వాటిని వినే చిన్న పిల్లలకు తొందరగానే శోష వచ్చినట్టై భయంతో ఏడుస్తారు.
కాని గురుపీఠం మీద కూర్చున్నప్పుడు అతనికి చాలా నిమ్మళంగా వుంటుంది. అతని సేవలు గ్లౌసెస్టర్, లీసెస్టర్ అనే రెండు జిల్లాల్లోని గ్రామాలకే పరిమితమనేది నిజం. ఈ విషయం అతనికి ఎంత మాత్రం సంతృప్తినివ్వలేదు. అయినా గ్రామ చర్చి లోని సమావేశాలు ఏమీ లేనిదానికన్న నయం.
అతనికి ఇష్టమైన పురాణ పాత్రలు జోనా, నోవా. ఆ రెండు పాత్రల మధ్య వున్న సామ్యాన్ని అతనెప్పుడూ చెప్తూ తన ప్రసంగాన్ని సాధారణంగా యిలా ముగిస్తాడు: “నా ప్రియమైన సోదరులారా! ఆ రెండు పాత్రలూ చాలా వరకు ఒకే విధముగా నుండును. వారిద్దరూ పాపభూయిష్ఠమైన, అనైతికత నిండిన తరాలలో బ్రతికిరి. ఒకరు పెద్ద పడవలోనికి పోగా మరొకరు వేల్ అనే పెద్ద చేప నోటిలోనికి పోవటం మీకు తెలిసినదే. వారిద్దరూ విజృంభిస్తున్న అలల నుండి రక్షణ కోరిరి. కావున ఓ నా ప్రియమైన సోదరులారా! మనం పడవలోనికి పోయినా ఫరవా లేదు, వేల్ చేప నోటిలోనికి పోయినా ఫరవా లేదు. దుష్టత్వముల నుండి, దెయ్యముల నుండి మనను మనం రక్షించుకొనటానికి ఏదో వొక సురక్షిత ప్రదేశం, ఒక ఆశ్రయం, ఒక దాక్కునే చోటు కావాలి మనకు”
కాని ప్రార్థన కోసం వచ్చినవాళ్లకు మనసు పూర్తిగా నిండదు.
మిస్టర్ కోరిఫర్ ఎప్పుడూ నల్లని దుస్తుల్నే తొడుక్కుంటాడు. అతడు యూరోపియన్ల ప్రతి వ్యవహారం సవ్యంగా వుండటమే కాక ఆఫ్రికాకు సరిపోయే విధంగా వుంటుందని నమ్మే సియెరా లియోన్ పౌరుల్లో ఒకడు. ఆంగ్లేయ మతబోధకులు సాధారణంగా ముదురు రంగు బట్టల్ని తొడుక్కుంటారని ఎక్కడో చదివిన కోరిఫర్, తను కూడా అటువంటి దుస్తుల్నే వేసుకోవటం ప్రారంభించాడు.
అతడు తన యిల్లును కూడా యూరపులోని ఇళ్లలాగా కట్టుకున్నాడు. తాను లండన్లో కొంతకాలం వున్నప్పుడు అక్కడ యిళ్లను ఎట్లా కడతారో, ఎట్లాంటి ఫర్నిచర్ను వాడుతారో గమనించాడు. ఆ సూత్రాలను పాటిస్తూ తనే స్వయంగా ఇల్లు కట్టుకున్నాడు. గదుల మధ్య అంత విశాలం కాని స్థలాలతో, సన్నని మెట్ల దారులతో, చిన్నచిన్న గదులతో, మందమైన కార్పెట్లతో వున్న ఆ యింటి నిండా సంచులు వుంటాయి. ఆ యిల్లు చాలా ఇరుకుగా, గాలి ఆడనట్టుగా, అపరిశుభ్రంగా, అసౌకర్యంగా వుంటుంది కనుక అతని భార్య ఎప్పుడూ సణగటంలో ఆశ్చర్యం లేదు.
African Kadhalu_title
ముందే చెప్పినట్టు, మిస్టర్ కోరిఫర్ నల్లబట్టలే తొడుక్కుంటాడు. ఎర్రదుస్తులు సవ్యంగా, నప్పేట్టుగా, చాలా చవకగా, ఎంతో జాతీయతను ప్రతిబింబించే విధంగా ఉంటాయని అతనికి ఒక్క క్షణం సేపు కూడా అనిపించదు. లేదు, నలుపే బాగుంటుందని అంటాడతడు. నీలం రంగు కలిసిన నలుపు కూడా అతనికి ఇష్టమే. కాని దానికి ఖర్చు ఎక్కువౌతుందని, మెరుపు లేని నల్లని దుస్తులే వేసుకుంటాడు.
మిస్టర్ కోరిఫర్ చాలా ఒడుపుతో, హాయిగా మాట్లాడగల మరొక విషయం, ఇంతకు ముందు చెప్పుకోనిది వుంది. అది తన కొడుకైన టోమాస్ గురించి యెన్నో ఆశలు పెట్టుకోవటం. టోమాస్ ప్రభుత్వ రంగంలో పని చేస్తున్నాడు కనుక అతణ్ని ఒక ఉన్నతాధికారిగా చూడాలనే ఆశను తన మనసులో దాచుకున్నాడు కోరిఫర్. మరీ ఉన్నత స్థానంలో అని కాదు గాని, ఓ మోస్తరుగానైనా కొడుకు పై స్థాయికి చేరాలనుకున్నాడు. అది చాలా పెద్ద గౌరవమని భావిస్తాడు కోరిఫర్. కాని దురదృష్టం కొద్దీ టోమాస్ ఆ రకంగా ఆలోచించినట్టనిపించదు. కాని తన తండ్రి ముందర అతడు పూర్తి తటస్థమైన అభిప్రాయాన్నే వెలిబుచ్చుతాడు. టోమాస్ తొడుక్కున్న బట్టల్ని చూస్తే అతడు కొంచెం ఆడదానిలా కనిపిస్తాడు గాని, అతని గొంతులో పురుషత్వం స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. తటస్థంగా వుండటం అతనెన్నుకున్నది కాదు. బలమైన పితృస్వామ్య భావనలున్న కోరిఫర్ కుటుంబంలో ఎవ్వరికీ దేన్నీ స్వంతంగా ఎన్నుకునే స్వాతంత్ర్యం ఉండదు. అదీ అసలు కారణం.
మొదట్నుండి చివరిదాకా టోమాస్ జీవితం ముందే నిర్దేశింపబడి వుంది. అతని చర్మం నల్లగా వున్నా, అతనిది అచ్చమైన ఆఫ్రికన్ స్వభావమైనా, అతడు ఆంగ్లేయునిగా పెరగాలని నిశ్చయింప బడింది. రూపంలో కూడా అతడు ఆంగ్లేయునిలా వుండాలని తండ్రి కోరిక.
తత్ఫలితంగా పోస్టు ద్వారా పెద్దపెద్ద పార్శిళ్లు వచ్చేవి. వాటిని విప్పిచూస్తే లోపల చారలున్న, గళ్లున్న , అద్భుతమైన స్వెటర్లు, జెర్కిన్లు, కోట్లు ఆకుపచ్చ రంగువి, నీలం రంగువి ఉండేవి. వాటిమీద ఇంద్రధనుస్సుల్లా మెరిసే ఆకర్షణీయమైన డిజైన్లు, ఇత్తడి గుండీలు కనిపించేవి. చాలా నాజూకైన బూట్లూ, మేజోళ్లూ కూడా ఆ పార్శిళ్లలో వచ్చేవి. అవన్నీ ఇంగ్లండులోని ఫ్యాషన్ కు తగినట్టుగా ఉండేవి.
టోమాస్ ఇప్పుడు పెద్దవాడయ్యాడు కనుక మొదటిసారి బడికి వెళ్లే చిన్నపిల్లవాడి కోసం కొన్నట్టుగా తన దుస్తుల్ని వేరే వాళ్లు ఎంపిక చేయటాన్ని గట్టిగా తిరస్కరించాడు. ఒకసారైతే తన తండ్రి కొన్న గుడ్డలన్నింటినీ మంటలోకి విసిరేసేవాడే కాని, అతని చెల్లి సరైన సమయానికి అతణ్ని వారించింది. తనకన్న ఎనిమిది సంవత్సరాలు చిన్నదైన ఆ పిల్ల పేరు కెరెన్ హాపుచ్. గిడచబారినట్టు చిన్న ఆకారంలో వుండే ఆమె, ఎంత మాత్రం ఆకర్షణీయంగా వుండదు కాని, ఆమె హృదయం చాలా విశాలమైనది. అదెంత పెద్ద తప్పు! మనుషుల హృదయాలు ఎప్పుడూ వారి శరీరపు సైజుకు తగ్గట్టుగానే వుండాలి. లేకపోతే పరిమాణాలన్నీ సమతౌల్యం చెడి, మొత్తం శరీరరూపం అస్తవ్యస్తమౌతుంది. టోమాస్ ఆలోచనలు ఇట్లా సాగుతాయి.
కెరెన్ యెవరూ ఆరాధించని మామూలు పిల్ల. దాంతో ఆమె ఇతరులను అమితంగా ఆరాధించే కళను అర్థం చేసుకుని దాన్ని పాటించింది. టోమాస్ ను ఆమె ఆరాధిస్తుంది. అతనికోసం ఆమె తన వంతు ధనాన్ని పుష్కలంగా వెచ్చించింది. టోమాస్ ను బాధించే ఏ విషయమైనా ఆమెకు మానసిక హింసను కలుగజేస్తుంది.
మంటల్లోకి విసిరేయడానికి గుట్టలా పేర్చివున్న బట్టల్ని చూసిన కెరెన్ అతణ్ని ఎలుగు బంటిలా గట్టిగా పట్టుకుని, “టోమాస్, వాటిని కాల్చొద్దు. ముసలోడు నిన్ను కొరడాతో బాదుతాడు. నేను మగవాణ్నై వుంటే అవి నాకైనా పనికొచ్చేవి” అన్నది.
అది విన్న టోమాస్ మొదటిసారిగా ఆ విషయమై ఆలోచనలో పడ్డాడు. కెరెన్ హాపుచ్ కు తన జీవితంలో యెప్పుడూ ఇంగ్లీషువాళ్ల దుస్తుల పార్శిళ్లు రాలేదు. అందుకే వాటిని అంతగా ఇష్టపడుతున్నదామె అనుకున్నాడు.
మొదట టోమాస్ కేవలం నవ్వాడు. అది సాహసంతో కూడిన మొండితనపు నవ్వు. తర్వాత ఏమైనా కానీ అనే నిర్లక్ష్యమున్న నవ్వు. కాని చెల్లి అన్న వాక్యాల్ని విన్నతర్వాత అతడు తన పాత కోపాన్నంతా మరచిపోయి, ఒక అన్న నిర్వర్తించాల్సిన బాధ్యతను గుర్తు చేసుకుని, తదనుగుణంగా ఆ పనిని మానుకున్నాడు.
కొన్ని ఆదివారాల తర్వాత టోమాస్ కోరిఫర్ తన చెల్లి ఐన కెరెన్ హాపుచ్ తో కలిసి వెస్లీ చాపెల్ చర్చి అరుగు మీదికి నడిచాడు. లివర్ పూల్ నుండి తెప్పించిన అతని దుస్తుల వైభవం ముందు కుచ్చులతో, పేటంచుతో ఎర్ర రంగులో వున్న కెరెన్ డ్రెస్సు ఆమె రూపపు ఆకర్షణ లేమిని మరింత ఎక్కువ చేసింది. కాని ఆమె ముఖం మీద మెరిసిన నవ్వు ఆ వేషాన్ని మరచిపోయేట్టు చేసి, చూపరులకు హాయిని గొలిపింది. జోనా బాధల వర్ణనవల్ల ఆవరిచబోయే దిగులును ముందే పరిహరించే విధంగా ఆమె నవ్వు చర్చినంతా వెలిగించినట్టనిపించింది.
దురదృష్టం కొద్దీ టోమాస్ కు ప్రభుత్వ ఉద్యోగం పట్ల చాలా చులకన భావం వుంది. మితి మీరిన ఆత్మవిశ్వాసంతో అతడు ఆ వుద్యోగాన్ని వదులుకుంటానని మొదట్లోనే తన చెల్లితో అన్నాడు. ఆమె ఆ వుద్యోగంలోని గౌరవాన్నీ, పెన్షను వంటి లాభాల్నీ, ఉద్యోగం లేకపోతే కుటుంబపెద్ద కనబరిచే కోపం తాలూకు శిక్షనూ, అపజయాన్నీ వివరించింది.
“ఉద్యోగాన్ని ఎందుకు వదులుతావు టోమాస్?” అని అడిగింది నిరాశతో.
“ఎందుకంటే అక్కడ నాకు సరైన సెలవు దొరకదు. నేను నాలుగు సంవత్సరాలనుండి పని చేస్తున్నా ఒక వారం రోజుల సెలవు కూడా దొరకలేదు నాకు. పైగా ఈ పాశ్చాత్య దేశాల బాసులు వస్తారు, పోతారు. కొత్తగా వచ్చినవాళ్లు పాతవాళ్లు చేసిందాన్ని నాశనం చేస్తారు. మళ్లీ కొత్తగా వచ్చినవాడు మరింతగా పాడు చేస్తాడు. వాళ్లు కేవలం ఒక యేడాదిన్నర మాత్రమే పనిచేసి, నాలుగు నెలల సెలవు మీద పోతారు. భారీ జీతాలను తీసుకుంటూ ప్రభుత్వ ఖర్చులమీద విలాసవంతమైన ప్రయాణాలు చేస్తారు. ఇక నావంటి ఆఫ్రికన్లేమో పాపం మంచి సెలవే లేకుండా సంవత్సరాల పాటు పని చేస్తారు” అన్నాడు టోమాస్ ఆవేశంగా. “కానీ నువ్వు భయపడాల్సిన అవసరం లేదు కెరెన్. నేను రాజీనామా చేయను. వాళ్లంతట వాళ్లే నన్ను ఉద్యోగంలోంచి తొలగించే విధంగా ప్రవర్తిస్తాను. అప్పుడు ముసలోడికి నన్ను అంతగా తిట్టే అవకాశం ఉండదు” అన్నాడు మళ్లీ.
ముందు అనుకున్నట్టుగా టోమాస్ ఎనిమిది గంటలకు బదులు తొమ్మిది గంటలప్పుడు సిగరెట్ తాగుతూ మెల్లగా ఆఫీసులోకి ప్రవేశించాడు. అతని పై అధికారి అయిన మిస్టర్ బక్ మాస్టర్ కళ్లు పెద్దవి చేసి, గట్టిగా మందలించాడు. సాధారణంగా అతడు మౌనాన్ని పాటించడమే కాక, కళ్లు మూసుకుని వుంటాడు. టోమాస్ కు ఆహం బాగా దెబ్బ తిన్నది. నిజానికి తెల్లవాడైన మిస్టర్ బక్ మాస్టర్ పట్ల టోమాస్ కు తన మనసు లోతుల్లో రహస్యమైన ఆరాధనభావం ఉంది. అతడి మనసును గాయపరుస్తానేమోననే భయం వల్లనే ఇంతకాలం అతడు ఆ వుద్యోగానికి అతుక్కుని వున్నాడు.
కొద్ది రోజుల్లోనే బక్ మాస్టర్ సెలవు మీద వెళ్లిపోతాడని ఈ మధ్యనే విన్నాడు టోమాస్. కనుక తనకు చాలా అసంతృప్తిని కలిగించిన ఆ వుద్యోగాన్ని ఉన్నపళంగా వదిలెయ్యాలని నిశ్చయించుకున్నాడు. టోమాస్ చిన్నచిన్న వార్తాపత్రికల్ని విరివిగా చదువుతాడు. ఇంగ్లండులోని షాపుల్లో పని చేసే అతి చిన్న ఉద్యోగులకు కూడా సంవత్సరానికి పదిహేను రోజుల సెలవు దొరుకుతుందని ఆ పత్రికల్లో చదివాడతడు. నేను ఆఫ్రికాలో పనిచేస్తున్న ఆఫ్రికన్ ను కనుక సెలవు ఇవ్వాల్సిన అవసరం లేదనటం విడ్డూరం – అనుకున్నాడతడు. సెలవు కోసం అతడు పెట్టుకున్న దరఖాస్తులన్నింటినీ చెత్తబుట్టలో పడేశారు పై అధికారులు. తర్వాత ఆఫీసులో పని తక్కువగా ఉన్నప్పుడు సెలవును మంజూరు చేస్తారట.
“కోరిఫర్! నా ఆఫీసురూం లోకి వచ్చి కనపడు” అన్నాడు మిస్టర్ బక్ మాస్టర్ గంభీరంగా. ఉద్యోగం ఊడటానికి ఇది ప్రారంభం అనుకున్నాడు టోమాస్.
“మన ఆఫీసులోని పనివేళలు ఉదయం ఎనిమిది గంటలనుండి తొమ్మిది గంటల వరకు అని నీకు తెలుసనుకుంటా” అన్నాడు మెల్లగా.
“స…స… సార్, తెలుసు” అన్నాడు టోమాస్. గుండె దడదడ కొట్టుకుంటుంటే అతని మూతి వంకర తిరిగింది.
“ఆఫీసులో పొగ తాగటం పట్ల నిషేధముందని కూడా నీకు తెలుసనుకుంటాను”
“తె…తె… తెలుసు సర్” తడబాటు వల్ల నత్తిగా మాట్లాడాడు.
“నిన్నెప్పుడూ నేనొక మంచి క్లర్కుగానే భావించాను. చాలా వినయంగా వుంటావు. సమయ నిబంధనల్ని చక్కగా పాటిస్తావు. నిజాయితీగా ఉంటావు. పనిలో కచ్చితత్వాన్ని పాటిస్తావు. కాని రెండు మూడు వారాలనుండి నీ మీద ఫిర్యాదులు వస్తున్నాయి. నా అంచనా ప్రకారం నీ ప్రవర్తన బాగా లేదు”
మిస్టర్ బక్ మాస్టర్ లేచి నిలబడి మాట్లాడాడు. జేబులోంచి తాళంచెవుల గుత్తిని బయటకు తీసి డ్రాయర్ను తెరిచి, అందులోంచి కొన్ని కాయితాల్ని లాగాడు. “ఇదేనా నువ్వు చేసిన ఆఫీసు పని?” అని అడిగాడు.
టోమాస్ తను ఘోరంగా టైపు చేసిన, సిరామరకల్తో నిండిపోయిన కాయితాల్ని చూసి, సిగ్గు పడుతున్నవాడిలా “అవును… స్సర్” అన్నాడు తడబడుతూ.
“అయితే నువ్వింత ఘోరంగా పని చేయటానికి కారణమేంటి?”
టోమాస్ ఒకటి రెండు క్షణాలసేపు మౌనంగా వున్నాడు. గంభీరంగా వున్న బాసు ముఖంలోకి నేరుగా చూడటానికి ధైర్యాన్ని కూడగట్టుకున్నాడు. అట్లా చూస్తుంటే బాసు ముఖంలోని గాంభీర్యం కరిగిపోయి, పని పట్ల అతనికున్న నిజమైన పట్టింపు కనిపించింది.
“ప్లీజ్ సర్. అసలు విషయమంతా చెప్పమంటారా?”
అరగంట తర్వాత ఓడిపోయిన, పశ్చాత్తాపపడుతున్న, చాలా మౌనంగా వున్న టోమాస్ కోరిఫర్ పక్క తలుపు గుండా మెల్లగా బయటికి వచ్చాడు. తర్వాత ఆ పశ్చిమాఫ్రికా యువకుని సహనశక్తిని గౌరవిస్తూ మిస్టర్ బక్ మాస్టర్ కూడా వచ్చాడు బయటికి.
ఆరు వారాల తర్వాత ఒక యూరోపియన్ తన వర్క్ షాపుకు వచ్చి, తలుపు దగ్గర నిల్చున్నప్పుడు మిస్టర్ కోరిఫర్ తన నాలుకను బిజీగా కదలాడిస్తున్నవాడల్లా పనిని ఆపి, ఆ వచ్చినతని వైపు చూశాడు.
మిస్టా కోరిఫర్ కుర్చీని లాగుతూనే మాట్లాట్టం మొదలెట్టాడు. ఆ కుర్చీ మీది దుమ్మును దులపకముందే “నమస్కారం సార్” అన్నాడు. తర్వాత కుర్చీని వేస్తూ , “దేవుని దయవల్ల మీకు శవాల పెట్టె అవసరం లేదనుకుంటాను” అన్నాడు. నిజానికి అది మహా పర్వతమంత పెద్ద అబద్ధం. ఎందుకంటే ఒక యూరోపియన్ కోసం శవాల పెట్టెను తయారు చేయాల్సిన అవసరం రావటంకన్న ఎక్కువ ఆనందకరమైనదేదీ లేదతనికి. వాళ్లైతే తప్పక పుష్కలంగా డబ్బు యిస్తారు. అది కూడా ఎటువంటి కోత, ఎలాంటి ఆలస్యం లేకుండా. తన దేశస్థులు అట్లా కాదు. వాళ్లు బేరమాడుతారు, సంకోచిస్తారు, డబ్బుకు బదులుగా వస్తువులిస్తారు. తమకున్న ఆర్థిక యిబ్బందుల్ని ఏకరువు పెడతారు. అంతేకాక, కొన్ని వారాల పాటు తిప్పించి సగం డబ్బే యిచ్చి, దానికే సంతోషపడాలంటారు.
మిస్టర్ బక్ మాస్టర్ కుర్చీ మీద కూర్చుని “కృతజ్ఞతలు. నాకిప్పుడే చావాలని లేదు. ఈ దుకాణం ముందు నుండి పోతున్నాను కనుక ఇక్కడ ఆగి, నీ కొడుకు గురించి ఒక మాట చెప్పి పోవాలనుకుంటున్నాను” అన్నాడు.
మిస్టర్ కోరిఫర్ ఏదో శుభవార్త వుందనుకున్నాడు. విజయగర్వంతో, సంతోషంతో అతని శరీరం పులకరించింది. బహుశా తన కొడుకును వాళ్లు పెద్ద రాష్ట్రాధికారిగా నియమిస్తున్నారేమో అనుకున్నాడు. కోరిఫర్ కుటుంబానికి అదెంత గొప్ప గౌరవం! దాంతో సమాజంలో తమ స్థాయి ఎంతగా పెరుగుతుంది? భగవంతుడెంత మంచివాడు? అనుకున్నాడతడు.
“నీ కొడుకు నా ఆఫీసులో పని చేస్తున్నాడని నీకు తెలుసు కదా?”
“ఔను సార్. వాడెప్పుడూ మీ గురించే చెప్తుంటాడు”
“నేను సెలవు మీద స్వదేశానికి వెళ్తున్నాను. మళ్లీ సియెరా లియోన్ కు రాకపోవచ్చు కనుక, అతని పని గురించి ఒక సర్టిఫికెట్ యివ్వటానికి నేనెంతగా సంతోషిస్తానో చెప్పలేను”
“ఔనా సార్” అన్నాడు మిస్టర్ కోరిఫర్ అనుమానంగా.
“అతని ముఖం వాలిపోయింది. ఒకవేళ శుభవార్తకు విరుద్ధమైనదైతే ఎంత అప్రతిష్ఠ? అనుకున్నాడు.
“నీ కొడుకు ఒక నెమ్మదస్థుడనీ, పట్టుదల గలవాడనీ, నమ్మకస్థుడనీ అంటూ ఒక సర్టిఫికెట్ ఇవ్వగలను నేను. అట్లాంటిది కావాలనుకుంటే మీరు దరఖాస్తు పెట్టుకోవచ్చు”
అంతేనా? ఎంత ఆశాభంగం! అయినా అట్లాంటిదైనా తీసుకోతగిందే. మిస్టర్ బక్ మాస్టర్ ఒక ఆంగ్లేయుడు కనుక అతడిచ్చే సర్టిఫికెట్ కు చాలా విలువ ఉంటుంది అనుకుని, కోరిఫర్ తన రెండు చేతుల్తో కళ్లు నులుముకుని, “సార్, కృతజ్ఞుణ్ని, చాలా కృతజ్ఞుణ్ని. ఎక్కువ సమయం లేదు కనుక అదేదో యిప్పుడే రాసిస్తారా?” అన్నాడు.
“తప్పకుండా. ఒక కాయితం ఇస్తే ఇప్పుడే రాసిస్తాను” అన్నాడు బక్ మాస్టర్.
టోమాస్ సాయంత్రం ఆఫీసునుండి రాకముందే మిస్టా కోరిఫర్ దానికి ఫ్రేము కట్టి, పురుగులు తిన్న మఖ్మల్ సోఫాల పైన గోడకు వేలాడదీశాడు.
మరుసటి సోమవారంనాటి ఉదయాన టోమాస్, తన తండ్రిగారి వర్క్ షాపులోకి దభీమని దూకటంతో అక్కడున్న బెంచీ సమతుల్యతతో పాటు, దీక్షతో పని చేసుకుంటున్న మిగతా పనివాళ్ల సమతుల్యత కూడా చెడిపోయింది.
“సార్, తమరు చాలా ఆలస్యంగా వచ్చారు. ఇవ్వాళ మీరు ఆఫీసుకెందుకు పోలేదు?” అని అడిగాడు మిస్టా కోరిఫర్.
“ఎందుకంటే నాకు రెండు పూర్తి నెలల సెలవు దొరికింది నాన్నా . కొంచెం ఆలోచించండి మీరు. రెండు పూర్తి నెలల సెలవు. హాయిగా గడపటమే తప్ప మరే పనీ చెయ్యాల్సిన అవసరం లేదు”
“టోమాస్, శవాల పెట్టెల్ని తయారు చేయటం నేర్చుకోవాలి నువ్వు. ఇదే మంచి అవకాశం నీకు”
‘అమ్మో నా బతుకు చంక నాకిపోతుంది’ అనుకున్నాడు టోమాస్ మనసులోనే. పైకి మాత్రం “ధన్యవాదాలు నాన్నా. ఎట్లా ప్రేమించాలో నేర్చుకోబోతున్నాను నేను. దాంతర్వాత ఒక మంచి మట్టిగోడల గుడిసెను ఎలా కట్టాలో నేర్చుకుంటాను”
“అయితే నువ్వు పెళ్లి చేసుకోవాలనుకుంటున్న అమ్మాయి ఎవరు?” అని గర్జించాడు తండ్రి , తర్వాత అనవలసిన వాక్యాన్ని పూర్తిగా మరచిపోయి.
టోమాస్ ముఖం మీద పెద్ద నవ్వు వెలిగింది. “అయ్యా, ఆమె చాలా మంచి అమ్మాయి. ఎంతో మౌనంగా, మెత్తని మనసుతో, ప్రసన్న వదనంతో వుంటుంది. ఆమె ఎక్కువగా మాట్లాడదు”
“ఓహో, అలాగా? అంతేనా?”
“కాదు కాదు. ఆమెకు డ్రెస్సులు కుట్టటం, ఇల్లును పరిశుభ్రంగా వుంచటం, ఇల్లును చక్కగా నడపటం వచ్చు. ఆమెకు చాలా తెలివి ఉంది. ఆమె ఒక మంచి తల్లి కాగలదు”
“సరే. అంతకన్న ఎక్కువ చెప్పేది ఏమీ లేదా?”
“ఆమె చాలా సంవత్సరాల పాటు బడికి వెళ్లింది. పుస్తకాలు బాగా చదువుతుంది. బాగా రాస్తుంది కూడా. ఓహ్, ఎంత మంచి ఉత్తరాలవి?” అన్నాడు టోమాస్ షర్టుజేబు మీద ఆప్యాయంగా కొట్టుకుంటూ.
“అలాగా? ఆమె వంట కూడా బాగా చేస్తుందనుకుంటాను”
“ఆ విషయం నాకు తెలియదు. బహుశా తమరు చెప్పింది నిజం కాదేమో. అయినా దాంతో పెద్ద యిబ్బందేమీ వుండదు”
“ఏంటీ? వంట చేయటం రాని అమ్మాయిని పెళ్లి చేసుకుంటానని అంటున్నావా నువ్వు?” అని గర్జించాడు ముసలాయన.
“నేనామెను ప్రేమిస్తున్నాను కనుక ఆమెనే పెళ్లి చేసుకుంటానయ్యా”
“అది సరే కాని, మన ఆఫ్రికన్లకు హృదయమన్నా కడుపన్నా ఒకటే. మనదేశంలో ఏ మగవాడూ వంట రాని అమ్మాయిని పెళ్లి చేసుకోడు. అది అన్నిటికన్న ముఖ్యమైన విషయం. నీ సొంత తల్లి వంట చేస్తుంది కదా”
‘అందుకే ఆమెకు ఎప్పుడూ దుర్భరమైన చాకిరీ చేయటం తప్ప వేరే ఏ ఆనందమూ వుండదు’ అనుకున్నాడు టోమాస్ మనసులోనే. తన మాటల్ని ఇలా కొనసాగిస్తుంటే అతని ముఖం గంభీరమైపోయింది: “మన దేశంలోని విధానం సరైనది కాదు నాన్నా. తన భర్త కోసం ఒక యిల్లాలు మంచి భోజనాన్ని తయారు చేస్తే అతడు భార్యాపిల్లల కోసం ఏమీ మిగల్చకుండా అంతా మింగేయటం నాకు నచ్చదు నాన్నా . ఉహుఁ , అట్లాంటిది వద్దు. ఇక పోతే , నేనొక ఆంగ్లేయునిగా తయారవ్వాలని ఎప్పుడూ అంటుంటావు నువ్వు. అందుకే ఎప్పుడూ నీతో మంచి ఇంగ్లీషు మాట్లాట్టానికి ప్రయత్నిస్తాను నేను”
“అది సరే. అది చాలా మంచి విషయం. కాని నువ్వొక ఇంగ్లీషువాడిలా ‘కనిపించాలి’. వాళ్లను పూర్తిగా అనుకరించాలని అనటం లేదు నేను”
“కాని చచ్చేదాకా ప్రయత్నించినా నేనొక ఆంగ్లేయునిలా కనిపించలేను. అలా కనిపించాలని నాకు వుండదు కూడా. కాని ఇంగ్లీషువాళ్ల కొన్ని ఆచారాలు నాకు నిజంగా బాగా నచ్చుతాయి. వాళ్లు భార్యలను ఎట్లా చూస్తారో నాకు నచ్చుతుంది. వాళ్ల కుటుంబ జీవన రీతి నాకు నచ్చుతుంది. తల్లీ, తండ్రీ , పిల్లలూ, కుటుంబమంతా కలిసి భోజనం చేయటం నాకిష్టం”
“ఓహో అలాగా?” వెటకారంగా తిప్పికొడుతున్నట్టుగా అన్నాడు తండ్రి. మళ్లీ “మరి వంటెవరు చేస్తారు? నీ నాలుగు పౌండ్ల జీతంతో ఒక మంచి వంటమనిషిని పెట్టుకోవచ్చు నుకుంటున్నావా?” అన్నాడు.
“కాదు. నేనట్లా అనటం లేదు నాన్నా . పెళ్లికన్న ముందరే అక్కాస్టసువా వంట నేర్చుకుంటుందని నా నమ్మకం. కాని నువ్వేం అర్థం చేసుకోవాలంటే, ఆమెకు వంట వచ్చినా రాకున్నా అదేమంత పెద్ద విషయం కాదు కనుక నేనామెను పెళ్లి చేసుకోబోతున్నాను”
“అయితే చాలా మంచిది. కాని నువ్వొక మట్టిగుడిసెకు బదులు వెర్రిగృహానికి సొంతదారు కాబోతున్నావు”
“ధన్యవాదాలు నాన్నా. కాని నేనేమిటో నాకు బాగా తెలుసు. ప్రస్తుతానికి మట్టిగుడిసే మాకు బాగా సరిపోతుంది”
“మట్టిగుడిసె సరిపోతుందా?” అని భయంగా అన్నాడు మిస్టర్ కోరిఫర్. తర్వాత “నువ్వొక మంచి విదేశీ గృహం లాంటి యింట్లో వున్నావు. దాంట్లో మంచి మెట్లదారి, అందమైన పిట్టగోడ, దళసరి తివాచీ, ముచ్చటగొలిపే ఫర్నిచర్ వున్నాయి. నువ్వు మట్టిగుడిసెలో వుంటావా? కృతఘ్నుడా. సిగ్గు పడాలి” అన్నాడు.
“ప్రియమైన నాన్నా. నువ్వు సిగ్గుపడేలా చేయను నేను. ఆ మట్టిగుడిసె చాలా విశాలంగా, శుభ్రంగా వుంటుంది. అదొక సంతోషం నిండిన చిన్న యిల్లులా ఉంటుంది. కేవలం ఇద్దరికి సరిపోయేటంత. అంతకన్న యేం కావాలి? గోడలమీద మంచి ఆకుపచ్చని పెయింటును వేయిస్తాను. కెరెన్ చదివే బడిలో హెడ్ మాస్టరుగారి గదిలో లాగా”
“మరి నీ భార్య గది ఎలా వుండబోతుంది?”
“కెరెన్ కోసం ఫీజు కట్టటానికి నన్ను రెండుమూడు సార్లు స్కూలుకు పంపావు నువ్వు. అప్పుడు ఆ గోడల్ని చూశాను నేను. అవి నాకు చాలా నచ్చాయి”
“అలాగా. ఇంకా యేం చేయాలనుకుంటున్నావు నువ్వు?” అని అడిగాడు తండ్రి వ్యంగ్యంగా.
“కొన్ని కేన్ కుర్చీలను కొంటాను. కింద నేల మీద పరచటంకోసం మంచి మెరిసే ప్లాస్టిక్ షీట్లను కొంటాను. ఇంకా……”
“ఆఁ , యింకా?”
“నా భార్యను ఇంటికి తీసుకొస్తాను”
ఒక్కొక్క క్షణం గడుస్తున్నకొద్దీ మిస్టర్ కోరిఫర్ లో నిస్పృహ పెరిగిపోతోంది. ఒక మట్టిగుడిసె! ఈ నా …. కొడుకు. నా జీవితానికి వెలుగనుకున్నవాడు. ఒక ప్రభుత్వాధికారి కాబోయే ఆంగ్లేయుడు. మట్టి గుడిసెలో నివసించటం! అతని నైరాశ్యం విపరీతంగా పెరిగింది. కృతజ్ఞత లేని దరిద్రుడా! నువ్వు నన్ను అప్రతిష్ఠ పాలు చేస్తున్నావు. నీ పేదతండ్రిని పాతాళంలోకి పడతోస్తున్నావు. నీ ఆపీసు హోదాను తక్కువ చేస్తున్నావు.
“క్షమించు నాన్నా. నిన్ను బాధ పెట్టడం నా ఉద్దేశం కాదు. నాకోసం నువ్వు చేసిందానికి నేనెంతో కృతజ్ఞుడిని. కాని నా జీతం పెరిగింది కనుక నేను సొంత యింటిని కట్టుకోవాలనుకోవటం సహజమే” అని ఆగి , నేరుగా తండ్రిముఖం లోకి చూస్తూ మళ్లీ “ఇప్పడే చెప్పటం మంచిది. ఇకమీదట నాకోసం నువ్వు ఏ లివర్ పూల్ సూట్లకోసం ఆర్డరివ్వాల్సిన అవసరం లేదు”
“ఎందుకవసరం లేదు?” అని ఉరిమినట్టుగా కోపంగా అన్నాడు తండ్రి , కళ్లద్దాలు కింద పడిపోకుండా వాటిని ముఖం మీంచి తీస్తూ.
“నీ మనసును నొప్పిస్తున్నందుకు నాకు విచారంగా వుంది నాన్నా . కాని నువ్వు కోరుకున్న యూరోపియన్ ప్రమాణాలకు తగ్గట్టుగా బతకటం కోసం ఇన్నాళ్లూ నేనెంతో ప్రయత్నించాను. అదంతా శాశ్వతంగా విసిరిపారేయబోతున్నాను. అమ్మ తరఫువాళ్లు తొడుక్కునే సంప్రదాయ దుస్తుల్నే తొడుక్కోబోతున్నాను. మళ్లీ చర్చికి పోయినప్పుడు నేనొక సంప్రదాయ ఆఫ్రికన్ గా కనపడుతాను”
తర్వాత వచ్చిన ఆదివారం నాడు తన కొడుకు ఒక పొడవైన లాగునూ, గాంబియా దేశస్థులు ధరించే వదులైన, ముదురు రంగున్న ఎర్రని చొక్కానూ తొడుక్కుని చాకొలేట్ రంగులో వున్న ఒక యౌవనవతి ఐన అందమైన పిల్లను (ఆమె కూడా సంప్రదాయ దుస్తుల్ని వేసుకుంది) వెంటబెట్టుకుని చర్చి అరుగు మీదికి నడుస్తుంటే మిస్టా కోరిఫా ఎంత నిరాశ చెందాడంటే, అకస్మాత్తుగా అతని మెదడులో శూన్యం ఆవరించింది. అతడు జోనానుగానీ, వేల్ చేపనుగానీ జ్ఞాపకముంచుకోలేక పోయాడు. అతని నోట్లోంచి ఒక్కటంటే ఒక్క మాట కూడా రాలేకపోయింది. ఆనాటి కార్యక్రమాన్ని కేవలం మామూలు ప్రార్థనగా మార్చాల్సి వచ్చింది.
ఇప్పుడు మిస్టా కోరిఫర్ మతబోధకుడెంత మాత్రం కాడు. అతడు కేవలం శవాల పెట్టెల్ని తయారు చేసే ఒక వడ్రంగి మాత్రమే.

-అడెలేడ్ కేస్లీ హేఫోర్డ్
అనువాదం: ఎలనాగ

పుంజుతోక అను ‘Cocktail’ కవిత

పుంజును చేతబట్టుకుని పోతివి దానిని కోయనెంచి, నీ

కంజలులోయి మానవ, దృగంచలమందున నిన్ను బోలు వా

డంజనమేసినన్ దొరకడంచు వచించెద ; యేల నీకు ఆ

వ్యంజనమందు కాంక్ష ? వసివాడని జీవిని చంపుటేలనో

 

పుంజు యొక్క ప్రాశస్త్యమును ఏల గ్రహించవైతివి మానవాధమా? నిజమునకు దానిని పక్షిరాజమనవలె. ఎందుకనినచో అది ప్రాతఃకాలముననే నిన్ను నిద్రలేపును. నీ గృహము ముందున్న ప్రాంగణములోని పురుగుపుట్రలను భక్షించి, నీ ముంగిలిని శుభ్రముగా యుంచును. అది వేయునట్టి రెట్టలను ప్రస్తుతమునకు మరచిపొమ్ము! మరి పుంజునకు కృతజ్ఞుడవై యుండుటకు బదులుగా దాని ప్రాణములను హరింతువా? వివిధ వర్ణముల ఈకలుగల కోడితోకను వీక్షించినచో మనమునందు యెంతటి ప్రసన్నత కలుగునో ఎప్పుడైన ఆలోచించితివా?

 

పుంజు కొనవలెనోయీ

మనము ‘పుంజుకొన’ వలెనోయీ

రంజుగా కనిపించు పుంజుతోకను జూసి                    //పుంజు కొన//

 

గంప కిందా పుంజు గంపెడాశలు రేపు

ఇంపుగా కనిపించి సొంపులెన్నో జూపు                       //పుంజు కొన//

 

రంజకమ్మగు పక్షి రగిలించు మనసులూ

పుంజుతోకను చూసి పులకించు మేనులూ                  //పుంజు కొన//

 

 

తోకను చూసినప్పుడల్లా

ఏకరువు పెట్టాలనిపిస్తుంది ఊహల్ని

రంగులు నిండిన ఇంద్రధనుస్సులా పొంగుతూ

ఎంత అందంగా ఉంటుంది కోడితోక

దేని ఉపయోగం దానిదే సుమా

కోడితోకతో కొండంత లాభం

తోక లేకుంటే కోడిని పట్టటం కష్టం

అందుకే కోడితోకంటే నాకు యిష్టం

 

గందుకెనే మరి నేన్జెప్తున్న యినుండ్రి. పుంజును పట్కోని, పొతం బట్టి, అండుకొని తినంగనె అయిపాయెనా? అరె, దాని కూర దింటుంటె మంచిగుంటది నిజమేగని, గట్లని దాన్ని సంపుకోని తినుడేనా? సక్కదనమున్న దాని తోకను సూస్కుంట యాడాదులకు యాడాదులు గడ్పచ్చు. మజ్జుగ పండుకోని మత్తుల మునిగే లోకాన్ని నిద్రలేపే కొండగుర్తు కోడిపుంజంటె. గందుకెనే మరి కోడిపుంజుల్ని కోస్కోని తినుడు ఆపుండ్రి.

ఏందీ? పెట్టల్ని తింటమంటరా? ఆఁ , గిది జెరంత ఇషారం జేశెతందుకు సందిచ్చే సంగతే.

     ఎలనాగ

 

***

స్వర సాంగత్యం

elanaga

ఇసుక తిన్నెల మీంచి గుసగుసల్ని మోసుకొస్తూ

గుండె లోపలికి దూరుతుందొక రాగం

వేలి కొసను పట్టుకుని వేల మైళ్ల దూరం

లాక్కుపోతుంది లయతో –

గాలిలో గంధమాధుర్యాన్ని నింపి

వీనులకు విందు చేస్తుంది

పూర్వజన్మల పురా వైభవాల అపూర్వ సమ్మేళనాన్ని

పూస్తుంది మనసుగోడల మీద మందంగా –

సొంపును పులుముకున్న ఇంపైన రాగాన్నాస్వాదించి

సోలిపోతుంది పులకాంకితమైన ఆత్మ

నాదవృష్టిలో తడిసి పుట్టిన మోదం

ఖేదానికి వీడ్కోలు పాడుతుంది

స్వరలయల మెట్ల మీదుగా

స్వర్గసౌధానికి దారి మొలుస్తుంది

 

రాగం ఆవహించినంత సేపూ

రంజకత్వం మేఘమై ఊగుతూనే వుంటుంది

హృదయపు పొదరిల్లు మీద –

గానం ఆగిన తక్షణమే

గాయపు నొప్పికి జన్మ

నరాలు స్వరాల కోసం తపిస్తూ

నరకాన్ని తలపించే వేదనకు శంకుస్థాపన

 

గానం తోడు లేని జీవన ప్రస్థానం

ప్రాణం లేని మనుగడకు సమానం

 

*****

—    ఎలనాగ