గత నాలుగేళ్ళుగా ప్రతి గురువారం వినూత్న శీర్షికలతో, వివిధ రచనలతో మీ ముంగిట నిలుస్తూ వచ్చిన “సారంగ” వారపత్రిక ఈ వారంతో సెలవు తీసుకుంటోంది. ఈ వీడ్కోలు మాకూ మీకూ అంత సంతోషం కాదని తెలుసు. ఈ నాలుగేళ్లలో “సారంగ” ప్రతి అడుగులోనూ అక్షరంలోనూ మీరు కొండంత అండ. కేవలం సాహిత్య బంధుత్వం వల్ల మీరు అందిస్తూ వచ్చిన సహకారాన్ని మేం మరచిపోలేం. ఈ ప్రయాణంలో మనమంతా కలిసి నడిచాం. కలిసి ఆలోచించాం. అది అద్భుతమైన అనుభవం.
Update (January 22, 2017): ఈ సారంగ సాహిత్య పత్రిక సైట్ ను కనీసం ఒక సంవత్సరం వరకు, అంటే 2018 మార్చి వరకు, ఇలాగే ఉంచుతాం. ఆ తరువాత సంగతి ఏమిటీ అన్నది ఇంకా ఆలోచించి అనౌన్స్ చేస్తాం. థాంక్స్!
“సారంగ” ఈ నాలుగేళ్లలో వేసిన అడుగులూ తప్పటడుగులూ/ సాధించిన విజయాలూ/ సంపాదించుకున్న అనుభవాలేమిటో ఇప్పుడు ఈ వీడ్కోలు సమయంలో ఏకరువు పెట్టుకోదల్చుకోలేదు. ఇవన్నీ ఇక్కడ రాసిన/ ఇక్కడ చర్చల్లో పాల్గొన్న ప్రతి వొక్కరివీ కాబట్టి! ఇవన్నీ ప్రతివారం అక్షరసాక్ష్యాలుగా మీ ముందు నిలబడ్డవే కాబట్టి!
వెబ్ పత్రికా రంగం లో “ సారంగ” దీపస్తంభం!
అయినా, చివరి మాటగా ఒక సారి తలచుకోవడం బాగుంటుందని అనుకుంటున్నాం. వెబ్ పత్రికా రంగంలో “సారంగ” ఒక ప్రయోగం. మొదట వారం వారం తీసుకురావడమే విశేషం, ఆ విధంగా మిగిలిన వెబ్ పత్రికలకు అది భిన్నంగా నిలిచింది. తెలుగు సాహిత్య చరిత్రలో అచ్చు రూపంలో వెలువడిన వారపత్రికలు విశేషమైన ముద్ర వేశాయి. వాటితోపాటు ఆదివారం అనుబంధాలు కూడా! వాటి ప్రమాణాలను, విజయాలను ఆదర్శంగా తీసుకుని, “సారంగ” ఇంత కాలమూ మీ అనుదిన జీవితాల్లో విడదీయలేని అక్షర బంధమైంది. “సారంగ” కేవలం ఒకసారి చదివి మరచిపోయే పత్రికలాగా కాకుండా, ఎన్నో అమూల్యమైన ఇంటర్వ్యూలను, సృజనాత్మక, విశ్లేషణలని మీ ముందు ఉంచింది. ముఖ్యమైన పుస్తకాల ప్రచురణల్ని ఒక ఈవెంట్ గా celebrate చేసే పరిచయ వ్యాసాలనూ, ఆ రచయితలూ కవుల ఇంటర్వ్యూలనూ ప్రత్యేకంగా ప్రచురించింది. ప్రధాన స్రవంతి అచ్చు పత్రికలూ, తోటి వెబ్ పత్రికలూ ప్రచురించడానికి సాహసించని విలువైన రచనల్ని ఎలాంటి వొత్తిళ్ళకూ లొంగకుండా మీ ముందుకు తీసుకువచ్చింది. వివిధ తరాల రచయితలకు “సారంగ” ఒక దీపస్తంభమే అయింది. ముఖపుస్తకమే ప్రధాన సాహిత్య వ్యాపకంగా మారిన మహమ్మారి కాలంలో, కేవలం సాహిత్యేతర రాజకీయాలే రచనలకి కృత్రిమ “గౌరవాన్ని” ఆపాదిస్తున్న సందర్భంలో, అసలైన సాహిత్యానికీ, “కృత్రిమ వేషధారణ” లాంటి సాహిత్య వాతావరణానికీ నడుమ నలుగుతూ నిశ్శబ్దంలో కూరుకుపోతున్న నిక్కమైన రచయితలకు కాసింత ఆశారేఖగా “సారంగ” నిలిచింది.
ప్రధానంగా వివిధ శీర్షికలలో “సారంగ” కొత్త ప్రయోగాలూ ప్రమాణాలూ మీ అందరి మన్ననలూ అందుకున్నాయి. అసలైన పుస్తకం మీద ప్రేమాభిమానాలు పెంచడంలో “సారంగ” తన పాత్ర తాను హుందాగా పోషించిందని మా నమ్మకం. సాహిత్య సృజన క్రియలో రచయిత పాత్ర ఎంత ముఖ్యమో, చదువరికీ అంతే వాటా దక్కి తీరాలన్న పట్టుదలతో చదువరుల కోసం అనేక శీర్షికలు నిర్వహించాం. రచయితలకు చదువరులతో నేరుగా మాట్లాడుకునే సంభాషణా పూర్వకమైన సాంస్కృతిక వాతావరణాన్ని నిర్మించడంలో “సారంగ” చాలా మటుకు సఫలమైంది. ఆ మాటకొస్తే, మంచి చదువరి అన్న చిన్న భరోసా కలిగితే చాలు, భేషజాలేమీ లేకుండా, “సారంగ” ఎడిటర్లు తమకి తామే ఆ చదువరులకి పరిచయం చేసుకొని, రచనలు పంపించమని అడిగిన సందర్భాలు కోకొల్లలు! ఇక మంచి చదువరులు మంచి రచయితలుగా రూపుదిద్దుకున్న అపురూపమైన సన్నివేశాలు కూడా ఇక్కడ తారసపడ్డాయి. మా మటుకు మేం ఎంత మంది ప్రముఖుల రచనల్ని ప్రచురించామని కాదు, ఎంత మంది కొత్త వాళ్ళని పరిచయం చేశామన్న గీటురాయి మీద ‘సారంగ’ని నిర్వహించాం. రచనకి రచనే అచ్చమైన కొలమానం అన్న మౌలిక నియమం మీద రచనల్ని ప్రచురించాం.
మంచి కథలు, పెద్ద కథలు, నవలలు, అనువాదాలు, లోతైన విమర్శనాత్మక కాలమ్స్
ముఖ్యమైన విషయం: తెలుగు నాట ప్రచురితమవుతున్న వార్షిక కథా సంకలనాల్లో వెబ్ పత్రికల భాగస్వామ్యాన్ని పెంచింది “సారంగ.” గత నాలుగేళ్ళుగా కథా సారంగలో ప్రచురించిన అనేక కథలు వివిధ కథాసంకలనాల్లో చేరాయి. వెబ్ పత్రికల కథకి ఆ విధంగా కొత్త గౌరవాన్ని “సారంగ” సాధించింది. ఈ శీర్షికలో ఎంతో మంది కొత్త కథకుల్ని పరిచయం చేసింది. వాళ్ళ రచనలు కథా వార్షికల్లో కూడా చోటు సంపాదించుకున్నందుకు, ఇతరేతర సందర్భాల్లో వారికి అవార్డులు దక్కినందుకు సంతోష పడ్డాం.
ముఖ్యంగా, “సారంగ”కి క్రమం తప్పకుండా శీర్షికలు రాస్తూ, మా విమర్శని, ప్రశంసని కూడా ఒకే చిర్నవ్వుతో స్వీకరించారు కాలమిష్టులు. దాదాపు ప్రతి కాలమ్ మాకూ మీకూ విలువైనదే. ఈ కాలమ్స్ రాయడం కోసం ఎంతో శ్రమ, సమయమూ పెట్టారు కాలమిష్టులు. కొత్త అధ్యయనాలు చేశారు. కొత్త సంగతులు వెలికితీశారు. ప్రతి గురువారం సారంగని తీర్చిదిద్దడంలో కాలమిష్టుల తోడ్పాటు మరచిపోలేనిది.
కొత్త రచయితలకు వెన్ను-దన్ను
అతికొద్ది కాలంలోనే సారంగ రచయితలకు అతిచేరువయ్యింది. ఇప్పుడే కలం పట్టిన కొత్త రచయితల నించి ఎప్పటి నించో చేయి తిరిగిన అనుభవజ్ఞులైన రచయితల దాకా ఒక రచన పూర్తికాగానే “ఇది సారంగకి పంపించాలి, సారంగలో దీన్ని చూసుకోవాలి” అన్న గౌరవాన్ని వెబ్ పత్రికకి తీసుకువచ్చామని నిర్మొహమాటంగా చెప్పుకోగలం. నిజానికి ఇప్పుడు ఈ చివరి సంచిక మూసివేస్తున్న సమయానికి మా దగ్గిర నాలుగు వారాలకు సరిపడా రచనలు ఎంపిక అయి, పెండింగ్ లో వున్నాయి. వాటిని వెనక్కి తిప్పి పంపడం మాకు దిగులుగా వుంది. అయినా తప్పడం లేదు. పత్రిక తొలివారాల్లో మేం లేఖలు రాసి అడిగి తెప్పించుకున్నప్పటికీ, కొద్ది కాలంలోనే ప్రతి వారం రెండు మూడు వారాలకు సరిపడా రచనలు రావడం మొదలయింది. కాని, అనువాదాలు కూడా పెద్ద సంఖ్యలో రావడం మాకు గొప్ప సంతోషాన్ని కలిగించింది. ముఖ్యంగా నవలలకు, పెద్ద కథలకు సారంగ మళ్ళీ పీఠం వేసింది. ఒక దశలో మేం నిజానికి అడిగి రచనలు తెప్పించుకునే పరిస్థితి లేకుండా పోయింది. అరుదైన సందర్భాల్లో తప్ప ఎవరినీ అడగలేదు. అడిగినప్పుడు కచ్చితంగా సమయ పాలన చేస్తూ, మా విజ్ఞప్తిని మన్నించిన రచయితల సహకారాన్ని ఎప్పటికీ మరచిపోలేం. ముఖ్యంగా కథలూ, వ్యాసాలూ లెక్కలేనన్ని మాకు చేరడం మొదలయింది. ఇక కవిత్వం సంగతి చెప్పక్కర్లేదు. రోజులో చాలా భాగం ఈ రచనలు చదవడం, వాటి మీద వ్యాఖ్యలతో రచయితలతో ఉత్తర ప్రత్యుత్తరాలు జరదపడంలో గడిచేది. ఇది మాకెంతో విలువైన అనుభవం. ఈ క్రమంలో విపరీతమైన రద్దీ వల్ల అనేక రచనలు క్యూలో వుండడం వల్ల చాలా రచనలు ప్రచురణలో ఆలస్యమైనా ఏనాడూ ఏ వొక్కరూ విసుగుపడలేదు, నిరాశ పడలేదు. మనఃస్ఫూర్తిగా అర్థం చేసుకున్నారు.
విసిరిన రాళ్ళే పూలమాలలు!
అలాగే, అనేక వాదాలూ వివాదాలూ వ్యక్తిగత సంవాదాలూ నడుస్తున్న ఈ సంక్షుభితదశలో రచనల విషయంలో మేం ప్రజాస్వామిక భావనని గౌరవించాం. “సారంగ”కి తనదైన ఒక పాలసీ వున్నప్పటికీ, మేం చెప్పిందే వేదం అనుకోకుండా, భిన్న స్వరాలకు చోటిచ్చాం. కొన్ని సమయాల్లో అస్తిత్వ సాహిత్యాల పట్ల ఎక్కువ మొగ్గు చూపించినా, దానికి కొందరు అసహనం ప్రకటించినా, “సారంగ” దారి ఏమిటో స్పష్టంగా తెలిసిన వాళ్ళు సహనంగానే వున్నారు. అభిప్రాయ స్వేచ్చని నిరభ్యంతరంగా గౌరవించాం.
ఇక ఈ ప్రయాణమంతా సుఖంగానే, సంతోషంగానే జరిగిందని చెబితే అది పచ్చి అబద్ధమే అవుతుంది. ప్రతి పని డబ్బుతో కాదంటే పరపతితో ముడిపడి వున్న ఈ కాలంలో ప్రతి గురువారం సంచిక బయటికి రావడానికి పడ్డ ప్రసవ వేదన తక్కువేమీ కాదు. చాలా అరుదైన సందర్భాల్లో మాత్రమే ఒకటి, రెండు రోజులు ఆలస్యం చేశాం. ఇక్కడ కాలాన్నీ ధనాన్నీ మేం లెక్కలోకి తీసుకోలేదు. నిరంతరం మారుతున్న ఉద్యోగాల మధ్యా, వూళ్ళ మధ్యా, పెరుగుతున్న కుటుంబ, వృత్తిపరమైన బాధ్యతల మధ్యా ప్రతి గురువారం పొద్దున్నే ఒక దరహాసంతో “సారంగ” మీ ముందు ప్రత్యక్షరమైందంటే, అది చిన్న విషయం కాదు. ఎలాంటి ప్రతిఫలాపేక్షా లేకుండా ఇంత సమయం ఇందులో పెట్టామంటే అది కేవలం సాహిత్యం పట్ల మాకున్న ఆసక్తి వల్ల! మా ఆసక్తిని నలుగురితోనూ సహృదయంతో పంచుకోవాలన్న తపన వల్ల!
అయినా సరే, కొన్ని చేదు అనుభవాలు తప్పలేదు. కొంతమంది రచయితలు అలిగి మొహం తిప్పుకుంటే మరికొంత మంది బెదిరింపులకు కూడా సిద్ధపడ్డారు. అవసరానికి సారంగ పత్రికను వాడుకొని అవకాశం వచ్చినప్పుడు బురద చల్లాలని చూసారు మరి కొందరు. ఇలాంటి కొన్ని చేదు అనుభవాలు ఈ వీడ్కోలు సందర్భంగా అయినా చెప్పకపోతే, ఈ పత్రిక నిర్వహణ వెనక ఎలాంటి శ్రమ వుందో మీకు అర్థం కాదు.
కొత్త ఆలోచనలతో మళ్ళీ ఎప్పుడో !
అటువంటి కొన్ని అపశ్రుతులు తప్ప “సారంగ” గానం అందంగా సాగింది, మంచి అనుభవంగా నిలబడింది. కొత్త వాగ్దానంగా వెలిగింది. ఒక గొప్ప తృప్తితో నిష్క్రమిస్తున్నాం. తెలుగు సాహిత్యంమీద ఒక ఆశావహమైన దృష్టితో ఈ ప్రయాణంలో ఇక్కడితో ప్రస్తుతానికి సెలవు తీసుకుంటున్నాం. ఇద తాత్కాలికమే అనుకుంటున్నాం. నిజానికి వెబ్ పత్రికా రంగంలో, సాహిత్య సందర్భంలో “సారంగ” చేయాలనుకున్నవీ , సాధించాలనుకున్నవీ అనేకం వున్నాయి. వాటిల్లో మేం కొంత మేరకు మాత్రమే ఈ పత్రిక ద్వారా ఈ నాలుగేళ్ల లో చేయగలిగాం. పత్రికని ఇంకా విశేషంగా తీర్చిదిద్దాలన్న కోరిక కూడా బలంగానే వుంది. ఎలా తీర్చిదిద్దాలా అన్న విషయంలో స్పష్టత కూడా వుంది. అన్నిటికీ మించి మీ సహాయ సహకారాలు ఎప్పుడూ వుంటాయన్న గొప్ప నమ్మకం వుంది. సారంగ ను మొదలు పెట్టిన నాటి సాహిత్య వాతావరణం కంటే ప్రస్తుత సాహిత్య సామాజిక వాతావరణం లో అతి ముఖ్యమైన ప్రత్యామ్నాయ తెలుగు సాహిత్య పత్రిక సారంగఅవసరం ఇప్పుడు మరింత ఎక్కువ గా ఉందని మాకు తెలుసు. ఇలాంటి సంక్లిష్ట, సంక్షుభిత పరిస్థితుల్లో నిష్క్రమణ మీకూ, మాకూ ఇద్దరికీ విషాదమే. కానీ తప్పనిసరి అయింది. కొత్త రూపు రేఖలతో, కొత్త ఆలోచనలతో మళ్ళీ ఎప్పుడో మీ ముందుకు వస్తామన్న నమ్మకం తో మీ నుంచి సెలవు తీసుకుంటున్నాము!
రచయితలకు సాంకేతిక సూచన:
ఈ గురువారమే సారంగ చివరి సంచిక. మార్చి 30 తరవాత సారంగ వెబ్ సైట్ కూడా పూర్తిగా తొలగిస్తాం. కాబట్టి, మీ రచనలు అన్నీ విడిగా ఈ లోపే డౌన్ లోడ్ చేసుకోండి, ఆ తరవాత అవి కనిపించవు కాబట్టి! ఈ అసౌకర్యానికి చింతిస్తున్నాం. అలాగే, మా వద్ద పెండింగ్ లో అనేక రచనలు వున్నాయి. వాటిని రచయితలు వెనక్కు తీసేసుకోవలసిందిగా వ్యక్తిగత విన్నపం. మమ్మల్ని సంప్రదించాల్సి వస్తే editor@saarangabooks.com కి ఈమెయిల్ చేయండి.
అఫ్సర్
కల్పనారెంటాల
రాజ్ కారంచేడు
తాజా కామెంట్లు