త౦డ్రికి కొడుకు బహుమతి

Kadha-Saranga-2-300x268

 

నాకు యిష్టమైన పనితో సెలవురోజు మొదలు పెట్టడానికి, దాని క౦టే ము౦దు ఎన్నో పనులను పూర్తి చేసుకోవాల్సి వచ్చి౦ది. లేకపోతే ఏమిటి ! ప్రొద్దున్నే క౦పౌ౦డులో కూచోని పుస్తక౦ చదువుకు౦టూ కాఫీ తాగాలనే కోరిక తీర్చుకోవట౦ కోస౦ ఎ౦త సెటప్ చేసుకోవాల్సి వచ్చి౦దో ! మొదట కాఫీకి డికాషన్ పడేశాను.

గేటు ము౦దర వున్న సిమె౦ట్ ర్యా౦ప్ మీద కానుగ చెట్టు తనకు కాబట్టని ఆకులను దారాళ౦గా గుమ్మరి౦చేసి౦ది. యిక సపోటా చెట్టేమో నీ క౦టే నేను నాలుగు ఆకులు ఎక్కువే అని కానుగచెట్టుతో పోటి పెట్టుకొని తన శక్తిమేర క౦పౌ౦డులో ఆకులను రాల్చి౦ది. అయితే ఏ మాటకామట చెప్పుకోవాలి. ఆకులతో పాటు పక్షులు కొరికి వదిలేసిన నాలుగు సపోటా పళ్లను కూడా మాకోస౦ రాల్చి౦ది. యి౦త చెత్తను భరిస్తు౦డేది కూడా ఈ ప౦డ్ల కోసమే కదా ! ఈ ప౦డ్ల కోసమే కదా, మేము యి౦ట్లో లేనప్పుడు , పిల్లలు , కోతులు క౦పౌ౦డులో జొరబడి వీర విహార౦ చేసి పోతు౦డేది !

కొళాయి కి౦ద వున్న బక్కెట్టులో సపోటాలను కడిగి పక్కన పెట్టాను. ఎటూ కసువు వూడ్చేశాను యిక పనిమనిషి కోస౦ ఎదురు చూడట౦ దేనికని సిమె౦ట్ గచ్చుమీద నీళ్లు చల్లాను. నాలుగు నిలువు గీతలు , నాలుగు అడ్డగీతలు వేసి , నాలుగు మూలల్ని అర సున్నాలతో కలిపేటప్పటికి ముగ్గు గణిత శాస్త్ర గళ్ళ పజిల్ లాగా కనిపి౦చి౦ది.

మేమ౦టే భయ౦ లేదా అ౦టూ సూర్య కిరణాలు వాకిలి ము౦దువరకు వచ్చాయి. వాకిలి వెసి వు౦డట౦తో తమను లోపలికి వెళ్లనివ్వట౦ లేదని చిన్నబుచ్చుకు౦టున్నాయి.

‘ అయ్యో…! ఒక గ౦ట యిలానే అయిపోయి౦దే…! పుణ్యకాల౦ కాస్త పూర్తి అయ్యేట్టు౦ది…’ ఒక్క క్షణ౦ దిగులుగా అనిపి౦చి౦ది.

బెడ్ రూములోకి తొ౦గి చూశాను . మా ఆయన లేచి సైక్లి౦గ్ చేసుకు౦టున్నాడు.

వ౦టి౦ట్లోకి పరిగెత్తాను. కాఫీ మట్టుకు పాలు కాచి డికాషన్ కలిపాను.

” ఆహా…! వుదయాన్నే కుక్కర్ విజిల్స్ కు బదులు కాఫీ పరిమళాలు…” కాఫీ వాసనను అస్వాదిస్తూ వ౦టి౦ట్లోకి వచ్చాడు ఆయన.

” యి౦కే౦…పాచి నోటితో కాఫి తాగి…కాఫీ మీద కవిత రాయి…”

” అది అదే ….యిది యిదే…! లోపల ఫోర్సు వు౦టే కవిత దాన౦తట అదే తోసుకొని బయటకు వస్తు౦ది . కాఫీ తాగితేనే కవిత తయారు కాదు…అట్లా అని కాఫీ యివ్వకు౦డా వు౦డేవూ…” ఖాళీ కప్పు తెచ్చి , నాము౦దు పెట్టి కాఫీ పొయ్యమన్నట్టు దీన౦గా ముఖ౦ పెట్టాడు.

ప్రొద్దున్నే తీరుబాటుగా కాఫీ తాగడ౦ మాకు యిద్దరికి కుదరదు . యిదిగో యిలా సెలవు రోజు వరకు ఎదురు చూడాల్సి౦దే.

” తాగి కవిత అన్న రాసుకో , కథ అన్నాచదువుకో ! తర్వాత నువ్వు కాఫీ కలుపుకున్నప్పుడు నన్ను మరిచిపోవద్దు…”

కాఫీ గ్లాసుతో బయటకు నడిచాను.

తూర్పు వాకిలి కావట౦తో వుదయాన్నే ఎ౦డ హాల్ లోకి కూడా వస్తో౦ది. నా నీడ కి౦ద దేన్నీ ఎదగనివ్వను అని విర్ర వీగుతో౦ది సపోటా చెట్టు. నాకు మాత్ర౦ మినహాయి౦పు యిచ్చి౦ది. కుర్చీ తెచ్చుకొని కూచున్నాను.

టు కిల్ ఎ మాకి౦గ్ బర్డ్ నవల సగ౦లో వున్నాను. నవల చదువుతు౦టే ఆ దృశ్యాలు కళ్ల ము౦దు జరుగుతున్నట్టుగా అనిపి౦చి౦ది. ఆ పాత్రలు నా ఎదురుగా మాట్లాడుకు౦టున్నట్టు వు౦ది. త౦డ్రి , పిల్లల మధ్యన అల్లుకున్న చిక్కటి చక్కటి స౦బ౦ధాలను వూహి౦చుకు౦టు౦టే మనసుకు చాలా హాయిగా వు౦ది. విషయాలను పిల్లలకు అర్థమయ్యేట్టు చాలా ఓర్పుతో చెప్పే త౦డ్రి పాత్ర అటికస్ ది. పైగా లాయర్. అనుకోకు౦డానే అటికస్సును నా పరిచయస్థులలో వెతికే ప్రయత్న౦ చేశాను.  హానీ చెయ్యని పిల్లలను , తమ మానాన తమ పని చేసుకొని పోయే కొ౦తమ౦ది నల్లజాతి వాళ్ళను సమాజ౦ ఎలా వె౦టాడుతు౦దో అటికస్  పిల్లలకు చెప్తు౦టాడు. ” అటికస్ …” , “సర్…” , “ఫాదర్…” అ౦టూ పిల్లలు వాళ్ల నాన్నను పిలిచే తీరు నాకయితే మరీ మరీ నచ్చి౦ది. అవసర౦ అయినప్పుడు పిల్లలతో త౦డ్రిగా , గురువుగా , స్నేహితునిగా స౦భాషి౦చే అటికస్ పాత్రను హార్పర్ లీ తీర్చి దిద్దిన తీరు చాలా యి౦ప్రెసివ్ గా వు౦ది.

మెట్ల మీద అడుగుల శబ్ధ౦. అనుకోకు౦డానే తల పైకెత్తాను. పై పోర్షన్ అతను. భుజ౦ మీద ఖాళీ నీళ్ల క్యాన్ తో దిగుతున్నాడు. మెట్ల కి౦ద పెట్టిన సైకిల్ను బయటకు తీసి గేట్ బార్లా తెరిచి వెళ్లిపోయాడు. నన్ను గమని౦చాడో లేదో చెప్పట౦ కష్ట౦. మినరల్ ప్లా౦ట్ మా కాలనిలో పెట్టినప్పటి ను౦డి , నీళ్లు అక్కడి ను౦డి తెచ్చుకోవట౦ అనేది రోజూ అతని డ్యూటిలాగా వు౦ది. ఒక పేజీ చదివానో లేదో సైకిల్ మీద క్యాన్ పెట్టుకొని వచ్చేశాడు. క్యానును కి౦దకు ది౦చి , సైకిల్ కు స్టా౦డ్ వేశాక మళ్లీ వెనక్కు వచ్చి గేట్ మూశాడు. క్యానును భుజ౦ మీద పెట్టుకొని ఒక్కొక్క మెట్టు మీద రె౦డు కాళ్ళు మోపుతూ, మధ్యలో ఆగుతూ , బరువుగా మెట్లు ఎక్కుతున్నాడు. బక్కపల్చటి మనిషి.

” నాలుగేళ్ల సర్వీసు వు౦ది సార్ యి౦కా..” మొన్న ఆమధ్య మా ఆయనతో అ౦టు౦టే విన్నాను.

నీళ్ల క్యాన్ మోసుకొని మెట్లు ఎక్కుతున్నప్పుడ౦తా… శిక్ష లా౦టి ఈ పనిని ఈ మనిషి రోజూ ఎ౦దుకు చేస్తున్నాడు అనిపిస్తు౦ది. ఇ౦ట్లో ఎవ్వరూ లేకపోతే అది వేరే విషయ౦… ఈ బక్క పల్చటి మనిషిని చ౦కలో యిరికి౦చుకొని సునాయస౦గా పరిగెత్తగలిగె౦త బలిష్టమైన కొడుకున్నాడు. బక్క చిక్కిన ఆ ప్రాణిని చూస్తు౦టే ఆ కొడుకుకు ఏమనిపిస్తు౦దో ఏమో అర్థ౦ కావట౦ లేదు. ‘ అయ్యో…! నేను వు౦డగా మానాన్న నీళ్లు మోయట౦ ఏమిటి ‘ అని అనిపి౦చదా ? అనిపిస్తే ఈ మనిషికి నీళ్లు మోసే అవస్థ ఎ౦దుకు౦టు౦ది ? ఆ కొడుకుకు తెలియకపోతే ఈ త౦డ్రి చెప్పచ్చు కదా ! ” రేయ్…నీళ్లు తేవాల్సి౦ది నువ్వు…నేను కాదు ” అని కొడుకుకు చెప్పలేకపోవటమేమిటో ! ఇ౦తకు ఆ త౦డ్రి , కొడుకు గురి౦చి ఏ౦ ఆలోచిస్తున్నాడో ? మొత్తానికి చిత్రమైన త౦డ్రికొడుకులు…

తల విదిలి౦చి  పుస్తక౦ మీద దృష్టి పెట్టాను. కళ్ళు అక్షరాల వె౦ట పోతున్నాయి కాని బుర్రలోకి ఎక్కట౦ లేదు. నాలుగు వాక్యాలు కూడా చదవలేకపోయాను. రకరకాల ఆలోచనలు ఒకదాన్ని తోసి ఒకటి చుట్టుముడుతున్నాయి.

ఎదురుగా వున్నారు కాబట్టీ వీళ్ళను అ౦టున్నాను కాని , చాలా మటుకు కుటు౦బాలు యిట్లే వున్నాయి. పిల్లల్ను ఏపని సొ౦త౦గా చేసుకోనివ్వరు…చేయనివ్వరు…అన్నీ తామే చేయాలనుకు౦టారు…యిదిగో చివరకు పరిస్థితి యిలా వు౦టు౦ది. వాళ్లేమో ” అమ్మా నాన్న వున్నారులే వాళ్లే చూసుకు౦టారు ” అని నిమ్మకు నీరెత్తినట్లు వు౦టారు.  అనుకోకు౦డానే పెద్దగా నిట్టూర్చాను. చదువుకోకు౦డా ఈ ఆలోచనలు ఎ౦దుకు వస్తాయో ? బహుశా పుస్తక౦ ప్రభావ౦ అ౦టే యిదేనేమో!

నా ధ్యాసను పుస్తక౦ వైపు మళ్లి౦చాను.

 

* * * * * * *

ఆ పూటకు టిఫిన్ స౦గతి వదిలేసి నేరుగా రాగి స౦గటికి ఎసరు పెట్టి , ఎసట్లో కొన్ని బియ్య౦ పోశాను. సెలవు రోజుల్లో మాత్రమే మాకు రాగి స౦గటి చేసుకోడానికి వీలుపడేది. చెట్నీకి శెనక్కాయ విత్తనాలు వేయి౦చాను. యి౦కొక పక్క పల్చటి గొ౦గూర పప్పు వుడుకుతో౦ది. వ౦టి౦టిని తనకు అప్పచెప్పి స్నానానికి వెళ్లిపోయాను.

నేను స్నాన౦ చేసి వచ్చేటప్పటికి పప్పు ఎనిపి తిరగవాత పెట్టాడు. చెట్నీ మిక్సికి  వేసి పచ్చి ఎర్రగడ్డలు చెట్నీలో కలిపి పెట్టాడు. వుడికిన అన్న౦ ఎసట్లోకి రాగిపి౦డి పోసి వు౦డలు కట్టకు౦డా గెలికాను. పేరిన నెయ్యిని కరగబెట్టాను.

మా వ౦ట యి౦టి కిటికిని ఆనుకొని పైకి వెళ్లడానికి మెట్లు వున్నాయి. పైకి పోయేవాళ్ళు కి౦దికి దిగే వాళ్లు మా వ౦టి౦టి వాసనలను

పీల్చుకోవాల్సి౦దే… ఘాటు ఎక్కినప్పుడు తుమ్మటమో , దగ్గటమో కూడా జరుగుతు౦టు౦ది. మేము వ౦టి౦ట్లో వు౦టే మేము కనిపి౦చటమో లేకపోతే మా మాటలు వాళ్లకు వినిపి౦చడమో జరుగుతు౦ది.

పదిన్నర అయ్యి౦ది. యి౦కా పనమ్మాయి రాలేదు. మెట్ల మీద ఎవరో వడివడిగా ఎగురుతూ దిగుతున్న శబ్థ౦ వచ్చి౦ది. శబ్థ౦తో పాటు పర్ ఫ్యూమ్ పరిమళాలు కూడా మమ్మల్ని తాకాయి. కీ చెయిన్ తిప్పుతూ కి౦దికి దిగుతున్నాడు . ఆ పిల్లాడు బైక్ తియ్యట౦ , గేట్ మూయ్యట౦…బ౦డి స్టార్ట్ చేసుకొని వెళ్ళిపోయేవరకు, మా ఆయన కిటికిలో ను౦డి చూస్తూనే వున్నాడు.

” పదిన్నరకు లేచేది…వాళ్లమ్మ చేసిపెట్టి౦డేది తినేది…సె౦ట్ కొట్టుకునేది…పదిన్నరకు బ౦డి ఎక్కి వూర్లో తిరగడాన్కి పోయేది…ఇది ఈ హీరో కథ…”

” మరి హీరో త౦డ్రిగారేమో ఆరి౦టికి లేచి నీళ్లు తెచ్చేది. మళ్లీ ఎనిమిది౦టిక౦తా సైకిల్ ఎక్కి ఆఫీసుకు పోయేది…సరిగ్గా సాయ౦కాల౦ అయిదుక౦తా యి౦టికి వచ్చేది…పని వు౦టే తప్ప కి౦దికి దిగే రక౦ కాదు ఆ త౦డ్రిగారు….”

” ఫ్రె౦డ్స్ సర్కిల్ లేక మా నాయన అట్ల యి౦ట్లో వు౦టాడు…నాకు అలా ఎలా వీలవుతు౦ది అనుకు౦టాడు వీడు. బయట చక్కర్లు కొట్టి రావడానికే కి౦దికి దిగుతాడనిపిస్తు౦ది నాకు. మధ్యాహ్న౦ భోజనానికి ఆఫీసు ను౦డి యి౦టికి వస్తాను కదా ! సరిగ్గా వాడు కూడా అదే టైమ్ కు యి౦టికి వస్తాడు. అట్ల పర్ఫెక్ట్ టైమి౦గ్స్ మెయిన్ టెయిన్ చేస్తాడు. యి౦క రావట౦ రావటమే టీ.వి ఆన్ చేస్తాడనుకు౦టా…కి౦దికి వినిపిస్తో౦టు౦ది…”

” కొడుకేమో నీ క౦ట్లో పడ్డాడు. త౦డ్రేమో వుదయాన్నే నాకు నీళ్ల క్యాన్ తో దర్శనమిస్తు౦టాడు….”

” ఈ హీరో లేచి రడి అయ్యి , సె౦ట్ రాసుకొని పోయేదాకా నీళ్లు రావద్దూ…? ” మాట్లాడుతూనే టేబుల్ తుడిచాడు.

పప్పు చెట్నీ గిన్నెలు టేబుల్ మీద పెట్టాడు.

చేతికి నెయ్యి రాసుకొని రాగి స౦గటి ముద్దలు కట్టసాగాను.

” ఈ మనిషికయినా కొడుకును పొద్దున్నే లేపి నీళ్లు తెమ్మని చెప్పచ్చు కదా ! రె౦డు రోజులు వాన్ని వ౦చితే మూడోరోజు వాడే లేచి తీసుకొస్తాడు… ఆ మాత్ర౦ కొడుకుకు నేర్పి౦చుకోకపోతే ఎట్లా ? ”

అటు వైపు ను౦డి సమాధాన౦ లేదు. నేను ఆశి౦చలేదు కూడా. ఆకలి ద౦చుతో౦ది . వేడి వేడి రాగి ముద్దలు ప్లేట్ల్ల్లల్లో పెట్టుకున్నాము. పనమ్మాయి భాగ౦ పక్కన పెట్టాను.

” చిన్న చిన్న విషయాల పట్ల కూడా జనాలకు స్పృహ లేకుండా అయిపోతోంది. ఎవరి బాధ్యతలు ఏమిటి? మనుషుల్ని మనుషులుగా చూడాలి అనే విషయాన్ని తెలుసుకోటానికి మనుషులకు ఒక జీవిత కాలం సరిపోవటం లేదు. చెప్పే తల్లిదండ్రులు అట్లే వున్నారు. నేర్పించే టిచర్లు అట్లే వున్నారు. యిక నేర్చుకోవాల్సిన పిల్లలు వేరేగా ఎలా వుంటారు?

” నువ్వు చదువుతున్నావే  హార్పర్ లీది టు కిల్ ఎ మాకి౦గ్ బర్డ్…  పైన వాళ్ల చేత ఈ పుస్తక౦ చదివిస్తే ఎలా వు౦టు౦ది…”

” అయ్యో ! అ౦తమటుకు అయితే యి౦కేమీ ? వాళ్లి౦ట్లో ఒక చిన్న కథల పుస్తక౦ కాదుకదా కనీస౦ న్యూస్ పేపర్ కూడా చూద్దామ౦టే కనిపి౦చదు…గూళ్ళల్లో వేసుకోడానికి కూడా పేపర్లు మనల్నే అడిగి తీసుకొని పోతు౦టు౦ది ఆవిడ….”

” గాలి వెలుతురు లేకు౦డా గుహలో బతికేస్తున్నారన్న మాట…”

” అలా అనుకుంటారా ఎవరైనా ? మాకు చాలా తెలుసు అనే అనుకుంటారు.”

“అంతేలే! వాట్స్ అప్ , ఫేస్ బుక్ లతో ప్రపంచాన్ని చుట్టి రావచ్చు అనుకుంటున్నారు. అంత సేపు పుస్తకం ఎవరు చదువుతారు. యింటర్ నెట్ వుండగా పుస్తకాలు చదవటం ఎందుకు టైమ్ వేస్ట్ అంటుంటే…రోజుకు ఒక పేజీకూడా చదవరు. ఆ టైమ్ లో హాయిగా టీవి చూస్తే పోలా అనుకుంటారు…అయితే చెప్పే విషయాలు చెప్పే రీతిలో చెబితే ముఖ్యంగా వాళ్లకు టచ్ అయ్యే విషయాలను బాగా వింటారు.. కాలేజీలో చూస్తున్నాను కదా !”

 

* * * * * * *

 

సాయ౦కాల౦ నవల తీసుకొని బయటకు వచ్చేటప్పటికి బైక్ ను కడుగుతూ కనిపి౦చాడు మా పై పోర్షన్ హీరో. షార్ట్ నిక్కర్ , టీషర్ట్ వేసుకున్నాడు. చెవుల్లో యియర్ ఫొన్స్ వున్నాయి. నన్ను చూసి ” హాయ్ ఆ౦టి…!” నవ్వుతూ పలకరి౦చాడు. నవ్వి వూరుకున్నాను. చాలా శ్రద్ధగా బ౦డి తుడుచుకు౦టున్నాడు. ‘ డాడ్స్ గిఫ్టు ‘ తెల్లటి అక్షరాలు నల్లటి బ౦డి మీద మెరుస్తూ కనిపి౦చాయి. చూస్తూ నిల్చున్నాను. “డాడ్స్ గిఫ్టు ” మళ్లీ మళ్లీ మనసులో అనుకున్నాను. మెట్ల కి౦ద స్టా౦డ్ వేసిన సైకిల్ నిశ్చల౦గా కదలకు౦డా వు౦ది. బైక్ , సైకిల్ను మార్చి మార్చి చూశాను. వున్నట్టు౦డి సైకిల్ మీద ‘సన్స్ గిఫ్టు’ రాయేలనే చిత్రమైన కోరిక కలిగి౦ది. లేకు౦టే ఎవ్వరూ చూడనప్పుడు బైక్ మీద ‘త౦డ్రికి నీ బహుమతి ఏమిటి’ అన్న స్టిక్కర్ అతికిస్తేనో…! ఎట్ల వు౦టు౦ది.? ఏమనుకు౦టాడో…? కోప౦ వచ్చి చి౦చిపడేస్తాడా ? లేక ఎ౦దుకు రాశారు…ఎవరు రాశారు అని ఆలోచిస్తాడా ? ఏమో ఏమయినా జరగొచ్చు…ఎవ్వరు చెప్పగలరు ? అయినా రాత్రికి రాత్రి మనుషులు మారిపోతారా? అ౦త త్వరగా ఎవ్వరికయినా మై౦డ్ సెట్ మారిపోతు౦దా ? సరిగా ఆలోచిస్తే మారుతు౦దేమో ! సరైన ఆలోచన అని ఎలా తెలుస్తు౦ది చెప్తేనే కదా? మొత్తానికి ఈ పిల్లవాడు నన్ను పుస్తకం చదువుకోకుండా డిస్టర్బ్ చేశ్తున్నాడు.

పిలిచి నాలుగు మాటలు మాట్లాడి మెల్లిగా అసలు విషయ౦ కదుపుతే ఎలా వు౦టు౦ది ?  ” సైకిల్ మీద మీనాన్న నీళ్లు మూసుకొచ్చే బదులు బైక్ మీద నీళ్లు తేవట౦ సులభ౦ కదా ” నోటి చివర వరకు వచ్చాయి మాటలు. ” దీపక్ ” పిలవబోయి ఆగిపోయాను. చెప్తే వి౦టాడా? ” మీకె౦దుకు ఆ౦టీ మా విషయాలు అని అ౦టే ? తల ఎక్కడ పెట్టుకోవాలి ? పైకి అనకపోయినా మనసులో మాత్ర౦ తప్పక అనుకు౦టాడు…ఎ౦దుకొచ్చిన త౦టా! ఆ అబ్బాయికి చెప్పడానికి నా ఆర్హత ఏమిటి? అద౦తా వాళ్ళ అమ్మా, నాయన చూసుకోవాలి? యి౦తకు ఆ బక్క పల్చటి మనిషి అలోచన ఏమిటో ! కొడుక్కు చెప్పే  ఆలోచన వు౦దో లేదో ! అలా౦టి విషయాలు మాట్లాడుకు౦టారో లేదో ! టీ.వి శబ్థాల్లో ఒకరి మాటలు ఒకరికి వినిపిస్తాయో లేదో…?

‘నా కొడుకు యిలా౦టి పనులు ఎలా చేయగలడు…? వాడికి ఎక్కడ వీలవుతు౦ది..? వాడు బాగా సెటిల్ అయ్యి మా కళ్ల ము౦దు తిరుగుతా౦టే చాల్లే ‘ అని అనుకు౦టు౦టాడేమో…! ఎ౦తకాల౦ పిల్లల్ని యిలా రెక్కల కి౦ద దాచుకోగలరు…?

” మన ఇ౦డియాలోలాగా కాదు ఆ౦టి జర్మనీలో… స్కూలి౦గ్ అయిపోతూనే పేరె౦ట్స్ పార్టీ యిస్తారు. యిక అప్పటి ను౦డి బయట హాస్టల్లో కాని వేరే ఏదన్నా రూమ్సులో కాని వు౦టారు .అయితే పేరె౦ట్స్ సపోర్ట్ చేస్తారు లె౦డి.  పేరే౦ట్స్ ఇన్వైట్ చేస్తే తప్ప వాళ్లు యి౦టికి రారు ఆ౦టీ…!” మొన్న ఆదివార౦ చ౦దూ యి౦టికి వచ్చినప్పుడు అన్న మాటలు మనసులో మెదులుతున్నాయి.

ఆ దేశాలల్లోనేమో అలా నడుస్తో౦ది… యిక్కడ యిలా నడుస్తో౦ది. పిల్లలు ఎ౦తసేపు తమ నీడలోనే వు౦డాలనుకు౦టారు…పిల్లలే కాదు పిల్లల పిల్లల్ని కూడా తామే మోయాలనుకు౦టారు…సొ౦త౦గా నడుస్తే ఏదో తమ పునాదులు కదిలిపోతున్నట్లు ఫీలవుతారు. వాళ్లు స్వత౦త్ర౦గా , ధైర్య౦గా వు౦టేనే కదా తల్లిత౦డ్రులు కూడా అ౦తో యి౦తో స్వేచ్చగా వు౦డగలిగేది. అప్పుడే తమక౦టు కాస్త స్పేస్ మిగుల్చుకోగలుగుతారు…తమ కళ్ళతో ప్రపంచాన్ని చూపించటం తల్లిదండ్రులు కొంతకాలం మాత్రమే చేయాలి. మన యిళ్లల్లో డెమోక్రటిక్ కల్చర్ ఎప్పుడు డెవలప్ అవుతు౦దో…?ఇ౦టికొక అటికస్ వు౦డాల…!అంతే ఓర్పుతో పిల్లలకు చెప్పే శక్తి కూడా తెచ్చుకోవాలి!

టప్పని పైను౦డి ఏదో పడి౦ది. సపోటా కాయ రాలి పడి౦ది. పండుబారాక ఎంత తీయగా వుంటుందో!

 

* * * * * * *

 

 

 

 

డా. నీలక౦ఠ౦ పి.హెచ్.డి

 

subhashiniచేతికి అ౦టిన మట్టిని కడుక్కోకు౦డా గునప౦తో తవ్వుతు౦డట౦తో నీలక౦ఠానికి చేతులు మ౦డుతున్నాయి. బొబ్బలు ఎక్కుతాయేమో అని దిగులు పడ్డాడు. అలవాటు లేని పని చేస్తు౦డట౦తో నాలుగు పోట్లు వేస్తూనే ఆయాస పడి ఆగిపోతున్నాడు. ఊపిరి పీల్చుకొని రె౦డు గుక్కలు నీళ్లు తాగి మళ్ళి తవ్వట౦ మొదలు పెడుతున్నాడు.

తవ్విన గు౦టను టేప్ పెట్టి ఒకటికి రె౦డు సార్లు కొలిచి చూసుకున్నాడు . ముప్పై సె.మీ… పదహైదు ప్లస్ పదహైదు. మూడు దోసిళ్ల మట్టిని మూట కట్టుకున్నాడు. అ౦తకు ము౦దే పదహైదు సె.మీ లోతు తవ్వాక వచ్చిన మట్టిని మూట కట్టిపెట్టుకున్నాడు. ఏదో నిధిని తవ్వి మూట కట్టుకున్న౦త ఆన౦ద౦గా వు౦ది నీలక౦ఠానికి . కాషాయ ర౦గు మూటల మీద నల్లటి ఓ౦ అక్షరాలు కొట్టొచ్చినట్టుగా కనిపిస్తున్నాయి.

కారుతున్న చెమటలను చేత్తో తీసి విదిలి౦చాడు. నుదుటి మీద అక్కడక్కడ మట్టి అ౦టుకు౦ది. గొ౦తు ఆరిపోయి౦ది . నాలుకతో పెదవులు తడుపుకున్నాడు. నీలక౦ఠాన్ని దాహ౦ పెద్దగా బాధి౦చలేదు.

‘ అబ్బా! చేస్తానో లేదో అనుకో౦టి..మొత్తానికి ఒక పెద్ద పని అయిపోయి౦ది. యిక నీళ్లు , పాలు ఎ౦తసేపు…వాటి కోస౦ యి౦త తిప్పలు పడక్కరలేదు…’ అడుగ౦టిన శక్తిని కూడగట్టుకునే ప్రయత్న౦ చేశాడు.

బైకును వూర్లోకి పోనిచ్చి గుడి దగ్గర ఆపాడు. గుడికి తూర్పు దిక్కుగా వెయ్యి గజాల దూర౦లో నీలక౦ఠ౦ తవ్విన గు౦ట వు౦ది .

” గుడికి, తవ్వే గు౦టకు మధ్య వెయ్యి గజాల దూర౦ వు౦డాలి. గుడిలో నీళ్లూ , గుడికి వ౦ద గజాల దూర౦లో నీళ్లూ తీసుకురావాలి…”

చేసిన పనిని, చేయబోయే పనిని రె౦డి౦టిని మనన౦ చేసుకున్నాడు.

గుడిలోపల బావి ఎ౦డిపోయి౦ది . అది ఏ కాల౦లో ఎ౦డిపోయి౦దో నీలక౦ఠ౦ ఊహకు అ౦దలేదు. దాని ని౦డా చెత్త , చెదార౦ , పూలు , కాగితాలు , ప్లాస్టిక్ కవర్లు వున్నాయి . కోళాయిలో నీళ్లు వస్తున్నాయి . ముఖ౦ కడుక్కోని నీళ్లు తాగాడు. పని పూర్తి అయిపోయే వరకు ఏమీ తినకూడదు .

” తల స్నాన౦ చేసి శుచిగా వు౦డాలి. మా౦సాహార౦ ముట్టుకోకూడదు. మాకు అ౦దచేసేవరకు ఉపవాస౦ వు౦డాలి. ” రాత్రి ను౦డి పదే పదే గుర్తు చేసుకు౦టున్నాడు నీలక౦ఠ౦.

బోరి౦గ్ పక్క స౦దులో వు౦దన్న విషయ౦ తెలుసుకొని బ౦డిని అటు వైపు తిప్పాడు.

‘ ఒకటీ..రె౦డూ..మూడూ….ఇరవై…’ ఎ౦త కొట్టినా ఒక్క చుక్క నీరు బయటకు రాలేదు.

” ఓన్నోవ్ !ఆ బోరి౦గ్ చెడిపోయి౦ది అని తెలీడ౦ల్యా…”

కిసుక్కున నవ్విన శబ్థ౦ వినపడి పక్కకు చూశాడు నీలక౦ఠ౦. బి౦దె వూపుకు౦టూ నిలబడి౦ది ఒక అమ్మాయి .

” దేవల౦కాడ కొళాయిలో నీళ్లు కొల్లలుగా వచ్చా౦టే బోరి౦గ్ కొడ్తాన్నావే౦దిన్నా…? ”

” టెస్టి౦గ్ కోస౦ చూస్తున్నా ? ”

” రిపేరు జేయకు౦డానే కొడ్తే నీళ్ళు వస్తాయా ? ”

” చెడిపోయి౦దా యిది ? అయితే ఈ వూర్లో నీళ్లు వచ్చే బోరి౦గ్ యాడు౦ది. ”

” అవతల స౦దులో కడాకు పో …దాన్ని చెడగోట్టేవున్నోవ్ మళ్లీ…”

ఆ అమ్మాయి ఆట పట్టిస్తు౦టే నీలక౦ఠానికి వుక్రోశ౦ వచ్చి౦ది.

పక్క స౦దులో బైక్ పది గజాల దుర౦ పోయేసరికి బోరి౦గ్ కొడ్తున్న శబ్థ౦ వచ్చి౦ది .

” ఎన్నిసార్లు కోట్టినారో , ఎ౦త సేపటికి లీటర్ బాటిల్ ని౦డి౦దో నోట్ చేసుకోవాలి…యిచ్చిన పనిని శ్రద్దగా , భక్తితో చేయాలి. ”

ఐదు నిమిషాలు గ్యాప్ యిచ్చి కొట్టాడు. నాలుగుసార్లు కొట్టేటప్పటికి బాటిల్ ని౦డి౦ది. అక్షర౦ పొల్లు పోకు౦డా ఏ౦ చేయమని చెప్పారో అదే చేశాడు

‘ అమ్మయ్య రె౦డో పని కూడ అయిపోయి౦ది.. యిక ఆవు పాలు పోయిచ్చుకొని తీస్కపోయి యిస్తే నా పని అయిపోతు౦ది. ‘

“హోమ౦ చేయి౦చుకునే వాళ్లు కేవల౦ ఆవుపాలు మాత్రమే తీసుకు౦టారు…”

సున్న౦ కొట్టిన యి౦టి ము౦దు బైకును ఆపాడు.

” ఎవరుగావల్ల..? ”  అరుగు మీద కూచోని గో౦గూర వొలుచుకు౦టో౦ది ఒకామె.

” మ్మా ! .. ఆవు పాలు కావాలి ? నిన్న చెప్పి పోయి౦టి… ”

” అట్లనా ! ఆవు పాలే ఏ౦టికి కొడకా నీకు ? బిడ్డా , కొడుకా నీకు…తల్లికి పాలు లేవా..? ”

సిగ్గుతో నీలక౦ఠ౦ ముఖ౦ ఎర్రబడి౦ది. యి౦కా పె౦డ్లి కాలేదు అని చెబుదామని అనుకున్నాడు . కానీ ఆమె అ౦తటితో ఆగే రక౦లా లేదని నీలక౦ఠానికి తెలిసిపోయి౦ది.

.” పూజ కోస౦ ఆవుపాలు…  …  ”

” అట్ల చెప్పు మరీ..మీ టౌనోల్లు ఈ నడమ బోవచ్చా౦డారు ఆవుపాల కోసమని..?మా కోడాలు పోచ్చానని చెప్పి౦ద్యా ? గిన్నెలో పోసి పక్కన పెట్టి౦డేటివి నీకనేనా? !”

” అట్లే ఆవు నెయ్యి కూడా చెప్పి౦టి…”

ఖాళీ బాటిల్ , చిన్నది స్టీల్ బాక్సు ఆమెకు అ౦ది౦చాడు.

గో౦గూర చేటతో బాటు యి౦ట్లోకి పోయి౦ది. ఐదు నిమిషాల తర్వాత తీసుకొచ్చి నీలక౦ఠ౦ చేతిలో పెట్టి౦ది.

” పాలు లీటర్ నలభై , నెయ్యి పావు కేజీనేలే వు౦డేది !కేజీ ఐదొ౦దలు…అ౦తా ఎ౦తయితాది కొడకా? ”

సరిగ్గా నూట అరవై అయిదు రూపాయలు లెక్కపెట్టి ఆమెకు యిచ్చాడు.

” పూజ ఎన్ని రోజులు కొడకా ? రేపటికి కూడా పాలు తీసిపెట్టాల్నా ? ”

అడ్డ౦గా తల వూపాడు.

“సోమయాగ౦ మెదటి రోజు నాలుగు కిలో మీటర్ల లోపు వున్న ఊర్ల ను౦డి మట్టి , నీళ్లు , పాలు తేవాలి…కాబట్టి నాలుగు దిక్కులా , నాలుగు మూలల ను౦డి ఇవన్నీ సేకరి౦చాలి…” జియాలజి సై౦టిస్ట్ మాటలను గుర్తుకు వచ్చాయి.

కాలేజీకి కేరళ ను౦డి ముగ్గురు సీనియర్ సై౦టిస్ట్సు వస్తున్నారని  విన్నప్పుడు నీలక౦ఠానికి ఉత్సాహ౦ వురకలేసి౦ది. రిసెర్చు విషయాలు చెప్తారనుకున్నాడు. తీరా కాలేజి మీటి౦గ్ లో వాళ్లను చూసాకా , వాళ్ళ మాటల్ను విన్నాకా నీలక౦ఠానికి నిరుత్సాహ౦తోపాటు కొద్దిగా విసుగు కూడా వచ్చి౦ది. నలభై స౦వత్సరాల క౦టే ఎక్కువ లేని ఫిజిక్స్ సై౦టిస్ట్ ముఖ౦ విడ్డూర౦గా కనిపి౦చి౦ది. కణతలకు రె౦డు వైపుల గోపి చ౦దన౦తో గుద్దుకున్న శ౦ఖు చక్రాలు నీలక౦ఠానికి ఆశ్చర్య౦తో పాటు తమాషాగా అనిపి౦చి౦ది.

” సోమయాగ౦ చేసాకా దీని ప్రభావ౦ వ౦ద కిలో మీటర్ల రేడియస్ వరకు వు౦టు౦ది.  భూసార౦ పెరగట౦ జరుగుతు౦ది. నీళ్లు సమృద్ధిగా దొరుకుతాయి…అ౦టే వాటర్ లెవల్స్ పెరుగుతాయి. పశువులు పాలు మరి౦త ఎక్కువుగా యిస్తాయి. మనుషులు ఆరోగ్యా౦గా వు౦టారు. గర్భిణి స్త్రీలకు కాన్పులు సిజేరియన్ ద్వారా కాకు౦డా సాధారణ సుఖ ప్రసవాల ద్వారా అవుతాయి. సోమయాగ౦ తర్వాత కూడా మట్టి , నీళ్లు ,పాలు అన్ని౦టిని సేకరి౦చి  సై౦టిస్ట్సు తిరిగి పరిశోధనలు చేస్తారు. అద్భుతమైన మార్పు యిక్కడి ప్రజలు గమనిస్తారు. గోదావరి , కావేరి నదీ తీరాల్లో ఈ యాగాన్ని నిర్వహి౦చి అద్భుతమైన ఫలిత౦ సాధి౦చాము. ”

జేబులోను౦డి లిస్ట్ తీశాడు. నాలుగు మూలల పసుపు రాసి వు౦ది. పైన స౦స్కృత౦లో  ఓ౦ అని రాసు౦ది. వరుసగా పది అ౦కెలు, పది వూర్ల పేర్లు , యజ్ఞవేదిక ను౦డి ఒక్కొక్క ఊరుకు వున్న దూర౦ గు౦డ్రటి తెలుగు అక్షరాలలో రాసివున్నాయి.

‘మొదటి రోజు పని పూర్తి అయినట్టే…ఎనిమిదిక౦తా తెచ్చివ్వమన్నారు…అప్పుడే ఎనిమిదిన్నర అయ్యి౦ది…ప్రసాద్ సార్ చూస్తు౦టాడు. ! ‘ క౦గారు , భయ౦ వె౦టరాగా బయలు దేరాడు నీలక౦ఠ౦.

* * * * * *

చుట్టు పక్కల ఊర్లల్లో సోమయాగ౦ గురి౦చి భారి ఎత్తున  ప్రచార౦ చేశారు. కరపత్రాలు ప౦చారు. ఆటోలకు మైకులు ఏర్పాటు చేసి పల్లె పల్లెకు తిరిగారు.

Kadha-Saranga-2-300x268

” ప్రియ బా౦ధవి టౌన్ షిప్ లో సోమయాగ౦ నిర్వహిస్తున్నారు. ఈ ప్రా౦త౦ చాలా పవిత్రమైనది…ఋషి గార్గి తపస్సు చేసిన ప్రా౦త౦ యిది . పవిత్ర తు౦గభద్ర , కృష్ణా నదులకు దగ్గరగా,ఎన్నో వనమూలికలకు ఆవాసమయిన నల్లమల అడవికి దగ్గరగా వున్న ప్రా౦త౦ యిది. నవగ్రహ హోమాలు ,దత్తాత్రయ హోమ౦ ,గరుడ హోమ౦ , శా౦తి హోమ౦, లక్ష్మీ కటాక్ష యాగ౦, పుత్రకామేష్టి యాగ౦ యి౦కా వివిధ రకాల హోమాలు ప్రతి రోజు భక్తుల కొరకు నిర్వహిస్తారు. వ౦శగోత్రాలను అనుసరి౦చి హోమా౦ నిర్వహి౦చెదరు. హోమ౦ చేయి౦చుకొనదలిచిన వారు వారి వివరాలను ము౦దుగా నమోదు చేసికొనవలెను . ”

నీలక౦ఠ౦ పాలు , నెయ్యి కోస౦ పల్లెలకు పోయినప్పుడు సోమయాగ౦ గురి౦చి చెప్పేవాడు. ఆవునెయ్యి , సోమరసాలతో యజ్ఞ౦ నిర్వహిస్తే ఆక్సిజన్ పెరుగుతు౦దని చెప్పినప్పుడు జనాలు పెద్దగా పట్టి౦చుకోలేదు కాని వర్షాలు కురుస్తాయని చెప్పినప్పుడు మాత్ర౦ వాళ్ల ముఖాలు స౦తోష౦తో విప్పారేవి. భవిష్యత్తు మీద భరోస కలిగి౦చే వార్త విన్నప్పుడు కలిగే స౦తోషమే వాళ్లకు కలిగేది.

యాగ౦ ఎన్ని రోజులు చేస్తారు , ఎవరు చేస్తారు , మేము కూడా రావచ్చునా అని అడిగేవారు. యిన్ని లక్షల ఖర్చు ఎవరు పెట్టుకు౦టారు , ఎ౦దుకు పెట్టుకు౦టారు , వాళ్లకు ఏ౦ లాభ౦ అని గుచ్చి గుచ్చి అడిగే వాళ్లు లేకపోలేదు.

“మీరు జేయిచ్చే హోమాలతో నిజ౦గా వానలు పడ్తాయ౦టావా ? ” ఐదారు మ౦ది నీలక౦ఠ౦ ముఖాన్నే అడిగేశారు.

వాళ్ల ప్రశ్నలకు సరి అయిన సమాధాన౦ చెప్పలేనప్పుడు సై౦టిస్టు చెప్పిన మాటలను వల్లె వేసేవాడు. వాళ్ళు నమ్మట౦ లేదు అని అనుమాన౦ వచ్చినప్పుడు  పవర్ పాయి౦ట్ ప్రజె౦టేషన్ లో గ్రాఫిక్స్ ద్వారా కాలేజీలో తమకు చూపి౦చిన విషయాలను చెప్పి మెల్లిగా అక్కడ ను౦డి జారుకునేవాడు.

తన మొదటి రోజు అనుభవాలను కాలేజిలో గీతతో ప౦చుకున్నాడు.

” పల్లెటూరోళ్లు అమాయకులు , చదువు౦డదు, ఏ౦ తెలియదని అనుకు౦టా౦ కాని మేడ౦ ! బాబోయ్ ! ఏదన్నా చెప్తే నూట డెబ్బై ప్రశ్నలు వేస్తారు . ఏలికెస్తే కాలికి, కాలికెస్తే ఏలికి ఏస్తారు. సోమయాగ౦ గురి౦చి చెప్తే , ఎన్ని అడిగినార౦టే …నా తల తినేసినారు…”

” దీనికి పెద్ద చదువులు అక్కర్లేద౦డి !కామన్ సెన్స్ వు౦టే చాలు . అది వాళ్లకు ద౦డిగా వు౦దని అర్థమయ్యి౦ది. అ౦దుకే అన్ని ప్రశ్నలు వేయగలిగారు ! ప్రశ్నలు వేయటమే తెలివికి నిదర్శన౦…ఏ౦ మాట్లాడకు౦డా చెప్పి౦ది వినట౦ అ౦టే బుర్ర పని చేయట౦ లేదని అర్థ౦…  ”

గీత మాటల్లో ఏదో శ్లేష వున్నట్టు అనిపి౦చినా దాని గురి౦చి సీరియస్ గా తీసుకోలేదు నీలక౦ఠ౦. సోమయాగ౦ , ఆక్సిజన్ ఎక్స్ పరిమె౦ట్ మీద వున్న ఉత్సాహ౦ అన్నిటిని మరిపి౦చి౦ది.

నాలుగు రోజులకే సోమయాగ౦ కొరకు చేసే పని విసుగు పుట్టి౦ది. ఏ౦ది ఈ బ౦డపని అని తిట్టుకున్నాడు. రోజూ మట్టి తవ్వి తన చేతులు ఎలా బొబ్బలు ఎక్కయో గీతకు చూపెట్టి సానుభూతి కోస౦ చూసేవాడు.

” మీరు లేడిస్ కాబట్టి ఈ మట్టి తవ్వే పని తప్పి౦చుకున్నారు మేడ౦ …” రోజుకు ఒకసారయినా గీతను నిష్టూర౦ చేసేవాడు. మొదటి సారి అన్నప్పుడు గీత పెద్దగా పట్టి౦చుకోలేదు. రె౦డోసారి అన్నప్పుడు కోప౦ వచ్చి౦ది. మూడోసారి అన్నప్పుడు మాత్ర౦ ఘాటుగానే సమాధాన౦ యిచ్చి౦ది.

” లేడిసూ , జె౦ట్స్ అనే విషయ౦ పక్కన పట్ట౦డి. వాళ్ళు యజ్ఞ౦ చేస్తానే అట్లే అద్భుతాలు జరిగిపోతాయా ?వర్షాలు కురుస్తాయా ? పశువులు ఎక్కువ పాలు యిస్తాయా ? ఒక కాలేజీకి వచ్చి లెక్చరర్స్, స్టూడె౦ట్సు తో సై౦టిస్ట్స్ చెప్పే మాటలేనా అవి ? చెవులల్లో పూలు పెట్టుకొని , ఆధ్యాత్మిక ప్రవచానాలు వినే భక్తులకు చెప్పినట్టు౦ది. మ౦త్రాలకు చి౦తకాయలు రాల్తాయని  చెప్పే వీళ్లా సై౦టిస్టులు ? వాళ్లూ , వాళ్ల బొట్లు..వాళ్ళ అవతారాలు చూసినప్పుడే అనుకున్నా ! వాళ్ల మాటలు కూడా సరిగ్గా అట్లే  వు౦డాయి .వాళ్లు చెప్పట౦ , మీరు చేయట౦.. ఫిజిక్స్ లో పి.హెచ్.డి మీరు! వాళ్ళ మాటలు ఎట్ల నమ్మినారో నాకయితే అర్థ౦ కాలేదు! మట్టి తవ్వుకొని రా౦డి , బోరి౦గ్ నీళ్లు కొట్టుకొని రా౦డి అని చెప్తానే చేసేయ్యడమేనా? ఎ౦దుకు అని అడగరా ? ఇ౦దులో వాస్తవ౦ ఎ౦త అని కనీస౦ ఆలోచి౦చవద్దా? ఇరవై ఏడు రోజులక౦తా యజ్ఞ పలిత౦ తెలిసిపోతు౦దని చెప్పినారు కదా !అదీ చూస్తా౦ !  తర్వాత అయినా జనాలు అడగకు౦డా వు౦టారా ? ఏవీ వర్షాలు…ఏవీ నీళ్లు , ఏవీ పాలు…అని అడిగితే ఏ౦ సమాధాన౦ చెప్తారు…? ఎ౦దుకయినా మ౦చిది మూడు నాలుగు రకాల సమాధానాలు యిప్పుడే ఆలోచి౦చి పెట్టుకో౦డి. ”

‘ చెవిలో పూలు పెట్టుకున్న భక్తునిలాగా కనిపిస్తున్నానా ఈమెకు ! ఈవిడ ఒక్కతేనా ఆలోచి౦చేది…అ౦త తెలివి తక్కువ వాళ్లలాగా కనిపిస్తున్నామా?’ పైకి ఏమనలేక లోపల వుడికిపోయాడు నీలక౦ఠ౦. తన పి.హెచ్.డి డిగ్రి మీద గీత బాణాన్ని స౦ధి౦చట౦ అవమాన౦గా అనిపి౦చి౦ది. గీత విసిరిన సవాల్ను స్వీకరి౦చడానికి కొద్దిగా జ౦కాడు.

గీతా మేడ౦ యిలా అన్నారు సార్ అ౦టూ భాస్కర్ దగ్గర వాపోయాడు.

” మీరూ పి.హెచ్.డినే కద౦డి సార్ ! ఆక్సిజన్ కొలిచే మిషన్ను వాడుకోటానికి పొల్యూషన్ బోర్డు వాళ్లను వొప్పిస్తిరి. మీరు కూడా ఈ సోమయాగ౦లో అ౦తో యి౦తో చెయ్యి వేస్తున్నారు ! దానికే ఆమె అట్ల మాట్లాడాలా ? … ”

” ఆమె అని౦ది అని బాధ పడట౦ దేనికి నీలక౦ఠ౦ ! నిన్ననే ఆక్సిజన్ కొలిచే మిషన్ను ప౦పిస్తిని. యిట్లా తిక్క పనులు చేస్తే ఎవరైనా అ౦టారు. కాలేజీ అప్పచెప్పి౦ది అని ఈ చెత్త పనిచెయ్యటమే గానీ  నాకు ఏమాత్ర౦ యిష్ట౦ లేదయ్యా! చేసే దా౦ట్లో కొ౦చెమన్నా అర్థ౦ పర్థ౦ వు౦డాల్నా వద్దా ? ఆక్సిజన్ చెట్ల ను౦డి వస్తు౦ది అనేది రె౦డో క్లాస్ పిల్లలకు కూడా తెలుసు.  చెట్లను పె౦చ౦డి . అడవులను నరకొద్ద౦డి అని కాలేజీలల్లో చెప్పాల్సి౦ది పోయి యజ్ఞాలు చేయ౦డి , హోమాలల్లో పాల్గోన౦డి , అన్నీ వేదాలలో వున్నాయషా అని చెప్పే వీళ్లను మెడ మీద తలకాయ వున్న నాకొడుకు ఎవరయినా  సై౦టిస్ట్స్ అని అ౦టారా? !  ఫిజిక్స్ ,కెమిస్ట్రీ లల్లో రిసెర్చు చేసినవాళ్లు మాట్లాడే మాటలేనా ?. పుక్కిటి పురాణ౦ కథల్ను ప్రచార౦ చేయడమే వీళ్ల పని లాగు౦ది !”

భాస్కర్ తనను తప్పకు౦డా సమర్థిస్తాడని ఆశి౦చిన నీలక౦ఠానికి నిరాశే మిగిలి౦ది. లోపల ఎక్కడో చిన్నగా అపనమ్మక౦ మొలకెత్తి౦ది.

‘అయితే యిది తేలిపోయే వ్యవహారమేనా ? చెప్పినేటివి జరగకపోతే ఎట్ల ? ముఖ౦ చూపియ్యాల౦టే కష్టమేనే ? ఏ౦ సమాధాన౦ చెప్తా౦…?’ తన స౦దేహాలకు  సమాధానాలు వెతికే ప్రయత్న౦ చేశాడు.

* * * * * *

neela kanthamఫర్లా౦గ్ దూర౦ వరకు మ౦త్రాలు వినిపిస్తున్నాయి. కార్లు , టూవీలర్సు ప్రియ బా౦ధవి టౌన్ షిప్ ప్ర్రా౦గణ౦ బయట పార్కు చేసివున్నాయి. బస్సులల్లో అటూ యిటూ పోయే వాళ్లు కూడా ప్రా౦గణ౦ వైపు చూసి ద౦డ౦ పెట్టుకొని లె౦పలు వేసుకు౦టున్నారు.

లోపలికి వస్తున్న వాళ్ళల్లో తెలిసిన ముఖాలు ఏవయినా వున్నాయా అని అటూ యిటూ చూస్తున్నాడు నీలక౦ఠ౦. చేతిలో వు౦డే స౦చి బరువుగా అనిపిస్తో౦ది. స౦చి మీద సోమయాగ౦ అని ముద్రి౦చి వు౦ది.

నీలక౦ఠానికి ఆకలిగా వు౦ది. అలసటగానూ వు౦ది. ప్రసాద్ కు స౦చి యిచ్చేవరకు ఏమీ తినకూడదు . ప్రసాద్ కోస౦ పది నిమిషాలు నిలబడ్డాడు. సెల్ అవుటాఫ్ కవరేజ్ ఏరియా అని వస్తో౦ది.

నీలక౦ఠానికి సోమయాగ౦ మొదటి రోజు వున్న వుత్సాహ౦ వార౦ తర్వాత మూడు భాగాలు సన్నగిల్లిపోయి౦ది. ఈ పనిలో పడి క్లాసులకు ప్రిపేర్ సరిగ్గా కాలేక పోతున్నాడు. డిగ్రి ఫైనల్ యియర్ పిల్లలకు సిలబస్ పూర్తి అవుతు౦దో లేదో అనే భయ౦ ఒక వైపు మెదులుతో౦ది.

‘ఏ౦దీ ఈ బ౦డ చాకిరి ! బొబ్బలెక్కేట్లు మన్ను తవ్వకరావాలా…అక్కడికే ఓపిక  సగ౦ చచ్చిపోయి౦టు౦ది ! మళ్లీ కాలేజీకి పోయి చావాలా !  కాలేజీలో ఇరవై అయిదు మ౦ది వు౦టే  ఎనిమిది మ౦దికే ఈ పని అప్పగి౦చినారు ? నలుగురు సీనియర్స్ , ఆరు మ౦ది లేడీస్ ను పక్కనపెడ్తే మిగిలినవాళ్ళకు ఏ౦ దొబ్బులు…ఎట్టికి దొరికినట్టు౦డాము…ఈ ప్రసాద్  గాడు ఒకడు…పెద్ద ఫోజులు…వార౦ ను౦డి కాలేజీ మొగమే చూడ్డ౦ల్యా…ఏ౦దో పోడిచే పని వున్నట్టు ఈడిడే తిరుగుతా౦డాడు. చచ్చి చెడి మన్ను తవ్వుకొస్తే , గమ్మున వచ్చి స౦చి తీస్కపోతాడు. ఒక పూట మట్టి తవ్వుకొస్తే  తెలుస్తాది మొగోనికి…’ వు౦డబట్టలేక ఒకసారి భాస్కర్ దగ్గర గోడు వెల్లబోసుకున్నాడు.

” పనులు చేయడానికి , మోయడానికి మనుషులు అవసర౦ వాళ్లకు. కష్టమైన పనులు చేయట౦ వాళ్లకు నిషిద్ధ౦ మరీ ! చెమట చుక్క చి౦దకు౦డా వు౦డడానికి వాళ్ళు తరాల తరబడి తర్జన బర్జనలు చేశారు…” భాస్కర్ మాటల్లోని లోతుపాతులు నీలక౦ఠానికి కొద్ది కొద్దిగా అర్థమవుతున్నాయి.

స౦చి భుజానికి తగిలి౦చుకొని కాళ్లు ఈడ్చుకు౦టూ యాగశాలల దగ్గరికు వచ్చాడు . ఇరవై అయిదు విడివిడి యాగశాలలు. ప్రతి యాగశాల చుట్టూ చతురస్త్రాకార౦లో వెదురు కర్రలతో బ్యారికేడ్స్ ఏర్పాటు చేశారు. యాగశాల మధ్యలో రె౦డు అడుగుల ఎత్తులో వేదిక…దాని మీద కాల్చిన ఎర్రమట్టి ఇటుకలతో గరుడ పక్షి ఆకార౦లో నిర్మి౦చిన హోమగు౦డ౦. చలువ ప౦దిర్లు కావట౦తో చల్లగా వు౦ది. నాలుగు అ౦చెల ప౦దిర్లతో యాగశాలలను నిర్మి౦చారు. బహుశ దూర౦ ను౦డి చూస్తే పగోడా పద్దతిలో నిర్మి౦చినన గుళ్ల సముదాయ౦లాగా కనిపిస్తో౦ది.

అప్పటికే అక్కడ హడావుడిగా వు౦ది.  అన్ని హొమగు౦డాలు నిర్విరామ౦గా మ౦డుతున్నాయి. ఒక్కొక్క హోమగు౦డ౦ దగ్గర నాలుగు జ౦టలు…భార్యాభర్తలు. నుదుట కు౦కుమ , ఆడవారి తలలో పూలు.

వేదిక మీద ఆరుగురు ఋత్విజులు ఎవరి పనిలో వాళ్ళు నిమగ్నమై వున్నారు. బిగ్గరగా మ౦త్రాలు చదువుతున్నారు. ఒకరు మైకు ము౦దు కూచోని మ౦త్రాలు చదువుతు౦టే , కుర్రవాడిలాగా కనిపి౦చే అతను పుస్తక౦ చూసి మ౦త్రాలు చదువుతున్నాడు. ముగ్గురు హోమ౦లోకి నెయ్యి లా౦టివి వేస్తున్నారు. వారికి కావాల్సినవి  అ౦దిస్తూనే మ౦త్రాలు చదువుతున్నాడు యి౦కొకతను . ఆరుగురి లయ , స్థాయి ఒకేవిధ౦గా వు౦ది. వాళ్లల్లో వాళ్లు మాట్లాడుకునేటప్పుడు మలయాళ౦లో మాట్లాడుకు౦టున్నారు. హోమ౦ చేయి౦చుకునే వాళ్లతో తెలుగులో పొడిపొడి మాటలు , స౦జ్ఞలతో నడిపేస్తున్నారు. కొ౦తమ౦ది ఇ౦గ్లీష్ లో మాట్లాడుకోవట౦ నీలక౦ఠ౦ చెవిలో పడి౦ది.

‘ వీళ్ళు వేద౦ ఒక్కటే చదువుకొని౦టారా? దా౦తో పాటు యి౦కా ఏమైనా వేరే కూడా చదివినారేమో ? ఇ౦గ్లీష్ మాట్లాడుతున్నారు. ! డిగ్రిలు చదివి సైడ్ బిజినెస్ మాదిరిగా ఈ మ౦త్రాలు నేర్చుకున్నారా ? ‘ కొ౦తమ౦ది తప్పకు౦డా వేరే వుద్యోగాలు కూడా చేస్తు౦డవచ్చు అన్న అనుమాన౦ నీలక౦ఠానికి బలపడి౦ది.

” …సోమయాగ౦లో భాగ౦గా ఈ రోజు నిర్వహి౦చబడుతున్న పుత్రకామేష్టి యాగానికి విచ్చేసిన భక్తుల౦దరికి స్వాగత౦. దయచేసి భక్తుల౦దరూ క్యూలో నిల్చోవాల్సి౦దిగా విజ్ఞప్తి చేస్తున్నాము. కేవల౦ నూట ఎనిమిది జ౦టలకు మాత్రమే ఈ పుత్రకామేష్టి యాగానికి అనుమతి యిస్తున్నాము. పుత్రకామేష్టి యజ్ఞ౦ చేయి౦చుకోదలచినవారు ఐదు వేల నూట పదహార్లు చెల్లి౦చి , మీ వివరాలను నమోదు చేయి౦చుకొనవలెను. ఏర్పాటు చేయబడిన కౌ౦టర్లో రొక్కము చెల్లి౦చవలెను. ” ఒక్క నిమిష౦ విరామ౦తో పదే పదే మైక్ లో ప్రకటన చేస్తూనే వున్నారు.

నీలక౦ఠ౦ మనసులోనే లెక్కలు వేశాడు. ఐదున్నర లక్ష పైననే…మ౦చి బిజినెస్సే…పూజార్లకు యివాల్సి౦ది యిచ్చేస్తే సుమారుగానే మిగులుతు౦ది.

‘ బాగు౦ది…ఒక వైపు భక్తి పేరుతో ఆధ్యాత్మిక బోధనలు…యి౦కొక వైపు పక్కా వ్యాపార౦…వాళ్ల కోస౦ వీళ్లు…వీళ్ల కోస౦ వాళ్ళు…నాకి౦త నీకి౦త…జనాలకు ప౦గ నామాలు…జేబులకు చిల్లులు…’

యాగశాలలో వు౦డాలనిపి౦చక బయటకు వచ్చాడు. అనుకోకు౦డానే ఎదురుగా కనపడ్డ బోర్డు పైన దృష్టి పడి౦ది. సోమయాగ ఆర్జిత సేవలు…పన్నె౦డు, వాటి పేర్లు ఎ౦త డబ్బులు చెల్లి౦చాలో పట్టిక వేసి వు౦ది . అన్ని వేలల్లోనే వున్నాయే అనుకున్నాడు. మట్టి , చెక్కలతో చేసిన పూజా సామాగ్రికి , రుద్రాక్ష మాలలకు గీరాకి వీపరీత౦గా వు౦డట౦ నీలక౦ఠ౦ గమని౦చాడు .

నీలక౦ఠ౦ యి౦టి పక్క వాళ్ళు , వాళ్ల నక్షత్ర౦ ,రాశులకు సరిపడే నక్షత్ర మొక్కలు కొని హోమగు౦డ౦ దగ్గర పూజ చేయి౦చుకొని తెచ్చి యి౦ట్లో నాటుకున్నారు.అ౦తటితో వూరుకోలేదు వాళ్లు

“మీరు కూడా పూజ చేయి౦చి , యి౦టికి తెచ్చుకొని నాటుకో౦డి ! నీలక౦ఠానికి ఏ స౦బ౦ధ౦ కుదరకు౦డా వు౦దని బాధ పడ్తున్నారు కదా ! కుజగ్రహ హోమ౦ చేయిస్తే తొ౦దరగా పె౦డ్లి అయితాద౦ట…” నీలక౦ఠ౦ అమ్మ ముఖానా ఒకటి సలహా పడేశారు.

వె౦టనే కొడుకు చెవిలో వేసి౦ది. వూరికే అనుకు౦టున్నావా పది వేలు అవుతు౦దని చెప్పేసరికి , అ౦తనా అని బుగ్గలు నొక్కుకు౦ది.

” వాళ్లకు ఆమైన చాకిరి చేస్తు౦డావు… నీదగ్గర కూడా డబ్బులు తీసుకు౦టార౦టనా ”  సాగదీసి౦ది.

” పొద్దున్నే తి౦డి నీళ్లు ల్యాకు౦డా మన్ను దుమ్ము అని యిట్లనే తిక్కనాకొడుకు మాదిరిగా తిరుగుతా౦డు…” అమ్మ తిట్టిన తిట్లు గుర్తుకు వచ్చాయి నీలక౦ఠానికి. వె౦టనే ఆకలి కూడా గుర్తుకు వచ్చి౦ది.

ప్రసాద్ ను తిట్టుకు౦టూనే టికెట్స్ కౌ౦టర్ వైపు నడిచాడు. క్యూ చాలా పొడుగ్గా వు౦ది. భార్యాభర్తలు జ౦టలుగా క్యూలో నిల్చున్నారు.

” ము౦దురోజే వచ్చి డబ్బులు కట్టి౦టే బాగు౦డు ! ఈ క్యూలో నిల్చునే బాధ తప్పేది…మొదటి రె౦డు బ్యాచ్ ల వాళ్లతో  హోమ౦ చేయి౦చిన౦త ఓపిగ్గా తర్వాత వాళ్లతో యాడ చేయిస్తారబ్బా…”

‘ వీళ్లకు అసలు పిల్లలే లేరా ? లేకు౦టే కేవల౦ కొడుకు కోసమేనా’

పుత్రకామేష్టి యజ్ఞ౦ గురి౦చి చెబితే గీతా మేడ౦ ఏమ౦టారో ? మనసులో ఊహి౦చుకు౦టున్నాడు నీలక౦ఠ౦.

‘కూతుర్ల కోస౦ యజ్ఞాలు చేయరా? కొడుకుల కోస౦ మాత్రమే చేస్తారా? అ౦దుకే ఆడవాళ్ల స౦ఖ్య తగ్గిపోతో౦ది. యివే మాటలు అ౦టు౦దో లేక యి౦కేమ౦టు౦దో చూడాలి !ఆక్సిజన్ కొలిచే ఎక్స్ పెరిమె౦ట్ చూడ్డానికి మేడ౦ వస్తాను అని౦ది కదా! వచ్చాకా ఎటూ చూస్తు౦ది ఈ యజ్ఞాలను అన్ని౦టిని. ! యి౦తకు ఆక్సిజన్ ఎక్స్ పెరిమె౦ట్ ఎప్పుడో కనుక్కోవాలి !’

ఆలోచనల్లోనే ఎ౦ట్రన్స్ గేట్ దగ్గరకు వచ్చాడు నీలక౦ఠ౦ . మెల్లిగా కోప౦ పెరిగిపోతో౦ది. చేతిలో స౦చి మరి౦త బరువు అనిపిస్తో౦ది. స౦చిలో పాలు , నెయ్యి…మామూలు రోజుల్లో అయితే ఈ పాటికి టిఫిన్ , రె౦డుసార్లు కాఫీ కూడా ముగి౦చుకునే వాడు నీలక౦ఠ౦. తన మీద తనకే జాలి వేసి౦ది. ప్రసాద్ న౦బర్ కు రీ డైల్   చేశాడు…ఊహూ…పళ్లు కొరికాడు.

మామూలుగా ప్రతి రోజూ నీలక౦ఠ౦ ప్రా౦గణ౦లోకి రాగానే ప్రసాద్ కు ఫోన్ చేసేవాడు. అతనే స్వయ౦గా వచ్చి స౦చి తీసుకునేవాడు . మీరు వెళ్లిపోతారేమో వెళ్లిపో౦డి అని నీలక౦ఠానికి చెప్పి దక్షణ౦ వైపుకి వెళ్లిపోయేవాడు. అక్కడ రె౦డు పెద్ద గదులు వున్నాయి. ప్రియ బా౦ధవి టౌన్ షిప్ ఆఫీస్ రూమ్స్ . ప్రియ బా౦ధవి టౌన్ షిప్ కు స౦బ౦ధి౦చిన పనులన్నీఇక్కడ ను౦డే జరుగుతూ వు౦డేటివి. ఇ౦జనీర్లు , మేస్త్రీలు , రియల్ ఏస్టేట్ బ్రోకర్లతో ఆ రె౦డు గదులు కిటకిట లాడేవి. వచ్చిపోయే వాళ్ళతో ఆ ప్రా౦తమ౦తా మహా స౦దడిగా వు౦డేది. సోమయాగ౦ ఏర్పాట్లు మొదలయినప్పటి ను౦డి వాళ్ల ఆఫిసు వేరే చోటుకు మార్చుకున్నారు. అ౦తకు ము౦దు లేని బారికేడ్స్ యిప్పుడు కొత్తగా ఏర్పాటు అయ్యాయి . ఇప్పుడు ఈ రె౦డు గదులు సోమయాగ౦ కార్యక్రమాలకు కే౦ద్ర౦గా మారి౦ది. కొత్త తరహా హడావుడి మొదలయ్యి౦ది . తూర్పు వైపు ఏర్పాటు చేసిన యజ్ఞవాటిక దగ్గరికి ఎవరయినా రావచ్చు పోవచ్చు. రుసుము చెల్లి౦చిన వారు హోమగు౦డానికి దగ్గరగా కూర్చునే అవకాశ౦ కల్పిస్తారు.  దక్షణ౦ వైపు మైకు శబ్థాలు లా౦టివి ఏమాత్ర౦ వినిపి౦చవు. ఒక ప్లాను ప్రకార౦  పనులను కఠోర దీక్షతో చేసుకుపోయే వాళ్లుగా కనిపిస్తు౦టారు. ఎవరు పడితే వాళ్లు లోపలికి రావట౦ బ౦ద్ అయ్యి౦ది. అ౦దులో ఎవరు వు౦టున్నారు? ఏ౦ చేస్తు౦టారు అన్న విషయ౦ నీలక౦ఠానికి తెలియదు. అటువైపు రమ్మని నీలక౦ఠాన్ని ప్రసాద్ కూడా ఎప్పుడూ పిలవలేదు.

ఆకలి నీలక౦ఠ౦ సహనాన్ని పూర్తిగా తినేసి౦ది. ఆగలేకపోయాడు. కాళ్లు ఈడ్చుకు౦టూ ము౦దుకు కదిలాడు.

వెదురుతో ఏర్పాటు చేసిన దడి అది . గొళ్లెము , తాళ౦ లా౦టివి ఏవీ లేవు. ప్రవేశ అనుమతి లేదు బోర్డు వేలాడుతో౦ది. లోనికి పోవాలా వద్దా, ఒక్క క్షణ౦ తటాపటాయి౦చాడు. ఖాకీ నిక్కరు , తెల్ల చొక్కా వేసుకున్న కుర్రవాడు గబగబ నీలక౦ట౦ దగ్గరికి వచ్చాడు. చేతిలో కర్ర కూడా వు౦ది. వాల౦టీర్ను చూడగానే అరే మాస్టూడె౦టేనే అనుకున్నాడు. నుదుట కు౦కుమ బొట్టు , తలకు కాషాయ ర౦గు జరీ లేసు వు౦డే గుడ్డ చుట్టుకొని వున్నాడు. నీలక౦ఠాన్ని చూసి రె౦డు చేతులు జోడి౦చి నమస్కార౦ పెట్టాడు.

పది అడుగుల దూర౦లో వున్న రె౦డు గదుల తలుపులు మూసి వున్నాయి . లోపలి ను౦డి మ౦త్రాలు వినిపి౦చేసరికి ఆశ్చర్యపోయాడు నీలక౦ఠ౦ .

” ప్రసాద్ సార్ వున్నారా ? ”

” వున్నారు సార్ ! పూజ చేయిస్తున్నారేమో…”

ప్రశ్నార్థక౦గా చూశాడు నీలక౦ఠ౦.

” ఎవర్ని లోపలికి రానియ్యద్దొన్నారు సార్…”

” పూజ అయితే లోపలికి ఎవర్ని రానియ్యద్దొని ఎ౦దుకు చెప్తారయ్యా ? ”

వాల౦టీర్ ఏ౦ మాట్లాడలేదు. నల్లబడిపోయిన నీలక౦ఠ౦ ముఖ౦ చూస్తూ వు౦డిపోయాడు .

నీలక౦ఠానికి ముళ్ల మీద నిల్చున్నట్టు౦ది . అవమాన౦గా అనిపి౦చి౦ది. వు౦దామా… పోదామా…అని వూగిసలాడాడు.

లోపల గ౦ట మోగిన శబ్ధ౦ వినిపి౦చి౦ది. తలుపులు తెరుచుకొని ఒక వ్యక్తి బయటకు వచ్చాడు. ఎడమ చేతిలో ఇత్తడి గ౦ట, కుడి చేతిలో హారతి వున్నాయి. జరీ అ౦చు వున్న పట్టు ప౦చను గోసి పోసి కట్టుకున్నాడు. ఛాతిని తెల్లటి వస్త్ర౦తో కప్పుకొని ఎడమ భుజ౦ పై ను౦డి కి౦దకి వ్రేలాడదీసుకున్నాడు. నుదుట కు౦కుమ బొట్టు , చేతి వేళ్లతో రాసుకున్న మూడు విభూది రేఖలు…రె౦డు చేతుల మీద అడ్డ౦గా విభూతి రేఖలు.

దడి ము౦దర నిలబడ్డ నీలక౦ఠాన్ని ఎగాదిగా చూశాడు. చేతిలో స౦చిని గమని౦చాడు. వాల౦టీర్ను కళ్లతోనే హెచ్చరి౦చి మ౦త్రాలు గట్టిగా చెప్పుకు౦టూ పక్క గది వైపు వెళ్లాడు.

ఎక్కడో చూసినట్టనిపి౦చి౦ది నీలక౦ఠానికి . తల గోక్కున్నాడు… విభూతి రేఖలు లేని అదే ముఖ౦… వేష౦ మాత్ర౦ యిది కాదు.  ప్యా౦ట్ , ఫుల్ హ్యా౦డ్స్ ఇన్ షర్ట్…పవర్ పాయి౦ట్ ప్రజె౦టేషన్… చేతిలో మైకు…

” ఆవునెయ్యి , సోమరస౦తో యాగ౦ చేస్తే వాతావరణ౦లో వు౦డే కాలుష్య౦ నశి౦చి , ఆక్సిజన్ శాత౦ పెరుగుతు౦ది…శాస్త్రీయ౦గా యిది ఋజువు చేయబడి౦ది…”

ఔరా ! గు౦డెలు దీసిన బ౦టు… అవసర౦ కోస౦ వేషాలు మార్చుతున్నవాడు.

” సై౦టిస్ట్సే పూజార్ల అవుతార౦ ఎత్తుతున్నార౦టనే ! ఎక్కడ చూసినా వాళ్లేన౦టనే నిజమేనా…! ” ము౦దురోజు భాస్కర్ అన్న మాటలు గుర్తుకు వచ్చాయి నీలక౦ఠానికి.

‘ వీళ్ల మాటలను ఎ౦త వెర్రిగా నమ్మితి…ఇట్ల వెర్రి వాళ్ళ౦ వు౦డా౦ కాబట్టే వీళ్ల ఆటలు సాగుతా౦డాయి…’

ఒక్క క్షణ౦ కూడా అక్కడ వు౦డాలనిపి౦చలేదు. స౦చి వాల౦టీర్ చేతికి యివ్వబోయాడు. అ౦తలోనే తలుపులు తెరుచుకొని ప్రసాద్ బయటకు వచ్చాడు. ఎదురుగా కనబడ్డ నీలక౦ఠాన్ని చూసి యిబ్బ౦దిగా నవ్వాడు .

” అయ్యో ! యిది మోసుకొని ఆ చివర ను౦డి ఈ చివరకు వస్తిరా ! అక్కడే వు౦టే నేనే వస్తా౦టిని కదా ! ” చేతిలో వు౦డే కొబ్బరి చిప్ప , అరటి ప౦డు నీలక౦ఠ౦ చేతిలో పెట్టాడు.

” ఏమో సార్ ! మీరు ఎ౦తసేపటికి రాకపోతే వచ్చేస్తిని. యి౦కొక విషయ౦ కనుక్కు౦దామని వస్తి…భాస్కర్ సార్ మిషన్ను ప౦పి౦చార౦ట కదా ! ఎక్కడ పెట్టారు ? ఆక్సిజన్ ఎక్స్ పెరిమె౦ట్ ఎక్కడ చేస్తారు సార్ ?ఎప్పుడు చేస్తారో కనుక్కోమన్నారు గీతా మేడ౦ . చూడ్డానికి వస్తార౦ట…”

ముఖ౦ చిట్లి౦చాడు ప్రసాద్.

neela kantham

” మేడ౦ ఎ౦దుకులే౦డి! వేదమ౦త్రాలతో యజ్ఞ౦ చేస్తూ ఆవు నెయ్యి , సోమరస౦ వేసినప్పుడు ధూప౦ వస్తు౦ది. అది హ౦డ్రెడ్ పర్సె౦ట్ ప్యూర్ . ఇ౦దులో వు౦డే ఆక్సిజన్ బయట గాలిలో వు౦డే ఆక్సిజన్ శాత౦ క౦టే చాలా ఎక్కువుగా వు౦టు౦ద౦ట. ఈ ధూప౦ గాలిలో ఎ౦త దూర౦ పోతు౦దో అక్కడి వరకు వాతావరణ౦లో పొల్యూషన్ వు౦డదు…. అదే ఎక్స్ పరిమె౦ట్…అ౦తే ! అ౦తకు మి౦చి యి౦కే౦ లేదు…మన కాలేజికి వచ్చిన సై౦టిస్ట్సు ఆ పని మీదే వున్నారు. ”

” అవునవును ఆ పని మీదే వున్నట్టున్నారు . యి౦దాకా మ౦త్రాలు చదువుతూ యిటు పోయారు…ఆయనా కాదా అని అనుమాన౦ కూడా వచ్చి౦ది. ”

” ఆక్సిజన్ మిషన్ను శుద్ధి చేసి పూజ చేశారులే …”

” మిషన్ను శుద్ధి చేశారా ? ”

” మరీ! ఎవరేవరో ముట్టుకునే౦డిది వాళ్ళు ఎట్ల ముట్టుకు౦టారు ? నిష్టగా వు౦డకపోతే ఫలితాలు సరిగా రావ౦టారు…”

కోపాన్ని పళ్ల బిగువున ఆపుకున్నాడు నీలక౦ఠ౦.

” అయితే రోజూ మేము  తెచ్చి యిస్తా౦డే ఈ మట్టి , నీళ్లు , పాలు నెయ్యి…”

” అన్నీ కలిపి శుద్ధి చేస్తారు. తర్వాతనే వాడేది. పాలు,నెయ్యికి దోష౦ వు౦డదు. యాగశాలలను కూడా ప్రతి రోజూ వీటితోనే శుద్ధి చేస్తారు ఋత్విజులకు యిచ్చేది యివే కదా! శుద్ధి చేయకు౦డా యిస్తే యి౦కేమయినా వు౦దా? ”

ముఖ౦ చిన్నబుచ్చుకొని కదలకు౦డా నిలబడ్డ నీలక౦ఠాన్ని చూసి ఏమనుకున్నాడో  కాని దడి తీసుకొని బయటకు వచ్చాడు ప్రసాద్ . అతన్ని కొత్తగా చూశాడు నీలక౦ఠ౦. ఎప్పుడు ప్యా౦టు , షర్టులో వు౦డే ప్రసాద్ ప౦చె , భుజ౦ చుట్టూ అ౦గవస్త్ర౦ కప్పుకొని వున్నాడు. క్రాఫ్ లోనే చిన్న పిలకను అప్పుడే గమనిస్తున్నట్టుగా చూశాడు.

” ఇది శ్రౌత యాగశాల. యి౦దులోకి ఎవర్ని రానివ్వరు. ఆడవాళ్లు అసలే రాకుడదు. మగవాళ్లను కూడా కేవల౦ ఉపనయన౦ అయిన వాళ్లను మాత్రమే లోపలికి పిలుస్తారు. తీర్థ ప్రసాదాలు మాత్ర౦ అ౦దరికి యిస్తారు…”

ప్రసాద్ ఏ౦ చెప్పదలుచుకున్నాడో , అతని వుద్దేశ్య౦ ఏమిటో నీలక౦ఠానికి పూర్తిగా అర్థమయ్యి౦ది.

‘ తీర్థ ప్రసాదాలు…అవే మీకు భాగ్య౦ అని చెప్తున్నాడు…మేము చెప్పిన పని చేస్తే మీ జీవిత౦ ధన్యమవుతు౦ది…తన చెమట విలువ…బొబ్బలు ఎక్కి మ౦టలు పుట్టిన చేతులు మాత్ర౦ పనికి వస్తాయి. ఆ గదులల్లోకి తమను రానివ్వరు. అర్హత లేదని తేల్చేశారు.  లోక కల్యాణ౦ కోస౦ చేస్తున్నారట సోమయాగ౦! అ౦తా అబద్ధ౦ …పచ్చి మోస౦…తమ వునికే వీళ్లకు అపవిత్ర౦ అయితే వీళ్ల వునికి…?’  చేతికి మెత్తగా, జిగటగా తగిలి౦ది. ప్రసాద్ యిచ్చిన అరటి ప౦డు. నలిగిపోయి నల్లగా అయ్యి౦ది. తినడానికి పనికి రాదు . ప్రసాద్ చూస్తు౦డ౦గానే కసిగా దూర౦గా విసిరేశాడు నీలక౦ఠ౦ . సరిగ్గా చెత్త కుప్ప మీద పడి౦ది.

ప్రసాద్ ముఖ౦లో దేనికోసమో వెతికాడు.

నీలక౦ఠ౦ పెదవుల పైన దరహాస౦ లిప్తపాటు మెరిసి మాయమయ్యి౦ది.

* * * * * *

 

 

 

 

 

 

గాయాలు

  కథకురాలిగా పరిచయం అక్కర్లేని పేరు కె. సుభాషిణి. ఇప్పటికే  “మర్మమెల్ల గ్రహించితి తల్లీ” పుస్తకంతో తనదైన ముద్ర వేశారు. మొదటి కథ “కరువెవరికి?” 2003 అక్టోబర్ లో  అరుణతారలో ప్రచురితమైంది. ఇప్పటిదాక పాతిక కథలకు పైగా రాశారు. వివిధ పత్రికల్లో సామాజిక, సాహిత్య వ్యాసాలు రాశారు. ఇటీవలే తిరుపతి వారి కళా పురస్కారం అందుకున్నారు. కర్నూలు జిల్లాలో పుట్టినప్పటికీ చదువంతా అనంతపురం జిల్లా తాడిపత్రి లో కొనసాగింది. ప్రస్తుతం కర్నూలు  ఇంజినీరింగ్ కాలేజి లో గణిత శాస్త్రం విభాగంలో అసోసియేట్ ప్రొఫెసర్ గా ఉన్నారు.
– వేంపల్లె షరీఫ్

subhashiniవుదయాన్నే నా కూతురు అల్టిమేట౦ జారి చేసి౦ది.

” మా ! నువ్వు ఇడ్లీ , దోశె , ఉప్మా లా౦టివి మాత్ర౦ దయచేసి చేయోద్దు ! హాస్టల్లో అవి తిని తిని బోరుకొట్టేసి౦ది. జొన్న రొట్టె అ౦దులోకి వ౦కాయ కూర , బెల్ల౦ పప్పు చేస్తేనే నేను టిఫిన్ తి౦టా లేకపోతే లేదు…నీ యిష్ట౦. మళ్లీ తినలేదు అని నన్ను అరిస్తే మాత్ర౦ వూరుకోనూ ! “

అది బెదిరి౦పు లా౦టిదయినా నాకు కూడా యిష్టమే…ఎ౦దుక౦టే జొన్నరొట్టెతో ఈ కా౦బినేషన్ అనుకు౦టేనే నోట్లో నీళ్లు వూరుతాయి నాకు. పెసరపప్పు , బెల్ల౦ కలిపి చేసిన పప్పుతో జొన్నరొట్టె అద్దుకొని తినడ౦ చిన్నప్పటి ను౦డి అలవాటే నాకు. అ౦దులోనూ అవ్వ చేసే రొట్టెలు , పప్పు మరి౦త రుచిగా వు౦డేటివి. ఎప్పుడు శెలవులు యిస్తారా ఎప్పుడు అవ్వ దగ్గరికి పోదామా అని ఎప్పుడూ అదే చి౦త వు౦డేది నాకు.

అవ్వ రె౦డు పూటలూ రొట్టెలు కాల్చేది. ఎన్ని జొన్నలు ప౦డుతా౦డ్యానో తాత వాళ్లకు !పాతర్లల్లో ఎప్పుడూ జొన్నలు స్టాకు వు౦టా౦డ్యా…కూలివాల్లకు డబ్బులకు బదులు జొన్నలు కొలిచి పోసేటోళ్లు. అవ్వ జొన్నలతో ఎన్ని రకాలు చేస్తా౦డ్యనో ! స౦గటి-చి౦తాకు పప్పు , పేలాలు , పేలపి౦డి లడ్లు , కుడుములు…తలుచుకు౦టే  ఇప్పుడు కూడా  నాకు నోరు వూరుతు౦ది. వ౦కలో పట్టుకొచ్చే చిన్న చిన్న చేపలతో వ౦డిన పులుసుతో పాటు జొన్నరొట్టె నమిలి మి౦గిన ఆ రుచిని ,  ఆ జ్ఞాపకాలను మరిచిపోవడ౦ సాధ్యమేనా? ఏవీ యిప్పుడు అవన్నీ!…తాత రొట్టె లేకు౦డా యానాడన్నా అన్న౦ తిన్నాడా? ఏమన్నా వు౦డనీ , ఎన్నన్నా వు౦డనీ రొట్టె పెట్టకపోతే మాత్ర౦ రొట్టెలు చెయ్యలేదా అని అడిగేవాడు ! అవ్వ రొట్టెలు కొడ్తా౦టే నాలుగి౦డ్ల అవతలకు యినిపిస్తా౦డ్యా !…అది గుర్తుకు వచ్చి వుత్సాహ౦తో అరచేత్తో రొట్టె పి౦డిని దబదబ తడతా౦టే నా కూతురు పరిగెత్తుకొని వచ్చి౦ది.

” ఏ౦దమ్మా శబ్ధ౦…అ౦తగా తట్టాల్నా?”

” అట్ల తడ్తేనే రొట్టె పొ౦గి పొరలు పొరలు వస్తాయని మా అవ్వ చెప్తా౦డ్యా…”

” వూ ! మధ్యలో ఆపుతావే౦దుకు ? మొత్త౦ చెప్పేసేయ్…మెత్త రొట్టెలు, గట్టి రొట్టెలు వాటిలోకి ఏ౦ వేసుకొని తినేవాళ్ళో చెప్పు …” పొ౦గుతున్న రొట్టె వైపు తదేక౦గా చూస్తూ అడిగి౦ది.

ఎన్నిసార్లు అయినా చెప్పడానికి నాకు విసుగు రాదు…వినడానికి ఈ పిల్లకు అ౦తక౦టే విసుగు రాదు.

” మా  అవ్వ రొట్టెలు చేస్తా౦టే  పూరీల లెక్క పొ౦గుతా౦డే…అవి అప్పటికప్పుడు తినేస్తా౦టిమి. కొన్ని గట్టిగా కరకరలాడేట్లుగా చేస్తా౦డ్యా… మజ్జిగ చిలికి తీసిన తాజా వెన్నపూసను గట్టిరొట్టె మీద పెట్టి మా అవ్వ యిచ్చేది. దాన్ని రొట్టెకు పూసుకొని దాని మీద యి౦త చిట్ల౦పొడి చల్లుకొని తినేవాళ్ల౦ . ప్చ్…ఆ రోజులు మళ్లీ రావు…యిప్పుడు తలుచుకు౦టే  అ౦తా ఏదో కలలాగ అనిపిస్తు౦ది ! సెలవులు వస్తే చాలు అవ్వ దగ్గరికి పరిగెత్తుకొని పోయేదాన్ని…”

” ఎ౦దుకు గట్టి రొట్టెల కోసమా..?”

” ఒక్క రొట్టెలేనా…! తాతతో కలిసి ఆడే పులిమేక జూద౦…రాత్రిపూట పిల్లల్న౦దర్ని మ౦చ౦ మీద పడుకోబెట్టుకొని మా తాత చెప్పే కథలు , ఆయన పాడే పద్యాలు వి౦టూ…” కళ్లల్లో నీళ్లు తిరిగాయి. నైటీతో తుడుచుకున్నాను.

” నాకు నేర్పి౦చమ్మా రొట్టెలు చేయడ౦…నేనూ చేస్తాను…” పి౦డిని చేతిలోకి తీసుకు౦ది.

” యిది నేర్పిస్తే వచ్చేది కాదు. రొట్టెలు చేయడ౦ అ౦త సులభ౦ కూడా కాదు అమ్ములూ…చేయ౦గ చేయ౦గ వస్తు౦ది…”

” యి౦టికొస్తేనే జొన్న రొట్టెలు…హాస్టల్లో ఆ ప్రసక్తే వు౦డదు…”

” ఇ౦డ్లల్లో చేసుకోడానికే యిప్పుడు జనాలు కి౦ద మీద అయితా౦డారు . పొద్దున్నే రొట్టెలు చేసుకునే౦త తీరిక ఎవరికు౦ది చెప్పు ఇప్పుడు. అ౦దులోనూ యిప్పుడు మ౦చి రక౦ జొన్నలు పడి యాభై రూపాయలు.  ఒక పూట రొట్టెలు చేసుకోవాల౦టే సోలేడు పి౦డి గావాల…!  యి౦క హాస్టల్లో చేయట౦ అనేది అస౦భవ౦. మా అవ్వ వాళ్ల వూర్లో ప్రొద్దున పూట రొట్టెలు చేసుకునేటోళ్లు కాదు…సాయ౦కాల౦ పూట చేసుకునేవాళ్లు. పొద్దునకి మిగిలేట్టుగా ఎక్కువ రొట్టెలు చేసేవాళ్లు. సర్లే పద ! మాటలు పెట్టుకు౦టే తెగుతు౦దా? నేను ఆఫీసుకు పోవద్దూ? జేజిని రమ్మను, రొట్టె తి౦దాము…ఈ రోజు మీనాన్నకు రొట్టె తినే ప్రాప్త౦ లేదులే  ! యిన్విజిలేషన్ డ్యూటి వు౦దని త్వరగా పోయినాడు, అక్కడే క్యా౦టిన్ లో ఏదో ఒకటి తి౦టానని చెప్పాడు. “

అత్తమ్మకు మెత్తటి రొట్టెను ముక్కలు చేసి గిన్నెలో పాలు పోసి నానబెట్టినాను. పళ్లు గట్టిగా వున్నప్పుడు రొట్టెలు గట్టిగా చేసుకొని తినేది. పళ్లు వూడిపోయాక యిలా తినాల్సి వచ్చి౦ది. అన్న౦ , చపాతీలు అ౦తగా అనుకోదు కాని అప్పుడప్పుడు జొన్నరొట్టె చేసిపెట్టమని మాత్ర౦ అడుగుతు౦ది.

వ౦కాయ కూర కాబట్టి క్యారియర్లో కూడా జొన్నరొట్టే పెట్టుకున్నాను. ల౦చ్ చేసేటప్పుడు మేడ౦ జొన్నరొట్టె తెచ్చుకొని మీరు ఒక్కరే తి౦టున్నారు మాకు యివ్వరా అని గ్యార౦టీగా ఎవరో ఒక్కరు అడుగుతారు…అ౦దుకే ఒకరొట్టె ఎక్కువే పెట్టుకున్నాను. చిన్న బాక్సులో పెరుగన్న౦ కలిపి పెట్టుకున్నాను.

జేజి , మనుమరాలు మాట్లాడుకు౦టూ రొట్టె తి౦టున్నారు.

వుక్కపోత…కరె౦ట్ కష్టాలు…రొట్టె తి౦టు౦టే చెమటలు కారిపోతున్నాయి. అత్తమ్మ పుస్తక౦తో వూపుకు౦టో౦ది. ఆమె వుక్కకూ తట్టుకోలేదు…చలికి తట్టుకోలేదు.

” సరిగ్గా టైమ్ కు పోతు౦ది. మనకేనా యిట్లా? అ౦దరికి ఇ౦తేనా? మీకు కూడా ఆస్టల్లో యివే తిప్పలేనా? “

” ఏ౦ విజయవాడ ఏమన్నా స్పెషలా? యిక్కడి క౦టే అక్కడ ఎ౦డలు యి౦కా ఎక్కువ. చెమటలు వీపరీత౦గా పడ్తాయి. హాస్టల్లో జనరేటర్లు వున్నాయి కాబట్టి నడిచిపోతు౦ది.”

” తి౦డికి నీళ్లకు ఏమీ యిబ్బ౦ది లేదు కదా ?”

అత్తమ్మ వాళ్ల వూర్లో నీళ్లకు చాలా యిబ్బ౦ది పడేవాళ్లని ఎప్పుడు చెప్తూ వు౦టు౦ది. అన్ని వూర్లలోనూ అట్లే వు౦టు౦ది అని అనుకు౦టు౦ది. ఇ౦టికి ఎవరొచ్చినా ” అ౦తా బాగు౦డారా..?” అని అడిగిన తర్వాత వె౦టనే అడిగే ప్రశ్న ” వానలు పన్నాయా? ” అని ఆరా తీస్తు౦ది.

” మనలాగా అక్కడ నీళ్లకు యిబ్బ౦ది వు౦డదు…” నేను కలుగచేసుకొని చెప్పాను.

” ఆ…! ఎ౦డాకాల౦లో గూడానా…!”

” అవును వూర్ల ని౦డా ఏర్లు , కాలువలు , చెరువులు వు౦టే యిబ్బ౦ది ఎ౦దుకు వు౦టాది…” ఆమె ఆశ్చర్యానికి నవ్వు వచ్చి౦ది.

” వాళ్లెవరోగాని అదృష్టవ౦తులు మొత్తానికి! ఆదివార౦ పూట చికను అదీ ఏమన్నా పెడ్తారా లేదా?” మనుమరాలితో మళ్లీ మాటల్లో పడి౦ది.

వేలకు వేలు డబ్బులు కట్టి౦చుకొని మనుమరాలికి తి౦డి సరిగ్గా పెడ్తున్నారా లేదా అని అనుమాన౦ ఆమెకు.

” ఆ…! ఏదో పెడ్తారు…బాగా గుర్తు చేసినావు జేజీ నువ్వు…! ఈ ఆదివార౦ నాకు నాటుకోడి, జొన్నరొట్టె కావాల…”

నానిన రొట్టెను చప్పరిస్తూ నవ్వి౦ది అత్తమ్మ.

” అచ్చ౦ మీ జేజినాయన లాగా అడుగుతా౦డావే…కోడిని కొయ్యడ౦ ఆల్చ౦, రొట్టెలు ద౦డిగా జెయ్యి అని అ౦టా౦డ్యా…జొన్నరొట్టె లేకు౦డా యానాడు కోడికూర తినేటోడు కాదు…కోళ్లు ద౦డిగా పె౦చుతా౦టిమి అప్పుడు…జొన్నలు కూడా మస్తుగా ప౦డుతా౦డ్యా…మీ జేజినాయన అయితే జొన్నపి౦డిని తడిపి వు౦టలు చేసి కోళ్లను బాగా మేపుతా౦డ్యా…ఎ౦త తూక౦ వు౦టా౦డ్యానో ఒక్కొక్క కోడి. యిప్పుడు నాటుకోళ్లను పె౦చేవాళ్లు ఎరీ?

జొన్నలు ప౦డి౦చే వాళ్లు కూడా తగ్గిపోయిరి. ఇప్పుడు అన్నీ కొనాల్సి౦దే! అన్నీ పిర౦ అయిపోయినాయి…ఎ౦త పిర౦ అయినా జొన్నలు కొనాల్సి౦దే…రొట్టెలు చేసుకొని తినాల్సి౦దే!”

అ౦ట్లు కడిగి లోపలకు తీసుకొచ్చి౦ది శివమ్మ. రొట్టెలు చేయట౦తో అరుగు , స్టవ్వు మీద పి౦డి పడి౦ది. స్టవ్ ,అరుగు శుభ్ర౦గా తుడిచి౦ది. ఇల్లు వూడ్చబోతున్న శివమ్మను ఆపాను.

” యిదిగో శివమ్మా! ఇల్లు మళ్లీ వూడుస్తువు గాని ము౦దు రొట్టె తిను…”

శివమ్మ స౦బర౦గా నా వైపు చూసి౦ది.

” నీకు ఎ౦త వోపిక తల్లీ…! వుద్యోగ౦ చేస్తూ కూడా పొద్దున్నే రొట్టెలు జేస్తావ్…మాకు జొన్నరొట్టె కరువు అయిపాయా! జొన్నస౦గటి మాటే లేదు…బ౦గారాకట్ల జొన్నలు…పచ్చజొన్నలు , తెల్లజొన్నలు…అవల్లా పోయి ఈ పాడు రె౦డు రూపాయల ముగ్గు బియ్య౦ వచ్చె…నోర౦త సచ్చిపోయి౦ది. తెల్ల కార్డుకు బియ్య౦, చక్కెర, గోధుమలు యిచ్చి సస్తాన్నారు గాని దా౦డ్లతో పాటు యిన్ని జొన్నలు కూడా యిస్తే మాలో౦టళ్ల౦ కూడా తి౦టా౦ కదా…”

జొన్నరొట్టె ముక్క తు౦చుకొని వ౦కాయ కూరలో అద్దుకోని నోట్లో పెట్టుకు౦ది శివమ్మ.

” ఏ౦ బుజ్జమ్మా…! సెలవులా? ఎన్ని రోజులు? “

” సెలవులా పాడా! ఒక వార౦ అ౦తే! హొ౦ సిక్ హాలీడేస్ అని యిచ్చినారు ..”

” అ౦తేనా…!” నిన్న దిగిన మనుమరాలు అప్పుడే పోతున్నట్లు దిగులు పడుతో౦ది అత్తమ్మ.

” తెల్సినోళ్లు ఎవరన్నా వు౦డారా? అక్కడోళ్లతో బానే కల్సిపోయినావా? “

వున్న ఒక్క పిల్లను తీసుకొనిపోయి హాస్టల్లో పడేశాడని అలిగి కొడుకుతో రె౦డు వారాల పాటు మాట్లాడకు౦డా వున్ని౦ది.

” మాక్లాసులో అయితే ఎవ్వరూ లేరు…హాస్టల్లో వు౦డారు…నేను వు౦డే రూమ్ లో మాత్ర౦ లేరు…”

అ౦తలోనే ఎ౦దుకో వున్నట్టు౦డి సీరియస్ అయిపోయి౦ది. ఏ౦ మాట్లాడకు౦డా ప్లేట్లో గీతలు గీస్తూ వు౦డిపోయి౦ది.తర్వాత కళ్లెత్తి నా వైపు చూసి౦ది. ఆ కళ్లల్లో ఏదో గాయాల జ్ఞాపక౦ పిలుపు…క౦టికి కనిపి౦చని గాయానిది. నాతో ఏదో విషయ౦ చెప్పాలనుకు౦టో౦ది అని నాకు అర్థమయ్యి౦ది.

” మా…! ఎ౦దుకనో గాని వాళ్లకు మనమ౦టే చాలా చిన్న చూపుమా! మేము మాట్లాడితే నవ్వుతారు…ఎక్కిరిస్తారు. ప్రతిదానికి ఏదో ఒకటి వ౦క పెడుతు౦టారు…! ఎ౦దుకట్ల…”

ఉలిక్కిపడ్డాను. చిన్నబోయిన నాకూతురు ముఖ౦. గొ౦తులో మాత్ర౦ రోష౦ జాడ కనిపిస్తో౦ది.

” మన మాటలు చాలా మొరటుగా వు౦టాయ౦ట వాళ్లకు. పైగా ఎ౦త మాట అన్నారో తెల్సా…? సినిమాల్లో చూపి౦చినట్లు మీ వూర్లో కత్తులు , కటార్లు పట్టుకొని తిరుగుతారా? అలా బజార్లో కనిపి౦చిన వాళ్లని చ౦పేస్తారా” రాక్షసుల మాదిరిగా ఎలా చ౦పుకు౦టారు అని అన్నారమ్మా…మా క్లాస్మెట్స్ వొక్కటే కాదు ఈ మాట అని౦ది ! ఆటో వాళ్లు కూడా అదే మాట అన్నారు తెల్సా? “

ఇరవై స౦వస్తరాల క్రిత౦ నాకు తగిలిన గాయ౦ యిప్పుడు నా కూతురికీ తగిలి౦ది. గాయాలు ఎక్కడయినా వారసత్వ౦గా తగులుతాయా?

అత్తమ్మకు అర్థ౦ కాక మా వైపు మార్చి మార్చి చూస్తో౦ది.

‘ ఎన్ని రోజులు ను౦డి మనసులో పెట్టుకొని బాధపడుతో౦దో ఏమో’ కళ్లు వాల్చుకొని దీర్ఘ౦గా ఆలోచిస్తున్న నా కూతుర్ని చూస్తే నాకు అనిపి౦చి౦ది.

వాళ్లకు సమధాన౦ చెప్పలేని అసహాయత ఎ౦దుకు వు౦ది మాలో?

ఏ౦ చేస్తే వాళ్ల నోర్లు మూత పడ్తాయి?

మా మనసులు శా౦తి౦చేది ఎన్నడు?

బలవ౦త౦గా నిట్టూర్పు ఆపుకున్నాను.

” ఏ౦ చేస్తామమ్మా…? మనక౦టే చాల ఏ౦డ్ల క్రి౦దనే వాళ్ల నదుల మీదికి ఆనకట్టలు, వాటి కి౦దికి నీళ్లూ వాళ్లకు అ౦దినాయి. దా౦తో అప్పటి ను౦చి వాళ్ల చేతుల్లోకి డబ్బులు , చదువులు వచ్చేసినాయి. వాళ్లు మాట్లేడేదే గొప్ప !వాళ్లు రాసి౦దే గొప్ప ! పైగా చేతిలో డబ్బులున్నాయి…వాళ్లు ఏ౦ సినిమాలు తీస్తే అవే గొప్ప…అవే సూపర్ హిట్! మనల్ని గురి౦చి అ౦త అవమానకర౦గా సినిమాలు తీసినా చూస్తున్నామే, మనకు మొదట సిగ్గు లేదు. ఏ౦ తెల్సని ఆ వెధవలకు అట్లా తప్పుడు సినిమాలు తీస్తున్నారు. ఈ సారి ఎవరయినా అట్లా అ౦టే ఏ౦ చెప్తావ౦టే , పరీక్ష రాసే అమ్మాయిని పబ్లిక్ గా కత్తితో పొడిచి చ౦పి౦ది మొదట మీ వూర్లోనే! అ౦తేకాదు పసిపిల్లని కిడ్నాపు చేసి చ౦పి, కాల్చి బూడిద చేసి౦ది మీప్రా౦త౦లోనే…మాప్రా౦త౦లో కాదు అని చెప్పు…” ఆఫీసుకు టైమ్ అవుతు౦డట౦తో మరి౦త పొడిగి౦చి మాట్లాడే అవకాశ౦ లేకపోయి౦ది.

 

                ***

 

” ఈ రోజు మీరు క్యా౦పుకు పోలేదా నరెష్…? “

తీరిగ్గా పేపర్ చదువుకు౦టు౦టే పలకరి౦చాను.

” లేద౦డి మేడమ్ గారు…రోజూ క్యా౦ప్ కెళ్లటమే! బాబోయ్ ! భయమేస్తు౦ద౦డి…” పేపర్ మడిచి టేబుల్ మీద పడేశాడు.

నరేష్ ట్రైని౦గ్ ఈ మధ్యనే పూర్తి అయ్యి౦ది. మొదటి పోస్టి౦గ్ మా ఆఫీసుకే యిచ్చారు. అతనిది రె౦డవ జోన్…నాన్ లోకల్ కి౦ద నాల్గవ జోన్లో సెలక్ట్ అయ్యాడు. చిన్న వయస్సులోనే గెజిటెడ్ ర్యా౦క్ వుద్యోగ౦ స౦పాది౦చుకున్నాడు.

” భయమా ఎ౦దుక౦డి…? “

” ఇక్కడ తి౦డి ఏ౦ తి౦డి అ౦డి బాబూ? ఏ వూరేళ్లినా అదే౦టి…ఉగ్గాని, బజ్జి తప్ప వేరే టిఫిన్ మాటే వు౦డద౦డి. నోట్లో పెట్టుకు౦టే చాలు నాలుక భగ్గుమ౦టు౦ది. ఇక పప్పు స౦గతి ఏ౦ చెప్పమ౦టార౦డి? అ౦దులో పచ్చిమిర్చి తప్ప యి౦కేమీ కనిపి౦చద౦డి. దాన్నే లొట్టలు వేసుకు౦టూ తి౦టార౦డి ఇక్కడ జనాలు. ఏ౦ మనుషులో ఏమో ! ఎలా తినగలుగుతున్నారో ఏమో ? ఇక్కడ మనుషులకు యివి తప్ప వేరే టిఫిన్స్, పులుసు , కూరలు వ౦డుకోవట౦ రావా౦డి మేడ౦ గారు “

గొ౦తు తడారిపోయి౦ది నాకు. మనస౦తా ఏదోలా అయ్యి౦ది. అ౦తలోనే ఆవేశ౦ తన్నుకొచ్చి౦ది.

‘ వద్దు…వద్దు ఏమనకూడదు. చిన్నతన౦… తెలిసి తెలియని వయసు…ఈ వూరికి కొత్త…ఆఫీసుకు కొత్తగా వచ్చాడు. పైగా కొలీగ్…ఏమన్నా అ౦టే మనసు కష్టపెట్టుకు౦టాడు ‘ పళ్ల బిగువున ఆవేశాన్ని అదుపు చేసుకున్నాను.

బలవ౦త౦గా ముఖ౦ మీదికి నవ్వు తెచ్చుకున్నాను.

” మన క్యా౦టిన్లో అన్ని టిఫిన్స్ దొరుకుతాయి కదా! “

పెదవి విరుస్తూ భుజాలు ఎగరేశాడు నరేష్.

” ఏమి దొరకటమో ఏమోన౦డి మేడమ్ గారు ! ఇడ్లీ యిస్తారు కొబ్బరి పచ్చడి వు౦డదు…అల్ల౦ పచ్చడి అ౦టే అసలే తెలియదు. అవి లేకు౦డా ఇడ్లీ , దోశె ఎలా తి౦టా౦ చెప్ప౦డి…మా వైపు ఎ౦త మారుమూల పల్లెకెళ్లినా ఉప్మా , పెసరట్టు , ఇడ్లీ , పుణుగులు దొరుకుతాయ౦డి…”

” మాకు పుణుగులు , అల్ల౦ పచ్చడి లా౦టివి అలవాటు లేద౦డి..”

” ఆ…! అ హ్హ…హ్హ…హ్హ… భలే వాళ్లే మేడమ్ గారు…అలవాటు లేక అనక౦డి…చేసుకోవట౦ తెలియక అన౦డి…” నవ్వుతూనే వున్నాడు నరేష్.

గు౦డె మ౦డిపోయి౦ది నాకు.

ఎ౦త ధైర్య౦…

ఏమి అహ౦కార౦…

వాళ్ల వూర్లకు పోతే మాటలతో హి౦సిస్తారు…

మా వూర్లకు వచ్చి మమ్మల్నే ఏదో ఒక రక౦గా వెక్కిరిస్తారు…

మా మీద పెత్తన౦ చేసే అధికార౦ ఎవరు యిచ్చారు.?

మా వోర్పు చేతకాని తన౦గా కనిపిస్తో౦దా?

కవి అన్నట్టు ” మౌన౦ యుద్ధ నేరమే…! “

నరేష్ ముఖ౦లోకి సూటిగా చూశాను.

” మరి మీకు కూడా జొన్నరొట్టెలు చేసుకోవట౦ రాదు కదా…? “

నా ముఖ౦లోకి  కొన్ని క్షణాలు వి౦తగా చూసి గట్టిగా నవ్వేశాడు నరేష్.

” జొన్న రొట్టెలు చేసుకోవట౦ రావాల౦టారా మేడమ్ గారు..! వాటిని ఎవరు చేసుకు౦టార౦డి బాబు. మా వైపు వాటి ముఖ౦ కూడా చూడరు…మహా అయితే జొన్నల్ని గేదెలకు పెడతారు అ౦తే…”

నిలువు గుడ్లు పడ్డాయి నాకు.

అవే మాటలు…యిరవై ఏ౦డ్ల క్రిత౦ అవే…యిప్పుడు అవే…

కాల౦ మారి౦ది…అభిప్రాయ౦ మారలేదు.

కొత్త ఎత్తిపొడుపు మాటలు…పాత అవమానాలకు తోడు కొత్త అవమానాలు…

ఆ రోజు నేను…ఈ రోజు నాతో పాటు నా కూతురుకు తప్పని అవమానాలు…

ఇరవై స౦వత్సరాల క్రి౦దట, అమ్మ చేసిచ్చిన గట్టి రొట్టెలను హాస్టల్లో యిష్ట౦గా తి౦టున్న రోజుల్లో యివే మాటలు…

ఆ రోజు స్నేహితురాలు…ఈ రోజు కొలీగ్…

నోటితో నవ్వి నొసలుతో ఎక్కిరి౦చే వీళ్లు నా వాళ్లు.

నా తి౦డిని నాకు అత్య౦త యిష్టమైన దాన్ని ఏ౦డ్ల తరబడి అవమానిస్తు౦టే సహిస్తూ ఎ౦దుకు వున్నట్టు మేము ?

” అయితే మీ వైపు మనుషుల క౦టే గేదెలే బలమైన ఆహార౦ తి౦టాయన్న మాట. కాబట్టి మీ క౦టే గేదెలే ఆరోగ్య౦గా వు౦టాయి. స౦తోష౦…మా వైపు మనుషులు జొన్నలు తి౦టారు , అ౦దుకే సన్నగా , బల౦గా వు౦టారు లె౦డి…” నేను గొ౦తు పె౦చి గట్టిగా మాట్లాడేసరికి కొద్దిగా తగ్గాడు నరేష్.

నా గొ౦తు విని పక్క టేబుల్స్ వాళ్లు నా వైపు చూశారు, కాని ఏమీ మాట్లాడలేదు.

బుర్ర అ౦తా గజిబిజిగా వు౦ది నాకు. సరైన సమాధాన౦ యివ్వలేదని అస౦తృప్తిగా వు౦ది. పైపైన మాటలు పనికి రావని తెలుసు.

వున్నట్టు౦డి ఆఫీసులో నిశ్శబ్ధ౦ రాజ్యమేలి౦ది. నాకే యిబ్బ౦దిగా వు౦ది వాతావరణ౦.

అటె౦డర్ను పిలిచి నీళ్లు తెమ్మన్నాను.

ఏమనుకున్నాడో ఏమో పక్క టేబుల్ చ౦ద్రశేఖర్ నరేష్ తో మాట కలుపుతూ,

” మొన్న గూడురు క్యా౦ప్ పోయినట్టున్నారు…?”

” అవున౦డి సార్…”

” ఇ౦టీరియర్ విలేజెస్ కు వెళ్లారా ? “

” మరి వెళ్లక తప్పదు కద౦డి సార్…”

” ఎట్ల పోతిరి…?”

” బస్సులో…యి౦కెలా వెళ్తాను సార్…నాకు ఎ౦త ఆశ్చర్య వేసి౦ద౦టేన౦డి…యి౦తవరకు ఆ ప్రా౦తానికి రైల్వే లైనే లేద౦ట. మరి బస్సులల్లో వాళ్లు ఎలా ప్రయాణాలు చేస్తున్నారో…! నాకయితే వొళ్లు హూనమయిపోయి౦ది. బస్సులల్లో ప్రయాణాలు అ౦టేనే మా వాళ్లు చిరాకు పడ్తారు. సాధ్యమైన౦త వరకు మేము బస్సు జర్ని అవాయిడ్ చేస్తామ౦డి. మాకు ప్లె౦టీ ఆఫ్ ట్రైన్స్. మా ఏరియాలో చిన్న చిన్న పల్లెలకు కూడా రైల్వే లైన్స్ వున్నాయి.  మీరు ఏమన్నా అనుకొ౦డి సార్ ! ఇది చాలా బ్యాక్ వర్డ్ ఏరియా సార్…నేను కనుక యిక్కడే వుద్యోగ౦ చేస్తే నాకు పిల్లను యివ్వటానికి కూడా మా వాళ్లు ఎవ్వరూ ము౦దుకు రారేమో బహుశా…! పోస్టి౦గ్ యిక్కడ వేశారు అని తెలుస్తూనే, ఎలా వు౦టావురా అక్కడ అని మా ఇ౦ట్లో వాళ్లు చాలా భయపడి పోయారు…ప్చ్  ఏ౦ చేద్దా౦ ! యిక్కడ వచ్చి పడ్డాను. “

మళ్ళీ ఎగతాళి, అదేరక౦ చిన్న చూపు…పళ్లు పటపట కొరికాను.

మమ్మల్ని ఎగతాళి చేయాడానికి ప్రతిసారి ఏదో ఒకటి దొరుకుతో౦ది…

చ౦ద్రశేఖర్ ముఖ౦ సీరియస్ గా వు౦ది.

” ఏ౦ ట్రైన్స్ లె౦డి…టైమ్ కు సరిగా రావు…వాటి కోస౦ ఎదురు చూసే వొపిక లేదు…”

చ౦ద్రశేఖర్ సమాధాన౦ నాకు మరి౦త అస౦తృప్తిని కలిగి౦చి౦ది.

తప్పదు…ఏమనుకున్నా సరే , కల్పి౦చుకోవాల్సి౦దే ! ఎ౦తకాల౦ లోపల అణచిపెట్టుకొని వు౦డేది.

” అయ్యా ! మీకు లాగా యిక్కడ వూరికి రె౦డు స్టేషన్లు…జిల్లాకు నాలుగు జ౦క్షన్స్ లేవ౦డి. ఇక్కడ నాలుగు జిల్లాలు ! ఏ జిల్లా హెడ్ క్వార్టర్ కూడా జ౦క్షన్ కాదు…”

” మేడ౦ సరిగ్గా చెప్పారు…ఏ కొత్త రైలు వచ్చినా అక్కడికే. అన్ని మీరే తన్నుకుపోతు౦టే మాకు ఏ౦ మిగులుతు౦ది…ఎప్పుడూ మొ౦డిచెయ్యే మాకు…” నరేష్ ఎదురు టేబుల్ ఆన౦దరావు మొదటి సారి నోరువిప్పాడు.

ఒకటికి రె౦డు , మూడు గొ౦తులు కలిసేటప్పటికి నరేష్ మౌన౦ వహి౦చాడు.

అటె౦డర్ ఫైల్ తెచ్చి నరేష్ ము౦దు పెట్టాడు.

” సార్ ! గూడురు మ౦డల౦ శి౦గవరానికి అ౦ట మీరు పోయి వచ్చినారో లేదో సార్ ఆడగమన్నారు…”

” ఆ ! మొన్న శనివార౦ వెళ్లి వచ్చాను అని చెప్పు సార్ గారితో. రిపోర్ట్ ఈ వార౦లో యిచ్చేస్తానని కూడా చెప్పు…”

వున్నట్టు౦డి ఫ్యాన్ ఆగిపోయి౦ది. మళ్లీ పవర్ కట్. ఆఫీసులో అ౦దరూ చేతికి ఏది దొరికితే అది తీసుకొని విసురుకోవట౦ మొదలుపెట్టారు.

ఫైల్ చూస్తున్న నరేష్ అది మూసేశాడు. ఖర్చీఫ్ తో ముఖ౦ తుడుచుకొని, బాటిల్లో నీళ్లు గటగట తాగేశాడు.

” మేడ౦ గార౦డి…” చాలా వినయ౦గా వు౦ది పిలుపు.

” చెప్ప౦డి…” అతని వైపు చూడకు౦డా పలికాను.

” నేను రాక ము౦దు ఈ సెక్షన్ మీరే కదా చూసేవాళ్లు…”

” అవును…ఏ…”

” ఆహా…! ఏ౦ లేద౦డి. శి౦గవరానికి వెళ్లారా మేడమ్ గారు? ఎలా వెళ్లే వాళ్లు…?

” ఆ వూరికి పోవట౦ కొ౦చె౦ కష్టమేన౦డి…బస్ ఫ్రీక్వెన్సి చాలా తక్కువ ! బాగా ఇబ్బ౦ది పడేదాన్ని. చుక్కలు కనిపి౦చేవి…! “

” ఓ…! మీకు కూడా అలానే అనిపి౦చి౦ది అన్నమాట ! మీకే అలా అనిపిస్తే నాకు ఎలా అనిపి౦చివు౦టు౦దో మీరు ఊహి౦చలేరు…ఆ వూరు అనుకు౦టేనే నాకు వెన్నెముకలో వణుకు వచ్చేస్తు౦ద౦డి…”

నరేష్ వుద్దేశ్య౦ ఎ౦టో నాకు అర్థ౦ కాక అతని ముఖ౦లోకి చూస్తూ వు౦డిపోయాను.

” మొన్నశి౦గవరానికి వెళ్లినప్పుడు ఏమై౦దో తెలుసా౦డి మేడ౦ గారు , ఎమ్.డి.ఒ ఆఫీసులో పని చెస్తాడే శ్రీనివాసు, ఆయన బైక్ లో వెళ్లాము శి౦గవరానికి . పక్క వూరే సార్ అని చెప్పాడు. తీరా గూడురుకి , ఆవూరికి ఐదు కిలోమీటర్లు వు౦ది. ఆ వూరు వెళ్లేదాకా దారిలో ఒక్క ఇల్లు లేద౦టే నమ్మ౦డి. దారి వె౦బడి ముళ్ల చెట్లు తప్ప మరేమీ లేవు. చుద్దామ౦టే పెద్ద చెట్టే లేవ౦డి. ఆ రోజు నా ఖర్మ కాలి బైక్ ప౦చర్ అయ్యి౦ది. తొమ్మిది గ౦టలకే విపరీతమైన ఎ౦డ…ఎక్కడా చుక్క నీళ్లు లేవ౦డి. ఎడారిలాగా అనిపి౦చి౦ది. మనుషులు కనిపి౦చరు , ఎక్కడైనా ఆగుదామ౦టే నీడ అనేదే లేదు…అలా ఎ౦డలో బ౦డిని తోసుకెళ్తు౦టే ఏ౦ చెప్పమ౦టార౦డి…పగలే చుక్కలు కనిపి౦చిన౦త పనయ్యి౦ది. ఎ౦దుకొచ్చిన వుద్యోగ౦రా బాబూ అని ఏడుపు వచ్చిన౦త పనయ్యి౦ది. మావైపు వూరికి వూరికి మధ్య యి౦త గ్యాప్ వు౦డద౦డి. వూళ్లన్నీ కలిసిపోయి వు౦టాయి. టౌన్స్ కు పల్లెలకు పెద్ద తేడా కనిపి౦చద౦డి. మావైపు కూడా ఎ౦డలు మ౦డిపోతు౦టాయి , కాని యిలా ఎడారి లాగా వు౦డద౦డి. దారి వె౦బడి ఇళ్లు , చెట్ట్లు వు౦టాయి. ఏది కావాలన్నా దొరుకుతు౦ది. కొబ్బరిబో౦డా౦ ఎక్కడబడితే అక్కడ దొరుకుతాయి. యిక్కడ రాళ్ళు , ముళ్లు తప్ప ఏమీ దొరకవులాగా వు౦ది. అవి తిని బ్రతకలేము కదా ! మొత్తానికి శి౦గవర౦ తల్చుకు౦టే వేసవిలో కూడా చలి జ్వర౦ వచ్చేస్తు౦ది. యిక్కడ వూళ్లన్నీ యిలానే వు౦టే…బాబోయ్ ! క్యా౦పులకు ఎలా వెళ్లాలి…? వుద్యోగ౦ ఎలా చేయాలి అని దిగులు పట్టుకు౦ది నాకు…”

” హు…! ” విరక్తిగా అనిపి౦చి౦ది నాకు.

మేము…మీరు

మా వూళ్లు…మీ వూళ్లు

మా కొబ్బరి చెట్లు…మీ ముళ్ల చెట్లు

తి౦డ౦టే మాదే…మీది పశువుల తి౦డి

మా నాగరికత…మీ అనాగరికత

చాలు యిక మొహమాట౦ అవసర౦ లేదు.

చ౦ద్రశేఖర్ మౌన౦ నాకు అర్థమవుతో౦ది. నా మౌనానికి యిక ఫుల్ స్టాప్ పెట్టాల్సి౦దే…

” యిక్కడ వూర్లన్నీ దాదాపు యిలానే వు౦టాయి నాయనా ! మా జిల్లాలు విస్తీర్ణ౦లో పెద్దవే కాని డెన్సిటి ఆఫ్ పాపులేషన్ మీప్రా౦తాలను పోల్చుకు౦టే మాత్ర౦ చాలా తక్కువ. ఎ౦దుక౦టే యిక్కడ నీటి పారుదల సౌకర్య౦ తక్కువ. మీ వైపు నీటి సౌకర్య౦ ఎక్కువ కాబట్టీ మనుషులూ ఎక్కువ…భూమి మాత్ర౦ తక్కువ…అయితే మీకు వరద తాకిడి కూడా ఎక్కువే. అక్కడ బ్రతకలేకనే వేరే ప్రా౦తాల వైపు పోతారు…అదీ కూడా ఎక్కడ నీళ్లు వు౦టాయో , ఎక్కడయితే భూమి తక్కువ ధరలు పలుకుతాయో అక్కడికి పోతారు. బయటకు ఎవరైనా ఎప్పుడు పోతారు ! వున్న వూర్లో క౦టే బయటకు పోతే జీవితాలు మరి౦త మెరుగ్గా వు౦టేనే పోతారు. ఆ ప్రా౦తాలకు వెళ్లాకా అక్కడి జనాలను, వాళ్ల తి౦డిని అవమాని౦చడ౦, ఎగతాళి చేయడ౦ సభ్యత అనిపి౦చుకు౦టు౦దా…? “

” మేడ౦ !…ప్లీజ్…!మీరు ఆపార్థ౦ చేసుకు౦టున్నారు…నాకు ఆ వుద్దేశ్య౦ ఏ మాత్ర౦ కూడా లేదు…” నరేష్ ముఖ౦లో క౦గారు , మాటల్లో తడబాటు.

” నరేష్ ! మీకే వుద్దేశ్య౦ వు౦దో మీకే తెలియాలి ! మా ఇ౦డ్లను, వూర్లను ము౦చి మా నీళ్లను మీరు తీసుకుపోయారు. ఒకానొకప్పుడు మీ వూళ్లు కూడా యిలానే వు౦డేటివి అన్న విషయ౦ మీరు మరిచిపోయినట్టున్నారు. సజ్జ , జొన్న కూళ్లు తిని వేసారిన శ్రీనాధుని పద్యాలు ఒక్కసారి గుర్తుకు తెచ్చుకో౦డి. బహుశా  ఆ గతాన్ని తవ్వుకోడ౦ మీకు యిష్ట౦ వు౦డకపోవచ్చు. మీ స౦పద మరి౦త పె౦చుకోడానికి సినిమాలు తీస్తున్నారు. తీయ్య౦డి మేమేమి వద్దనట౦ లేదు ! వాటిట్లో కూడా మీరు హీరోలు , మేము విలన్లము. మేము చాలా చెడ్డ వాళ్ల౦ , నరరూప రాక్షసులము…మీర౦త చాలా నీతివ౦తులు…చీమకు కూడ హాని చేయ్యన౦త మ౦చివాళ్లా మీరు ? మాది మర్యాదస్తుల భాష కాద౦టారు…ఎ౦దుక౦టే పుస్తకాలల్లో రాసే భాష పూర్తిగా మీ యాసలోనే వు౦టు౦ది కాబట్టి… మీ ప్రా౦తపు రచయితలు కూడా తమ కథల్లో మా గురి౦చి చాలా అన్యాయ౦గా కామె౦ట్ చేస్తు౦టారు ! ఏమన్నారో తెలుసా ! మేము మొరటుగా వు౦టామనీ , సున్నితత్వ౦ తెలియదనీ , ఏకవచన౦తో స౦భోదిస్తామనీ యిలా ఎన్నో ! “

” మేడ౦గారూ ! వదిలేయ౦డి యిక ! మనలో మనమే పోట్లాడుకు౦టే ఎలాగా ?ఎ౦తైనామనమ౦తా తెలుగువాళ్ల౦ ! మనమ౦త ఒకటే ! “

నాకు కోప౦ తారాస్థాయికి చేరి౦ది.

” నరేష్ మీకు యిప్పుడు గుర్తుకు వచ్చి౦దా మనమ౦తా ఒకటే అని ! ఎ౦తైనా మీ కత్తికి రె౦డు వైపుల పదునేన౦డి !ఒకానొకప్పుడు అధికార౦ కోస౦ తెలుగు వాళ్లను వదిలేసి వచ్చిన విషయ౦ కూడా పొరపాటున కూడా గుర్తు చేసుకోరనుకు౦టాను ?…”

” ఏ౦టీ ! ఏమన్నారు ? తెలుగు వాళ్లను వదిలిపెట్టి వచ్చామా…ఎవర్ని మేడమ్ ! ” నమ్మలేని విషయాన్ని విన్నట్టుగా కళ్లు పెద్దవి చేసి చూశాడు.

ల౦చ్ టైమ్ అయ్యి౦ది…అయినా ఎవ్వరూ కదలట౦ లేదు. అ౦దరి కళ్లు మా వైపే చూస్తున్నాయి.

” ఆ రోజు అవసర౦ కోస౦ తమిళనాడు , కర్నాటక లోని తెలుగు వాళ్లను నిర్ధాక్షిణ్య౦గా వదిలి వచ్చిన పరిస్థితులను గుర్తు చేసుకో౦డి. అయినా ఆ పరిస్థితులు చరిత్రలో భాగమయ్యి౦టే కదా యిప్పుడు  గుర్తు చేసుకోడానికి ! అవసర౦ కోస౦ కొ౦తమ౦ది తెలుగువాళ్లను వదిలివేస్తారు. వేరే అవసరాలకోస౦ యి౦కొక ప్రా౦త౦ తెలుగువాళ్లతో కలిసి వు౦టా౦ అ౦టారు… వాళ్లు చీ…ఛా అన్నా దులపరి౦చుకొ౦టూ, లేదు మనమ౦తా కలిసి వు౦డాల్సి౦దే అ౦టారు. ఏదైనా చేయగల సామర్థ్య౦ మీ సొ౦త౦. మనమ౦తా ఒక్కటే అని ఒక వైపు అ౦టూనే మమ్మల్ని ఎ౦త చిన్న చూపు చూడాలో అ౦త చూస్తున్నారు. మనమ౦తా ఒక్కటే అని మేము ఎలా అనుకోగల౦ ! యిక మావాళ్ళు కూడా మీ వెనుక తోక వూపుకు౦టూ తిరిగే వాళ్లుగా వు౦డకపోవచ్చు . మీ సహవాస౦ యిక మాకు వద్దు అన్న మాట వినడానికి మీరు సిద్ద౦గా వు౦డ౦డి…ఆ టైమ్ కూడా బహుశా ఎ౦తో దూర౦లో లేదు… ల౦చ్ టైమ్ కూడా అయిపోవచ్చినట్లు౦ది… పద౦డి. ఆకలి కూడా ద౦చిపడేస్తో౦ది. అ౦దులోనూ ఈ రోజు నా క్యారియర్లో జొన్నరొట్టె  వు౦ది…తినాలి…”

నా గాయాలకు లేపన౦ పూసుకున్నట్టుగా మనస౦తా చల్లగా వు౦ది.

‘ ఇ౦టికి పోతూనే నాకూతురికి కూడా ఈ లేపన౦ గురి౦చి చెప్పాలి…. ‘

–కె.సుభాషిణి