Archives for 2014

ఏకాంత లు ….. ఒక ఏకాంతం !

drushya drushyam-14..పురుషులకు కావాల్సినన్ని స్థలాలున్నాయి.
బయటి ప్రపంచం అంతా వారిదే. ఇంట్లో కొచ్చినా వారి ప్రపంచమే.
ఎంతైనా, మగవాళ్లకు అన్ని స్థలాలూ, అన్ని కాలాలూ యోగ్యమైనవే.
ఎక్కడ ఫొటో దిగినా అది వారి సామ్రాజ్యమే.
కానీ, లేడీస్ అలా కాదని, వారివే అయిన ఫొటోలు చాలా తక్కువ అనీ అనిపిస్తుండగా ఈ ఫొటో….

ఈ ఫొటో ఒక్కటే కాదు, నా ఫొటోలూ మీ ఫొటోలూ అని కాదు, మొత్తం ఫొటోగ్రఫిని చూడాలి.

మొత్తంగానే, ‘స్త్రీలు మాత్రమే’ అన్న ఫొటోలు చాలా తక్కువ.
స్త్రీలుగా వారు స్వేచ్ఛా స్వాతంత్ర్యాలు అనుభవిస్తున్న తీరును సగర్వంగా ఆవిష్కరించే ఛాయాచిత్రాలు బహు తక్కువ!ఒకసారి మీ ఫొటోలు మీరు చూసుకోండి.
ముఖ్యంగా మహిళలు.
మీవి మీరే మళ్లీ మళ్లీ చూసుకుని చూడండి.ఆ చిత్రాలన్నీ ఒక రిలేషన్ లో భాగంగా చూపేవి కావా?
ఎక్కడ దిగినా గానీ, ఆ మహిళల చుట్టూ నిర్మాణమైన నిర్మాణాలే కదా!
+++

దిగిన ప్రతి ఛాయా చిత్రమూ వ్యక్తిగతం. అది రాజకీయాలూ పలుకుతుంది.
ఇల్లూ, వంటిల్లు, లేదంటే ఉద్యోగంలో పనిచేసే చోటు.
నిజానికి అదీ ఇల్లే. చాకిరీకి మారుపేరు కదా ఇల్లు.
ఇష్టంగా నిర్మించుకునే పక్షి ఖానా కదా ఆ జైలు.

పక్షుల ఫొటోలు కానవస్తాయిగానీ స్వేచ్ఛ జాడ లేదు.
అదీ నేటి ఛాయాచిత్రణం, మహిళల వరకు!

+++

 

చాలా ఫొటోలు…
ఉద్యోగిగా విధి నిర్వహణలో ఉండగా కూడా ఎన్నో దిగుతారు.
అక్కడా మళ్లీ పనిలోఉండగానే తప్పా విరామంగా ఉండగా ఫొటో దిగడం కొంచెం కష్టమే!
అందుకే చాలా ఫొటోలు ఒంటరిగా కంటే మరొకరి తోడుతో దిగేవే అయి ఉంటున్నాయి.

+++

 

social network sites గొప్ప ఉదాహరణ.
అంతా ముఖచిత్రాలే.
జీవన చిత్రాల జాడలేదు.
తమవైన జీవ చిత్రాల ఊసు లేదు.
తమను తాము నిర్మొహమాటంగా, నిర్భయంగా ఆవిష్కరించుకునే చిత్రాలు బహు అరుదు.

+++

 

ఎవరికి వారు ఆలోచించి చూడండి. మీ ఫొటోల్లో మీరు ఏ విధంగా అచ్చయ్యారు?
ఏ కార్యాకారణ సంబంధాల్లో ఉండగా మీరు ఆ ఛాయాచిత్రాల్లో బందీ అయ్యారు.
అసలు మిమ్మల్ని అలా బంధించిందెవరు?

ఖచ్చితంగా మీ భర్తో లేదా మీ అన్నయ్యో నాన్నో అయి ఉంటాడు.
లేదా మిమ్మల్ని కట్టుకునేవాడూ అయి ఉంటాడు.
ఎంత లేదన్నా రిలేషన్.
అది స్త్రీ అయినా కావచ్చును. ఆమెకు కూడా అది ఒక రిలేషన్.
చెల్లెలు, అక్క, వదిన యారాలు. తోటి కోడలు…ఇట్లాంటివే ఏదో ఒకటి.
వాటితో తీసిన చిత్రాలే అధికం.

+++

 

మరేం లేదు.
ఎవరేం చేసినా వాళ్లు భద్రంగా ఉండే ప్రత్యేక పరిస్థితుల్లో  మీరు భద్రంగా ఉండాలనే అర్థంతోనే!
అంతేగానీ, మీరొక పక్షి అని రెక్కలల్లారుస్తూ ఎగిరేటప్పుడు తీయాలని  వాళ్లకు తోచదు!
పంజరంలో ఉండగా అదే సమస్య.
అవే చిత్రాలు వస్తయి.

ఒక ఛాయాచిత్ర గ్రాహకుడిగా ఉండగా ఫొటోలు తీయడమే కాదు, దిగడంలోనూ అనేక పరిమితులు ఉన్నాయన్న స్పృహ ఇలా మెలమెల్లగా తెలిసి వస్తున్నది.

నా వరకైతే, ఛాయా చిత్రణం చేస్తూ ఉండగా ఎందుకో తెలియకుండానే మహిళల పబ్లిక్ స్పేస్ గురించి బెంగ కలుగుతుంది.
ఏది తీసినా ఆమె ఉంటుంది. కానీ, ఆమె ఎవరో తెలుస్తుంది. అదీ విషాదం.

వాళ్లను ఎప్పుడు ఫొటో తీసినా అది ‘మన’ దృష్టికోణం నుంచే ఉండటం బాధిస్తుంది.
అయితే అందంగా లేదంటే శ్రమజీవులుగా కాకుంటే ఇల్లాలిగా ఇంకా కాదంటే ఉద్యోగిగా చూడటమే గానీ, స్త్రీలను మనుషులుగా, నిర్వ్యాపకంగా, నిర్భయంగా చూడటం, చూపటం అన్నది కష్టం.
అందుకు తెగించవలసే ఉంటుంది. చిత్రకారుడే కాదు, చిత్రణ పొందే మనుషులూనూ!

+++

 

దీనర్థం ఒక ఫొటోను వాళ్లు స్త్రీలుగా తమవైన రోల్ ప్లేయింగుల్లో భాగంగా కాకుండా చూడాలని!
అలా అని ఈ రోల్స్ లేదా పాత్రలపై విమర్శ అని కాదు. ఈ ఫొటోల్లో వాళ్లు బాగానే ఉంటారు.
అమ్మ, అక్క, వదిన, చెల్లి, స్నేహితురాలు, భార్య, ప్రియురాలు, సహచరి, ఇష్ట సఖి, విరాగి, యాంకర్, సినీ నటి, అపరిచితురాలు…ఇట్లా చాలా…

సమస్య బాగుండటం కాదు…ఉండటం.
ఒక మనిషిగా ఆమె కనిపించడం…అదే మహాకష్టం.

ఆమెను చూస్తే ఏ సంబంధాలు లేకుండా ఒక అస్తిత్వంగా కనిపించడం ఎంతో కష్టంతో కూడి ఉన్న ఘటన.
ఒకరి అపూర్వమైన చిరునవ్వు చూస్తే, తప్పిపోయిన స్నేహితురాలిగా ఉంటుంది.
ఇంకో నిండుదనాన్ని చూస్తే మా అమ్మే అనిపిస్తుంది.
అల్లరి చిల్లరి పిల్లను చూస్తే చెల్లెలే కనిపిస్తుంది. కానీ, మనిషిగా ఆమె నిండైన వ్యక్తిత్వంతో కనిపించనే కనిపించదు.

కారణం?
ఒక్కటే, అలాంటి జీవితం సమాజంలో ఒకటి ఉండటం, దానికి మనం ఎక్స్ పోజ్ కావడం జరగాలి.
ఆ తర్వాత అలాంటి ఛాయాచిత్రాలు వాటంతటవే దృశ్యబద్ధం/expose అవుతాయి.

కానీ, మానవ సంబంధాల్లో అలవోకగా మనకిష్టమైన పాత్రోచిత సందర్భాలే కావాలనుకుంటాం.
అందులో భాగంగానే మనం వాళ్లను చూస్తుంటాం.
అలా కాకుండా ఉన్నప్పుడు కొన్ని సంభవం!
ఉదాహరణకు ఈ ఫొటో చూడండి.

 

+++

బహుశా, వీళ్లు పూర్తిగా తమ ప్రపంచంలోనే ఉన్నారు.
భార్యలుగా వంటింటి కుందేళ్లుగా కాకుండా మగువలుగా, స్వతంత్రంగా కనిపించారు.
తిరగేసిన బిందెలపై మగువలు.

వీళ్లను అమ్మలక్కలు అని కొట్టిపారేయ గలిగే దృష్టి ఇక్కడ సవరించుకోవాలి.
ఎందుకంటే, అమ్మలక్కల కబుర్లంటే పురుషుడి దృష్టిలో అక్కరకు రానివి.
కానీ, వాళ్లకు పూర్తిగా అవసరమైనవి.
వాళ్ల ప్రైవేట్ లైవ్స్ సెలబ్రేట్ అయ్యేది అక్కడే, ఆ ముచ్చట్లలోనే!

జాగ్రత్తగా చూడండి…
బిందెలు తిరగేసి వాళ్లు కూచున్న విధానం….
ఇది వాళ్ల వ్యక్తిగత రాజ్యం గురించి చెబుతున్నది.
ఒకరితో ఒకరు పంచుకుంటున్న తీరుతెన్నులూ ఉన్నయి.
అన్నీ ఉన్నయి. వాళ్ల వ్యక్తిత్వం, వాళ్లను బిందెలుగా మార్చిన వైనమూ ఉన్నది.
సమ్మక్క సారాలమ్మ… మేడారం జాతరలో తీసిన చిత్రం ఇది.
చూడ ప్రయత్నిస్తుంటే మెలమెల్లగా ఇవన్నీ కానవస్తున్నయి.

+++

 

నిజానికి ఇది కూడా ఒక సగం చిత్రమే.
వాళ్లు అమ్మలక్కలు కూడా కాదు.
పాత్రలు.
పాత్రలు లేని స్థితిమంతులు.
’వాళ్లు.’..
అంతే!
జాతరలో వాళ్లు కలిశారు. అంతకుముందరి మనుషులే. ఆత్మీయులే. బంధువులే.  స్నేహితులే.
కానీ, జాతరలో వారు తమను తాము వ్యక్తం చేసుకున్నారు, ఇలా.
అందుకే ఈ చిత్రం ఒక అపూర్వ చిత్రం- నాకైతే!తమని తాము సరికొత్త పాత్రలుగా చూసుకున్న వైనం, ఈ చిత్రం.
వాళ్లను మనమూ చూడాలి. ఆ పాత్రల్ని తిరగేసి కూచున్న వైనాన్ని నలుగురికీ చెప్పాలి.
అప్పుడే పాత్రోచిత ఛాయచిత్రాల అందం ఏమిటో చూడగలం.ఇక్కడైతే ఎవరూ లేరు. ఏకాంతలు. ఇంకేమీ లేదు.కేవలం స్త్రీలు మాత్రమే.

వాళ్లకు ధన్యవాదాలు.

~ కందుకూరి రమేష్ బాబు

అమ్మ, నేను, సినిమా!

memories-1

నేను ఏడో తరగతి లో ఉన్నప్పుడు మా ఊరికి కరెంట్ వచ్చింది. ఆ తర్వాత రెండేళ్ళకి మా ఊరికి టివి వచ్చింది. కానీ అంతకంటే ముందే నేను చాలా సినిమాలు చూసినట్టు గుర్తు. మా ఊర్లో స్కూల్ కి శెలవులు ఇవ్వగానే అమ్మ మమ్మల్ని అమ్మమ్మ ఊరికి తీసుకుళ్లేది. బహుశా, ఈ సమయానికి నేను స్కూల్ లో రెండో మూడో తరగతి లో ఉండి ఉంటాను. అప్పటికే మా అమ్మను ఎదిరించే ధైర్యం వచ్చింది. అప్పటి రోజుల కొన్ని సినిమా జ్ఞాపకాలు ఇవి.

ఒక రోజు రాత్రి నేను మా పెద్దమ్మ వాళ్లింట్లో నిద్రపోతున్నాను. కొంచెం హడావుడి అవుతుండడంతో లేచి చూశాను. ఏమీ లేదని చెప్పి మా అమ్మ నన్ను పడుకోబెట్టింది. కానీ కాసేపటికి లేచి చూస్తే ఇంట్లో మా అమ్మ లేదు; అలాగే మా ఇద్దరు అక్కలు లేరు. లేచి ఏడవడం మొదలు పెట్టాను. మా పెద్దమ్మ నిజం చెప్పేసింది. నన్ను పడుకోబెట్టి మా అమ్మ వాళ్లు సినిమాకెళ్లిపోయారు. నేను ఊరుకోలేదు. అంత రాత్రి పూట రోడ్డు మీద కి పరిగెత్తాను. కొంచెం దూరం వెళ్లగానే వాళ్ళు వెళ్తున్న రిక్షా కనిపించింది. గోలగోల చేశాను. రోడ్ మీద పడి దొర్లాడాను. మా అమ్మ నన్ను చితక్కొట్టింది. చివరకు మా అక్కవాళ్ళు జాలిపడి నన్ను సినిమాకి తీసుకెళ్లారు. ఆ సినిమా “అందరూ దొంగలే”.

అయితే సినిమా థియేటర్ వెళ్లేలోపే మళ్లీ నిద్రలోకి జారుకున్నాను. ఏమైందో తెలియదు. ఆ సినిమా కథేంటో కూడా గుర్తులేదు. కానీ ఎందుకో రమాప్రభ, పద్మనాభం ఇమేజ్ మాత్రం పోస్టర్ మీద చూసిన గుర్తు. సినిమా అయ్యాక థియేటర్ కి దగ్గర్లో ఉన్న మా బంధువుల హోటల్ కి వెళ్లి ఫ్రిజ్ లోని కూల్ వాటర్ తాగిన విషయం మాత్రం నాకు ఇప్పటికే గుర్తు. అదే మొదటి సార్ నేను చిల్డ్ వాటర్ తాగడం.

*****

ఇలాంటిదే మరో వయొలెంట్ సినిమా అనుభవం గుర్తుంది. మా అమ్మమ్మ వాళ్లందరూ కలిసి నెల్లూరికి దగ్గర్లో ఉన్న పెంచల కోన కి దేవుని దర్శనం కోసం బయల్దేరారు. కానీ నాకు వెళ్లడం ఏ మాత్రం ఇష్టం లేదు. అంతకు ముందు రోజే ఊరిలో సినిమా మారింది. నేను రానని మొండికేశాను. కొట్టారు. తిట్టారు. అయినా చివరికి నా మాటే నెగ్గింది. అందరూ వెళ్ళారు కానీ, మా తాతను నాకు కాపలాగా పెట్టారు. మా తాత కి సినిమాలంటే ఇష్టముండేది కాదో లేక టికెట్ కొనడానికి డబ్బులుండేవి కాదో తెలియదు కానీ నన్ను సినిమా హాల్లో కి పంపించి సినిమా అయ్యాక నన్ను పికప్ చేసుకుని ఇంటికి తీసుకొచ్చేవాడు మా తాత. అలా మా తాత నన్ను తీసుకెళ్ళిన మొదటి సినిమా పార్వతీ పరమేశ్వరులు.

ఈ సినిమా కథ పెద్దగా గుర్తు లేదు కానీ సత్యనారాయణ, చిరంజీవి ఉంటారని మాత్రం గుర్తుంది. చిరంజీవి వంటింట్లో పాడే ఒక పాట తాలూకు చిత్రాలు లీలగా గుర్తుకున్నాయి.

బహుశా ఆ రోజు పెనుశిల నరసింహ స్వామి నాకు శాపం పెట్టి ఉంటాడు – తనకంటే సినిమానే ఎక్కువైందని. అప్పటి నుంచి ఇప్పటివరకూ చాలా సార్లు పెంచలకోనకి వెళ్దామనుకున్నా ఎప్పుడూ కుదర్లేదు.

29085.png

ఇలాగే మా అమ్మతో గొడవపడి, ఏడ్చి చివరకి మా తాత నన్ను ఓదారుస్తూ తీసుకెళ్ళిన మరో సినిమా శ్రీ కృష్ణాంజనేయ యుద్ధం.  అప్పటికే మా ఎదురింట్లో ఉండే చంద్రశేఖర్ రెడ్డి అనే పెద్దయన చెప్పగా కొద్దో గొప్పో రామాయణం, భారతం కథలు విని ఉన్నాను. అందుకే రామాయణభారతాలను కలిపిన ఆ సినిమా టైటిలే నాకు గమ్మత్తుగా అనిపించింది. కానీ సినిమాకి సంబంధించిన ఏ విషయాలూ గుర్తులేవు.

నేను చూసిన సినిమాల్లో నాకు బాగా గుర్తున్న మొదటి సినిమా శ్రీ మద్విరాట్ పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి చరిత్ర. బహుశా అప్పటికే చాలా సార్లు బ్రహ్మం గారి జీవిత చరిత్ర నాటక ప్రదర్శన చూడడం వల్ల, కక్కయ్య, సిద్ధయ్య కథలు కాస్తా తెలిసి ఉండడం చేతనేమో ఈ సినిమా లో సన్నివేశాలు ఇప్పటికీ గుర్తున్నాయి.

అయితే ఈ సినిమా లోని సన్నివేశాలు మాత్రమే కాదు ఆ రోజు సినిమా చూసిన అనుభవం కూడా నాకు బాగా గుర్తుంది.

అప్పట్లో ఈ సినిమా చూడ్డానికి జనాలు బండ్లు కట్టుకుని టౌన్ కెళ్లేవారని మీరెక్కడైనా వినుంటే అది నిజం. అందుకు నేనే సాక్ష్యం. కాకపోతే మరీ ఎద్దుల బండి కాకపోయినా, మా ఊరికొచ్చే డొక్కు ఆర్టీసీ బస్సు లో ఈ సినిమా చూడ్డానికి నేను, మా చెల్లి, అమ్మ, పిన్ని, తమ్ముడు అందరం కలిసి మా అమ్మమ్మ వాళ్ల ఊరికి వచ్చాం. ఎలాగూ వచ్చాం కాబట్టి రెండు సినిమాలు చూసి వెళ్దామనుకున్నాం. కానీ మధ్యలో అమ్మమ్మ వాళ్ల ఇంటికి వెళ్ళేంత టైం ఉండదు కాబట్టి టిఫిన్ లో పెరుగన్నం, పులిహోర పెట్టుకుని బయల్దేరాం.

టౌన్ కి చేరుకోగానే  మార్నింగ్ షో  బ్రహ్మం గారి సినిమా చూశాక, మధ్యాహ్నం దగ్గర్లోనే ఉన్న పార్క్ లో కూర్చుని భోజనం చేస్తుండగా మాకు తెలిసిన వారెవరో చూసి మా వాళ్లకి విషయం చేరవేశారు. విషయం తెలుసుకున్న మా పెద్దమ్మ కూతుళ్లిద్దరూ పార్క్ కి వచ్చేశారు. మేమింకా బతికే ఉన్నాం, ఇలా పార్క్ లో కూర్చుని భోజనం చెయ్యడమేంటని వాళ్ళు నానా గొడవ చేశారు. మా అమ్మ తో పెద్ద గొడవే పెట్టుకున్నారు. చివరికి వాళ్లమాటే నెగ్గింది. రెండో సినిమా ప్లాన్ క్యాన్సిల్ అయింది. అందరం వాళ్లింటికి వెళ్ళాం. రెండో సినిమా మిస్సయినందుకు నాకు భలే బాధ వేసింది; ఏడుపొచ్చింది. కానీ అప్పటికి కాస్త పెద్దాడయ్యాను కాబట్టి బయటకు ఏడవలేదు.

marana_mrudhangam_Songs

కొన్నాళ్ళకు నన్ను హాస్టల్లో చేర్పించారు. అప్పట్నుంచీ అమ్మతో సినిమా గొడవలే లేవు. అంతా నా ఇష్టమే. కానీ హాస్టల్లో ఉండగా ఒక రోజు నన్ను చూడ్డానికి వచ్చారు అమ్మా, నాన్న. వాళ్లు వెళ్లిపోతుంటే దిగులుగా మొహం పెడితే వెళ్తూ వెళ్తూ విజయనగరంలో మరణ మృదంగం సినిమా చూపించారు. బహుశా అమ్మతో చూసిన చివరి సినిమా ఇదే అనుకుంటా! ఇరవై ఏళ్ల తర్వాత నేను తీసిన సినిమా విడుదలైనప్పుడు చూసి ఫోన్ చేసింది. తీసుకున్న కాన్స్పెప్ట్ కి న్యాయం చేశానని చెప్పి మెచ్చుకుంది.

 

 –వెంకట్ సిద్దారెడ్డి

కోపం జ్వరానికి ‘టాబ్లెట్’ మందు!

yandmuri

చిన్నచిన్న కారణాలకి మీకు తరచూ కోపం వస్తుందంటే దానికి కారణం ఎదుటి మనిషి కానీ, సందర్భం కానీ అయి ఉండదు. అది ఆర్థికపరమైన ఇబ్బందో, లేదా దగ్గరవాళ్ళతో చెడిపోయిన బాంధవ్యమో కావచ్చు. కోపం ఒక జ్వరమైతే దానికి మందు కూడా ఉంది. ఇదే ‘ఫీవర్ అండ్ టాబ్లెట్’ కాన్సెప్టు. ఈ టెక్నిక్ అవలంబిస్తే సగం కోపం తగ్గిపోతుంది.

అతడు ఒక తెలివైన, అందమైన యంగ్ ఎగ్జిక్యూటివ్. పేరు రాకేష్. వయసు పాతిక. జీతం 75 వేలు. ఏ దురలవాట్లూ, వ్యసనాలూ లేవు. అందంగా, అంతకన్నామించి హుందాగా వుంటాడు. ఒక్క మాటలో చెప్పాలంటే, అతడు పెళ్ళికి  ప్రపోజ్‌ చేస్తే ‘నో’ చెప్పే అభ్యంతరాలు సాధారణంగా ఏ అమ్మాయికీ వుండవు.!

అతడు తన వితంతు తల్లితో కలిసి జీవిస్తున్నాడు. వాళ్ళిద్దరూ తల్లీ కొడుకుల్లా వుండరు. స్నేహితుల్లా వుంటారు. దాదాపు ప్రతివిషయమూ అతడు తల్లితో చెప్తాడు. అటువంటిది క్రమక్రమంగా మారిపోయాడు. వారం రోజుల్లో విపరీతమయిన మార్పు వచ్చింది. తిండి తగ్గిపోయింది. చిరాకు ఎక్కువైంది. ప్లేటు తోసేస్తున్నాడు. తల్లిపై విసుక్కుoటున్నాడు.

అతడిని అంత కలవరపరిచే విషయం ఏమైవుంటుందా అని తల్లి అతడి స్నేహితుల దగ్గర ఎంక్వయిరీ చేసింది. అప్పుడొక సంగతి బయటపడింది. వాళ్ల ఆఫీసులో త్వరలో జరగబోయే రిట్రెంచ్‌మెంట్ గురించి అతని తోటి ఉద్యోగస్తుడు ఆమెతో చెప్పాడు. నష్టాల దృష్ట్యా ఆఫీసులో స్టాఫ్‌ని తగ్గించి వేస్తున్నారు. అందులో రాకేష్ కూడా వుండొచ్చు.

ఇలా విషయం నాన్చితే లాభంలేదని ఆమె ఒకరోజు అతడిని మందలించింది. మాట మీద మాట పెరిగింది. వారి వాదనలు తారాస్థాయికి చేరుకున్నాయి. “….ఉంటుందో లేదో తెలియని ఉద్యోగం కోసం నిద్రా, భోజనం మానేయటం మంచిది కాదు బాబూ. ఉద్యోగం పోయినా పర్వాలేదులే…” అంటూ ఓదార్చడానికి ప్రయత్నించింది. కొడుకు నిర్ఘాంతపోయాడు. అంత కోపంలోనూ నవ్వొచ్చింది. ఎందుకంటే, ఈమాత్రం ఉద్యోగం తనకి ఎక్కడైనా దొరుకుతుందని అతడికి తెలుసు.

“నా దిగులుకి కారణం నా ఉద్యోగం అని నీకెవరు చెప్పారు?” అన్నాడు. ఈసారి విస్మయం చెందటం తల్లి వంతయింది. అసలు కారణం అతడు చెప్పటం ప్రారంభించాడు.

అతని చిరాకుకి కారణం అదికాదు.   అతడు పనిచేసే ఆఫీసు ఎదురు బిల్డింగ్‌లో స్వప్న అనే మల్లెతీగ స్టెనోగ్రాఫర్‌గా పనిచేస్తోంది. ఆమె గగనజఘన. నితంబిని. ‘చాలెంజ్’ అనే మా సినిమాలో సరస్వతీపుత్రుడు వేటురివారు ఒక పాట వ్రాశారు. మందగమన, మధుర వచన, గగన జఘన, సొగసు లలనవే… అని! గగనం అంటే ‘శూన్యము’ అనీ, గగనజఘన అంటే ‘నడుము లేనిది’ అనీ అర్ధం. నితంబిని అంటే ఎత్తైన పిరుదులు కలది. నితంబినులు సహజంగా మందగమనులు. కానీ కవి కల్పనలో, గగనజఘనలు కూడా మందగమనలు అవటం ఒక గొప్ప ప్రయోగం. తెలుగు మర్చిపోతున్న యువతకి మన భాషలో ఉన్న సొగసులు చెప్పటం కోసమే ఈ అప్రస్తుత ప్రసంగం.  తిరిగి సబ్జెక్ట్‌ లోకి వస్తే…

ఆమె తనకి అన్ని విధాలా సరిపోతుందనుకొన్నాడు. ఆ విషయమై ఆమెతో మాట్లాడాలని  లంచ్‌కి ఆహ్వానించాడు. పెళ్ళికి ముందు సినిమాలూ, పార్కులూలాంటి డేటింగ్ విధానాన్నిఅతను నమ్మడు. మర్యాదపూర్వకంగా లంచ్‌కి ఆహ్వానించి, తన ఇష్టం గురించి అక్కడ చెప్పాలనుకున్నాడు. “మీరు నాతో లంచ్‌కు వస్తారా?” అని అతడు అడుగుతుండగానే ఆమె కఠినమైన స్వరంతో “తరువాత మాట్లాడతాను” అంటూ ఫోన్ ‘టప్‌’మని పెట్టేసింది. ఆ తరువాత మళ్ళీ ఫోన్ చేయలేదు.

అదీ సంగతి.

Picasso-rug-femme-au-chapeau-1-768x1024

అంతా విన్న అతడి తల్లి నమ్మలేనట్లు ‘ఇంత బలహీనమయిన మనసా నీది’ అన్నట్టుగా అతడి వైపు చూసి, “ప్రేమించిన అమ్మాయి  కాదంటే భోజనం మానేసి ఏడుస్తావా?” అని అడిగింది.

“నేనామెను ప్రేమించలేదు. పెళ్ళి జరుగుతుందో లేదో తెలియకుండా ప్రేమించేసేటంత బలహీనత నాలో లేదు. ఆమె కూడా ఇష్టపడితే, నా ఇష్టాన్ని ప్రేమగా మార్చుకుందామనుకున్నాను. అంతే.”

“మరెందుకు బాధ?”

“నా అహం బాగా దెబ్బతిన్నదమ్మా! ఆమెని మర్యాదగా మధ్యాహ్నం లంచ్‌కి పిల్చానే తప్ప రాత్రి ‘పబ్’కి కాదు! కనీసం డిన్నర్‌కి కూడా కాదు. ఇష్టం లేకపోతే చెప్పొచ్చు కదా. అంత విసురుగా మొహం మీద కొట్టినట్టు ఫోన్ పెట్టెయ్యటం ఎందుకు?” సున్నితమైన చోట దెబ్బతగిలినట్టు అన్నాడు. అదీ కథ.

మనసుకి దెబ్బ తగిలింది. నిజమే. కానీ దాన్ని తల్లి మీద కోపంగా చూపించటం ఎందుకు? దీన్నే  ఫీవర్ అంటారు. ఫీవర్ అంటే  జ్వరం. అందరూ అనుకొనే జ్వరం కాదు. మానసికశాస్త్రంలో దానికి మరో అర్థం వుంది. F అంటే ఫ్యాక్ట్  (నిజం), E – అఫెక్ట్  (ప్రభావం), V-వెంటిలేషన్  (బహిర్గతం) , A-ఎమోషన్ (భావోద్రేకం), R- రిజల్ట్ (ఫలితం).

పంచ జ్ఞానేంద్రియాల ద్వారా మనిషి మెదడుకి చేరుకునేది రియాలిటి (వాస్తవం). మెదడు దాన్ని ఎలా స్వీకరిస్తుంది అనేది ఎఫెక్టు (ప్రభావం). రోడ్డు పక్కన రాయి వుండటం వాస్తవం. దాన్ని ఒకరు కాలితో తన్నవచ్చు. మరొకరు భగవంతుడిగా పూజించి ప్రార్థించవచ్చు. చైనా దేశపు షాంగై నగరంలో క్యాడ్బరీస్ చాక్లెట్ మధ్యలో జీడిపప్పు అద్దినట్టూ తేలు పెట్టి అమ్ముతారు. అక్కడ దానికి చాలా డిమాండు. మనకి..?

వాస్తవం ఒకటే. ప్రతిస్పందన వేరు. ‘ఫీవర్’ లో రెండో అక్షరం E కి అంత ప్రాముఖ్యత  వుంది.

దాని తరువాత అక్షరం V. వెంటిలేషన్. తన మీద పడిన వాస్తవపు ప్రభావాన్ని ఒక్కొక్కరు ఒక్కొక్క  విధంగా బహిర్గత పరుస్తారు. కొందరు కోపంతో అరుస్తారు. కొందరు ఏడుస్తారు. మరి కొందరు తమ చీకటిగుహల్లోకి  నిశ్శబ్దంగా వెళ్ళిపోతారు. దాన్నే ఎమోషన్ అంటారు. కొందరు వ్యక్తుల్లో దీని తీవ్రత ఎక్కువ వుంటుంది. ఎమోషన్స్(E) ని (భావోద్వేగాలు) కంట్రోలులో పెట్టుకొకపోతే రిలేషన్స్(R) దెబ్బ తింటాయి. రాకేష్‌కీ అతడి తల్లికీ ఆ విధంగానే కలిగింది. ‘మూలం’ అమ్మాయి తిరస్కారం. దాని ప్రభావం ‘తల్లిపై అసహనం’. మరి దీనికి పరిష్కారం?

టాబ్లెట్. ఈ జ్వరానికి విరుగుడే TABLET. ఫీవర్‌ని తగ్గించే టాబ్లెట్ కాదు. దీని అర్థం వేరే. T అంటే టేబిలింగ్ (అమర్చు), A- ఆక్సెస్ (విశ్లేషించు), B- బ్రౌజ్ (వెతుకు), L- లొకేట్ (పట్టుకో ), A- ఎన్‌కౌంటర్  (చంపు), T- టెర్మినేట్ (శాశ్వతంగా నాశనం చెయ్యి).

బుద్దుడి యోగము కూడా ఇదే! రోగము- కారణము- ఔషధము- నాశనము! మన భావోద్రేకాలకీ, మూడ్ బావోలేకపోవటానికి, దుఃఖానికీ, కోపానికీ, అసహనానికీ కారణం వేరే ఎక్కడో వుండవచ్చు. ముందు దాని మూలాన్ని వెతికి పట్టుకోవాలి. దానికోసం తన సమస్యలన్నిటినీ టేబిల్‌పై పరచి చూడాలి. రాకేష్ బాధకి కారణం అతడి తల్లి అనుకొన్నట్టు ఉద్యోగభయం కాదు. ప్రేమ విఫలం. టేబ్లింగ్ చేయటం అంటే అదే. ఒక్కొక్క కారణాన్నీ ఆవిధంగా విశ్లేషించి, అసలు దాన్ని పట్టుకోవాలి.

కారణం అమ్మాయే! సందేహం లేదు. కానీ ప్రేమ తిరస్కరించటం కాదు. అమర్యాదగా ఫోన్ ‘టప్’ మని పెట్టెయ్యటం! అతడి అహం అక్కడ దెబ్బతిన్నది. అంతవరకూ అతడితో అంత అమర్యాదగా ఎవరూ ప్రవర్తించలేదు. అతడి సంస్కారానికి అదొక దెబ్బ, అందుకే అది తలచుకొని అతడెంతో కుమిలి పోయాడు. అతడికి అంత కోపం రావటానికిగల పరిస్థితులన్నిటినీ సమీకరించి చూడాలి (Table). ఆ విధంగా మూలకారణపు అసలు అంశాన్ని బ్రౌస్  చేయాలి. లొకేట్ చేసి ఎన్‌కౌంటర్ చేసెయ్యాలి! విషయం తెలియకుండా నిద్రలేని రాత్రులు ఎన్ని గడిపినా ఏం లాభం? సమస్య అలాగే ఉంటుంది. బాధ  మిగిలిపోతుంది. దానికన్నా అటోఇటో తేల్చేసుకోవటమే మంచిది కదా! చాలా మంది సమస్యని తేల్చరు. పరిష్కారం అంటే భయం! సమస్యకి దూరంగా నిలబడి బాధపడుతూనే వుంటారు. దీన్నే ‘ఫియర్ ఆఫ్ ఫెయిల్యూర్ ‘ అంటారు. ఆ అమ్మాయి ఆఫీసుకి ఫోన్ చేసి విషయం ఏమిటో కనుక్కోమని కొడుకుని తల్లి వత్తిడి చేసింది (Access). అతడా అమ్మాయి ఆఫీసుకి వెళ్ళాడు. అయితే ఆ అమ్మాయి ఆఫీసులో లేదు. పది రోజులు సెలవు పెట్టింది. బహుశా పెళ్ళికోసం అయివుంటుంది అనుకొన్నాడు.

“నాతో లంచ్‌కి  రావటం ఇష్టం లేకపోయినా, ఇప్పటికే వివాహం నిశ్చయమై పోయినా, ఆ విషయం మామూలుగానే చెప్పొచ్చుకదా ! నేనొక విలన్‌ని  అయినట్టు అలా మొహంమీద విసురుగా ఫోన్ పెట్టెయ్యటం దేనికి?” అని అడగాలని అతడి ఉద్దేశం.

ఇంటి దగ్గర వివరాలు కనుక్కుంటే ఆమె హాస్పిటల్‌లో ఉందని తెలిసింది (Browse). ఆలస్యం చేసే కొద్దీ దిగులే మిగుల్తుందనీ, నిరంతరం దుఃఖం కన్నా- అటోఇటో తేల్చుకొని, ఆ  దుఃఖకారణాన్ని నిర్మూలించటం మంచిది కదా (Locate), వెంటనే వెళ్ళి ఆ అమ్మాయితో మాట్లాడదామని (Encounter) అతని తల్లి ప్రోత్సహించింది. వాళ్ళు హాస్పిటల్‌కు వెళ్ళారు(Terminate).

అతడిని చూడగానే ఆమె మొహం విప్పారింది. అతను ఫోన్ చేసినప్పుడే, అతని మనసులో ఆలోచన ఆమెకి తెలిసిపోయింది. ఆమె ఆనందానికి అవధులు లేవు. ఈలోపు బాస్ ఇంటర్‌కమ్‌లో అర్జెంటుగా డిక్టేషన్ తీసుకోవటానికి పిలవడంవల్ల కంగారుపడి “తర్వాత మాట్లాడతాను” అని ఫోన్ పెట్టేసింది. ఆమె గొంతులో ఆ రోజు కనపడిన తొందరని అతడు తిరస్కారంగా అపార్ధం చేసుకున్నాడు. ఫోన్ పెట్టేసిన అమ్మాయి ఆకాశంలో పక్షిలా ఎగురుతూ క్రిoదమెట్లు చూసుకోలేదు. జారిపడడంతో కాలు విరిగి ఆస్పత్రిలో జాయిన్ అయింది. తల్లీకొడుకులు వెతుక్కుంటూ వెళ్ళినందుకు సినిమా లెవెల్లో కధ సుఖాంతమయింది.

ఇతరుల్ని మనం అపార్థం చేసుకుంటే వారిపై మనకి వచ్చేది కోపం. మనల్ని మనం సరిగ్గా అర్థం చేసుకోకపోతే కలిగేది ‘దుఃఖం’. కోపమూ, దుఃఖమూ మనిషికి వచ్చే మానసిక రోగాలు.

దేవుళ్ళు సైతం కోపానికి అతీతులు కారు. శివుడు ఆగ్రహిస్తే ఎదుట ఉన్నది ఎంతటి వారైనా శాపం తప్పదు. మహా విష్ణువు సైతం భావావేశానికి లోనయి మొసలి బారి నుండి ఏనుగును కాపాడే తొందరలో సిరికిన్ చెప్పడు… శంఖ చక్ర యుగమున్ చేదోయి సంధింపడు. ఆయుధాలను సైతం తీసుకువెళ్ళడం మర్చిపోయాడు.

భావోద్వేగాల్ని కంట్రోల్ చేసుకుంటే బీ.పీ. వస్తుంది. అలా అని వాటిల్ని అధికంగా ప్రదర్శిస్తే హార్ట్ ఎటాక్ వస్తుంది. కోపాన్ని ప్రదర్శించకపోతే కొన్నికొన్ని సందర్భాల్లో అవతలివారు మనల్ని అసమర్ధులుగా జమకట్టే ప్రమాదం ఉంది. కానీ ప్రదర్శించటంవేరు, అనుభవించటంవేరు. ఐదు ప్రశ్నలు వేసుకుంటే భావోద్వేగ నియంత్రణ సాధ్యమే.

1. ఎందుకు నాకీ కోపం?

2. నాది కోపమా లేక నిస్సహాయతా?

3. నాకు తరచూ ఈ మధ్య ఇటువంటి స్థితి కలుగుతోందా?

4. ఇలా కాకుండా నేను ఇంకో రకంగా ప్రతిస్పందించే అవకాశం ఉందా?

5. నేనిప్పుడు ప్రవర్తిస్తున్న విధానాన్ని రేపు నా అంతరాత్మ ఒప్పుకుంటుందా?

ఈ ఐదు సూత్రాలు అమలు జరిపి చూడండి. క్రమక్రమంగా మీ ప్రవర్తనలో ఒక అద్భుతమైన మార్పు మీకే తెలుస్తుంది.

– యండమూరి వీరేంద్రనాథ్

 

పుంజుతోక అను ‘Cocktail’ కవిత

పుంజును చేతబట్టుకుని పోతివి దానిని కోయనెంచి, నీ

కంజలులోయి మానవ, దృగంచలమందున నిన్ను బోలు వా

డంజనమేసినన్ దొరకడంచు వచించెద ; యేల నీకు ఆ

వ్యంజనమందు కాంక్ష ? వసివాడని జీవిని చంపుటేలనో

 

పుంజు యొక్క ప్రాశస్త్యమును ఏల గ్రహించవైతివి మానవాధమా? నిజమునకు దానిని పక్షిరాజమనవలె. ఎందుకనినచో అది ప్రాతఃకాలముననే నిన్ను నిద్రలేపును. నీ గృహము ముందున్న ప్రాంగణములోని పురుగుపుట్రలను భక్షించి, నీ ముంగిలిని శుభ్రముగా యుంచును. అది వేయునట్టి రెట్టలను ప్రస్తుతమునకు మరచిపొమ్ము! మరి పుంజునకు కృతజ్ఞుడవై యుండుటకు బదులుగా దాని ప్రాణములను హరింతువా? వివిధ వర్ణముల ఈకలుగల కోడితోకను వీక్షించినచో మనమునందు యెంతటి ప్రసన్నత కలుగునో ఎప్పుడైన ఆలోచించితివా?

 

పుంజు కొనవలెనోయీ

మనము ‘పుంజుకొన’ వలెనోయీ

రంజుగా కనిపించు పుంజుతోకను జూసి                    //పుంజు కొన//

 

గంప కిందా పుంజు గంపెడాశలు రేపు

ఇంపుగా కనిపించి సొంపులెన్నో జూపు                       //పుంజు కొన//

 

రంజకమ్మగు పక్షి రగిలించు మనసులూ

పుంజుతోకను చూసి పులకించు మేనులూ                  //పుంజు కొన//

 

 

తోకను చూసినప్పుడల్లా

ఏకరువు పెట్టాలనిపిస్తుంది ఊహల్ని

రంగులు నిండిన ఇంద్రధనుస్సులా పొంగుతూ

ఎంత అందంగా ఉంటుంది కోడితోక

దేని ఉపయోగం దానిదే సుమా

కోడితోకతో కొండంత లాభం

తోక లేకుంటే కోడిని పట్టటం కష్టం

అందుకే కోడితోకంటే నాకు యిష్టం

 

గందుకెనే మరి నేన్జెప్తున్న యినుండ్రి. పుంజును పట్కోని, పొతం బట్టి, అండుకొని తినంగనె అయిపాయెనా? అరె, దాని కూర దింటుంటె మంచిగుంటది నిజమేగని, గట్లని దాన్ని సంపుకోని తినుడేనా? సక్కదనమున్న దాని తోకను సూస్కుంట యాడాదులకు యాడాదులు గడ్పచ్చు. మజ్జుగ పండుకోని మత్తుల మునిగే లోకాన్ని నిద్రలేపే కొండగుర్తు కోడిపుంజంటె. గందుకెనే మరి కోడిపుంజుల్ని కోస్కోని తినుడు ఆపుండ్రి.

ఏందీ? పెట్టల్ని తింటమంటరా? ఆఁ , గిది జెరంత ఇషారం జేశెతందుకు సందిచ్చే సంగతే.

     ఎలనాగ

 

***

నిద్ర నుండి నిద్రకి

bvv
నిద్రలేవగానే నీ ముందొక ఆకాశం మేలుకొంటుంది
వినిపించని మహాధ్వని ఏదో విస్తరిస్తూపోతున్నట్టు
కనిపించని దూరాల వరకూ ఆకాశం ఎగిరిపోతూ వుంటుంది

ఈ మహాశూన్యంలో నీ చుట్టూ దృశ్యాలు తేలుతుంటాయి
నీ లోపలి శూన్యంలో జ్ఞాపకాలు తేలుతుంటాయి
తేలుతున్న జ్ఞాపకాలు, తేలుతున్న ఇంద్రియాలతో
తేలుతున్న దృశ్యాలలో ఆట మొదలుపెడతాయి

404138

ఇక బయలుదేరుతావు
కాంతినో, చీకటినో నీలో నింపుకొనేందుకూ
నీ చుట్టూ నింపేందుకూ

రోజు ఒక ఆకులా రాలిపోయే వేళ అవుతుంది
పండిన ఆకులాంటి మలిసంధ్య రాలిపోయాక
మోడువారిన చీకట్లో
నిన్ను నువ్వు వెదుక్కోవటం మొదలుపెడతావు

దిగులు నగారా ఎడతెగక మోగుతుంది
జవాబుకోసం మేలుకొన్న నువ్వు
నిన్నటి ప్రశ్ననే మళ్ళీ పక్కలోని పసిబిడ్డలా తడుముకొంటావు

ప్రశ్నరాలిన చప్పుడు వినకుండానే
నువ్వు ఎప్పటిలాగే ఎక్కడికో వెళ్ళిపొతావు

బివివి ప్రసాద్