గుల్జార్ కవిత్వం చదువుతున్నప్పుడు నేనెప్పుడూ వొక తోటని ఊహించుకుంటాను.
వేల వర్ణాల పూలతో మాట్లాడుకుంటూ వుంటాను. అనేక రకాల ఆకుల చెక్కిళ్ళని నా చూపులతో తాకుతూ వుంటాను. పూల మధ్య దూరంలో విస్తరించే పరిమళాన్ని కొలుస్తూ వుంటాను. ఈ తోటలో నడుస్తూ వున్నప్పుడు నా భాష మారిపోతుంది. లోకమంతా వొకే ప్రతీకగా మారిపోయి కనిపిస్తుంది.
ఎన్ని పూలు..ఎన్ని ఆకులు…ఎన్ని పరిమళాలు…వొకటి ఇంకో దాన్ని అనుకరించనే అనుకరించదు. ప్రతి పూవూ, ఆకూ తనదైన లోకాన్ని తన చుట్టూరా ఆవిష్కరిస్తూ పరిమళిస్తుంది.
గుల్జార్ అంటే తోట. కాని, గుల్జార్ కవిత్వమంతా ఈ తోటకి పర్యాయ పదమే!
వొక సారి ఈ తోటలోకి అడుగు పెట్టాక వెనక్కి తిరిగి వెళ్లాలని అనిపించదు. వెళ్ళినా, ఈ తోట మన కలలనీ, వాస్తవాల్నీ వదిలి వెళ్ళదు. ఈ తోటలోని వొక్కో పూవునీ తనదైన ప్రత్యేకమైన ఎంపికతో ఇక నించి వారం వారం మన ముందు వుంచబోతున్నారు నిషిగంధ.
నిషిగంధ ఇక్కడ కేవలం అనువాదకురాలు మాత్రమే కాదు. గుల్జార్ కవిత్వంతో ఆమెకేదో ఆత్మీయ బంధం వుంది. ఇద్దరిలోనూ వొకే గంధమేదో వుంది. అందుకే, ఈ అనువాదాల్లో రెండు ఆత్మలు వొకే భాషని వెతుక్కుంటున్న నిశ్శబ్దం వినిపిస్తుంది.
గుల్జార్ తేలిక మాటలే ఉపయోగిస్తాడు. అందరికీ తెలిసిన ప్రతీకలే వాడతాడు. సందర్భాలు కూడా మనకి తెలిసినవే కదా అనిపిస్తాడు. కాని, వొక తెలియని మార్మికతని ఆ సందర్భంలోకి లాక్కొని వస్తాడు. మనకి బాగా తెలిసిన లోకమే తెలియనట్టు వుంటుంది అతని భాషలో- అలాంటి తెలిసీ తెలియని ఆ సున్నితత్వాన్ని నిషిగంధ ఈ అనువాదాల్లోకి చాలా సహజంగా తీసుకువచ్చారు.
అనువాదాలు వొక ఎత్తు అయితే, ఈ రెండీటికి తగ్గట్టుగా ఆ కవిత్వంలోని నైరూప్యతా, ఆప్యాయతా అందుకొని వాటిని రేఖల్లో ఎవరు బంధించగలరా అని ఆలోచిస్తున్నప్పుడు వెంటనే తట్టిన పేరు సత్యా సూఫీ. కవితని చదువుకుంటూ దానికి రేఖానువాదం చేయడం అంత తేలికేమీ కాదు. ప్రత్యేకమైన తన నలుపూ తెలుపు వర్ణ ఛాయలతో గుల్జార్ నీ, నిషిగంధనీ వొకే రేఖ మీదికి తీసుకువచ్చిన అరుదైన చిత్రకారిణి సత్యా.
– అఫ్సర్
~~
కిటికీ వెనక నిశ్శబ్దం
కిటికీలన్నీ మూసి ఉన్నాయి
గోడల హృదయాలూ గడ్డకట్టుకున్నాయి
తలుపులన్నీ వెనక్కి తిరిగి నించున్నాయి
ఆ బల్లా, కుర్చీ అన్నీ
నిశ్శబ్దపు తునకల్లా!
ఆ రోజుకి సంబంధించిన శబ్దాలన్నీ
నేల కింద సమాధి అయ్యాయి.
చుట్టూ అన్నిటికీ తాళాలు..
ప్రతి తాళం మీదా ఒక కరకు నిశ్శబ్దం!
ఒకే ఒక్క శబ్దం నాకు దొరికితే..
నీ స్వరం తాలూకు శబ్దం..
ఈ రాత్రి రక్షించబడుతుంది!
ఇక కలసి మనిద్దరం
ఈ రాత్రిని రక్షించవచ్చు!
*****
గుల్జార్ గారి సాహితి సుమాలు సారంగలో,ఆహ చాల సంతోషం
” ఒకే ఒక్క శబ్దం నాకు దొరికితే..నీ స్వరం తాలూకు శబ్దం..” సౌగంధపు వనం వైపు నిశ్శబ్దంగా మొదలు పెట్టిన మీ సుదీర్ఘ సుజీవన ప్రయాణంలో మీతోనే మేమూ !!
సారంగలో మరో కొత్త ప్రయోగం ! రెండు భాషల్నీ, రెండు కళల్నీ అనుసంధానిస్తూ ! ధన్యవాదాలు
పట్టలేని ఆనందాన్నిచ్చే శుభవార్త మోసుకొచ్చింది ఈ వారం సారంగ సంచిక! నెమలీకలతో చామరం వీచినట్టు అక్షరాలతో మనసుకి చామరం వీచే కవిత్వం గుల్జార్ గారిది! ఆయన అక్షరాలను తెలుగులోకి తర్జుమా చెయ్యడం అంటే మేరు పవనాలను మలయపర్వతాలకు మళ్ళించి తెమ్మెరగా మార్చడంలాంటిది! ఇంకో మెట్టు పైకెళ్ళి మలయమారుతాలకి నిషిగంధ పరిమళాన్నికూడా అద్దగల సమర్ధురాలు కవయిత్రి నిషిగంధ. ఇకనుండి వారం వారం ఒక గుల్జర్ మొగ్గ తెలుగులోకి విచ్చుకుంటుందన్న మాట!
అందమైన నిశ్శబ్దాన్ని పూరించితూ మొదలుపెట్టారు. బాగుంది.
అఫ్సర్ గారి పరిచయవాక్యాలు బాగున్నాయి. “ఇద్దరిలోనూ వొకే గంధమేదో వుంది. అందుకే, ఈ అనువాదాల్లో రెండు ఆత్మలు వొకే భాషని వెతుక్కుంటున్న నిశ్శబ్దం వినిపిస్తుంది” .
గుల్జార్ కవిత్వం మూలాన్ని కూడా ఇస్తే బాగుండేదేమో !సత్య సూఫీ బొమ్మ బాగుంది .గుల్జార్ కవిత్వం లాజవాబ్ .నిషిగంధ కవిత్వం చదివాను .అనువాదము బాగుంది .
షుక్రియా……వెంకట్రావు గారు….
అవును… గుల్జార్ కవితని కూడా గుచ్చం లో గుబాళింప చేస్తే మరింత సుగంధ భరిత చిత్రమవుతుంది
అభినందనలు నిషిగంధ గారు…
సత్య సూఫీ చిత్రం అద్భుతం..
ధన్యవాదాలు… జయశ్రీ గారు,…:)
గుల్జార్ కవిత్వం నిశగంధి అనువాదం బాగున్నాయి….
అభినందనలు నిశగంధి గారు.
రెండు రుతువులే నాకు చదివినప్పుడే నిశిగందను ప్రేమించడం మొదలుపెట్టాను ఇప్పుడు నిండా మునిగాను
గుల్జార్ కవిత్వం గుండెను తడుతుంది.
అవును! గుల్జార్ గారి కవిత్వాన్నీ ఇస్తే ధన్యులం ! నిషిగంధ గారి అనువాదం చాలా బావుంది !
గుల్జార్ కవిత్వం గురించీ, రచనల గురించీ ‘ఫలానా..’ అంటూ చెప్పడం నాకు సాధ్యం కాని సాహసం. అలాంటిది ఆయన కవితలని అనువదించడం అనేది నా ఊహల్లోకి కూడా చేరని విషయం, కొన్ని నెలల క్రితం వరకూ!
ఒకటి రెండు కవితలని చదివి, నామీద నమ్మకం ఉంచి, ఈ బాధ్యతని అప్పగింఛినందుకు సారంగ కి కృతజ్ఞతలు.
ప్రతి కవితలో దానికే సంబంధించిన, ఒక ముఖ్యమైన నిశ్శబ్దం దాగి ఉంటుందని ఒకసారి గుల్జార్ స్వయంగా చెప్పారు.. అనిపించింది, కవిత కవి స్వరం అయితే ఆ నిశ్శబ్దం స్వయంగా ఆ కవి మాత్రమే అయి ఉంటాడు అని!
ఈ అనువాదాల్లో గుల్జార్ స్వరంతో పాటు, ఆయన్ని కూడా తెలుసుకునే ప్రయత్నం!
ఈ ప్రయత్నాన్ని ప్రోత్సహిస్తూ, అభినందించిన
వాసవి గారు,
రేఖా,
భవాని గారు,
భాస్కర్,
వెంకట్రావు గారు,
జయశ్రీ గారు,
రవీందర్ గారు,
రజని గారు,
బాలసుధాకర్మౌళి గారు,
డా. వాణి గారు,
ఇంకా,
ఇక్కడ కామెంట్స్ లో కాకపోయినా బయట నించి విషెస్ చెప్పిన ప్రతి ఒక్కరికీ మనఃస్పూర్తిగా ధన్యవాదాలు!
అఫ్సర్ గారి పరిచయ వాక్యాలు, సత్యా సూఫీ గారి పెయింటింగ్ గురించి ఎంత చెప్పినా తక్కువే! వీరి వల్ల ఈ అనువాదానికి గుల్జార్ వాయిస్ తోడు అయినంత గంభీరత వచ్చింది!!
ఇక అందరూ అడుగుతున్న మూల కవిత:
Khidkiyan band hai deewaron ke seene tande
Peet phere huye darwaajen ke chehre chup hain
Mej kursee hain ki khamoshi ke dhabbe dhabbe
Pharsh me daphan hain sab aahaten saare din ki
Saare maahoul pe taale se pade hain chup ke
saare maahoul pe pathraayi huyi chup sii lagee hain
Teri aawaaj ki ek jhalak mil jaaye kahin se
Raat bach jaayegii
Milke donon bachaathe hain is raat ko!
—–
thank you నిషిగంధ ji :)
వెంకట్రావు గారు…,జయశ్రీ గారు,…నిషిగంధ గారు,,,,, అఫ్సర్ గారికి… ఇంకా అందరికి ధన్యవాదాలు…_/\_