Mallipuram Jagadish
ఎండిపోయిన మాని మొజ్జు మీద లక్ష్యం రెక్కలల్లాడిస్తోంది. విలుకాడు విల్లుని సంధించాడు. నారిని మరింత బలంగా తన వైపుకి లాగి లక్ష్య దూరాన్ని అంచనా వేసేడు. దగ్గర్లోనే ఉంది.
మబ్బు పట్టిన ఆకాశం. స్తంబించిన గాలి.. ఊపిరాడనట్టు ఉక్కపోత. శిలావిరగ్రహాల్లా చెట్లు. గుబురులో ఒకే ఒక ఆకు మాత్రం అదే పనిగా రెపరెపలాడుతుంది. పిచ్చిపట్టినట్టు.
విలుకాడి నుదుటి మీది చెమట బొట్టు ఎడమ కన్ను ప్రక్కగా చెంప మీదికి జారింది. అతని వెనుక చెట్టుకొమ్మ ఉయ్యాల్లోని పాప తల బయటికి పెట్టి విలుకాడి చేతుల మీంచి లక్ష్యం వైపు చూస్తోంది.
నిశ్శబ్ధాన్ని నిండుకుండలో మోస్తున్నట్టు…. అడవి.
విలుకాడి చేతిలోంచి శిలకోల దూసుకుపోయింది. లక్ష్యం ఎగిరిపోయింది. శిలకోల ‘జువ్వ్‌వ్’ మని శబ్దం చేస్తూ మాని మొజ్జు మొదలుకి గుచ్చుకొంది. పిచ్చిపట్టిన ఆకు ఆగిపోయింది. వెక్కిరిస్తున్నట్టు.
విలుకాడు నిర్ఘాంతపోయేడు. ఎగిరిపోతున్న లక్ష్యం వైపు బేలగా చూస్తూ…
తప్పకూడని గురి .. తప్పింది.
‘విల్లు సంధించడానికీ, లక్ష్యం ఎగిరిపోవడానికి నడుమ ఏదో జరిగింది. ఏమిటదీ?
సమాధానంగా… విలుకాడి మొలలోంచి ‘పంచదారా కొమ్మా కొమ్మా.. పట్టుకోవద్దనకమ్మా..’ సెల్ మోగుతోంది.
విలుకాడి కంటే ముందే ప్రమాదాన్ని పసిగట్టిందేమో .. లక్ష్యం తప్పించుకుంది.
“డాడీ.. ఫోన్” అనడంతో ఈ లోకంలోకి వచ్చేడు సత్యం. జేబులో ఫోన్ రింగవుతోంది. ‘అంటే ఇంతదాకా మోగింది తన జేబులోంచా? మరి..
ఓహ్… కలా?
నిజమే.. గురి తప్పిన విలుకాడు.
“ఎక్కడున్నారు? పాపేమైనా అల్లరి చేస్తోందా??” శ్రీమతి అడుగుతోంది.
“లేదు.. లేదు.. ఇంకా అరగంట దూరంలో ఉన్నాం” సత్యం ఫోన్ పెట్టేసాడు.
బస్ వేగంగా కదులుతోంది. ఒక్కసారిగా గాలి తీవ్రత పెరిగింది. తేడా గమనించేడు సత్యం. కురుపాం దాటాక గాలి చల్లబడిపోతుంది. అంటే ఏజెన్సీలోకి ప్రవేశించామన్నమాటే. అంతదాకా కనపడని చెట్లూ.. కొమ్మలు.. తుప్పా.. డొంకా.. కొండా.. కోనా .. అన్నీ ఎదురై పలకరిస్తాయి. రోడ్డు సన్నబడిపోతుంది. కిటికీలోంచి కొమ్మలు, రెమ్మలు ముఖానికి తగులుతూ …” నీ కోసమే… ఎదురుచూస్తున్నా’మన్నట్టుంటాయి.
ఆ గాలి.. పాతదే…
ఆ చలి .. పరిచయమైనదే.
కొత్తగా స్పృశిస్తూ.. చెట్లూ, కొండలూ… వెనక్కి కదులుతున్నాయి. వేగంగా.. వెనక్కి.. వెనక్కి.. వెనక్కి.. కళ్ళముందే కన్నతండ్రి కన్ను మూసినప్పటికీ..
***
“ఒరే మంగులూ.. రేపు తెల్లార గట్ల లెగాల.. బండి పుయ్యాల.” ఇంటి మెట్లెక్కుతూ చెప్పేడు షావుకారి.
“అలగేన్లే” అన్నట్టు తలవూపి వెనుదిరిగాడు మంగులు.
మంగులు షావుకారికి కంబారి, ఐదేళ్ల దాకా. అది ఎందుకంటే.. ఓ రోజు… షావుకారి పొలంలోంచి వరి ఎన్నులు దొంగతనం చేస్తూ దొరికిపోయేడు.
పంచాయితీ పెట్టించేరు.
ఊరి పెద్దలందరూ వచ్చి కూర్చున్నారు. అందరి మధ్యలో తల వంచుకుని నిలబడ్డాడు మంగులు. వరి ఎన్నుల పేరుతో దోషిగా నిలబెట్టి తన ఇంట్లో మరి కొన్ని బంగారు వస్తువులు కూడా పోయాయని నింద మోపేడు షావుకారి.
నిజానికి మంగులు ఎన్నులు తెంచిన పొలం మంగులుదే. కానీ అప్పుడెప్పుడో మంగులు తండ్రికి యాభై రూపాయలు అప్పు ఇచ్చి తీర్చలేకపోయాడని ఆ పొలాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నాడు షావుకారి.
తీర్పు చెప్పండి చెప్పండంటూనే తీర్పు చెప్పేడు షావుకారి. ఐదు సంవత్సరాల కంబారితనం తన ఇంట్లో చెయ్యాలని. ఆ తీర్పుకి మంగులు ఒప్పుకోలేదు. కళ్ళెర్రగించి చూసేడు. ‘మేకలపై పులుల తీర్పు చెల్లదన్నట్టున్నా’యతని చూపులు. షావుకారికి ఆ చూపులు నచ్చలేదు. ఐతే పోలీసు కేసు పెడతానన్నాడు. ఆ మాటకి వూరు గజగజలాడింది. మంగులు తండ్రైతే షావుకారి కాళ్లు పట్టుకొని వదల్లేదు. వూరంతా బ్రతిమాలింది. మంగులినీ బ్రతిమాలింది కంబారితనానికి ఒప్పుకోమని. మంగులు తలదించేడు.. ఊరు కోసం.
***
వూరికి దూరంగా.. గెడ్డ ప్రక్కన .. ముంత మామిడి చెట్టు క్రింద.. పాక. పాక ప్రక్కనే అరెకరా గుడ్డి. గుడ్డినానుకుని నాయుడి పొలాలు ఆ పొలాల కాపలా కాస్తున్న కిత్తన్న.
“ఏట్రా బేగి పారొచ్చినావు?” చీకట్లో నడిచొచ్చిన కొడుకుని అడిగేడు కిత్తన్న.
“తెల్లారగట్ల బండి పుయ్యాల… అందకే బేగొదిల్నాడు” ముంజూరు కింద అరుగు మీద రాటకు చేరబడ్డాడు మంగులు.
ఆ రాట ఎప్పటిలా లేదు. అరుగులో ఏదో మార్పు. ఎప్పుడు అక్కడ కూర్చున్నా మేక పిండ్రికిలు అంటుకునేవి. వాటిని దులుపుకుంటూ ఆ రాటకే కట్టిన మేకని ప్రేమగా తిట్టుకుంటూ, ఒక్క చరుపు చరిచి అదల్చడం అలవాటు మంగులుకి.
ఇప్పుడా అరుగు శుభ్రంగా ఎవరో తుడిచినట్టు, రెండు మూడు రోజులుగా ఆ రాట చుట్టు మేక తిరిగిన ఆనవాళ్ళేవీ లేవు. అప్పుడు గమనించేడు… ఎక్కడో దూరంగా మేక అదేపనిగా అరుస్తోంది. ఆ అరుపులో ఏదో తేడా వుంది.
“ఏటైందే?” అడిగేడు మంగులు.
పెణక కింద పొయ్యి పూచడంలో నిమగ్నమైయున్నాడు కిత్తన్న.మళ్ళీ అడిగేడు. సమాధానం రాలేదు.కాసేపు నిశ్శబ్దం తర్వాత రహస్యం చెప్తున్నట్టు అన్నాడు. “పారిపోయింది రా” అని గొంతులో విషాదాన్ని పసిగట్టేడు మంగులు “మేకపిల్లా?” అడిగేడు.
“కాదు. మీ యమ్మరా!”
“ఏటి?” ఆశ్చర్యపోయేడు. అప్పుడు గమనించేడు మంగులు ఇంట్లో అమ్మ లేదు.
“మేకపిల్ల బయంకే మీయమ్మ పారిపోయింది” గొంతులో భయమూ, విషాదమూ పోలేదు.
“మేకపిల్ల బయమా?” గొణిగేడు మంగులు.
అది నాయిడోల మేక. దాని మేపుకి సంవత్సరానికి ఐదు కుంచాల ధాన్యంకి నాయిడోలతో ఒప్పానం అమ్మకి. అది ఈ మద్దినే రెండు పిల్లల్ని యీనింది.
“ఐతేటయింది?” మంగులు.
“ఒక మేక పిల్లకి సిందవెత్తికెలిపోయింది”
“సిందవా.. ఎప్పుడు?”
“నిన్న”
“మరి అమ్మో?”
“పొద్దు ఏలమీద బయలెల్లి పోయింది” గుసగుసలాడినట్టుంది గొంతు.
“ఇంతకేటైంది?”
“మేకపిల్లకి సిందవ తిలనీసిందని నాయుడికి తెలిసిపోయింది”
“అయితే?”
“ఇంటికి పిలిపించాడు”
“…?”
“పంచాయితీ పెట్టించినాడు”
“ఆ..?”
“అక్కడేటవుతాదో నీకు తెలీదేటి?”
“ఏటన్నారు?”
“మేకపిల్లకి సిందవ తినక పోయుంతే.. అది పెద్దదైయుంతే.. మూడొందలు సేసునట”
“మూడొందలా?” కళ్ళు పెద్దవి చేస్తూ..
“మరేటి! మూడొందలు. ఒప్పానం పెకారం మేక పిల్ల సూబెట్టాల. నేకపోతే మూడొందలేనా కట్టాల”
“కట్టకపోతే?”
“పోలీస్ కేస్. అదీ కాకపోతే ఐదు సమచ్చరాలు కంబారికం”
మేకపిల్ల అదే పనిగా అరుస్తోంది.. హృదయ విదారకంగా.
సిందవ బారిన పడ్డ పిల్ల మేక కోసమో!
ప్రేమగా గడ్డి పరకలందించే అమ్మ కోసమో!!
దాని రోదన అక్కడ చీకటిని కరిగించలేకపోయింది. ఆ పాకకి వెలుగివ్వలేకపోయింది.
ఆ సీకట్లోంచే .. రహస్యంగా ఓ కబురొచ్చింది. సంగమ్మీటింగుంది. రమ్మని. ఆ కబురు వెంటే అడుగులేసాడు మంగులు. ఆ అడుగుల వెంట వెలుగు పయనిస్తుందని ఆశ. ఆ వెలుతురులో కొండ, కొండా వరుసలు కట్టి ధింసా నృత్యమవుతుందని నమ్మకం.
ఈ లోగానే .. కోడి కూసేసింది. గతుక్కుమన్నాడు మంగులు. పరుగూ నడక.. పరుగూ నడకన షావుకారింటికి చేరేడు మంగులు. అప్పటికే లెగిసిపోయిన షావుకారి గుడ్డి దీపంలో డబ్బులు లెక్కెడుతూ కనిపించేడు.
“ఏట్రా.. ఇప్పుడు తెల్లారిందేటి?” కోపమైపోతాడనుకున్న షావుకారి ప్రశాంతంగా వున్నాడు చిత్రంగా.
“రేతర నిద్దర్లేదు షాకారి” సంజాయిషీ ఇచ్చేడు మంగులు.
“ఏమి?” ఏమీ ఎరగనట్టు అడిగేడు మంగులుకి తెలుసు షావుకారి లేకుండా వూరి పంచాయితీ జరగదని. అయినా చెప్పేడు “నాయుడోల మేకపిల్లకి సిందవ తినీసింది షాకారీ”
“అయితే! సిందవ కి నెనకడానికెల్లేవేట్రా?” నవ్వేడు వెటకారంగా.
మంగులు ముఖం ఎర్రబడింది. ఆ ఎరుపు చీకట్లో కనపడకుండా పోయింది.
“అంతేనా, రాతిరిపూట సంగమ్మీటింగులకెల్లేవా?” షావుకారి మరింత దగ్గిరకొచ్చి అడిగే సరికి.. గతుక్కుమని వెనక్కి జరిగేడు మంగులు.
“ఎల్లు.. కారొర్సకెల్లి కయ్యన్న గడపలున్న సరుకెక్కించుకొచ్చి రేపు పెదషావుకారికి పంపాల. నీను టౌనెల్లాల.”
మంగులు నవ్వుకున్నాడు. ఆ బండి తిరిగి రాదని. ఆ సరుకులు జనాలకి పంచేస్తారని. చీకటింకా విచ్చుకోనే లేదు. తూరుపు కొండ మీద ఆకాశం తెల్లబడుతోంది. ఈ లొగా బండి గెడ్ట చేరింది. ఒడ్డునున్న చింత మాను క్రింద బండి ఆపేడు. కడుపులో గుడగుడలాడింది. బండి దిగి తుప్పల వైపు పరుగు తీసేడు. కడుపు భారం ఇలాగ దిగిందో లేదో.. “అమ్మో! సచ్చిపోయేన్రో దేవుడో !!” అంటూ గావు కేక వినపడింది. గతుక్కుమన్నాడు మంగులు. తుప్పలనుంచి బయకొస్తూ ఎదురుగా వున్న చెట్టుక్రింది దృశ్యం వణుకు పుట్టించింది.
షావుకారి చిన్న కొడుకు హర్నాదు.. చెట్టుకి కట్టీసున్నాడు. అతని చుట్టూ సాయుధులైన మనుషులు అర్ధచంద్రాకారంలో నిలబడి వున్నారు. ఆయుధాలు ఆకలితో వున్నట్టున్నాయి. హర్నాదు నోట్లో గుడ్డలు కుక్కీసున్నాయి. ముందు కొట్టేరు. ఏవో నినాదాలిచ్చేరు. ఒకరి చేతిలోని గొడ్డలి పైకి లేచింది. ముందు కుడిచేయి. ఆ తర్వాత కాళ్ళు.
ఆ చెట్టు మొదలు.. ఎర్రబడుతోంది.
పరిస్థితి అర్ధమైపోయింది మంగులుకి. పరుగందుకున్నాడు.
పరుగు.. పరుగు.. పరుగు.
తుప్పా. డొంకా.. ముళ్ళూ.. మళ్లూ.. అడవి.. గెడ్డా. అన్నీ దాటి. గొడ్డలమ్మ కురికి … ప్రతీయేడూ తుడుముడప్పులతో .. కందికొత్తల పండుగ జరిపించుకొని .. ఊరి పూజలందుకొన్న .. గొడ్డలమ్మని తనలో దాచుకున్నట్టే. తననీ దాచిపెట్టింది.
ఒకరాత్రి.. ఒక పగలు.. తిండీ తిప్పలు లేక.. కళ్ళముందు తెగిపడిన కాళ్ళూ చేతుల దృశ్యాలతో. ఊరికి దూరంగా దూరపు చుట్టాలింటి వైపు అడుగులేసాడు. అనుకున్నదొకటి, జరిగిందొకటి. తనకు తెలిసిన మేరకి సరుకులు అప్పజెప్పడమే. మరి ఈ సంఘటనేమిటి? అసహ్యంగా .. భయంకరంగా.. అంటే కొన్ని నిర్ణయాలు తనకు తెలీవన్నమాట.
కొన్ని నెలల తర్వాత ఊరు చేరితే.. వూరు మామూలుగానే వుంది. మంచం పట్టిన ముసిలోలు ఇద్దరు చనిపోవడం తప్పా ఊర్లో ఏ మార్పూ లేదు. కానీ ఏదో సందేహం. ఏదో మార్పు. షావుకారు పిలవనూ లేదు. తనూ వెళ్ళలేదు. కంబారితనానికి. వూర్లో వాళ్ళూ తనవైపుకి అనుమానంగానే చూస్తున్నారు. వీటికి సమాధానం కొన్ని రోజుల్లోనే తెలిసిపోయింది మంగులుకి.
ఓ రోజు సాయంత్రం చివరిదీ కుంబిర్కీ. ముసిలోడు మంచమెక్కేడు. ఊష్ణం. మంచం కింద ఎన్ని కుంపట్లు పెట్టినా గజగజా వొణికి పోతున్నాడు. ఎజ్జోడి చేత ఎంత మందు రాయించినా లాభం లేకపోయింది. అప్పుడొచ్చేడు షావుకారి. “ఏటైందిరా” అని. అందరూ అతనివైపు చూసేరు. “జొర్రం షాకారీ. వొగ్గుండదూ. తగ్గుండదూ..” అని చెప్పేరు… “ఎలగ తగ్గుతాదిగా..
ఇది మామూలు జొరమైతే తగ్గును..” అని అనుమానాస్పదంగా మూల్గేడు. అందరూ ఆలోచనలో పడ్డారు. “మొన్నామద్దిన మంగులు గాడు, గెడ్డోడ్డు వొలకాల కాంచి తచ్చాడ్డం నీను సూసేన్రా!!” అని అక్కడినుండి వెళ్ళిపోయేడు.
మరో రోజు గెడ్డలో స్నానం చేస్తున్నాడు ఒంటరిగా. ఏటిలో నడిచొచ్చి తననెవరో వెనుకనుంచి కొట్టినట్టైంది. స్పృహ వచ్చి కళ్ళు తెరిచి చూసే సరికి వీధి మధ్యలో పడివున్నాడు. కాళ్ళూ చేతులు నులక తాళ్లతో బంధించబడి వున్నాయి. ఒళ్ళంతా గాయాలతో.. భరించలేని నొప్పితో.. షావుకారి మాటలు ఒక్కటొక్కటిగా వినపడుతున్నాయి.
“ఈడుంటే. వూరు వొల్లకాడై పోద్ది. ఎవరు చేరదీసి గంజి పోస్తారో .. ఆల్నే తినేస్తాడు. ఊరిల ఈడున్నన్నాళూ చావులు తప్పవు.. ఆ తర్వాత మీ ఇష్టం..”
స్పృహ కోల్పోతూనే… క్రమక్రమంగా అర్ధమైపోయింది మంగులుకి. గెడ్డ ప్రక్కనే కాగు పుల్ల విరిచి నోట్లో వేసుకుని నములుతున్నపుడె అనుమానం. అది స్మశానమని. తన వెనుక వచ్చింది షావుకారి కొత్త కంబారి మాసడని.
“మనూర్ల చావులకి కారణమెవరనుకుంటున్నారు? ఈడే. ఊరినుంచి బయటపడ్డాడు ఇద్దరు ముసిలోలు సఫా. ఈడున్నన్నాళూ వూరికి పట్టిన పీడ వదలదు. ఆ తర్వాత మీ ఇష్టం”
షావుకారి మాటలు స్పష్టాస్పష్టంగా వినపడుతూనే వున్నాయి మంగులుకి. అతని కళ్లు మూతలు పడుతుండగా.. వీధి చివర గడపలో బిడ్డని గుండెలకు హత్తుకుని కన్నీళ్లు కారుస్తున్న భార్య కనపడింది.
తలి ఒడిలోని పదకొండేళ్ల సత్యం ఏదో అడుగుతున్నాడు… ఏడుస్తూ..
“అమ్మా! నాన కేటైందే!!”
“నాననెందుకు కొడ్తున్నారే!”
“సంపెస్తారా?”
అన్ని ప్రశ్నలకీ ఏడుపే సమాధానమయ్యింది.
“ఎందుకే ? ఎందుకే?” సత్యం పట్టు వీడలేదు. అమ్మ జుత్తు లాగి లాగి అడుగుతున్నాడు. ఏడుస్తూ..
“మీ నాన్న పి..ల్లిం.. గో.. డ..ట..రా..” భోరున ఏడుస్తూ నెత్తి బాదుకుంటూ.
ఆ కేక కొండల్లో ప్రతిద్వనించింది. మంగులు కనురెప్పలు మూతపడ్డాయి. ఊపిరాగిపోయింది. మంగులు భార్య మంచం పట్టింది. కొన్నాళ్లకి ఆమె కూడా కన్ను మూసింది.
“సార్.. ఎక్కడ దిగుతారు?” కండక్టర్ పిలుపుతో కళ్ళు తెరిచేడు సత్యం. బస్ దిగేడు. శిధిలమైపోయిన బస్ స్టాపు. ఆప్పటిదే. దాని ఎదురుగా కొత్తది. మిలమిల మెరిసే నీలి అక్షరాలను మోస్తూ.
“డాడీ! ఇంకెంత దూరం?” గీత అడుగుతోంది.
“దగ్గరేనమ్మా.. ఇదిగో ఇలా నడిస్తే, అలా చేరిపోతాం” అంటూ నడక మొదలెట్టేరు.
గీత ఎన్నో సందేహాలు అడుగుతోంది. అన్నిటికీ ఓపికతో సమధానాలు చెప్తున్నాడు సత్యం. గీతకు ఈ వూరు కొత్త. ఈ నేల కొత్త. ఆమె ఇక్కడ పుట్టలేదు. నగరంలోనే పుట్టి పెరిగింది. ‘ఇది తాత నడిచిన దారమ్మా. నేను పెరిగిన నేలమ్మా.. మనని పెంచిన కొండమ్మా’ అని చెప్పాలని. అన్నీ కూతురికి తెలియాలని సొంత వూరికి ప్రయాణమయ్యేడు సత్యం. చిన్ననాటి గురుతులన్నీ ఒక్కొక్కటిగా. కథలు కథలుగా చెప్తూ వచ్చేడు.
“ఇది ఒకప్పుడు చిన్న బండి గోర్జిరా.. కొన్నాల్లకి మట్టి రోడ్డైంది. ఆ తర్వాత్తర్వాత ఇద ఇలగ తార్రోడ్డైంది.. మా చిన్నప్పుడు ఈ దారంట ఒంటరిగా నడ్డమంటే భయం..”
ఆ మాట పూర్తవకుండానే పెద్ద శబ్దం చేసుకుంటూ ఆటో వచ్చి ఆగింది ప్రక్కనే.
“వస్తారేటి?” డ్రైవర్ తల బయటకు పెట్టి అడగ్గానే ఇద్దరూ ఎక్కేసారు.
కొండ చుట్టూ తార్రోడ్డూ. వేగంగా వెనక్కి పరిగెడుతోంది కొండ. కొండ అప్పటిలా లేదు. కొండ చుట్టూ ఎన్ని మార్పులో!!!
వూరు వూరంతా మారిపోయింది. వీధులు విశాలమయ్యాయి. ఇళ్లు ఎత్తు పెరిగేయి. సిమెంట్ పై కప్పులతో. ప్రతి ఇంటి మీదా డిష్ యాంటెన్నాలు, గడపలు, గజాల దొడ్లతోనూ, అడుగడుగునా సెల్‌ఫోన్ మ్రోతలతోనూ.
మొదట పోల్చలేకపోయినా. గుర్తుపట్టేక ఆశ్చర్యపోయేరు ఊరంతా. కుశల ప్రశ్నలడిగి చేరదీసేరు. మామా, బావా, అన్నా, చిన్నాన్నా అని పలకరించి మాట్లాడేరు.
“ఇన్నాళూ ఎక్కడున్నవైతే?” అడిగేడు చిన్ననాటి మిత్రుడు ఫకీరు.
“ఇక్కడినుంది పారిపోయాక పార్వతీపురంలో రైలెక్కీసేను. విజయవాడ రైల్వే స్టేషన్లోనే చాలా సంవత్సరాలు గడిపేను. ఆ తర్వాత అనాధ శరణాలయం. ఓ కంపెనీలో ఉద్యోగం. అలా గడిచిపోయిందిలే..”
“మరి పెళ్లి?”
“కంపెనీలోనే పరిచయమైంది. దానికీ ఎవరూ లేరు. అదిగో ఒక్కతే కూతురు.. గీత.. ఇక్కడే ఇల్లు కడితే బాగుంటాది గదా అని…”
“ఇక్కడా?” ఆశ్చర్యపోయేడు ఫకీరు.
“ఏమి.. కట్టకూడదా?”
“ఇక్కడోళ్లందరూ సైట్‌లు కొనేసి టౌనెల్లిపోతుంటే.. నువ్వేటీ, అట్నుండిటు?”
“ఇన్నాళ్ళు టౌనులున్నాయి కదా…” అని “సరే గాని, ఊర్లో సంగతులేంటి?”
“ఊరుకేమి.. పైన పటారం.. లోన లొటారం”
“ఏమి?”
“సూడ్డానికి డాబాలు…. సిమెంట్ రోడ్లు, ఇంటిల మాత్రం తిండిగింజలుండవు”
“అంటే.. వూరు బాగులేదా?”
“బాగులేకేమి … సూపరు. గుంటలందరూ టిప్పుటాపు మీదున్నారు సూసుండవా? ఏ గుంటా, గుంటడైనా ఒక్క తీరుగున్నారా సెప్మి? ఒకడి మాట ఇంకొకడినడు. సిన్నా పెద్దా.. మంచీ మర్యాదా… వున్నాయా ఎవులికైనా? ఖైనీ, గుట్కా, గుడుంబా, సిగిరెట్టు, మందూ.. ఏ అలవాటూ లేనోడెవడూ లేదు..” చెప్పుకు పోతూనే వున్నాడు.
“మామా.. ఏది ఏమైనా జీడితోటలు, ఉపాది పనులొచ్చి జనాల్ని సెడగొట్టేయి…” అంటూ ట్రాక్ సూట్‌లో వున్న వ్యక్తి వచ్చి కూర్చున్నాడు.
“మీరూ?” అనుమానంగా అన్నాడు సత్యం.. “కృష్ణని బావా! మీ జోగులు మామ కొడుకుని” అని పరిచయం చేసుకుంటూ ప్రక్కనే కూర్చున్నాడు. “సారీ బావా.. గుర్తు పట్టలేకపోయాను. ఇప్పుడేం చేస్తున్నావు?”
“మనూర్లోనే.. డ్రిల్లు మేస్టు” అని చెప్ప్పేడు ఫకీరు. “మరేమైతే.. మీ మేనగోడలికి నీ దగ్గరే చేర్పించేస్తాను” “ఇలాంటి బడిలో మీ పిల్ల చదువుతాడా?” అన్నాడు నిష్టూరంగా. “ఎందుకు చదవదు గానీ, జీడి తోటలు జనాల్ని ఎలాగ సెడగొట్టేయి?” మునుపటి చర్చని కొనసాగించేడు.
“సెడగొట్టవేటి?.. పని చెయ్యక్కర్లేదు. డబ్బు మానాన డబ్బు సేతికందిందంటే మనోల్ని ఆపగలమేమిటి? నీకొక తెలుసునా… యవసాయం సేసినోడికంటే కొండమీద జీడిమొక్కలేసుకున్నోడు బాగున్నాడు.”
“అంటే.?” అడిగాడు సత్యం. “ఎవసాయం బాగులేదని”ఖచ్చితంగా ముగింపు ఇచ్చినట్టు చెప్పేడు ఫకీరు. “నిజమే, వ్యవసాయానికి రోజులెప్పుడో చెల్లిపోయేయి” గొణుక్కున్నాడు సత్యం.
“బాగున్నారండీ!” ఎర్రగా, ఎత్తుగా వున్న అందమైన యువకుడు అడిగితే “మీరూ” అన్నాడు సత్యం.
“నేను శ్రీను నండి. కృష్ణమూర్తి షావుకారి గారి మనవడిని” అంటూ మంచం వేసేడు కూర్చోమన్నట్టు.
నిజమే. షావుకారి కూతురు కొడుకు. పోలికలు గుర్తొచ్చేయి. ఇల్లు కాస్త మారింది. సిమెంటు బెంచీల మీద సామాన్లు అడ్డదిడ్డంగా పడివున్నాయి. గడపకెదురుగా చిన్న బడ్డీ. ప్రక్కనే కాయిన్ బాక్సు, చిల్లర సామాన్ల నుంచి చీప్ లిక్కర్ దాకా వున్నాయక్కడ. “వ్యాపారమెలా వుంది?” అడిగేడు సత్యం. “ఏమి వ్యాపారమండి.. ఆ రోజుల్లో ఐతే తిరుగుండీది కాదు. ఈ రోజు అలగ లేదండి”
“ఏమి?”
“మొన్నే.. గూడ నుండి ఒక ముసిలోడి పది చీపుర్లు తెచ్చేడండీ. నా కిచ్చీరా అన్నాను. ‘ఎంతా’ అన్నాడు. రేటుంది గదా అని ‘ముప్పై ఐదు’ అన్నాను. కాదు ఏభై అన్నాడు. అయితే ఒద్దులేరా అనీస్తే. అలాగ మోసుకెలిపోతున్నోడు. కరువులు మేష్టుకెదురయ్యేడు. ఆలమ్మాయి టౌనులుంది గదా.. అవుసరం అని ఏభై ఇచ్చీసి తీసుకున్నాడూ.”
“ముసిలోడికి మంచి రేటోచ్చినట్టే కదా” అన్నాడు సత్యం.
“ఇలగైతే మా వ్యాపారమేటైపోవాలండి?” అని “ముసిలోడికి మంచి జరిగిందన్నారు గదా.. అదే ముసిలోడు మరొక రోజు పాతిక చీపుర్లు మోసుకొచ్చేడు. నేనే మల్లా అడిగేను. “ఏభై’కి తగ్గను” అన్నాడు. ఆ రోజు.. కరువులు మేష్ట్రైతే ఉజ్జోగస్తుడూ, అవుసరమున్నోడూ.. ఎంతకైనా కొంటాడూ.. నీను కొనాలంతే మార్కెట్‌ల ఆ రేటుండాల గదరా” అన్నాను. ఆ మాటకి ముసిలోడు ఏటీ సేశేడు తెలుసండీ.. మొల్లోంచి సెల్ తీసి పెదషావుకారికి ఫోన్ చేసేడండీ. నా మీద నమ్మకం లేక..”
“ఔనా?” ఆశ్చర్యపోయేడు సత్యం.
“ఔనండి.. ఇప్పుడంతా ఆన్‌లైనే”
“అయితే ఏమైందీ?”
“ఏటవడమేంటండి? ‘నలభై ఇస్తాను తెచ్చీ’ అన్నాడు పెద షావుకారి. తీరా కష్టపడి మోసుకెల్తే. పాతిక లెక్కన యిచ్చీసి పంపించీసేడు”
“అదేంటీ?” మరింత ఆశ్చర్యపోయేడు సత్యం.
“ఇద ఇప్పుడే ఫోనొచ్చిందీ. రేటు తగ్గిపోయిందీ” అని పెదషావుకారి జేబులోని ఫోను తీసి సూపెట్టేడు. అలగని ఆ ఫోను నిజమని అనుకుంటున్నారా? ఫోను మాట్లాడినంత మాత్రాన రేటు పసిగట్టినట్టా? ఆ సీపుర్లు తిరిగి తేగల్డా? యీదీదికి తిప్పి అమ్మగల్డా? సచ్చినట్టు ఆ రేటికిచ్చీసి తిరిగొచ్చీసేడు ముసిలోడు..” అని ముగించేడు శ్రీను ఏది చేసినా మేమే చేయ్యాలన్నట్టు.
ఇన్నేళ్ళలో .. ఆధునిక సౌకర్యాల అందుబాటు ఎవరికి లాభం చేకూర్చింది? మధ్యవర్తులు ఏమౌతూ వచ్చేరు? లాభాలు ఎక్కడికి చేరుతున్నాయి?
“ఏది ఏమైనా.. జనం తైల్వి మీరిపోయేరండీ” అన్నాడు శ్రీను.
“కాదు.. కాదు. తెలివి జనానిది కాదు.” గొణిగినట్టే అనుకున్నాడు సత్యం.
“జనానికి కట్టల కట్టలు చేతికందీయాల” ఫకీరు యదాలాపంగా అన్నాడు.
“అందెస్తుంది కదేటీమద్దిన..” అని నసిగేడు కృషణ.
“కట్టలేటీ? అందీడమేటీ? అనుమానంగా ఆడిగేడు సత్యం.
“ఏట్లేదూ…” అనన్నాడు గానీ “దీన్నంతటీకి అసలు కారణం మరొకటుంది..” అని అర్ధాంతరంగా ఆపేడు కృష్ణ.
“ఏటి బావా.. అది?” కుతూహలంగా కళ్ళు చిన్నవి చేసేడు సత్యం.
“ప్రోజెక్టుల పవరండి” అన్నాడు ప్ హకీరు.
“పవరా.. పవర్ ప్రాజెక్టా?”
“రెండూ.. ” అనినర్మగర్భంగా తలవూపేడు కృష్ణ.
“ఎలాగ?”
“అవన్నీ ఇప్పుడెందుకు లెండి” అంటూ లేచేడు.
నడుస్తున్నారు ముగ్గురూ.
“ఈ కొండవతల పవర్ ప్రాజెక్టొకటి కడతారంట కదా మామా! భూములన్నీ కూడబెడుతున్నారు. మీరొగ్గీసిన బూమికి ఆల్రడీ మన పాత ప్రెసిడెంటు డబ్బుల్దొబ్బేడని ఊర్లందరూ అనుకుంతన్నారు తెలుసునా?” సవరించబోయేడు కృష్ణ.
“అదొక పెద్ద కతరా దద్దా!” అని పకీరు.
“చెప్పు.. చెప్పు..” అని సత్యం.
“గవర్మెంటు కట్టాలంతది… మనోలు వొద్దంతారు..” రెండు ముక్కల్లో తెంపీసేడూ పకీరు.
“గవర్మెంట్‌ని ఎదిరించాలంతే ఎవుడి తరమూ? అధికార్లు, పోలీసులు, బలమూ, బలగమూ.. అంతా అటే”
“ఎదిరించాలి తప్పదు.” మళ్లీ గొణిగినట్టే అన్నాడు సత్యం.
“ఎదిరించాల.. నిజిమేగాని మనిసాక్కాసి లాగుతుంటే .. ఎదిరించగలమా?” సందేహం వెలిబుచ్చేడు మరొకడు.
“అదే.. అందుకే.. ఒక నాయకుడు కావాలి.” గొణిగేడు సత్యం.
” ఈ మద్దిన వూరంతా గందరగోళంగుంది మామా”
“ఏమి?”
“ఎవుడెటుకాసి మాట్లాడుతాడో అర్ధమవకుంటది”
“ఏమైందీ?” అడిగేడు సత్యం.
“ఒకార్నెల్లు క్రితం కలెక్టరుగారు మీటింగు పెడతారట అందరు రావాల అని దండోరా ఏయించేరు, ప్రెజాబిప్రాయమని. మాంచి పనులు టైములోన ఎవుడెల్తాడు? అయినా కమీనిష్టు పార్టీ వోలు పున్యమా అని ఒకలిద్దరైనా వొచ్చేరు. ఆలేటంతారో.. ఈలేతంటారో ఎవుడికీ అర్ధంగాలేదు. ఎవుడో ఒక మాటన్నాడు. మరొకడెవుడో ఒక రాయిసిరేడు. అదే అదుననుకొని పోలీసులు రెచ్చిపోయేరు. సభ వాయిదా పడింది. మల్లా ఈ మద్దిన ఎడతారని బోగట్టా “ పకీరు ముగించేడు.
“అయితే ఈ మద్దిన ఒక పుకారొచ్చింది” ఫకీరు వంగి చెప్పేడూ.
“ఏమని?” సత్యం
“పేక్టరీవోలు ఒకడికి తెలీకుండా మరొకడికి రాత్రి పూట ఒంటరిగా పిలిపిస్తున్నారని”
“పిలిపించీ?”
“నోట్ల కట్టలు పంచుతున్నారని. అదంతా సీనుగాడి ద్వారా జరుగుతుందని నా అనుమానం..” అర్ధాంతరంగా ఆపేడు కృష్ణ.
“ఎలాగ?”
“ఈడు సిన్నింటోడనుకుంతున్నవా? సూడ్డానికి సిన్న గుంటడిలాగ, సిన్న బడ్డీ ఎట్టుకొని బతుకుతున్నోడిలాగ కనపడుతున్నాడు గానీ ఈడు సేసిన యేపారం సిన్నది కాదు”
“ఏమిటది?”
“మార్గదర్శిలు, సిట్‌ఫండు, రియలెస్టేట్లు, ఆర్డీలు, ఇన్సూరెన్సులు.. ఒకటేమిటీ? అలసంటోడు.. ఈ మద్దిన పవర్ ప్రాజెక్టోలతో చేతులు కలిపినాడని. పుకార్లు సికార్లు సేస్తన్నాయి.”
“కలిసేం చేస్తాడు?”
“చెయ్యాల్సిందంతా చేస్తున్నాడు.” అందుకున్నాడు కృష్ణ.
“ఏమిటది?”
“జనాన్ని కూడబెట్టడం, ఫేక్టరీ వోలకి జనం కావాల.. జైకొట్టే జనం కావాలి.. ప్రజాభిప్రాయ సేకరణలో ‘వూ’ కొట్టే జనం కావాలి. అందుకు ఎవుడొప్పుకొంటాడు? ఒప్పుకున్నా ఒట్టిగొప్పుకోడూ గదా! డబ్బు ఎర జూపాల! అందుకు ఒక మనిసి కావాల.. నమ్మకమైనోడు. సల్లగా పని చెయ్యగలిగినోడూ కావాల. అప్పుడు దొరికేడీ సీనుగాడు”
“గానీ. అది నిజమో , అబద్ధమో తెలీకుంటుంది మామా, ఎవుడినడిగినా “ఔనటా” అని మొకము తిప్పీసి ఎలిపోతున్నారు గానీ, ఎవుడూ వులకడూ, పలకడూ….”
“లేదు. లేదు. అందులో నిజం లేకపోలేదు”
“అంటే! ఇదంతా ఆడే సేస్తున్నాడంతావా?”
“అవ్వొచ్చు. అలాంటి అవసరం మనూర్లో ఇంకొకడికి లేదు”
పకీరు ముఖంలో పొద్దు ములిగిపోతున్న దృశ్యం.. కృష్ణ కళ్ళలో ఊరుని కమ్ముకుంటున్న చీకటి దృశ్యం.
***
సత్యం ఇంటికి పునాది రాళ్ళేసాడు. ఊర్లో అతని స్థానం గట్టిపడింది అందరికీ దగ్గరివాడయ్యేడు. ప్రతీ రోజూ ప్రతీ ఇంటికీ వెళ్ళేడు. అందరితోనూ కలగలిసి పోయేడు. పండుగలోనూ, పబ్బంలోనూ, కష్టంలోనూ, సుఖంలోనూ. అంతా తానైనట్టు.
ఓ వెన్నెల రాత్రి..
వూరందరికీ ఇంటికి రమ్మని ఆహ్వానించేడు.
“ఏట్రోయ్ బావా? మా కోడలు గానీ అలికిడి సేసిందేటి?” అంటూ వచ్చి కూర్చున్నారు . కృష్ణ తదితర బృందం.
నవ్వుతూ అందరినీ పలకరించేడు.
“ఇది నవ్వుకోవాల్సిన సమయం కాదు బావా!”
ఆ స్వరంలోని గంభీరతకి అందరూ నిశ్శబ్దమై పోయేరు.
“ఏటైంది బావా!!” అని దగ్గరకొచ్చేరు మిత్రులు.
“ఊరు బావ. ఊరుకి పీడ పట్టింది బావా.. తేరుకోకపోతే నాశీవమైపోద్ది బావా”
“ఏటి దద్దా? సరిగ్గా సెప్పురా నాయినా” అంటూ అసహనాన్ని ప్రదర్శించేరు కొందరు.
“మనూరు ఎప్పుడు కట్టేరో తెలుసునా?” కలలో అడిగినట్లు అడిగాడు సత్యం
“కట్టడమా? అదెవులికి తెలుస్తాదిరా మనవడా.. మా తాత ముత్తాతల కాసి ఈ వూరిక్కడే వున్నాదా మరేటి? అయినా ఆ వూసెందుకు రా ఇప్పుడూ?” నోట్లో చుట్ట తీసి బయటకి వుమ్ముతూ అన్నాడు జన్ని తాత.
“ఎందుకా? మరొక్క ఐదేళ్ళు పోతే ఈ వూరు ఇక్కడ, ఇలాగ వుండదు,” అన్నాడు సత్యం.
నిశ్శబ్దం.
“ఊరుండక పోవడమేట్రా నాయినా!” జీన్స్ పేంట్ యువకుడు లేచేడు అసహనంగా.
“ఉండకపోవడమేంటీ. ఉంటాది. గానిలక్కుండదు.”
“అంటే?”
“తినడానికి తిండుండదు. తాగడానికి నీళ్లుండవు.”
“ఇంకా నయం.. బతకడానికి మనముండమన్నావు గాదు” అంటూ ఓ యువకుడు సెటైరేసేడు.
“ఔను. అదే నిజం” అన్నాడు సత్యం స్థిరంగా.
“ఏట్రా బాబు.. సెప్పిందేదో తిన్నగా సెప్పొచ్చుగదా?” ఓ మధ్యవయస్కుడడిగాడు.
“అదీ చెప్తాను. ముందివి చూడంది” అని కొన్ని ఫోటోలని అందించేడు.
ఎడారి ప్రాంతంలో బ్రతికున్న శవాలలాంటి మనుషుల చిత్రాలవి. ఎండిపోయి, బక్కచిక్కిన ఆలమందలు, బొగ్గు పూసినట్లుండే ఇంటి పై కప్పులు..
“ఏటీ ఫోటోలు? ఇవన్నీ మాకేలా?” అనుమానం వ్యక్తం చేసేడు మరో నడివయస్కుడు.
“కొన్నాళు పోతే మనూరు కూడా ఇలాగే తయారవుద్ది” అన్నాడు సత్యం సాలోచనగా..
“ఎందుకూ?” అందరి అనుమానాల్ని ఒకడడిగాడు.
“పవర్ ఫేక్టరీ పెడీతే అంతే మరి..”
“నిజమా…?” అందరి కళ్లలో భవిష్యత్ చిత్రం!!
“ఈ ఫోటోలు అబద్ధం చెప్పవు. ఇవి ఇప్పటికే ఫేక్టరీ చుట్టూ వున్న గ్రామాలవి. చుట్టూ పది పదిహేను కిలోమీటర్ల మేర బొగ్గు కమ్మేస్తుంది. పీల్చుకోవడానికి గాలి. తాగడానికి నీరు.. తినడానికి తిండి అంతా బొగ్గు.. బొగ్గు.మనుషులు.. పశువులు.. మొక్కా మోడూ అంతా బొగ్గు బొగ్గై బతుకులన్నీ బుగ్గైపోతాయిరా. నాకు తెలుసు. నీనిన్నాళ్లూ పని చేసింది ఇలాంటి ఫేక్టరీలోనేన్రా. నీను పడ్డాన్రా ఆ బాధలన్నీ. మీకు తెలీదురా.. నాకు తెలుసురా… నాకు తెలుసును” కలవరిస్తున్నట్టు చెప్పాడు.
“మరి మా భూముల సంగతేంట్రా? రేటు బాగా వొచ్చిందని అప్పుడిచ్చీస్సినాము. అవి ఫేక్టరీ కోసమని ఇప్పుడూ తెల్సింది. మనమొద్దంటే మాత్రం ఆ బూములు తిరిగొస్తాయా.. ఫేక్టరీ కట్టడమాపేస్తారా?” అప్పటికే ఎకరా భూమిచ్చీసిన బిడ్డికోడు దీనంగా అన్నాడు.
“అదీ నిజమే కానీ సమయం ఇంకా దాటిపోలేదు.” సాలోచనగా అన్నాడు సత్యం.
“ఎలాగ?” అందరి తరఫున అన్నట్టు ఒకడడిగేడు.
“మళ్లీ మీటింగు పెడతారు. ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ” అని ముగించేడు సత్యం.
***
శ్రీను బడ్డీ ముందు ఒక మోటార్ బైక్ ఆగింది. ఇద్దరు వ్యక్తులు దిగి ఇంటిలోకి నడిచి వెళ్ళేరు. వెనుక శ్రీను కూడా వేళ్లేడు. “ఏమిటి విషయం?”” మంచం మీద కూర్చుంటూ అడిగాడు కొత్త వ్యక్తి.” నిన్న మొన్నటివరకు బాగనే వుంది. కానీ ‘సత్యం’ వొచ్చిన తర్వాత వూర్లో ఏదో మార్పొచ్చినట్టు అనుమానం..” అర్ధాంతరంగా ఆపేడు శ్రీను.
“ఎవరతను?” అడిగాడు మరో వ్యక్తి .
“అతను” అని ఆగేడు శ్రీను.
“టక్.. టక్… టక్..” ఎవరో తలుపు కొట్టిన చప్పుడైతే బయటికొచ్చేడు సత్యం. ఎదిరుగా ఓ అపరిచిత వ్యక్తి అనుమానాస్పదంగా.
‘ఎవరూ?” అని అడిగేంతలోనే .. “సత్యం అంటే మీరేనా?” అన్నాడు.
“ఔను.. ఏమి?”
“మీరొకసారి స్టేషనుకు రావాలి. ఎస్సైగారి కబురు.”
ఒళ్ళంతా గాయాలతో సత్యం. చుట్టూ వూరి జనం. ప్రక్కనే అమ్మ చుట్టూ పెనవేసుకొని ఎన్నో ప్రశ్నలతో గీత.
“అమ్మా! డాడీకేమైంది?”
“డాడీనెక్కడికి తీసికెళ్ళేరు?”
“ఎందుకు లేవలేకపోతున్నారు?”
“అందరూ ఎందుకు ఏడుస్తున్నారు?” గీత అడుగుతోంది గుక్క తిప్పుకోకుండా. కళ్లలో విషాదాన్ని కక్కుతున్న సత్యం భార్య అరిచింది. “మీ నాన్న .. ఐ..న్.. ఫా..ర్మ..ర..టే.. తల్లీ…”
***
“డాడీ.. నాకూ నేర్పించూ..” ఒకటే అల్లరి చేస్తోంది గీత.
“తప్పకుండానమ్మా” అని గీతను కృష్ణ ముందు నిలబెట్టేడు సత్యం. ఆమె చేటికి “బౌ” ని “యారో”ని అందించేడు కృష్ణ.
గీత విల్లు ఎక్కు పెట్టింది. నారిని తనవైపుకి లాగింది బలంగా. బాణం మొన చివరినుండి చూపు సారించింది.
“డాడీ! దేన్ని కొట్టాలి?” అడుగుతోంది గీత.
సత్యం ఆమె కళ్ళలోకి చూసేడు. లక్ష్యం ఆమె ఎంచుకోగలదు. ఆతనికి తెలుసు. గీత గురి తప్పదు.
***
తాజా కామెంట్లు