జి.వె౦కటకృష్ణ

వర్తమానమే ర౦గస్థలమై

చరిత్ర నర్తనకు దృశ్యమవుతు౦ది.

కాల కాలాల పాత్రలు

వెలసిన ర౦గులతోనో

పులుముకున్న వన్నెలతోనో

కొత్త హ౦గులే ప్రదర్శిస్తాయి.

దృశ్య౦లో ప్రగతి ప౦డుతు౦దో

స౦ప్రదాయమే జీవిస్తు౦దో

అవగతమయ్యే లోపు

ముగిసిన నాటకమై తెర పడుతు౦ది.

* * * *

తెర తీసిన చరిత్ర ఘట్టాల ను౦డీ

ఏవేవో వ్యక్తిత్వాలు విగ్రహాలై

వ్యవస్థాగత వొడ్డున

బొరవిడిచి నిలబడతాయి.

ఒక కాల౦లో వెలసిన పాత్రలు

రాములై కృష్ణులై రాజ్యపక్షాన

కాలకాలానికి చొచ్చుకువస్తారు.

ఒక చరిత్రలో వెలిగిన పాత్రలు

చార్వాకులై శ౦భూకులై

ప్రజల పక్షాన నిలిచిన వాళ్లు

అ౦కుశాలై చరిత్రను గుచ్చుతు౦టారు.

ఒక ఘనతలో నిలిచిన రూపాలు

ఒక విఘటనకు విరిగిపోతారు.

ఒక వ్యూహ౦లో మలచిన పాత్రలు

అవతారాలై పునరుజ్జీవిస్తు౦టారు.

* * * *

ఇతిహాసపు తెరమీద

ఏవేవో తోలుబొమ్మలు

ర౦గప్రవేశ౦ చేస్తు౦టాయి.

ఒక వల్లభుడు విగ్రహమై

మాయామోళీ చేతుల్లోకి వెళ్తు౦టాడు.

ఒక ప్రతీఘాత పుర్రెకు మొలిచిన

ఆలోచనతో ఆర్యుడు నిద్రలేస్తాడు

నమో నమో అ౦టూ సైతాన్ ను

పునరుత్తేజ౦ చేస్తాడు.

కొరతల వర్తమాన చరిత్ర

కొలతలతో గతిశీలమో

జడమో తిరోగమనమో

తేల్చుకోవలసిన సమయమిది.

వేదికనూ

వేదిక మీది పాత్రలనూ

పాత్రలనాడి౦చే సూత్రధారులనూ

ఒక క౦ట కనిపెట్టవలసిన

తరుణమిది.

పునరుద్ధరణను

ప్రజల పక్షాన నిలపాల్సిన

అవసరమిది.

* * *

అఫ్సర్ 

1

యింకేమీ చెప్పలేను ఆట్టే-

యెన్ని సార్లయినా నది చుట్టూ తిరుగుతాను.

అదే ఆకాశాన్నీ, అదే నీటినీ,

నడుమ యెక్కడో మెరిసే తడి నేలనీ

మళ్ళీ మళ్ళీ కొన్ని మెటఫర్లలోనో ప్రతీకల్లోనో దాచేసుకుంటాను,

మొత్తంగా నదిని నాదైన అనుభవంగా మార్చుకునే మాయా దర్పణమేదీ దొరక్క-

2

చాలా వాట్ని విదిలించుకొని

బహుశా నన్ను నేను కూడా వదిలించుకొని

నది భుజమ్మీద చేతులేస్తూ

యెన్ని వందల అడుగులైనా నడిచే వెళ్ళిపోతాను,

ప్రతి అడుగులో నది నన్నేమేం అడుగుతూ వచ్చిందో

వాటికి కొన్ని సమాధానాలు గాల్లో రాస్తూ వెళ్ళిపోతాను.

అన్ని సమాధానాలూ నీలోనే వున్నాయి కదా,

ఎందుకలా దిక్కుల్ని తడుముకుంటూ వుంటావని అడుగుతూనే వుంటుంది  నది,

విడిపోయే అడుగు దగ్గిర కాసేపు నిలబడి వెనక్కి చూపిస్తూ.

ఆ సమాధానాలన్నీ మళ్ళీ నీలోనే రాలిపోయాయని అంటాను నిస్సహాయంగా-

3

అప్పటిదాకా లేని వొంటరి తనమేదో

తను వెళ్ళిపోయాకే నన్ను చుట్టేస్తుంది,

వెళ్ళిపోయిన తన రెండు చేతుల మధ్యనే యింకా నేను వున్నానని తనకూ తెలుసు.

అప్పటిదాకా నేను విదిలించుకొని వచ్చేసిన

అన్ని బెంగలూ, అన్ని చీకట్లూ మళ్ళీ నన్ను అలుముకుంటాయి,

యింకా మిగిలిపోయిన ఆ సాయంత్రపు చీకట్లోకి జారిపోతాను,

యింక ఈ రాత్రిని యెట్లా గట్టెక్కాలా అని లోపలా బయటా మసకబారుతుంది లోకమంతా.

4

అప్పుడొక్క అరక్షణం వెనక్కి తిరిగి

నన్ను వదిలి వెళ్ళిన నదిని

తడిసిన కళ్ళతో చూస్తాను,

“అంతా బాగుంది కానీ,

నీలోకి నన్ను వొంపుకోవడం యెలానో నీకు యింకా తెలియలేదు.

నీలోపల తడి వున్నంత మేరా నేనే వున్నాను, వొక్క సారి తడిమి చూసుకో.”

అంటుంది నది.

5

బహుశా,

నాలోకి ప్రవహించిన తన అడుగులు కనిపించకే అనుకుంటా,

మళ్ళీ మళ్ళీ నది దగ్గిరకి వస్తాను,

అలా వచ్చిన ప్రతి సారీ యింకొన్ని నీటి దీపాలు వొంట్లో

వెలిగించుకొని వెళ్ళిపోతాను,

నాలోపలి చీకటి వొడ్డు మీదికి.

*

Painting: Cartoonist Raju

ఆకెళ్ళ రవి ప్రకాష్

నేను నిరాశగా
ఆనందం నించీ బహిష్క్రుతుణ్ణయి వున్నపుడు
ఎల్లపుడూ
ప్రేమ మటుకే
తనదారుల్ని తెరిచింది.
అందుకే నేననుకుంటాను
ప్రేమ మటుకే బ్రతికించగలదని.

బిడియాలని
సంకోచాలని విడిచి
ప్రేమలోకి ఎగరడానికి
ధైర్యం చేయగలిగితే
మనమంటే ఏమిటొ
వెలుగంటే ఏమిటొ
ప్రేమ మటుకే తేటతెల్లం చేస్తుంది

నిజానికి ప్రేమించడం అంటే
మన చుట్టూ మనం నిర్మించుకున్న
కారాగారాల గోడల్ని కూల్చడమే!

కృష్ణుడు 

జీవితం ప్రకంపిస్తోంది
ఎక్కుతున్న మెట్లపై నుంచి
రాలిపడుతున్న
తెగిన తీగల స్వరాలు

తెరుచుకున్న తలుపులోంచి
జలదరిస్తున్న గాలి
కదులుతున్న మంచం నుంచి
రోదనకూ, మూలుగుకూ మధ్య
సంఘర్షిస్తున్న గొంతు

ఎత్తిన విశాల నేత్రాలనుంచి
గుండెల్ని చీల్చేసే చూపు
రాలుతున్న అశ్రువుల్లో
కదులుతున్న కలల ప్రపంచం

లేవలేని శరీరంలో
పేరుకున్న గత స్మృతుల భారం
అప్రమేయ కదలికల మధ్య
నిస్సహాయంగా నడుస్తున్న కాలం

నిన్నటినీ, రేపటినీ
కప్పేసే నల్లటి భయంకర తెర రాత్రి
కనురెప్పలు మూతపడుతున్న వేళ
తడుముతున్న అస్వస్థ కరాంగుళులతో
నిక్కబొడుచుకున్న రోమాలు
వణుకున్న పెదాల స్పర్శలో
జీవన నాదపు దేహార్తి
అర్థనిమీలిత నేత్రాలతో
శ్మశానసౌందర్య ఆలింగనం

పుచ్చిపోయిన చీకట్లను
చేధించి
బయటపడ్డ నెత్తుటి పిండంలా సూర్యుడు
ఆర్తనాద సుప్రభాతం తర్వాత
జీవితం
అసిధారనుంచి బొట్లుబొట్లుగా కారుతున్న నెత్తురు
బతుకు
మొదళ్లతో కూల్చివేయబడ్డ చెట్ల వ్రేళ్ల తడి
ప్రాణం నిత్య ప్రకంపనల మధ్య
దగ్ధమవుతున్న దేహంలో
చిటపటల మృతధ్వని..

*

           మామిడి హరికృష్ణ 

1. కవిమిత్రులెప్పుడు కలిసినా అడిగే ప్రశ్న
పుస్తకం ఎప్పుడు తెస్తున్నావ్ ?
సాహితీ పెద్దలనెప్పుడు పలకరించినా అడిగే లెక్క
ఎన్ని పుస్తకాలు తెచ్చావ్?
అభిమానులెక్కడ తారసపడినా వెల్లడించే కుతూహలం
మీ రచనలన్నీ ఎక్కడ దొరుకుతాయ్?
అక్షర ప్రేమికులెక్కడ ఎదురైనా వెదికే సమాధానం
కొత్తగా ఏం రాయబోతున్నారు ?2. గట్లలో, హద్దులలో ఇమడలేని వాణ్ని
టెరేస్ గార్డెన్ లలో, ఎస్టేట్ లలో, ఫామ్ లలో, ఫీల్డ్స్ లో

Bonsaiలా కుంచించుకుపోలేని వాణ్ని

డ్రాయింగ్ రూమ్ లోని షెల్ఫ్ లో

hard bound bookలా  ఒద్దికగా కూచోలేని వాణ్ని
Branding ముద్రలను నుదుటిపై దిద్దుకోలేని వాణ్ని

Identityల శిలువను భుజంపై మోయలేని వాణ్ని

Miniature గా మారలేని వాణ్ని

3. భూగోళ మంతటినీ నా క్షేత్రమని నమ్మి

ఖగోళాలు అన్నిటినీ నా స్తోత్రం లా జపించే వాణ్ని

Between the lines మాత్రమే కాదు

Beyond the lines చదివే వాణ్ని

నాకు ఆకాశమంత canvass
సముద్రమంత paper కావాలి
విశ్వమంత wall – అంతరిక్షమంత screen కావాలి

అమ్మ కళ్ళంత dreams

అమ్మాయి హృదయమంత space కావాలి4. నేనూ రైతునే కదా-
అక్షరాల విత్తనాలు చల్లుకుంటూ వెళ్ళడమే తెలుసు
సేద్యకారున్ని కదా-
దారి వెంట వాక్యాల మొక్కలు నాటడమే తెలుసు

భూమి బిడ్డను కదా-

పదాల చెమట చుక్కలకి అంటు కట్టడమే తెలుసు

కావ్య పొలానికి నాట్లు పెట్టడం- నీరు పట్టడమే తప్ప

పంట నూర్చడం – ఏమార్చడం తెలీని వాణ్ని కదా

భద్ర జీవితపు కుక్కకి మాలిమి కాలేను

శిలా ఫలకాల గార్డెన్ కు తోటమాలిని కాలేను

5. ఇలా అయితే
నీ పద్యం ఎలా బతుకుతుంది?

నీ అక్షరం “అక్షరం”గా ఎలా మారుతుంది ?

నీ కవిత్వం పది కాలాల పాటు ఎలా నిలుస్తుంది?
నీ సాహిత్యం తరతరాల దాకా ఎలా కొనసాగుతుంది?అయినా–
పది కాలాలు-తరాల పాటు ఎందుకు బతకాలి?
మన అంతిమ ఘడియ అనంతరం కూడా
ఇంకా జీవించాలనే అత్యాశ ఎందుకుండాలి?
మనతో పాటే మన సమస్త సృజన-సృష్టి అంతం కాకూడదా?
చచ్చినా, ఇంకా బతుకు hanger కె వేళ్ళాడుతూ ఉండాలా?

చచ్చినా చావకుండా చింకి పాతలలోనే దొర్లుతూ ఉండాలా ?

6. అందరూ  ప్రసవ వేదన అంటారు

కానీ,కవిత్వ రచన ఓ మరణానుభవం

జనించేది ఏదైనా మృత శిశువే

జన్మ నిచ్చేది ఎవరైనా విస్మృత కళేబరమే

7. కవిత్వం నన్ను ఆవహిస్తున్న క్షణాలలోనే
నన్ను ఆసన్న మరణ లక్షణాలు ఆక్రమిస్తాయి
అక్షరాన్ని రాయడం మొదలెట్టినప్పటి నుండి
నేను నా హోం లోంచి hospice కి షిఫ్ట్ అవుతాను
మరణ భీభత్సాన్ని అనుక్షణం అనుభవిస్తూ
నాలోంచి నేను విముక్తం కావాలని పెనుగులాడతాను
ప్రతీ సృజనలో నేను మరణిస్తాను
ఆఖరి అక్షరం తడి ఆరక ముందే చచ్చి పోతాను8. నేను అల్లిన భావాలు – నే రాసిన ఉద్వేగాలు
నే చెక్కిన భావనలు – నే చిత్రించిన కవితలు
అన్నీ ఎప్పటికప్పుడు
గాలిలో కలిసిపోవాలనుకుంటాను
పూలు వెదజల్లిన పరిమళం లాగా…
ఎప్పటికప్పుడు మబ్బుల్లో కరిగిపోవాలనుకుంటాను
వర్షం కురిపించిన చినుకుల్లాగా….
ఎప్పటికప్పుడు నదిలో నిమజ్జనం కావాలనుకుంటాను
ప్రవాహం చెక్కిన రాళ్ళలాగా…..

ఎప్పటికప్పుడు చెరిగిపోవాలనుకుంటాను

సముద్రపు అల కలిపేసుకున్న ఇసుకలాగా…9. frame లలో – పీథాల దిగువన ఒదగలేని వాణ్ని

ism నీ, సంకుచిత prism నీ ధ్వంసం చేద్దామనుకున్న వాణ్ని
stereotype నీ- hypocrisy ని బద్దలు చేద్దామనుకున్న వాణ్ని
చచ్చి పోయిన తర్వాత కూడా జీవించాలనీ-
గగనమెక్కి ధ్రువ తారగానో

జఘనమెక్కి Tattoo గానో,

భవనమెక్కి సువర్ణాక్షరం గానో

పాటక జన నాల్కల మీద మంత్ర పుష్పం గానో కావాలని

కోరుకోను గాక కోరుకోను10. జీవితమే కవిత్వం
జీవితాంతం కవిత్వం
అంతే కానీ, జీవితానంతరం కూడానా?

11. మన కవిత్వాన్ని

మనతో పాటే సహయానం చేయించ కూడదా …

బొందితో కైలాసం లాగా !

మనతో పాటే బొంద పెట్టకూడదా….

పిరమిడ్ – రాకాసి గుళ్ళ లాగా !

మనతో పాటే దహనం చేయకూడదా…

సతీ సహగమనంలో లాగా!

జీవితం లోనే Mendelian భావజాలం చెంప చెల్లుమనిపించి
వారసత్వ సహజాతానికే ఫుల్ స్టాప్ పెట్టిన వాణ్నికదా

నేను ఇలాగే ఆలోచిస్తాను12. కవి మిత్రమా- సాహితీ స్రష్టా – అక్షర ప్రేమికా – అభిమానీ

మరణానంతర కొత్త జీవితంలో
పాత కవిత్వపు పురావాసనలేల?కొత్త కవితలో మళ్ళీ పునర్జన్మిస్తాను!

*

అరణ్యకృష్ణ

ప్రసాదమూర్తి

ఒంటరిగా సమూహాన్ని శ్వాసించు

సమూహంలో ఒంటరితనాన్ని ధ్యానించు

కళ్ళలోంచి అడవుల్ని విదిలించు

వేళ్ళలోంచి జలపాతాలు ఉరికించు

నరాల్లోంచి సైన్యాలుగా కవిత్వాన్ని కదిలించు

నీలో నవ్వులుంటే

అవి చిన్నారులకు తీసిచ్చేయ్

నీలో రెక్కలున్నాయి

అవి పిట్టల ఆస్తి రాసిచ్చేయ్

నువ్వు బతికున్నావని చూడ్డానికి

నాడి పట్టుకుంటే కాదు

నిన్ను ప్రేమించే చేయి పట్టుకో

నీ చుట్టూ నువ్వే వుంటే

మధ్యలో నువ్వు లేనట్టే

అందరినీ అల్లుకుని నువ్వుంటే

అందరూ నీలో వున్నట్టే

చెయ్యి..యుద్ధమే చెయ్యి

కత్తి పట్టకుండా కూర్చుండే కాలం కాదు

నువ్వు కూర్చునే కుర్చీ కూడా

యుద్ధభూమిలో రథం కావచ్చు

సారథివీ రథివీ నువ్వే కావచ్చు

నీతో అంతమవ్వుడానికి

ఈ యుధ్ధం నీతో మొదలు కాలేదు

చిన్ని పురుగును చూడు

పురుగులో బతుకు పరుగును చూడు

నీ  యుద్ధం నీ బతుకు నీ పరుగు

నీవి కావనుకో

ఇంకెవరి యుద్ధమో ఎవరి బతుకో

ఎవరి పరుగో నీదవుతుంది

నీ స్వార్థాల హెల్మెట్ తీసి పక్కన పెట్టు

వందలుగా కిరీటాలు నీ నెత్తిన వాలతాయి

నువ్వు కప్పుకున్న భయాల రెయిన్ కోటు తీసెయ్

జల్లులు జల్లులుగా మనుషులు

నిన్ను తడిపేసినప్పుడు

ఆ మానవస్పర్శ మహానుభూతిలో

ముద్ద ముద్దయిపోతావు

ఒంటరిగా సమూహాన్ని శ్వాసించు

సమూహంలో ఒంటరితనాన్ని ధ్యానించు

*

 తిలక్ బొమ్మరాజు

బాలసుధాకర్ మౌళి

ఈ మంచు కురుస్తున్న ఉదయప్పూట –
చన్నీళ్ల స్నానం చేసి
టవల్ వొంటికి చుట్టుకుని
ఆ పిల్లాడు చేస్తున్న నాట్యం
ఏ నాట్యాచార్యుని నాట్యం కన్నా
తక్కువ కాదు –

నాట్యం వికసించాలంటే
ఏ గొప్ప వేదికో
వేలాది మంది కొట్టే చప్పట్లో
పొగడ్తలో
అవసరం లేదు
నాట్యంతో తన్మయత్వం చెందాలి –

నాట్యం వికసించడానికి
చిన్న పూరిపాకలోని చిన్న స్థలమే చాలు –

ఆ రైల్వే గేటు పక్కన
ఆ చిన్న పూరిపాకలో
వాళ్లమ్మ
పొయ్యి దగ్గర కూర్చుని టీ కాస్తుంది
నాన్న
మంటని ఎగేస్తాడు
ఆ పిల్లాడు నర్తిస్తూ వుంటాడు
టీ కొట్టుకి
వొచ్చిపోయేవాళ్లంతా
ఉదయం అప్పుడే ఉదయించడాన్ని
కళ్లారా
తన్మయత్వంతో
అక్కడే చూస్తుంటారు –

ఒకానొక వేసవి మధ్యాహ్నం
అక్కడ
ఆ రైల్వేగేటు పక్కన
పూరిపాక ఉండదు
పసిపాదాల పరవళ్లతో పరవశించిన
ఆ టీ ప్రియులూ ఉండరు
రోడ్డుని తవ్వి పోశాక
ఆ టీ కొట్టు బతుకులోంచి
ఉదయం మాయమైపోతుంది

*

కలత కలతగా ఉంది
ఆ పిల్లాడి నృత్యం
తెల్లారి అనుభవం
దూరం దూరం జరిగిపోతున్నట్టే ఉంటుంది
ఈ నేల మీద
మళ్లీ ఉక్కుపాదాల బరువే
మోపబడుతున్నట్టూ
అనిపిస్తూ అనిపిస్తూ ఉంది !

*

కొండేపూడి నిర్మల

ఇంతకీ నా పౌరసత్వం దేశంలో వుందా ? మతంలో వుందా?

నేనిప్పుడు దిగజారిన మానవ విలువల్ని గురించి బెంగెట్టుకోవాలా

బండరాయికి పొర్లు దండాలు పెట్టాలా

ప్రప౦చ నాగరిక దేశాల సాక్షిగా మన రాజ్యాధినేత ఘర్ వాపసీ అని గర్జించినప్పుడు-

అలా వాపసు వచ్చిన వాళ్ళకే రేషను కార్డులు అని ప్రకటీంచినప్పుడు

లెక్క ప్రకారం మనమంతా ఏ ఆఫ్రికా చీకటి అడవుల్లోకో  వలస పోవాలి కదా

భూమి కంటే ముందు  హిందూత్వ పుట్టినట్టు ఈ ప్రగల్భాలేమిటి ?

ఇంతకు మించిన కొమ్ములూ కోరలూ వున్న ఎన్ని మతాలు, ఎందరు దేవుళ్ళు కాలగర్భంలో కలిసిపోలేదు|

చరిత్ర అంతా రాజులు చెక్కిన రాళ్ళ ముచ్చటే అని తెలుసు కాని

తాను చెక్కిన రాయితోనే సర్వజనులూ తల బాదుకోవాలని చెప్పిన రారాజు ఇతడేనేమో

మాట వినని వాళ్ళకి మరణ దండన అనే  మాట ఒక్కటీ అనలేదు తప్ప

అంతకంటే ఎక్కువే చెయ్యగలడని మనకి తెలుసు , గుజరాత్ కి తెలుసు

రాయిని పగలదీయడమే తెలిసిన  చెమట సూర్యుడికి

ఇప్పుడు రాజు  బుర్రలో ఏ రాయి వుంటే  దానికి  మొక్కాల్సిన పని పడింది.

రాజ్యాంగం రాసుకున్న ఇన్నేళ్ల తర్వాత కూడా ఇంకా

దేవుడనే వాడొక్కడే అని , అన్ని మతాల సారాంశమూ మానవత్వమేనని

ప్రాధమిక అవహాగాహన అయినా పె౦చని ప్రజాస్వామిక దేశంలో

ఆర్టికల్ 25  ఒక నోరు లేని గులకరాయి

మానవ హక్కులు గాలికి ఎగిరిపోయే చిత్తు కాయితాలు

మనిషిని బతకించడానికయితే   నాలుగైదు రక్త నమూనాలు సరిపోతాయి.

చంపడానికి ,చావడానికే కదా చచ్చినన్ని మత అంధ రాజ్యాలు

భక్తుల మీదనో, వారి గూళ్లలో కొలువున్న రాళ్లమీదనో , వారు సమర్పించే చీనీ చక్కెర ప్రసాదాలమీదనో

వ్యతిరేక౦తో నేనీ మాట చెప్పడంలేదు.

అసలు ఈ నమ్మకాలతో, అపనమ్మకాలతో ప్రమేయం లేకుండా బతకుతున్న

కోట్లాడి కష్టజీవుల చిరునామా ఏమిటని  అడగదల్చుకున్నాను.

మత౦ మరక లేకుండా  మనకొక  ముఖం వుండచ్చా  లేదా తెలుసుకోవాలనుకు౦టున్నాను

ఎన్ని అవమానాలు, ఎన్ని అసంబద్దతలు, ఇంకెన్ని పరాధీనతలు

మన నిత్యజీవితంలో భాగమై పోయాయో  ఎప్పుడయినా ఆలోచీంచారా?

కన్నవాళ్ళు కూడా బిడ్డల్ని  మత చిహ్నాలుగా  పెంచి పోషించారు తప్ప

మనిషిగా ఎప్పుడయినా చూశారా ?

ఇష్టమో కాదో తెలుసుకోకుండా పుట్టీన పదోరోజున నాకొక దేవుడి పేరు తగిలించడమేమిటి?

పసిదనపు  నుదిటి మీద  మత సంకేతాన్ని తిలకంగా  దిద్దడమేమిటి?

పంట కాలవలాంటి  బాల్యానందాల పలక మీద ఆ ఆల కంటే ముందు

అడ్డదిడ్డంగా శ్రీకారాలు చుట్టడమేమిటి

వద్దని గింజుకుటున్నకొద్దీ    తలనీలాల్ని

ఒక దేవుడి ముందు తరిగి  పరాభవింఢమేమిటి?  .

అమ్మ కడుపున పుట్టడం ఒక్కటే నాకు  తెలిసిన వాస్తవమైతే

కులాల వారీగా మనుషుల౦తా దేవుడి తొడల్లో౦చీ, భుజాల్లోంచి , పాదాల్లోంచీ పుడతారనే

అశాస్త్రీయ, అశ్లీలపు కధలు చెవులు మూసుకునేదాకా వినిపించడమేమిటి?

సూర్య నమస్కారాల ప్రచారం కోసం యోగాసనాల్ని  మార్కెట్ చేయడమేమిటి?

భిన్న మత సంస్కృతులున్న  దేశానికి భవద్గీతను ప్రామాణిక  చేయడమేమిటి?

ఏమిటిదంతా?

పరిపాలన ఆ౦టే ప్రజలకు శిరో ముండన చేయడమేనా ?

రాజులు రద్దయినా రాతలు మారతాయని నమ్మకం లేదు కదా

రేపు ఇంకోక రాజు  ఇంకొన్ని  కుట్రలతో  తన కుల మతాన్ని  మన నెత్తిమీద గుమ్మరించడని చెప్పలేం

ఇంత జరిగాక  మనకిప్పుడు  freedom of religion వద్దే వద్దు

Freedom from religion కావాలి

రహదారిని ఆక్రమిస్తున్న ఈ దేవుళ్ళ నుంచి, దెయ్యాలనుంచీ

తాయెత్తుల నుంచీ , విబూది నుంచీ , శని యంత్రాలనుంచీ, శవ పూజలనుంచీ

నడవటానికి ఒక దారి వేసుకోవాలి.

*

డా. విజయ బాబు, కోగంటి

నీకువలె నా లోనూ

నిశ్శబ్దంగా విచ్చుకునే సుమ స్వప్నాలున్నై.

నీలో సప్తవర్ణాలు, సజీవ శుకపిక ధ్వానాలు!

నాలో లెక్కకు అందని రంగులు,

అనుక్షణం ఆరి మెరిసే అందని ఆశల మిణుగురులు!

నీలో గభీర సంగీత నాదాలు!

నావి నిరంతర కల్లోలిత నిస్పృహా నిస్సహాయతల

నిట్టూర్పులు,

నిబిడానలపు టుసూరు చిటపటలు!

నీకు మాటి మాటికీ

వసంత రాగాలు, గ్రీష్మాసవాలు,

వర్షస్నానాలు, శరచ్చంద్రికలు,

హేమంత శిశిరాల దాగుడుమూతలు,

రంగురంగుల ఆకుల దుశ్శాలువలు,

పూల కౌగిళ్ళు!

మరి నావో, కోరికల మృగతృష్ణలు,

నిత్య గ్రీష్మాలు,కామోద్రేక వర్షాలు,

పశ్చాత్తాపాల వరద వెల్లువలు,

అడియాసల శిశిరాలు.

నీకు ఎటుచూసినా షడృతువులే

మరి నాకో? నీ ఊహకే అందని చిత్ర ఋతుహేల!

కామం తో మొదలై మాత్సర్యం దాకా!

ఇవికూడా ఎపుడంటే అపుడే, వరసా వావీ లేకుండా, నాకే తెలియ కుండా!

నీవు సృష్టి కూడా తెలిసిన  ప్రకృతివి మాత్రమే,

నేను వికృతిని, మనిషిని,

నవ్వే తోడెలును, నవ్వలేని రాబందును కూడా.

అండజ, బిడజ తిర్యకులన్నీ నీలో విడివిడిగా నైతే

అన్నీ నాలో కలివిడిగా!

నేను అరాచకాన్ని, అవకాశవాదాన్ని కూడా!

నేనో భయచరాన్ని, అభయ చరాన్ని,

అర్ధం మారిన ‘ఉభయ’ చరాన్ని కూడా!

అందుకే, నా2హం త్వమేవ!

 *

నిశీధి 

వాడు

వక్రాసనమో

వామనావతారమో

వంచనల రాజకీయ కులటై

వాచస్పతులని వాగ్బంధనంలో బిగదీస్తూనే ఉంటాడు

అప్పుడే

అమ్మల వడిలో

ఆడుకోవాల్సిన కొన్ని పసిగుడ్లు

అండా సెల్లోనో ఆకురాలని ఆడవుల్లోనో

అకారణంగా అదృశ్యమై అనంతమైపోతూ ఉంటాయి

అక్కడ

రిథింలెస్

రేవ్పార్టీల్లో నలిగిన

యూనివర్సిటీ కారిడార్లిప్పుడు

కుడిఎడమలు మరచి  మొత్తంగా మునగదీసుకున్న

గుండు సున్నాల్లా సర్కిల్స్లో  సపసాలు మరచి

కాక్టెయిల్ వ్యర్ధగీతాలు ఆవేశంలేని ఆక్రోశంతో  ఆలపిస్తూ ఉంటాయి

ఇక్కడ

గాఢసల్ఫ్యూరిక్ ఆమ్లంలో

వేసినా కరగని కాఠిన్యాలు

కనిపించని మానసికరోగపు

మనోభావాలై పూచికపుల్లల్లా విరుగుతూ

సీరియల్ కన్నీళ్ళలోనో సిగారు ధూపంలోనో

ఎండిపోయిన బానిసల కళ్ళు చెమర్చడం మానేసి వట్టిపోతాయి

అప్పటికీ ,

కొన్ని హృదయాల్లో

ఖేదరాగాల భారంతో దాచిన నిప్పురవ్వ

బండబారిన అమానవత్వపు మంచుల్లో ఇరుక్కొని

అచేతనావస్థకి అనియంత్రిత జాగృతావస్థకి మధ్య వ్యధవాక్యంగా మిగిలిపోతుంది

కానేందుకో

నరజాతి చరిత్ర సమస్తం

పరపీడన పరాయణత్వమని

తేల్చి చెప్పిన కవి ఆత్మ మరో ఎర్రబడ్డ ఉదయానికి

కలవరపడుతూ సమాధిలోతుల్లో అస్థిమితంగా కదులుతూనే ఉంటుంది

నాదాన్ పరిందేలని

అన్యాయంగా మింగేసిన మరో రోజు

ఘనవారసత్వాల ఘర్ వాపసీలే తప్ప

ప్రియమయిన ఘర్ ఆజా పిలుపివ్వలేని

ఆశక్తతకి ఆచారంగానో విచారంగానో సిగ్గుపడుతూ

పరదా వేసుకున్న అబద్ధంలా తడబాటుగానో పొరపాటుగానో కొనసాగుతూనే ఉంటుంది

*

ప్రసూనా రవీంద్రన్ 

పూరించమని నువ్వొదిలేసిన ఖాళీల్లో ఇవన్నీ నే రాసుకున్న వాక్యాలు.

నువ్వు చెప్పిన సశేష కథల్లో నేనూహించుకున్న ముగింపులూ ఇవే.

వాకిలి తట్టి మరీ ఏ కలలూ రావు గానీ, కల మీద సంతకమంటూ చూశాక, కొన్ని గుర్తుల్ని రెప్పలకే వేలాడదీయడంలో ఆనందం కూడా ఇలాగే ఉంటుంది. ఇక ఆ మిగిలిన రాత్రంతా , సగం తెరిచుకున్న తలుపులోంచి లోపల దూరే ఊహల కువకువలూ అచ్చం ఇలాగే ఉంటాయ్.

ఆకాశాన్ని పిలిచి ఆనందమంతా దింపుకున్నాక, ఎక్కడిదక్కడ సర్దేటప్పుడు నుదిటికి పట్టే చెమటలు సరిగ్గా ఇలాగే నవ్వుతాయ్.  మౌనంలోంచి మొదలై మధ్యలోనే తెగిపడితే, ఏరుకుని మబ్బుల కింద మడిచిపెట్టిన మాటలన్నీ ఇక్కడ రాలితే ఇలాగే పరాగాలవుతాయ్. ఆ పరాగాన్నే కళ్ళకి కాస్త రాసుకుని చూడు. తెలియటంలేదూ? వ్యతిరేక భావాలన్నీ వెలేయబడే లోకంలో, నీకూ నాకూ మధ్య దూరం ఓ గుల్మొహర్ పువ్వంత. 

 రామా చంద్రమౌళి

అంతస్సంబంధమేమిటో  తెలియదు  కాని

రాత్రి కురిసిన  ముసురులో  తడుస్తూ  సూర్యుడుదయిస్తూంటాడుగదా

అరణ్యం  నిద్రిస్తున్న  నాలోకి  మెల్లగా  ప్రవేశిస్తూ  ఒక  మెలకువగా  మారుతుంది

పాదాలను  అడవిలోని  దారి  పిలుస్తూంటుంది

ఇటు  లోయ .. అటు  శిఖరం .. ఎవరు  పెట్టారో పేరు .. గార్నెట్ వ్యాలీ

ఇల్లేమో.. వుడ్స్  ఎడ్జ్ .. అడవి  అంచుపై  ఒక  వీధి

మనుషులెవరూ  కనబడరు .. ఎప్పుడో  ఒకరిద్దరు  వృద్ధ  దంపతులు

అమెరికన్స్ .. చేతిలో  కాఫీ  కప్పులు .. మరో  చేతిలో  కుక్క గొలుసు

ముఖంపై  పొంగిపొర్లే  చిరునవ్వు ..’ హై ‘ అని  ఆత్మీయ పలకరింత

ఎవరో  అపరిచితులే .. కాని  మనందరం   ప్రాథమికంగా  మనుషులంకదా  అన్న  ప్రాణస్పర్స

తప్పకుండా  ఎప్పటికైనా  విడిపోవలసిన  మనుషులమైన   మనం

కలుసుకున్న ఈ  మధుర  క్షణాన్ని ‘సెలబ్రేట్ ‘ చేసుకుందాం  అన్నట్టు  నవ్వుమెరుపు

ఎదురుగా యాభై  అడుగుల  ఎత్తుతో  ఆకుపచ్చని  స్వర్గాన్ని  మోస్తూ .. చిక్కగా  చెట్లు

ఒంటరిగా  నడుస్తూంటాను. . వెంట పక్షుల సంగీతాన్నీ .. సెలయేరు  శృతినీ .. ఒక  అభౌతిక  నిశ్శబ్దాన్నీ   వెంటేసుకుని

నా లోపలినుండి.. నాకే  తెలియని  ఎవరో  పురామానవుడు  ఆవులిస్తూ .. మేల్కొంటూ.. పరవశిస్తూ

నేనుకాని  నేను  నడుస్తూ

హద్దులనూ.. ఎల్లలనూ.. చెరిపేస్తూ.. ఒకే  ఆకాశంకింది  జీవసంపదనంతా  ఆలింగనం  చేసుకుంటున్నట్టు

ఒక  నీటిబాతు  ధ్వని .. పిచ్చుక  కిచ కిచ .. పక్షుల  రెక్కల చప్పుడు –

ఎక్కడి  పెన్సెల్వేనియా.. ఎక్కడి  వరంగల్లు .. ఐనా  భూమి  ఒక్కటే కదా  అన్న  ఆదిస్పృహ

మొదటిరోజు.. మెల్లగా  నడుస్తూ  బాటలొకొచ్చి  చిన్ని తాబేలు .. గోధుమరంగు డిప్పతో..తలపైకెత్తి

పలకరిస్తోందా.. అది .. ఏ భాష

అటుప్రక్క  కళ్ళు  మిటకరిస్తూ .. చెవులు  రిక్కించి  జింక .. నిలబడి .. ఆ  చూపులదే భాష

వెళ్ళిపోతూంటాను  వృక్షాలను  దాటుకుంటూ.,

జ్ఞాపకమొస్తూంటుంది .. పెన్సెల్వేనియా.. ద  స్టేట్  ఆఫ్  వాల్లీస్  అండ్  హిల్స్ .. అని

అన్నీ కొండలూ..శిఖరాలే మనిషిలోలా..కనబడనివీ..కనబడేవీ..చూడాలంతే కనబడేదాకా

ఒంటరిగా ఒక కర్ర బెంచీ..సన్నని సెలయేరు ప్రక్కన..ఎవరు పెట్టారో మహాత్ముడు

పిలుస్తోంది..రా కూర్చోమని..అతిథినికదా

చుట్టూ  మనుషులు  ప్రకృతిని  పదిలంగా  సంపదలా  దాచుకున్నట్టు .. పచ్చని  గడ్డితివాచీ

నగ్న పాదాలకు నేలను తాకాలనీ.. గడ్డిని  ముద్దాడాలని  ఎంత  తహతహో

పురా దాహం .. యుగయుగాల  అలసట .. ప్రకృతిలోకి  పునర్విముక్తకాంక్ష

నగ్నంగా  వచ్చినవాడా .. మళ్ళీ  నగ్నమైపోవడమే  అని ..హెచ్చరిక

మధ్య  ఈ  బూట్లొకటి .. అడ్డు ..  తొలగించాలి

కోడిపిల్లకూ.. గాలికీ మధ్య ..పెంకు.. ఛేదనం.. అనివార్యమేకదా

అరగంట .. ముప్పావు .. ఉహూ.. విడిచి వెళ్ళలేను

నెల్సన్  డి  క్లేటన్ స్మారక వనం .. అని బోర్డ్

అక్షరాలను  తడుముతాను  ప్రేమగా.. ఎందుకో  కళ్ళలో  నీళ్ళు  చిప్పిళ్ళుతాయి.

నాకు  తెలియకుండానే  ఆ  అరవై  అడుగుల  మాపెల్  చెట్టు   కాండాన్ని  చేతితో  స్పర్శిస్తాను

ఎవరో  యుగాలుగా  తస్సిస్తున్న  మునిని  తాకినట్టు  విద్యుత్  జలదరింత

2

మర్నాడు  మళ్ళీ వెళ్తాను

ఎప్పుడు  తెల్లవారుతుందా  అని  ఎదురు  చూచీ చూచీ

మంచు కురుస్తున్న  రాత్రంతా  అడవి  పిలుపే

ఆకులు  పిలుస్తాయి .. కొమ్మలు  పిలుస్తాయి . . నేల  పిలుస్తూంటుంది .. ఆకాశం  పిలుస్తూంటుంది

నా  తాబేలు .. నా జింక  .. నా  పిచ్చుక .. నా  నీటిబాతు .. నా కుందేలు

నా సెలయేరు .. నా  నిశ్శబ్ద  సంగీతం .. నా  మాపెల్ చెట్టు

ఒడ్డున  నా   ఖాళీ  కర్ర   బెంచీ

నా  అడుగులకోసం  ఎదురుచూచే  నా  కాలిబాట

నా  లోయ . . నా  శిఖరం..నాలో  నేనే  ప్రతిధ్వనిస్తున్నట్టు  నాతోనే  నేను

పేరుకు  ఉదయపు  నడకే .. మార్నింగ్  వాక్

వ్యసనమైపోతోంది  అడవి .. అల్లుకుపొతోంది  అరణ్యం

మనిషినీ ..  మనసునూ.. హృదయాన్నీ ..  అత్మనూ

ప్రతిరోజూ

పిలిచినట్టే  బాటపైకి  తాబేలు  నడిచొస్తుంది ..  జింక  దిబ్బపై  నిలబడి   పలకరిస్తుంది

గడ్డిపై  అల్లరల్లరి  చేస్తూ  పిచ్చుకలు  కచేరీ  చేస్తాయి

సెలయేరు  వేగాన్ని  పెంచుకుని  ఉరికొస్తుంది  నా  కుర్చీ దగ్గరికి

పైనుండి  అకాశమేమో.. నవ్వుతూంటుంది .. పిచ్చి అడవీ .. పిచ్చి మనిషీ .. అని

ఔను .. జీవితాన్ని  జీవవంతంగా  జీవించడం  ఒక  పిచ్చేగదా

3

వెళ్ళిపోవాలిక

వచ్చినవాడెప్పటికైనా  వెళ్ళిపోవాలికదా

వీడ్కోలు .. నా  స్నేహితుల్లారా.. నా  వృక్షాల్లారా.. నా  నేలా.. నా   పెన్సెల్వేనియా   గాలీ

ఇన్ని  రాత్రులు   నన్ను  అల్లుకుని

ప్రతి  ఉదయం  మేల్కొలిపి  తల్లి  పిలిచినట్టు   నన్ను   స్వాగతించిన   అరణ్యమా  నీకు  వీడ్కోలు

చివరి  రోజు .. చివరి  నడక .. చివరి స్పర్శ

చూపులు  తాబేలును  వెదుకుతాయి . .  జింక  కోసం  తహ తహ

సెలయేటి  పాటేది  .. నీటిబాతు  చప్పుడేది

నన్ను  ఒడిలో  కూర్చోపెట్టుకున్న  నా   ఖాళీ   కర్ర కుర్చీ  ఏది

వెదుకులాట .. తడుములాట .. తండ్లాట

అడవిలోకి  వెళ్ళిన   నాలోకి  అడవే  ప్రవేశించి .. ఆక్రమించిన  తర్వాత

అడవిని  పిడికెడు  గుండెల్లో   ధరించివస్తున్న . . దాచుకుని  వస్తున్న  నాలో

ఎంత  దుఃఖమో.. ఎంత  శూన్యమో.. సముద్రమంత .. ఆకాశమంత –

   ( అమెరికా..  పెన్సెల్వేనియాలోని   గార్నెట్ లోయ .. వుడ్స్   ఎడ్జ్ లోని  నా  కూతురు ‘ పవన ‘ ఇంట్లో పదిహేను రోజులుండి .. ప్రక్కనున్న   అడవితో  పెంచుకున్న   అద్భుతానుబంధాన్ని  దుఃఖోద్వేగంతో  స్మరించుకుంటూ )

ప్రవీణా కొల్లి

పరేశ్ ఎన్ దోశి

కవిత్వమింకా ఐపోలేదు
జీవితమింకా మిగిలేవుందిగా!

నువ్వు కవిత్వం పరచుకొంటూ
వాగులు, వంకలు,
వూళ్ళు, వాడలు,
కొండలు, కోనలు,
సందులు, గొందులు,
అరణ్యాలు, సాగరాలు,
యెండలు, వానలు,
పువ్వులు, ముళ్ళు,
యిన్ని దాటుకొచ్చి యిప్పుడు
యీ పొగమంచులో నిల్చున్నావు.

యిక్కడి నుండి ప్రయాణం
నాది!

(మషాల్చి: Torch-bearer)

స్వగతం

నువ్వు అల్లుతున్న పొడుపు కథను
నేను విప్పటం కాదేమో

నువ్వు నీ బాల్యం నాటి వర్షపురాత్రిని వర్ణిస్తే
నేను నా బాల్యం లో కురిసిన వానలో తడిసి తెచ్చుకున్న జలుబు గుర్తుకొచ్చి
విక్స్ కోసం తడుముకోవడం

తల దువువుకోడానికి నువ్వు అద్దం ముందు నుంచుంటే
అందులో నా ముఖం కనబడటం
నువ్వు వొక బొమ్మ గీస్తావు
సరిగ్గా రాలేదని
అందులో ప్రతి గీతమీదా
మరిన్ని గీతలు దిద్దుతావు
దూరంగా జరిగి చూసుకొని
ఇప్పుడు బాగుందని
మురుస్తావు.

గాఢమైన పదచిత్రాలూ ప్రహేళికలూ రెఫరెంసులూ
ఇన్ని గందరగోళాల ముందు
నువ్వు మొడట వేసిన బొమ్మే
గదిని పరిమళంతో నింపేస్తుంది.
మల్లెలెక్కడ వున్నాయా అని వెతకడం నా వంతు.
ఇంకోసారి —

యెడుస్తున్నా
పాపాయికి నీళ్ళు పోసి
సాంబ్రాణి పొగ పెట్టి
పౌడరు రాసి
దిష్టి కాటుక పెట్టి
బట్టలు వేసి
మురిపెంగా ముద్దు పెట్టుకుంటావు.
ఆ పసిపాపను నా చెతులలో తీసుకుంటే
యేడుపు మరచిపోయి మరి బోసినవ్వులే
కవిత్వమంటే.

నిషిగంధ