అలలా కదులుతున్న ఆ చేతివేళ్ల
నైపుణ్యం ముందు..
ఆకాశం చిన్నబోతుంది
ఆకాశాన్ని అల్లి
లోకం మీద పరిచిన సృజనకారుడెవరో..

ఆకాశమొక పిట్టగూడు

ఏ పురాతన ఆదిమజాతి
మానవుడో
శరీరమ్మీద ఆచ్ఛాదన లేని దశలో
ఆకాశాన్ని వస్త్రంగా నేసి ధరించి ఉంటాడు
పచ్చని చెట్లు
శరీరమ్మీద మొలిచిన తర్వాత
ఆకాశాన్ని..
లోకమ్మీదకు విసిరేసుంటాడు

అలలా కదులుతున్న ఆ చేతివేళ్ల
నైపుణ్యం ముందు..
సూరీడు చిన్నబోతాడు
ఆ చేతివేళ్ల కిరణ సముదాయం-
ఎన్నెన్ని పద్మవ్యూహాల చిక్కుదారులను ఛేదించి
బయటపడే మార్గానికై అన్వేషిస్తుందో..

ఆ అలల చేతి చూపుడు వ్రేణి
కొనగోటిపై
ఎక్కడ నుంచో వచ్చి వాలిన
పేరు తెలియని పక్షి
రెక్కలల్లార్చుతూ కనిపిస్తుంటుంది
పక్షి కన్నుల్లో ఏకాగ్రత
అతని సొంతం
కళ్లు ‘చిగుర్ల’ను పొదుగుతాయి
అన్వేషణే పరమావధిగా భావించే
ఆ చేతివేళ్లు
వృక్షాలౌతాయి

ఆ చేతివేళ్ల వృక్ష సముచ్ఛయాలపై చిగుర్చిన
చిగురుకళ్లకు –
ఒక్కో గూడు ఒక్కో దేశంగా
ఒక్కో దేశం ఒక్కో అరణ్యంగా
కనిపిస్తుంది

దేశ దేశాల గూళ్లనూ
గూళ్లలో ఆకాశాలనూ నేసిన
ఆ చేతివేళ్లు
తన గూటిపై పరుచుకున్న చిరుగుల ఆకాశాన్ని
సరిచేసుకోవాలంటే..

ఇంకెన్నెన్ని ఉదయాలను కలగనాలో..

– బాల సుధాకర్ మౌళి

చీకటి…చీకటి…

మండుటెండలో సైతం

మనసు ఖాళీల్లో నిండిపోయిన చీకటి.

పొద్దు వాలినా

ఒక తేడా తెలీని తనంలోంచి

నిర్నిద్రతో

క్షణాలన్నీ నిస్సహాయంగా మండిపోయాక

నిరాశగా పడున్న

చందమామ పుస్తకంలోంచి

ఏ వన దేవతో దయ తలచి వస్తుంది.

నొప్పి కళ్ళలో

ఓ కలను పిండి

తన చేత్తో కళ్ళు మూస్తుంది.

చీకట్లను చేదుకుంటూ

పొగ బండి దూసుకుంటూ పోతుంది.

ఎదురుగా …

ఆకాశమంతా పరుచుకున్న చంద్ర బింబం

ప్రతి దిక్కులోనూ ప్రతిఫలిస్తూ

దోచుకోలేనంత వెన్నెల …

సుడిగుండంలా ఉక్కిరి బిక్కిరి చేసాక

సాయం చెయ్యలేనని

భాష చేతులెత్తేసాక

చేసేందుకేముంటుంది !

కవిత్వీకరించాలనే అలోచనలన్నీ

ఒలిచిపారేసి

ఒక్కసారి

ఆ వెన్నెల సముద్రంలో

నాలోని నన్ను

కడిగేసుకోవడం తప్ప!

      –ప్రసూన రవీంద్రన్

కె. గీత

నుదుటి మీదకొక తెల్ల వెంట్రుక

చికాగ్గా-

పండుటాకు కొమ్మను

ఒరుసుకుంటున్నట్లు-

శిశిరం మొదటిసారి

నిర్దయగా తలుపు విరుచుకు పడుతున్నట్లు

నాలో ఎక్కడో పెళపెళా

కొమ్మలు విరిగిపోతున్న చప్పుడు

కొత్త సంవత్సరం వస్తుందంటే

కొత్త బాధేదో నెత్తిన తడుతూన్నట్లుంది

ఎప్పుడు పెద్దవుతామా

అన్న చిన్నప్పటి

ఎదురుచూపు కళ్ల కాయలు

కళ్ల దిగువన వద్దన్నా మొలుస్తున్నాయిపుడు

అదేం విచిత్రమో!

ఎప్పుడూ చెంపలపై వయసు విత్తనాలు

జల్లినట్లు జ్ఞాపకం లేదు

కరిగి కన్నీరయ్యే

కాలాన్ని నిబ్బరంగా మోసిన

మేరు గంభీర భుజాలేనా ఇవి?

ఇప్పుడు నేలవైపు చూస్తున్నాయి?!

చిన్నప్పుడే నయం

ముసుగులుండేవి కావు

భయాలుండేవి కావు

కొత్త సంవత్సరపు బాధలుండేవి కావు

అద్దం ముందు నిల్చుంటే

ఇప్పటిలా

మరెవరో కనిపించేవారు కారు

తలమీద ఏముందో తడుముకోవలసిన అవసరం ఉండేది కాదు

జీవితపు రెండో భాగం

నెత్తిన తెల్లగా గుచ్చుకునే ముల్లయ్యి మొదలయ్యింది

ఏం ఎరువు పడుతూందో గానీ

నిద్రపోయి లేచేసరికి కవలలు పుట్టుకొస్తున్నట్లు-

రోజూ పనిగట్టుకుని

కలుపునేరి పారేస్తున్నా

సంవత్సరం గడిచే సరికి తలంతా

పుట్టగొడుగు మడయ్యింది

నుదురు ఎగుడు దిగుడు తిన్నెల ఇసుక ఎడారి అయ్యింది

అయినా నా పిచ్చి గానీ

ప్రవాహం లో నావ వెనక్కి ప్రయాణిస్తుందా!

తలపు పండకున్నా తల పండక మానుతుందా!

తలకు రంగున్నట్లు

మనసుకీ రంగుంటే ఎంత బావుణ్ణు

కాలం గబ గబా

మింగడానికి వస్తున్నా

తెల్లదనాన్ని మళ్లా రంగుల్లో విక్షేపించడానికి

కొన్ని కొత్త జీవిత పట్టకాలు కావాలిప్పుడు

నాణానికి రెండు వైపులూ చూపించే

సరికొత్త కళ్లజోడు కావాలిప్పుడు.

-కె.గీత

తాడు మీద నడిచే విన్యాసపు మోళీ పిల్లలా

కట్టగట్టి గుంపులో నిలబెట్టదు.

పిల్ల మదిలో గూడు కట్టుకున్న

దిగులు  మాత్రమే  అనిపిస్తుంది.

ఆకాశం పైకెక్కి కనివిందు చేసే

ఇంద్రధనుస్సు సోయగంలా కట్టిపడెయ్యదు.

కాని దానిని నేసిన

సూర్యరశ్మి, నీటిబిందువుల పొందికైన కలయికే అయ్యుంటుందనిపిస్తుంది.

చిత్తడి చిరుజల్లుల చిటపటల చిందులా

పలకరించి పోయేలా ఉండదు.

గోప్యంగా మేఘాలకు గాలినిచ్చి పోయిన

ఋతుపవనుడి దానగుణంలా అనిపిస్తుంది.

కనిపించకుండా నిమిరేసిపోయిన

పిల్ల గాలి మంత్రంలానూ

అనిపించదు.

కానీ కెరటాల నుండి చెట్లమీదుగా

జుట్టును రేపిన  లీలేనేమో అనిపిస్తుంది.

విమానంలా గాలిలో గిరికీలు కొట్టదు

రైలులా బస్సులా పడవలా నదిలా

నదిని కట్టిన వంతెనలా

వంతెన కలిసే వడ్డు మీది మొక్కల్లోని పువ్వులా

పువ్వు మీద వాలిన తుమ్మెదలా …

అసలు  యిలాగా  అని

చెప్పేలా ఉండనే ఉండదు

వేరుల్నుండి కాండపు కేశనాళికలలో

చప్పున ఎగసి

ఆ చివరెక్కడో ఆకుల నిగారింపులో

మెరిసి ద్విగుణీకృతమైన

నీటీ జాడ

చేసిన చమక్కేనేమో వ్యక్తిగతమంటె….

వ్యక్తిగతం ఎవరిదైనా ఒక్కటే

ఎవరికైనా ఒక్కటే

వ్యక్తిగతాన్ని తెలుసుకోవడమంటె

చెట్టును నరికేసి నీరు వెళ్ళిన జాడల గురించి తరచి చూడటమేనేమో..

వ్యక్తిగతాన్ని తెలుసుకోవడమంటె

బాతు పొట్టకోసి  బంగారు గుడ్ల కోసం పడే దురాశేనేమో…

వ్యక్తిగతాన్ని తెలుసుకోవడమంటె

వెంబడించి వెంబడించి

మరీ పొట్టన పెట్టుకున్నఅపురూపమైన డయానా ప్రాణమేనేమో…

 నారాయణ గరిమెళ్ళ

నిలువెత్తు మనిషి ఎదుట నిలబడితే

నువ్వేనా, ఆ నాటి నువ్వేనా

నవ్వేనా అప్పటి పారిజాత పువ్వేనా అని

ఆపాదమస్తకం శోధించే చూపులు

ఒక్క కుదుపుకు పూలు జలజలా రాలినట్టు

వేనవేల జ్ఞాపకాల పరిమళాలు

కట్ట తెగి ఒక్కుమ్మడిగా వెల్లువెత్తిన వరదలా

లెక్కలేనన్ని ఉద్వేగాల హోరు

అరమూసిన కళ్లలో సగం ఆరిన వెలుగు

చెంపల మీద జారిపోయిన యవ్వనం

జీవన క్రీడ రెండో సగంలో ప్రవేశించిన జాడ

అక్కడక్కడ వెండితీగలు మెరిసే తల

తెచ్చిపెట్టుకున్నది కాదు, నిజంగానే మీదబడిన పెద్దరికం

ఆత్మీయ మైత్రిని

చాటేదా దాచేదా

ఈ అపరిచిత కౌగిలింత?

మాటలు మరచిపోయినట్టు

స్వరం కొత్తగా విప్పుకుంటున్నట్టు

దశాబ్దాల కిందటి పురాస్మృతి

హృదయాంతరాళంలో పోట్లెత్తి

కేరుమనాలా వద్దా అని తడబడుతుంది

కన్నీటి పొత్తిళ్లలో మాట

‘అబ్బ ఎంత మారిపోయావు’ అని ఒక పలకరింపు

‘అప్పట్లా లేవు’ అని ఒక జవాబు

‘బాగున్నావా’ అని ఇద్దరి నోట ఒకే మాటకు

గాలిలో అద్వైతసిద్ధి

కలిసి నడిచిన అడుగులు

పంచుకున్న సంభాషణలు

ఎన్నటికీ మరవని స్నేహం

గుర్తు చేయలేని సంకోచం….

అన్నీ అర్థాంతరంగానే…

(ముప్పై ఏళ్ల తర్వాత కలిసిన సహాధ్యాయులు రమకూ శబరికీ)

ఎన్. వేణుగోపాల్

సెప్టెంబర్ 28, 2013

painting: Mandira Bhaduri

నందకిషోర్

1
ఎవరిదైతేనేం?

జాగ్రత్తలేని ఊహల్లోంచి
జారిపడ్డ రాత్రికి గుర్తు.

నీలాగా,నాలాగ
ఒక పసిప్రాణం.

చూస్తూ చూస్తూ
ఎలా చంపమంటావ్?

2

తెలిసిందా?

రాత్రులు నువుమోసిన
స్వర్గాలన్నీ

భారంగా తేలిపోయే
నల్లమబ్బులు.

నిజమైన స్వర్గం ఒకటి
ఖచ్చితంగా వేరే ఉంది.

3

ఏడుస్తావెందుకు?

ముడుచుకున్న పసివేళ్ళన్ని
మృదువుగా కదిలినందుకో

తెరుచుకోనీ కళ్ళవెలుగులో
శూన్యరాశి పరిచినందుకో

4

సున్నితమైన ఓదార్పు మాటతో
ఎముకలు చిట్లేటి
శబ్ధాలు వింటూ

మరలిరాని ప్రాణాల ధ్యాసలో
దీనంగా భారంగా
పాపాన్ని కంటూ

5

రా!ఇలా!
శుభ్రంగా
చేతులు మనస్సు కడుక్కో.

స్వర్గాల జలపాతాల్లో
నీటి తుంపరలు పిల్లలు

స్వర్గాల చీకటిమీద
నిప్పు తునకలై మెరిసిపోతారు.

6

పిల్లలకేదీ అంటదు!

ఆకాశాలమీద
ఆడుకుంటారు.

ఆకాశమై
వాళ్ళు బతికిపోతారు.

నువ్వే రక్తమని
తెలిసినా లేకున్నా

7

పిల్లలు దోసిళ్ళతో
నక్షత్రాలు చల్లుతారు.

నూరేళ్ళు బతకమంటూ
నిండుగా దీవిస్తారు.

( The greatest destroyer of peace is abortion because if a mother can kill her own child, what is left for me to kill you and you to kill me? There is nothing between. – Mother Theresa)

– నంద కిషోర్

శ్రీధర్ బాబు

ఎంతసేపని

ఇలా

పడిపోతూనే ఉండడం?

పాదాలు తెగిపడి

పరవశంగా

ఎంతసేపని ఇలా

జలపాత శకలంలా

లేనితనంలోకి

దిగబడిపోతూనే ఉండడం?

రాలిన

కనుగుడ్ల నడుమ

కాలిన దృశ్యంలా

ఎంతసేపని

ఇలా నుసిలా

రాలిపోతూ ఉండడం?

గాలి

ఎదురుతన్నుతున్న

స్పర్శ లేదు-

జాలి

నిమిరి నములుతున్న

జాడ లేదు-

ఎవరో.. పైనుంచి

దిగాలుగా చూస్తున్నారన్న

మిగులు లేదు-

లోలోతుల్లో ఎవరో

చేతులు చాచి

నిల్చున్నారన్న

మిణుగురులూ లేవు-

ఎంతసేపని

ఇలా

అడ్డంగా

తలకిందులుగా

చీకట్లోంచి రాత్రిలోకి?

రాత్రిలోంచి చీకట్లోకి?

పొగల

వెలుగు సెగలకు

ఒరుసుకుపోతూ

తరుక్కుపోతూ

ఎంతసేపిలా

లోతుల్లోంచి లోతుల్లోకి..?

వేళాపాళా లేని

ఖాళీలోకి

ఎండుటాకుల గరగరలతో

కూలే చెట్టులా

ఇలా

ఎందుకని

బోర్లపడ్డ ఆకాశంలోకి?

జ్ఞాపకమూ

దుఖ్కమూ

ఆనందమూ

నేనూ

ఎవరికెవరం కానివారమై

రేణువుల్లా చెదిరిపోతూ

పట్టుజారుతున్న

చీకటి వూడల నడుమ

నిద్ర స్రవించిన మెలకువలతో

గాట్ల మీద కట్లు కట్టుకుని

ఇలా ఎంతసేపని

కలల్లోకి

కల్లల్లోకి

కల్లోలంలోకి?

(12 గంటలు, 11 సెప్టెంబర్, 2013)

–-పసునూరు శ్రీధర్ బాబు

కాసుల లింగా రెడ్డి

అతని రాత్రుల్ని సాంప్రదాయ రాక్షసి మింగేసింది-

అందం చేసే నఖక్షతాల నాజూకు బాధల్లో మూర్ఛిల్లాలనే కోరిక

లేత యవ్వన తుఫాను ఉధృతిలో

నిలువ లేక గింగిరాలు కొట్టాడు-

నిటారుగా నిలిచిన కెరటాల్ని

తనలో కరిగించుకుంటుందని నమ్ముకున్న సముద్రం వంచించింది-

జీవితకాలమంతా

ఒక్క ఫ్రెంచి కిస్సుకైనా నోచుకోని

ఆంక్షల వలలో విలవిల్లాడాడు-

గీతదాటలేని నిస్సహాయతలో

తీరానికేసి తలబాదుకొని కరిగిపోయింది కెరటం-

అతని రమణీయ యవ్వన వసంతాల్ని మిడతలు మింగేసాయి-

అతని రాత్రులు వడగళ్ళవానలో కొట్టుకొనిపోయాయి-

కొలిమిలో ఎర్రగా కాలిన కర్రులాంటి కోరికతో అతడు వస్తాడు

ఆమె గురిచూసి విసిరిన మాటల బాణం

రక్త సంబంధాల నాభిలో దిగుతుంది

ఓడుతున్న రక్తాన్ని తుడుచుకుంటూ

జ్వలన సరోవరాల్లో మునుగుదామనుకుంటాడు

పెట్టుబడుల ఉచ్చును

కోరికల కంఠాలకు బిగించి లాగుతుంది

చిక్కటి నిరాశ రాత్రినిండా గడ్డకడుతుంది

వడగళ్ళవాన తెరిపివ్వక కురుస్తూనే వుంటుంది-

అతని రమణీయ యవ్వన వసంతాల్ని మిడతలు మింగేసాయి-

painting: Mandira Bhaduri

ఆమె ఫ్రిజిడిటీతో అతని రాత్రులు గడ్డకట్టాయి-

కాలుతున్న పెదవుల తడి అద్ది

కోరికల కొనవేళ్ళతో శ్రుతి చేసినప్పుడు

ఏ రాగమూ పలకని వీణాతంత్రులు-

రగులుతున్న నిప్పుల గుండంలో స్నానించి

ద్వైతం అద్వైత రససిద్ధి పొందాల్సినచోట

మరబొమ్మతో మార్మిక క్రీడ-

సళ్ళకవ్వపు సరాగాన్ని కుండ నిరాకరించినప్పుడు

చేతివేళ్ళతోనైనా గిళ్ళకొట్టాల్సిందే కదా!

అతని రమణీయ యవ్వన వసంతాల్ని మిడతలు మింగేసాయి

–    కాసుల లింగా రెడ్డి

కోడూరి విజయ్ కుమార్

ఒక పరిమళమేదో అపుడపుడూ అల్లుకుంటుంది

పరిమళమే కాదు … పరిమళాన్ని పంచిన

పూల చాటు ముళ్ళ గాయాలు  కూడా

ఒక ఉత్సవ గీతమేదో వెంటాడుతుంది  అపుడపుడూ

ఉత్సవగీతమే  కాదు ….

గీతాలాపన నడుమ దొర్లిన అపశ్రుతులూ

జీర పోయిన విషాదాలూ తరుముతాయి

2

మరిచిపోయాననే   అనుకుంటాను

లోపలెక్కడో పదిలంగా ఒక నేలమాళిగలో

నిన్ను పడేసి, పెద్ద తాళం వేసి

హాయిగా వున్నాననే అనుకుంటాను

నిజానికి హాయిగానే వున్నాను కదా

నేను తప్ప మరో లోకం లేని

ఒక స్త్రీ సాంగత్యంలో సుఖంగానే వున్నాను కదా

మరి, దేహాంతర వాసంలో తూనీగ  వలె  ఎగిరే

అప్పటి నీ జ్ఞాపకాన్ని దోసిట్లోకి

తీసుకుని పలకరించేది యెలా ?

3

మీ వీధి మలుపు తిరిగినపుడల్లా

నీవు అప్పటి రూపంతో ఎదురైనట్టే వుంటుంది

కొన్ని నవ్వుల్ని నాకు బహుమతిగా ఇచ్చేందుకు

నీవు మీ పాత ఇంటి గుమ్మం లో

నిలబడి ఎదురు చూస్తున్నట్టే వుంటుంది

కళ్ళతో కళ్ళని కలిపే ఇంద్రజాలమేదో తెలియక

కొన్ని పొడి పొడి మాటల తీగ మీద

ఒడుపుగా నిలబడలేక ఓడిపోయిన రోజులవి

4

జీవితం తెగిన వంతెనలా వెక్కిరించి

నన్ను పూర్తిగా ఓడించ లంఘించిన రోజుల్లోనే కదా

వంతెన చివర ఇంద్ర ధనుసులా నువ్వు మెరిసింది

మబ్బుల ఆకాశం పైన రంగుల ఇంద్ర ధనుసు

నిలిచే ఉండునని భ్రమసిన అమాయక రోజులవి

ఇంద్ర ధనుసు అదృశ్యమయినాక

సాగిన ప్రయాణమొక దుర్భర జ్ఞాపకం

5

ఈ గడ్డి పోచల గూడులో ఒక

నిప్పుని రాజేసి నీవు నిశ్శబ్దంగా కనుమరుగయ్యాక

తగలబడిన గూడుతో ఒక్కడినే

రాత్రులని కాల్చేసిన రోజులవి  ….

అప్పుడే కదా తెలిసింది

దేవదాసు మధువు దాసుడెందుకు అయింది

ఇదంతా నీకు తెలిసి వుండక  పోవొచ్చు

తెలిసినా ఒక నిర్లక్ష్యపు చూపు విసిరి వుండ వొచ్చు

6

ఏం చేస్తూ వుంటావని అనుకుంటాను కాసేపు

ఎవరమైనా ఏం చేస్తూ వుంటాము ?

సూపర్ మార్కెట్లలో సరుకులు కొంటూ

సరుకులుగా మారిన మనుషుల రణగొణ ధ్వనుల

నడుమ తల తెగిన కోడిపిల్లలా కొట్టుకుంటూ

రంగుల పెట్టెల్లో, అంతర్జాలలో

మనల్ని మనం కోల్పోతూ

ఇంటి పనీ, బైటి పనీ అని అలసిపోతూ ….

ఒకనాడు నీ ఊహల్లో కాలిపోయిన గూటిలో

ఇవాళ కొన్ని సరదా ఊహలు

7

ఒక వర్షాకాలపు సాయంత్రం నేను

నా స్త్రీ వొడిలో తల పెట్టుకుని

లోకపు ఆనందాన్నంతా ఒక్కడినే లాగేసుకున్నపుడు

చల్ల గాలిలో తేలి వొచ్చే కిషోర్ పాట

పరిమళమై నన్ను ఆక్రమించుకుంటుంది –

‘యే షామ్ కుచ్ అజీబ్ హై …

వో షామ్ భీ అజీబ్ థీ ‘

నేను జీవిస్తోన్న ఇప్పటి రోజులే కాదు

తొలిసారి నేనొక రంగుల సీతాకోకనై

ఇంద్రధనుసుపై  ఎగిరిన

అప్పటి రోజులూ అపురూపమే

–      కోడూరి విజయకుమార్

మామిడి హరికృష్ణ

అడ్డంగ నిలబడ్డ ఎర్రి బాగుల కొడుకు… !

– మామిడి హరికృష్ణ

ఫణిహారం వల్లభాచార్య

1. ఎడారిలో

వాన

కవిత్వం

………….

2. నొసట మంట

పెదవి నవ్వు

శివుడు కాదు – మనిషే!

…………….

3. ఒక జీవిత దూరం

ప్రయాణం

గమ్యం రాలేదు

…………………..

4. నాదం

ఇరుక్కున్న

ప్రాణఘోష

…………………..

5. పొత్తిళ్ళు

ఒత్తిళ్ళు

ఆకలిలో తేడా

……………….

6. ప్రాణం

మరో గుండెని

ఎత్తుకుపోతుంది

………………….

7. నిత్య ప్రాచీనం

నిత్య నవీనం

మంచం

8. నేను బతకాలనే

ఆమె రాలేదు

నా గుండెలోకి

………………………..

9. దారీ అదే

గమ్యమూ అదే

జీవితం

…………………………

10. పిల్లలూ

పోలీసులూ

మనం బందీలం

……………………………

11. రాత్రికి బతుకు

దానం చేశాను

తెల్లారిపోయింది

…………………………..

12. నన్ను నేను

త్యజించాను

దారి తెలిసింది

-ఫణిహారం వల్లభాచార్య

సైఫ్ అలీ గోరె సయ్యద్

1.
అనుమతి లేకుండా ఎందుకలా చూస్తున్నావ్
అని జాబిల్లి  అడిగితే ఏం జవాబు చెప్పాలో తెలీదు .

కాలిపోతున్న దీపపు వత్తి కాంతి లో
చెవికమ్మల్ని చూసి తృప్తిగా నిదురపోయే బేషరం ని నేను
బేషరం వద్ద జవాబు ఉండదు

2
బేషరం
దేవుడి గురించి ఆలోచిస్తుంటే
తెలియనేలేదు ..
ఎప్పుడు నీ కురులు తెల్లబడ్డాయో !
తిరిగి నేనే సరిచేసుకుంటాను
ఆ కురులని ఆ కుచ్చీళ్ళని
నువ్వు తరువాత లేచి వెళ్ళి
దేవుడి గది శుభ్రం చేసుకుంటూ ఉండు

4
నీళ్ళు తగిలితే తడిచిపోయే
చిన్న నిప్పురవ్వకు కాలిపోయే
చిన్న చెద పురుగుకు తలుచుకుంటే  కనుమరుగయ్యే
ఓ పలుచని కాగితం ముక్కమీద
సంతకం పెడితే
మనకు ఒకరి మీద ఒకరికి నమ్మకం కలగడం ఏమిటో
అర్ధం పర్ధం లేని తెలివైన దరిద్రం

5
రోజుల తరబడి కాల్చిన
ఇటుకలతో గోడలు కట్టుకున్న ఏం లాభం
వేకువ జాము కాకమునుపే
కమిలిపోయే పువ్వులు ఎలాగో వాడిపోవాల్సిందే

6
ఆజ్ఞను పాలించేవాడిని
ఆజ్ఞల్ని ఎలా ఇవ్వగలను
నీకు బేషరం నా కౌగిళ్ళు ముద్దులు
నా చేతి రెండు ముద్దలు ఇవ్వగలను

7
ఒప్పించడం కోసం ఈ సూర్యుడిని వాడుకోలేను
కొన్ని రాత్రులు భూమ్మీద ఈ తలకు
నీ గుండెల మీద ఆశ్రయం కావాలి అంతే
ఏ వృత్తలేఖిని తో గుండ్రని ఓ సరిహద్దు రేఖ
గీయబడుతుందో కాని …
దాని నుంచి బయటకు కాలుమోపడం అయ్యేపని కాదు

8
వాన పడిన ఓ రాత్రి
మసిపట్టి ఆరిపోయిన దీపపు బుడ్డిలో
బేషరం  రెండు మిణుగురులు కొద్దిసేపు అలా అలా తిరిగి
ప్రళయం రాకముందే
ఎప్పుడు బయటకు వెళ్ళిపోయాయో ఏమో ..!

9
లోకాన్ని కాపాడే దేవుడికి
పోలీసుల రక్షణ ఉన్నట్లు
కొన్ని హృదయాలకు  బయటి నుంచి ఎవరు కాపలా ఉండరు

10
నీ ముఖం అద్భుతంగా ఉందంటే నువ్వు నమ్మలేకపోవచ్చు బేషరం
అది నా జీవితాని మాత్రం అద్భుతంగా మార్చింది ఇది నేను నమ్ముతాను.

– సైఫ్ అలీ గోరే సయ్యద్

వంశీధర్ రెడ్డి

KS స్పోర్ట్స్ ఎక్స్ ట్రా డాట్స్, విస్పర్ అల్ట్రా క్లీన్
ఐదు పాల పాకెట్లు, రెండు రేజర్లూ
పార్క్ అవెన్యూనో మైసూర్ సాండలో
వైల్డ్ ఫాంటసీ వాసనా
ఓ బియ్యం బస్తా కిలో టొమాటోలూ డజను గుడ్లూ పళ్ళూ
గుళ్ళో గంటా కొబ్బరికాయలూ …
కొత్త సంసారానికీ.. పాతబడుతున్న సహజీవనానికి ..

ఎప్పుడైనా కలలో
కాలో నడుమో తగిల్నపుడూ
బాత్రూం షవర్కింద నీళ్ళు సుడుల్తిరిగినపుడూ
ఓ ఏకాంతానికో ఒంటరితనానికో తెరపడిందని
వెంట్రుకలకు వేళ్ళాడ్తోన్న కొబ్బరినూనె అంటిన దిండు చెబితే తప్ప,
నేనింకా అకేలానే.. కేలాలు తింటూ..

తత్వం బోధపడడానికి
చాలా రాత్రులూ కొన్ని పగళ్ళతో గతానికి కట్టేసుకున్నాక
మెలకువొచ్చేప్పటికి నాలో నాకు దూరం కొన్ని జన్మలై..
బ్రతికిన క్షణాలు తెలిసిన పోయినోళ్ళరాతలే దిక్కపుడు
పిల్లాడి ఏడుపుల్లోంచి దారడగడానికి,

పడగ్గది వాసనకి విసుగొచ్చిన సాయంత్రం మిత్రుడి పిలుపొస్తుంది
నిశాచరుడివై నషానిషాదపు బీ ఫ్లాట్ గొంతులో దూరదాం
దురదెక్కిన చర్మాలున్నాయి వేలిగోళ్ళు పెంచుకురమ్మని

కాలం మరణం నేనూ
మూడుముక్కలాడుతుంటాం మాడు ముక్కలయ్యేదాకా,
సముద్రాలు పీపాల్తాగి ఆకాశమ్మీదికి మూత్రిస్తుంటాయి
తోడేళ్ళు రొమ్ముల్నాకి హత్యించిన స్త్రీలు
సమాధుల్లో ఆకలేసి కేకలేస్తుంటారు,
నీ సగమూ ఉండొచ్చు వాళ్ళలో..

ముప్పై మూడో పెగ్గులో
కాలానికీ మరణాన్ని ఊహించి మరణం తర్వాతి కాలాన్ని ప్రశ్నిస్తాను,
మూడు ఆసులు పడగానే సమాధానం దొరికిందనుకుని
జోకర్ ముఖంతో వెలిగిపోతాను,
బీట్ కనిస్టీబు విజిల్విని భయమేసి భూమిని కప్పుకోగానే
కాలమూ మరణమూ పట్టుబడి రిమాండుకెళ్తాయి..

మత్తు తలకెక్కి నాలోని ఖగోళాల్లోకి జారిపడి
వంటింటిగిన్నెలో తేలగా పిల్లాడు ఏడుస్తుంటాడు పాలు లేక,
ఇది ఏ యుగమో ఎన్నో నాగరికతో పోల్చుకునేలోపు
దోసిలిలో పోగేసుకున్న రెప్పల్ని
పెరుగన్నమ్ముద్దలో తడిపి కడుపులో దాచేస్తుంది తను,
పిల్లాడి ఏడుపు ఆగిపోతుంది రక్తమోడుతున్న రొమ్ము నోటికందాక,
నే చెప్పాలనుకున్నవన్నీ తనకు తెలిసిపోయి
“నేనెవరు” అని అడిగి దీపాన్ని ఆర్పేస్తుంది..
వెయ్యిన్నొకటోసారి పునర్జన్మిస్తాను నేనపుడు ఎప్పట్లాగే..

తరాల తర్వాత ఓ రోజు,
పిల్లాడిని ఆడిస్తుండగా తాజా వార్త,
మరణానికీ కాలానికీ ఉరేయబడిందని,
ఆకాశం చిట్లి పాలపాకెట్లు కూలి
దొంగజేబులోని కండోములు కాలిపోతాయి,

మర్నిమిషం సముద్రపొడ్డున,
రెండు ఖాళీ కుర్చీల నడుమ మూడుముక్కలు
ఆడుతుంటాడు పిల్లాడు నిండా మీసాలు పెంచుకుని,
స్థలకాలాలన్నీ ఆవృతమౌతుంటాయి
మీసాల గడ్డాల పిల్లాడు
జోకర్ ముఖమంటించుకుంటాడు  వీపుకి.. నాలాగే..
ఎక్కడో ఎవరో అన్నం కలుపుతుంటారు కళ్ళు పొడుచుకుని
ఎప్పటిదో రక్తంవాసన
చెవులకు కన్పిస్తుంటుంది  మెత్తగా..

కిరణ్ గాలి

సందేహమెందుకు ?

నిస్సంకోచంగానే స్వార్ధాన్ని ప్రేమించు

స్వార్ధం నిషిద్ధ పదార్ధమేమి కాదు కదా

సంశయిస్తున్నవా?

పసిపిల్లలను చూడు…

ఎంత స్వచ్ఛం గా స్వార్ధంగా సహజంగా

సంతోషంగా వుంటారో

స్వార్ధం శత్రువనే భ్రమలో బ్రతుకుతావెందుకు?

ఎవరు కలిపించారీ అపోహ నీకు?

ఎవడు వినిపించాడీ ఉద్బోధ నీకు?

***

గతాన్ని తరచి చూడు

గాయాలను తడిమి చూడు

ప్రేమ రక్తపు చుక్కంత చిక్కగా వుండదని

తెలుసుకున్నావు కదా

స్వార్ధం అంతకన్నా చిక్కగా వుంటుందని

నేర్చుకున్నావు కదా

తెలుసుకున్న దాన్ని తెలివిగా

ఆచరించక పోతే మూర్ఖత్వం కాదా

స్వార్ధమే ప్రాణి నిజనైజం

ఈ పరమ సత్యాన్ని సమ్మతించు

తక్కిన దంతా అసత్యం, అహేతుకమని గ్రహించు

***

స్వార్ధాన్ని త్యజిస్తావా?

ఎవరి అభినందన, ఆమోదం , అంగీకారాలకై

అర్రులు చాస్తున్నావు?

స్వార్ధం లేని వాడంటే వెన్నుముక లేని వాడు

ఇతరుల సంతోషాల ఎంగిలాకులు ఏరుకొని ఆనందించేవాడు

స్వార్ధమంటే స్వాభిమానం

నీ ఉనికిని నువ్వు గుర్తించడం

నీ ఉన్నతిని నువ్వు గౌరవించడం

***

అంతో ఇంతో స్వార్ధం లేనివాడు

ఎంతో కొంత స్వలాభం కోరనివాడు

సమస్త భూమండలంలోనే వుండడు*

సామాన్యుడికి సంపన్నుడికి

మధ్య వ్యత్యాసం సామర్ధ్యంలో కాదు

స్వార్ధం సాంధ్రతలోనే వుంది **

ఎప్పుడైనా వేదికనెక్కిన వాడే కనబడతాడు

మెట్లై తొక్కబడిన వాళ్ళు కాలగర్భంలో ధూళై కలిసిపోవలసిందే

స్వార్ధాన్ని కాదని నువ్వు

ఏమి సాధించలేవు…సగటు తనాన్ని తప్ప

నిస్వార్ధం నిరర్ధక పధార్ధం

దాన్ని తాకినా తలచినా అది

నిన్ను నిలువునా విలువలేని వాడిగా మారుస్తుంది

నీదైనది కూడా నీకు దొరకకుండా పోతుంది

***

జీవితంలో గెలుపు కావాలంటే

స్వార్ధం తో పోరాడడం మాని

స్వార్ధంతో పోరాడడం మొదలు పెట్టు

సర్వకాల సర్వావస్తలందు

స్వార్ధంతోనే సహచరించు

స్వార్ధంతోనే సంభోగించు

కణకణము, నరనరము

స్వార్ధాన్నే శ్వాసించు

సర్వసుఖాలను, సకలైశ్వర్యాలను,

సమస్త గౌరవాది యశస్సులను

సదా పొందగలవు.

ఆమెన్

***

Foot Notes

*ఇందుకలదువానందులేదని సందేహము వలదు

స్వార్ధం సర్వోపధారి

ఎవరందు వెదికిన వారందు వుండును

**”సర్వైవల్ అఫ్ ది ఫిట్టెస్ట్” జీవ పరిణామం

“సక్సెస్ అఫ్ ది సెల్ఫిష్” జీవన పరిణామం

–కిరణ్ గాలి

అర్ధరాత్రి నిశ్శబ్దంలో
నది ఒడ్డున కూచుంటే
ఆ పాట నీకు స్పష్టంగా..

చీకట్లు చిక్కబడితేనే
కొన్ని కనిపిస్తాయి
కొన్ని వినిపిస్తాయి
మరికొన్ని వికసిస్తాయి!

2.

నదిలోంచి
దోసిలితో నీళ్ళు తీసుకుని
తిరిగి నదికే అర్పిస్తూ
చేతులు జోడిస్తాను

–మూలా సుబ్రహ్మణ్యం

ఊరొదిలి పట్నం వొచ్చినప్పుడు

నాతో తెచ్చుకున్నానొక పచ్చని పంట పొలాన్ని,

తీసుకొచ్చేనొక నదిని,

ఒక చెట్టునీ.. మడిగట్టునీ..

నలుగురు నేస్తాల్నీ,

నాగలి సరే ..

అమర్చుకున్నాను నా పుస్తకాల నడుమ

అద్దాల పలకల మధ్య బొబ్బిలి వీణలా.

అక్కడ మా ఊరిలో

ఇంటిముందు మా అమ్మ కల్లాపు జల్లే వేళ

పట్నంలో నా ఇరుకు గదిలో

పూలజల్లు కురిసి

పరిమళిస్తుంది వేకువ.

అక్కడ మా ఇంటి గడపలో

చెల్లెలు వేసిన తిన్నని పిండిముగ్గు కర్ర

నా గది కిటికీలోంచి కిరణమై తాకి

పులకరిస్తుంది మెలకువ.

పట్నం కదా

నా చుట్టూ విస్తరిస్తున్న ప్రపంచం

నా బతుకేదో నన్ను బతకనివ్వదుగదా,

వేషమూ, భాషా నన్ను నాలాగా ఉండనివ్వవుగదా,

నాకునేను పరాయినైపోతున్నాననుకున్నప్పుడల్లా

ఆకుపచ్చ పంటపొలాన్ని ఎదురుగా పరుచి

పైరగాలిరెపరెపల్లో తేలిపోతాను మైమరచి.

నాతో తెచ్చుకున్న నదిని తెరిచి

తలారా స్నానంచేసి ఈతలుకొడతాను

నేస్తాలతో కలిసి.

నొప్పితెలీకుండా కొంచెం కొంచెం

నన్ను కొరుక్కు తింటుంది నగరమని నాకు తెలుసు,

మత్తేదో జల్లి మెల్లగా

లొంగదీసుకుంటుంది నగరమని నాకు తెలుసు,

అనేకానేక బలహీనతలతో  ఘనీభవించి

నన్ను నేను అసహ్యించుకుంటున్నప్పుడల్లా

చాళ్ళుచాళ్ళుగా దున్ని దున్ని నాగలి

నా హృదయక్షేత్రాన్ని సస్యశ్యామలం చేస్తుంది.

గంటేడ గౌరునాయుడు

ఇసుక తిన్నెల మీంచి గుసగుసల్ని మోసుకొస్తూ

గుండె లోపలికి దూరుతుందొక రాగం

వేలి కొసను పట్టుకుని వేల మైళ్ల దూరం

లాక్కుపోతుంది లయతో –

గాలిలో గంధమాధుర్యాన్ని నింపి

వీనులకు విందు చేస్తుంది

పూర్వజన్మల పురా వైభవాల అపూర్వ సమ్మేళనాన్ని

పూస్తుంది మనసుగోడల మీద మందంగా –

సొంపును పులుముకున్న ఇంపైన రాగాన్నాస్వాదించి

సోలిపోతుంది పులకాంకితమైన ఆత్మ

నాదవృష్టిలో తడిసి పుట్టిన మోదం

ఖేదానికి వీడ్కోలు పాడుతుంది

స్వరలయల మెట్ల మీదుగా

స్వర్గసౌధానికి దారి మొలుస్తుంది

రాగం ఆవహించినంత సేపూ

రంజకత్వం మేఘమై ఊగుతూనే వుంటుంది

హృదయపు పొదరిల్లు మీద –

గానం ఆగిన తక్షణమే

గాయపు నొప్పికి జన్మ

నరాలు స్వరాల కోసం తపిస్తూ

నరకాన్ని తలపించే వేదనకు శంకుస్థాపన

గానం తోడు లేని జీవన ప్రస్థానం

ప్రాణం లేని మనుగడకు సమానం

*****

—    ఎలనాగ

అవును

నేనేమాట్లాడేది

తడిగుడ్డలతో

కోయబడ్డ గొంతును

తేనెపూసిన

కత్తి అంచు నుండి

నేనే మాట్లాడుతున్నా

ఏ ప్రజాప్రతినిధీ

నాకోసం కన్నీటిని కార్చలే

అందుకే

నేనే మాట్లాడుతున్నా

ఈ నేలను ముద్దాడిన పాపానికి

చావును

చింపబడ్డ చెంగుకు కట్టుకొని

కళ్ళల్లో వొత్తులేసుకొని నాయం కోసం సూత్తున్నా

ఒక్కరన్నా

నన్ను చెరిచిన వాడ్ని

గొంతుపిసికి చంపాలన్నంత కోపాని తెలుపుతారని

ఆశగా నలపబడ్డ ఎంట్రుకల్ని నల్లరిబ్బనుతో ముడేసుకొని

దసాబ్దాలసంది చూస్తూనేవున్నా

మాల గా…

మాదిగ గా…

మాతంగి గా…

మాస్టినిగా…

ఆదిమవాసీగా….

నాకోసం ఇన్ని దినాలసంది

ఏ ఒక్కరూ రోడ్డెక్కలే….

ఏబారికేడు తన్నలే

ఏ రోడ్డూ నిండలే

ఎందుకనో…?

నేను

నిలువునా

చీల్చబడ్డ పెయ్యనే

పొత్తికడుపుల కొయ్యబడ్డ పేగుల్ని

ముడేసుకున్నదాన్ని

నిస్సహాయపు చూపులతో

నెత్తుటి గడ్డలతో

నేనింకా బతికేవున్నా…

మహిళల్లారా

యువకుల్లారా

యువతుల్లారా

నలగని గుడ్డని కలిగినవారా

నలిగిన

నా

మనసుగురించి

పపంచకానికి చెప్పండి

సిగ్గులేని పాలకుల చెవ్వుల్లో వూదండి

మాత్రుమూర్తుల్లారా

అక్కల్లారా

నాపచ్చిగొతునుండి కారుతున్న

రక్తపు దొబ్బల సాచ్చికంగా చెబుతున్నా

నానేలను మీపాదలు ముట్టల్సినంతగా ముట్టకనే

నేనిప్పుడు మాట్లాడుతున్నా

అడవినుండి

తండనుండి

గూడెం నుండి

పల్లెనుండి

పిల్లలా

చెరచబడ్డ తల్లిలా

నాలోనేను

కుములుతూ

కొత్తపొద్దుకోసం

నన్నునేను నిల్పుకుంటూ……

(దళితుల అత్యాచారాలపై మాటపెగల్చని, కలం కదల్చని దౌర్భాగ్యపు స్థితి ఈ దేశంలోనేవుందేమో…నాలోనేను రగిలిన     క్షణాల్నిమీముందిలా…)

– సైదులు ఐనాల

ఎందుకంత అసహనంగా ముఖం పెడతావ్?
కన్నీళ్ళు, జ్ఞాపకాలు, స్మృతులు, చిహ్నాలు
మనుషులకు సహజమే కదా.

ఇప్పుడు నువ్వెంత అసహ్యంగా
కనపడుతున్నావో తెలుసా?

నీకెలా తెలుస్తుంది.
నిన్ను నువ్వెప్పుడూ
చూసుకోవుకదా?
అసలు అద్దమంటేనే
నీకు పడకపోయె

ఒక్కసారి తడి కళ్ళోకైనా చూడు
ఒక్కొక్కరు ఎందుకు స్మృతి చిహ్నాలవుతారో
ఒక్కొక్కరు తమను తాము రద్దుచేసుకొని
సామూహిక గానాలెలా అవుతారో

ఒక్కొక్కరు నిరాయుధంగా
వేలతుపాకుల కనుసన్నల్లో
వసంతాలు విరగబూయిచే
చిరునవ్వులు చిలకరిస్తారో

ఒక్కొక్కరు చావును ఆలింగనం
చేసుకొని
నూతన మానవ
జననాన్ని కలగంటారో..
ఆ కలలో నువ్వూ
కనపడుతున్నావా!

అందుకేనా అంత కలవరపాటు??

మొండం అంచుకు వేలాడుతున్న శిరస్సు
ఇంకా మాట్లాడుతూనే ఉన్నదా
ఇంకా ఇంకా అడుగుతూనే ఉన్నదా
మాట తూట్లు పొడుస్తున్నదా
మానవత భయం పుట్టిస్తున్నదా
మనుషుల జ్ఞాపకాలు, స్మృతులు, చిహ్నాలు
నీ పాపాలను వేటాడుతున్నాయా??

అలా చూడకు
కోరలు తగిలించుకుని
ఇంకా ఇంకా
అసహ్యంగా కనపడుతున్నావ్

– పి. వరలక్ష్మి

చిత్రం: మందిరా బాధురి

ఉదయమంత ఆశ

మా సూచనలు పట్టించుకోకు, మరిచిపో

నువ్వే మొట్టమొదటి కవిత్వం రాస్తున్నట్టు

లేదా నువ్వే ఆఖరి కవివైనట్టు

నీ సొంత పదాలతో మొదలుపెట్టు

మా కవిత్వం చదివే ఉంటావు

మా అహంకారాల కొనసాగింపు కావద్దు నీ కవిత

మా వేదనా గాథల తప్పులు సవరించాలి నీ కవిత

నేనెవరిని అని ఎవరినీ అడగకు

మీ అమ్మ ఎవరో నీకు తెలుసు

తండ్రి ఎవరో నువ్వే తెలుసుకో

సత్యం ఒక తెల్లకాగితం

దానిమీద కాకి సిరాతో రాయి

సత్యం ఒక అంధకారం

దానిమీద ఎండమావి వెలుగుతో రాయి

డేగతో కుస్తీ పట్టాలనుకుంటే

డేగ లాగనే పైపైకి ఎగరక తప్పదు

నువ్వొక స్త్రీతో ప్రేమలో పడితే

అంతు చూసే మనిషి

ఆమె కాదు, నువ్వే కావాలి

జీవితం మనం అనుకునేదానికన్న తక్కువ సజీవం

కాని ఆ విషయం ఎక్కువ ఆలోచించొద్దు

ఆలోచిస్తే మన ఉద్వేగాలకు జబ్బు చేస్తుంది

గులాబి పువ్వు వేపు చాలసేపు తేరిపార చూడు

తుపానులో కదలకుండా నిలబడగలుగుతావు

నువ్వూ నాలాంటి వాడివే, కాని నా అగాథం సుస్పష్టం

నీ దారుల రహస్యాలు ఎప్పటికీ ముగియనివి

పైకి ఎగుస్తాయి కిందికి జారుతాయి ఎగుస్తాయి జారుతాయి

యవ్వనం అంతం కావడమంటే

పరిణతి చెందిన నైపుణ్యమో వివేకమో అని నువ్వనుకోవచ్చు

అవును, సందేహం లేదు, అది వివేకమే

వేడి చల్లారిన అకవితా వివేకం

చేతచిక్కిన వెయ్యి పక్షులు కూడ

వృక్షాన్ని అలంకరించే ఒక్క పక్షికి సమానం కావు

కష్టకాలంలో పుట్టిన ఒకే ఒక్క కవిత

సమాధి మీద అందమైన పూలగుత్తి

ఉదాహరణలు సులభంగా దొరకవు

నీకు నువ్వే తయారు కావాలి

ప్రతిధ్వనుల సరిహద్దులకావల నువు కానిదీ నువ్వే కావాలి

పట్టుదలకూ కాలం చెల్లిపోతుంది, కాకపోతే కాస్త ఎక్కువ కాలం

అందుకే ఉత్సాహాన్ని గుండెల నిండా నింపుకో

నీ దారి చేరడానికి దాని వెంటనే నడువు

నువ్వే నేను, నేనే నువ్వు అని

నెచ్చెలితో ఎప్పుడూ చెప్పకు

దాన్ని తిరగేసి చెప్పు

మనిద్దరం బంధనాలలోని నిండు మేఘానికి

అతిథులమని చెప్పు

ఎప్పుడూ నలిగిన దారిలో నడవకు

నియమాన్ని తప్పడానికి శక్తినంతా ఉపయోగించు

ఒకే మాటలో రెండు నక్షత్రాల్ని గుదిగుచ్చకు

ఎగసే పారవశ్యాన్ని సంపూర్ణం చేయడానికి

అతి ముఖ్యమైన దాని పక్కనే కడగొట్టు దాన్నీ పెట్టు

మా సూచనలు కచ్చితమైనవని ఎప్పుడూ అనుకోకు

బిడారుల జాడలు మాత్రమే విశ్వసించు

కవి గుండెలలో దిగిన తూటా లాంటిది నీతి

అది ఒక భయానక వివేకం

ఆగ్రహం కలిగినప్పుడు ఎద్దులా బలం తెచ్చుకో

ప్రేమించేటప్పుడు బాదం పువ్వులా మృదువైపో

మూసుకున్న గదిలో ఒంటరిగీతంగా ఉన్నప్పుడు

ఏమీ చేయకు, ఏమీ చేయకు

ప్రాచీన కవి అనుభవించిన రాత్రిలా సుదీర్ఘమైన రహదారి

మైదానాలూ పర్వతశ్రేణులూ నదులూ లోయలూ

నీ స్వప్నాలకు అనుగుణంగా నడుస్తాయి

నిన్ను వెంటాడేది ఒక మరుమల్లె పువ్వు కావచ్చు

ప్రాణం తీసే ఉరి కంబమూ కావచ్చు.

నీ కర్తవ్యాల గురించి నాకు చింతలేదు

నీ గురించి నా విచారమల్లా

తమ బిడ్డల సమాధుల మీద నాట్యాలు చేసేవాళ్ల గురించి

గాయకుల బొడ్డులో దాగిన రహస్య కెమెరాల గురించి

నువ్వు ఇతరుల నుంచి దూరమైపోతేనో

నా నుంచి దూరమైపోతేనో

నాకు విచారం కలగదు

నన్ను అనుకరించనిదేదైనా మరింత అందమైనదే

ఇకనుంచి, నిర్లక్ష్యపు భవిష్యత్తే నీ ఏకైక రక్షకురాలు

నువు కొవ్వొత్తి కన్నీళ్లలా విషాదంలో కరిగిపోతున్నప్పుడు

నిన్నెవరు చూస్తారనో

నీ ఆశల వెలుగును ఎవరు కొనసాగిస్తారనో ఆలోచించకు

నీ గురించి నువు ఆలోచించవలసిందొకటే

నా వ్యక్తిత్వమంతా ఇంతేనా అని.

ఏ కవితైనా ఎప్పుడూ అసంపూర్ణమే

సీతాకోక చిలుకలు మాత్రమే దాన్ని సమగ్రం చేస్తాయి

ప్రేమలో సలహాలుండవు, అది అనుభవం

కవిత్వంలో సలహాలుండవు, అది ప్రతిభ

చిట్టచివరికి,

చివరిదే గాని తక్కువదేమీ కాదు

నీకు నా వందనం

*

యువకుడిగా వున్నప్పుడు దార్వీష్

మహమూద్ దర్వీష్ (1941-2008) పాలస్తీనా కవి, పత్రికారచయిత, సామాజిక కార్యకర్త, కమ్యూనిస్టు, జాతి విమోచనోద్యమ నేత, ఇజ్రాయిల్ పాలనలో ఖైదీ, ప్రవాసంలో తన జన్మభూమి మీద పరిశోధనా కేంద్రం నడిపిన సంచాలకుడు, పాలస్తీనా ప్రయోజనాలకోసం నాయకుడు యాసర్ అరాఫత్ ను కూడ ధిక్కరించిన స్వతంత్రజీవి, పునర్నిర్మాణవుతున్న సాయుధ పోరాటాన్ని ఆసక్తిగా గమనించిన వ్యాఖ్యాత. పుట్టుకతో పాలస్తీనీయుడై, పాలస్తీనా దుఃఖాన్నే ఎక్కువగా గానం చేసినప్పటికీ, ఒక్క పాలస్తీనియన్లు మాత్రమే కాదు మొత్తం అరబ్ ప్రపంచమే దర్వీష్ ను తమ ఆత్మీయమిత్రుడిగా, మహాకవిగా భావిస్తుంది. దాదాపు ఐదు దశాబ్దాల సాహిత్య జీవితంలో దర్వీష్ కనీసం ఇరవై కవితా సంపుటాలు, పదిహేను ఇతర రచనల సంపుటాలు ప్రచురించాడు. ముప్పైకి పైగా ప్రపంచ భాషలలోకి అనువాదమయ్యాడు. అరబిక్ నుంచి ఇంగ్లిష్ లోకి పాలస్తీనియన్ – అమెరికన్ కవి, వైద్యుడు ఫాదీ జౌదా అనువదించిన ఈ కవిత పొయెట్రీ పత్రికలో 2010 మార్చ్ సంచికలో అచ్చయింది.

పాలస్తీనా కవిత:  మహమూద్ దర్వీష్

అనువాదం: ఎన్. వేణు గోపాల్

చిన్నప్పుడు

నేనెప్పుడు పాలు తాగిన్నో  తెలియదు!

పోయే  ప్రాణం నిలిపెటందుకు

ఏ చల్లని  తల్లో అందించిన
మొదటి  అమృతధార –
చెంప మీద గరుకు మరక.

ఏ బొమ్మల్తో ఆడుకున్ననో,
ఏ ఏ ఆటల్ని
లోకమెరుకలేని  మురిపెంతో
నేర్చుకున్ననో గుర్తుకు లేదు.

పగిలిన బొమ్మల ముక్కల్ని

కూలిన గోడలకు దారాల్తో  కట్టి
నాకు నేనే మాట్లాడుకున్న,
ఎడతెరిపిలేని సంభాషణలు –
చినిగిన బట్ట పేలికలతోటి  ఆరబెట్టుకున్న

లోలోపలి ఏడ్పు వానలు.

మూసుకున్న పాత అర్ర
తలుపుల వెనుక

నా ఒంటరితనపు దోస్తులు.

ఎవరెవరిని ముద్దు పెట్టుకున్ననో,

ఎవరెవరితో తన్నులాడుకున్ననో –
చిమ్మచీకటి అలవాటు పడ్డకళ్ళకు

ఎప్పటికీ కాని పరిచయాలు.

నాలో నేనే,
అందరికీ వినబడెటట్టు,
వాడచివర తల్లి లేని కుక్కపిల్ల ఏడుపుతో

రాగం కలిపి పాడిన పాట –
చిన్నతనమంతా అలుముకున్న
చెవులు చిట్లిపొయ్యె  నిశ్శబ్దం.

ఈత నేర్చుకున్న పాతబావి

పచ్చటి నీళ్ళలో జరజర పాకిన

నల్లటి నీరు కట్టెలు –
చుట్టలు చుట్టుకుంటూ

బుజాలమీద నుండి జారిపోయే

పసితనపు భయాలు.

కలలో,    లోలోపలి కలల్లో

రోజూ కనబడే పగిలిన బొమ్మలు,
సుడులు తిరిగే  గొంతు విరిగిన పాటలు –
వెంటాడుతుంది కందిరీగలా కుట్టే

కనికరం లేని ఒంటరి చిన్నతనం!

పెయింటింగ్ : లక్ష్మణ్ ఏలే

కార్తీక మాసం కావోసు. ఆకాశం తొందరగా సూరీడ్ని ఆవలకి పంపేసి, రాతిరి రంగుని పులుమేసుకుంది. తుంటరి పిల్ల తెమ్మెరకు చలికాలం కదా అల్లరెక్కువ, రివ్వున చుట్టేసి గిలిగింతలు పెట్టి పోతోంది. ఊరంతా ఏదో తెరపరిచినట్టు మంచు పైనుండి మెల్లగా కురుస్తూ ఉంది. ఏ చెట్టుని, గట్టుని ముట్టుకున్నా చేతికి చల్లాగా తగిలి జిల్లుమంటుంది.

నీ కోసం ఆ వీధి చివర స్ట్రీట్ లైట్ క్రింద ఎంతసేపో మరి అలా ఎదురు చూస్తూనే ఉన్నాను. వళ్ళంతా చల్లబడి చిన్న వణుకు మొదలయ్యింది. గుమ్మాల ముందు కార్తీక దీపాలు మిణుకు మిణుకు మంటు చెప్పే కబుర్లేవో వింటూ కూర్చున్నా.

ఆ పరాకులో నేనుండగా అల్లంత దూరంలో నువ్వు, వెన్నెల దేశపు వేగులా, ఆనందలోకపు అందాల దేవతలా నువ్వు. బేల కళ్ళతో బిత్తర చూపులు చూస్తూ, చలిగాలికి ముడుచుకుని మెల్లగా నడిచొస్తున్న నువ్వు. గాలికి ఎగురుతున్న ఆ ముంగురులను ఒక చేత్తో చెవుల వెనక్కి నెట్టేస్తూ, ఒక్కో అడుగును కొలుస్తున్నట్టుగా నేల వైపే చూస్తూ లయబద్దంగా నడిచొస్తున్న నువ్వు. నీకు తెలుసా ఆ క్షణం ఒక కొత్త స్వర్గానికి కొత్త ఇంద్రుడ్ని నేను. అంతటి ఐశ్వర్యాన్ని నీ క్రీగంటి చూపు ఒక్క క్షణంలో సృష్టిస్తే, శాశ్వతమైన నీ తోడెంత అపురూపమో కదా.

చీకట్లో ఒంటరి వీధుల వెంబడి నీతో ఆ గమ్యంలేని నడక, గమ్యం ఎంతటి అసంపూర్ణమో నిర్వచించింది. పెదాలను మౌనంతో కట్టిపడేసి, నీ కళ్ళు పలికిన ఊసులు, భాష ఎంత పిచ్చి ఊహో నేర్పించాయి. నా కళ్ళలోకి నువ్వు సూటిగా చూసిన ఆ చూపు నన్నెంత ఉక్కిరిబిక్కిరి చేసిందో. చూపులు నేలపై పరిచిన ఎంతోసేపటికి కానీ అ కంగారు తగ్గలేదు.

నా తడబాటు గమనించి చెయ్యి అడ్డు పెట్టుకుని నువ్వు నవ్వుకుంటే, ఎంత సిగ్గనిపించిందో. ఆ కదలికలో నీ భుజం నన్ను తాకిన క్షణం, నీ శరీర సుగంధం నను కమ్మేసిన ఆ క్షణం నాలో కలిగిన ప్రకంపనలను ఏమని చెప్పాలి? నేను చెప్పను. అది మోహావేశం మాత్రమే అనుకునే వాళ్ళకి నేను చెప్పనే చెప్పను.

కాస్త కంగారుగా దూరం తొలగి, నన్ను దాటి ముందు నువ్వు నడుస్తుంటే, కనపడనీయక నువు దాచేసిన సిగ్గుని, ఎర్రబడ్డ నీ మోము పైన ఆ అందాల నవ్వుని నా కళ్ళలో దాచేసుకుంటూ నీ వెంట నడిచాను. ఆ అనుభవాలను రికార్డ్ చేస్తున్న జ్ఞాపకాల పుస్తకాన్ని సరిగ్గా అక్కడే మూసేసి, తాడు కట్టేసాను. ఎందుకంటే నువ్వు తిరిగి వెళ్ళిపోవటం జ్ఞాపకాల్లో నిలుపుకోవాల్సిన విషయమేం కాదుగా.

ఆ సాయంత్రం గుర్తుందా?
నువ్వులేని నా వేల సాయంత్రాల్ని వెలిగిస్తున్న ఆ సాయంత్రం నీకింకా గుర్తుందా?

1

పాదాలను చూశావా
ముఖ్యంగా పసిపిల్లల పాదాలను
అలల్లా
అలల్లా కదులుతున్న లేత ఆకుల్లా
ముట్టుకుంటే రక్తం చిందేట్టు..

2

మరి వాళ్ళ పాదాలెందుకు పగుళ్ళు దేరి
నగ్నంగా
తీరని కలల్ని మోసుకు తిరుగుతూ

ఆకలి రథాన్నెక్కి
సరిహద్దులు దాటి సంచరిస్తున్న ఆ పాదాలను-
ఖండిత శిరస్సులుగా వేళాడుతున్న
ఆ నగ్నపాదాలను-
నువ్వు ఏ లేపనం పూసి ఓదార్చగలవు!

ఆ స్త్రీల పాదాలను చూశావా
సముద్రాల దుఃఖాన్ని తెరలు తెరలుగా
వెంటేసుకుని..
నిశబ్దాన్ని మోస్తున్న నల్లని ఆకాశంలా…

ఎడారి పొడితనాన్ని
నిబ్బరంగా ముద్దాడిన నిన్నటి ‘వజ్రపు పాదాలే’నా అవి!

ఇప్పుడిలా చతికిలబడుతూ
కాసింత దయనూ,జాలినీ కోరుకుంటూ..

మన తల్లుల పాదాలూ ఇంతే కదూ
చేతుల్లోకి తీసుకుని కళ్ళకద్దుకోరాదూ..

3

పిడికెడు కూడు దొరకని ఈ దేశంలో
పరాయివాళ్లెవరో..
సొంతవాళ్లెవరో..
కడుపు నిండిన కుబేరుడే
దేశానికి తలగా వ్యవహరిస్తున్నప్పుడు-
ఆకలి కన్నీళ్ల విలువెంత?
కన్నీటి కెరటాల ముందు
జ్వలించే నేత్రాల్లా నిలబడి
ధైర్యాన్ని పిడికిళ్లలోకి ఎత్తుకుంటున్న వాళ్లెంతమంది?

ఆకలే ఈ దేశాన్ని పీడిస్తున్న
అతి పెద్దజబ్బు..

4

అందుకే..
స్పృశించు
పాదాలను స్పృశించు
సంచార మనుషుల హృదయక్షేత్రాల్లాంటి
తడి జ్ఞాపకాల్లాంటి
పాదముద్రల మీద
నీ తలనాన్చి
అనంతకాల సంవేదనను ఆలకించు

కనిపించే ప్రతీ నగ్నపాదానికి ఉయ్యాల కట్టి
ఊపిరితో జోలపాడు..
లేదూ-
పాదాలకు పోరాటాన్ని నేర్పుతానంటావా..?

(painting: Mandira Bhaduri)

ఇబ్బంది పెట్టాలంటే ఎంత సేపు…?

ఎవరినైనా ఎప్పుడైనా ఎక్కడైనా..సరే

చెప్పు-రాయి

చెవి-జోరీగ

కాలి-ముల్లు

కంటి-నలుసు

ఉండనే ఉన్నాయిగా

అల్పంగా…

అల్పాతి  అల్పంగా

అలోచించి పారేస్తే

జిడ్డు బుర్రకి సైతం

తట్టక ఛస్తుందా

ఇబ్బంది పెట్టే ఆలోచనా…?

బురద చల్లాలంటే ఎంత సేపు?

పంది విదిలించినట్టు

గేదె తోక విసిరినట్టు

జలగ పాకినట్టు

బాతు ముక్కు బుక్క పెట్టి

ఉమ్మేసినట్టు…

పాతాళంలోకి కూరుకుపోయే

ఆలోచనలతో కుచించుకుపోతే

బురదేసే కళ

అదే వచ్చేస్తుంది..

అందుకే

దయచేసి

ఇబ్బందుల బురదల

ఇంగితం లేనోళ్ళు చేసే

సులువైన వాటిని

కండలు పెంచాలనుకుంటున్న

కాగడాలకు చెప్పి

అవమానించకండి…