ఎవ్వలకయినా ఆశ సారూ…!

జయశ్రీ నాయుడు 
jayasriరెండు దోసిళ్ళలోకీ చెమ్మగిల్లిన  మట్టిని తీసుకున్నప్పుడు, అందులోని ఇదమిత్థంగా చెప్పలేని సువాసన ఎరుకవుతుంది. అదే నేలలోని ప్రాణ శక్తి. ఆ మట్టిని నిరంతరంగా ప్రేమించే ప్రేమికుడొకడు. అతని ప్రాణాలను ప్రణయకానుకగా అడిగినా ఇచ్చేసే సాహసి – రెండక్షరాల ప్రేమ లాగే అతడి పేరులోనూ రైతు అనే రెండు అక్షరాలే వున్నాయి.  మట్టికి మనసిచ్చిన రైతుకి పచ్చని మొలకలే కాదు మట్టిపొరల్లో దాగున్న నీటి చెలమల్లాంటి కడివెడు దుఃఖాలెన్నో. విత్తిన విత్తుకీ మొలకెత్తే వరకూ బాలారిష్టాలెన్నో. అలాగే పండిన పంట చేతికొచ్చే లోగా మరెన్నో కాలారిష్టాలు. ఒక మహా సముద్రాన్ని పిడికిట పడతాడు ఆ రైతు.
 దుఃఖం అంటే అదీ సామాన్యమైన కన్నీరు కాదు, గుండె లోతుల్లోంచి భోరుమన్న దుఃఖం — బోరు దుఃఖం . నందిని సిధారెడ్ది  రచించిన  — నదిపుట్టువడి కవితా సంకలనం లో మనం చెప్పుకునే రెండో కవిత ఇది. 
 ఆదీ అంతం వుండని సముద్రం లాగే రైతు కష్టాలకు అంతూ పొంతూ వుండదన్న విషయం మన వ్యవసాయ ఆధారిత ఆర్థిక పరిస్థితిని గమనించే ఎవరికైనా అర్థం అయ్యే విషయమే. ఆకాశం కేసి కళ్ళు చికిలించిన వేళ నీటి చుక్క కోసం చాతక పక్షి అవుతాడు. ఆరుగాలం మొదలయ్యే వేళ తెలిసీ మృత్యువుకి ఎదురెళ్ళే వీర సైనికుడిలా తన సర్వ శక్తులూ ఒడ్డి పచ్చదనాన్ని కాపాడుకునే సైనికుడౌతాడు. కష్టాలన్నీ తెలిసీ నేలని నమ్ముకునే రైతుని మించిన సాహసవంతుడున్నాడా?
నేలని చీల్చుకుని వచ్చే పచ్చని మొలకలా మొదలయ్యే కవితా వాక్యం. మనిషి ప్రయత్నాలకూ మానవ స్వభావానికి తల్లివేరు లాంటి మూలకం – ‘ ఆశ’  తో మొదలయ్యె కవితా వాక్యాలు.
ఆశ సారూ
కష్టమో నిష్ఠురమో
బతకాలె గద
మంట్లె దిగినందుకు
పొర్లాడాలె గద
ప్రేమకు వుండే స్వచ్చత నేలతోటీ నీటితోటీ రైతుకు వుండే మమమతని పలికిస్తుందీ కవిత కొనసాగింపు. మనిషి ప్రకృతికి దగ్గరగా మసిలిన రోజుల్లో రైతు నాగలి పట్టి మట్టి పెళ్ళల్ని పెకలించినప్పుడు నేలని ప్రేమతో పలకరించినట్టుండేది. అతడి మనసులో పొంగే ప్రేమకి గంగమ్మ పరుగులెత్తి వచ్చేదంటా ఆ రోజుల్లో.
అప్పు మీద అప్పు
ఆత్మ మీద అప్పు
మారిన కాలం లో మారని కష్టాలు రైతుని నిలవనివ్వవూ, కూర్చోనివ్వవూ. నిరంతరంగా గంగ ప్రవహించాలనే ఆశలో అప్పు మీద అప్పుచేస్తూ, ఆత్మనీ అమ్ముకున్నంత భారాన్ని మోసే రోజులయ్యాయి. భూమిని నమ్ముకున్నా నీటి జాడ తెలియడం లేదు. ఆకలి విశ్వరూపం ముందు రైతూ అతడి కుటుంబమూ దిక్కుతోచని పరిస్థితిలో పడటం అతడి కష్టాలకి పరాకాష్ట.
 
 మన్నుకు నెనరుండె
మనసుకు నెనరుండె
గట్టిగ లగాయించి పిలిస్తె గంగ పలికేది
వెనువెంటనే వర్తమానపు వికృతుల్ని చెప్తూ
ఎవనికెవడు పలకడు
ఒగనికంటె ఒగడెక్కువ -అంటాడు
పాతకీ కొత్తకీ వెనువెంట బొమ్మా బొరుసుల్లాంటి నిజాల్ని పరచడంలో కవి మూలాలు గ్రామీణం అని సహజ స్వభావంగా అమిరిన పదాలే చెబుతాయి.
ఎదుటి వాడి కష్టాలని చులకనగా మాట్లాడే రాజకీయ నాయకులనీ, ఉన్నత తరగతి మేధావి వర్గాన్నీ నైపుణ్యంగా నాలుగు వాక్యాల్లో చెప్పిన తీరు, కవి లోని నిశిత దృష్టికి ఉదాహరణలు గా అనుకోవచ్చు. ఓడిపోతారని తెలిసినా ఓట్లను అడగడం, వస్తాయో రావో తెలియని ఉద్యోగాల కోసం పిల్లల్ని చదివించుకోవడం ఎంత సహజమో – ఆశతో బోర్లు వేసి, నిరాశతో భోరుమనడమూ అంతే మానవ సహజమంటాడు కవి. ఇది రైతుని కవి ఆత్మతో కౌగిలించుకున్న సందర్భమనుకోవచ్చు.
 
పడదని తెలిసి బోర్లెందుకేసుడంటరు
ఓడిపోతరని 
మీరు ఓట్లకు పోకుంటున్నరా
వొస్తయో రావో తెల్వని నౌకర్లకు 
పోరగాండ్లను నల్వకుంటుంటున్నరా
ఎవ్వలకయినా 
ఆశ సారూ – అంటాడు రైతు
కేవలం నీటి కోసం ఆశపడుతూ  ఊట ఊరని బోరుబావుల పరిస్థితికి ఏమీ చెయ్యలేని అసహాయత రైతుది. అతడినే దురాశాపరుడిగా దూషించే ప్రపంచాన్ని చూసి, విరిగిన మనసుతో బ్రతుకు చావుకన్న హీనమయ్యిందనుకుంటాడు. వాళ్ళ మాటలు బల్లాలుగా గుచ్చుతుంటే, రైతుల ఆకలి చావుల్నీ తేలికగా మాట్లాడే వర్గాలని చూసి వెల వెల పోయే దీనత్వం రైతుది.  బంగారం కోసమూ, బంగ్లాల కోసమూ ఆశపడాలన్న లౌక్యం తెలియని అమాయకత్వం  అతడికి.  కేవలం నీటి మీద నెనరు పలకని గంగమ్మని పలికించాలన్న తాపత్రయం, వున్న డబ్బంతా పోసినా పంట చేతికిరాని పరిస్థితి. ఎప్పటి నుంచో కొనసాగుతున్న మన రైతు అసహాయతకి ప్రతీక యీ కవిత.
 
కవితా సంకలం పేరు: నదిపుట్టువడి
కవి: నందిని సిధారెడ్డి
శీర్షిక: బోరు దుఃఖం 
ఆశ సారూ
కష్టమో నిష్ఠురమో
బతకాలె గద
భూమ్మీద పుడ్తిమ్మరి
మంట్లె దిగినందుకు
పొర్లాడాలె గద
బోరు పడ్తదని
పోరగాండ్లు బతుకుతరని
ఆశ సారూ
అందరి మాదిరి సంసారం ఇంత తెలివిజెయ్యాల్నని
ఆశ సారూ
కాలం పాడుగాను
కంట్లె నిప్పులు వోసుకున్నది
మస్తు కాలాలు జూసిన
ఇసొంటి కాలం జూలె
మన్నుకు నెనరుండె
మనసుకు నెనరుండె
గట్టిగ లగాయించి పిలిస్తె గంగ పలికేది
కాలమే గిట్లొచ్చింది
ఎవనికెవడు పలకడు
 ఒగనికంటె ఒగడెక్కువ
ఒక్క బోరు పడకపోతదా?
 బొంబాయి సంపాదన బోరుపొక్కల వాయె
అప్పు మీద అప్పు
ఆత్మ మీద అప్పు
భూమిల తండ్లాడితే
భూమి లోతు దొరుకకపాయె
రెక్కలుండి ఏం పలం
రేషముంటె ఏం అక్కెర
పోరగాండ్లు ఉపాసం పండే కాలమచ్చె
కన్నీళ్ళు తుడుసుకోవచ్చు
కడుపుసారూ
ఏదూకున్నా అదూకోదు
కట్టుకున్నది
బడుముకు కట్టుకున్న చీర
బిగదీసి కడుపుకు కట్తుకుంటంది
ఏంజేతు
యాడికి కాళ్ళు జాపుదు
పడదని తెలిసి బోర్లెందుకేసుడంటరు
ఓడిపోతరని
మీరు ఓట్లకు పోకుంటున్నరా
వొస్తయో రావో తెల్వని నౌకర్లకు
పోరగాండ్లను నల్వకుంటుంటున్నరా
ఎవ్వలకయినా
ఆశ సారూ
బంగారం గాదు
బంగుల గాదు
బువ్వ సారూ
బుక్కెడు బువ్వ
 మేం తిండిలేక జస్తంటె
తిన్నదర్గక జస్తున్నమంటరు
మీ నాల్కెకు మొక్కాలె
తిట్లకు జస్తున్నం
బతుకు సారూ ఎప్పటికి.

మీ మాటలు

  1. rajani patibandla says:

    కన్నీల్లైతే తుడుసుకున్టం కాని ఇది కవిత గద సారూ

మీ మాటలు

*