తాదాత్మ్యత…. దిల్ సే….

ఈ నడుమే. వేసవి ఉదయాన్నే అబ్బురపడి చేసిన చిత్రం ఇది.
ఐదారు రోజులుగా ఎపుడెపుడు మీకు చూపాలా అని ఎంతో ఇదిగా ఎదురు చూస్తున్నాను.

దీన్ని తీసింది మా వీధిలోనే.
ఇదొక దృష్టాంతం. an exemplary image.
జనసామాన్యం తాలూకు జీవకళను అలవోకగా ఒడిసిపట్టుకున్నప్పటి ఒక దృశ్యాంతం.

రెండు విషయాలకు. అవును.
ఒకటి తమ వ్యాపారం సజావుగా, దిష్టి కొట్టకుండా సాగాలన్న ఆకాంక్షా..
అదే సమయంలో ఒక Display…అందంగా ఆకర్షించి కట్టి పడేయడం, మనల్ని అక్కడికి లాక్కోవడమూ!
ఈ రెంటిలోనూ ఒకానొక తాదాత్మ్యత దాగున్నదన్న భావన ఎట్లా చెప్పడం అని మనసు కొట్టుకుంటూ ఉంటే ఇలా ఈ దృశ్యం కనిపించింది. Physical, Metaphysical, అంతిమంగా Spiritual..అన్నీకలగలసిన  People’s aesthetics గా ఈ మామిడి దృశ్యాదృశ్యం ఒక పండుగ!

+++

మీరు చాలామందినే చూస్తూ ఉంటారు.
తోపుడు బండిమీద వ్యాపారం చేసుకునే వాళ్లను ఎందరినో చూస్తూనే ఉంటారు.
లేదా రెక్కల కష్టం మీద ఆధారపడే వాళ్లు, కాయాకష్టంతో జీవనం గడిపేవారు, బక్కజీవులు – వీళ్లందరి జీవితంలో ఎదురీతను తప్పక గమనిస్తూనే ఉంటారు.
కానీ, వాళ్ల aesthetics?
వాటిని గమనించడంలో ఒక దివ్యమైన అనుభవం ఉందని మీరు గమనించారా అంట!
ఈ చిత్రం అటువంటి ఒక అనుదిన జీవకళ అనే ఈ చ్ఛాయ.

మంచిగనిపించే విషయం ఏమిటంటే, ఆ తోపుడు బండ్ల వాళ్లలో ఒక అనుకువ ఉంటుంది. తమకే ప్రత్యేకమైన ఒకానొక అందమైన అనుసరణా ఉంటుంది. common sense తాలూకు లాక్షాణికత ఒకటి subtleగా వాళ్లలో అంతర్లీనంగా, దృశ్యాదృశ్యంగా compose అయే ఉంటుంది. నిజం. వాళ్లకంటూ నియమమూ, నిష్టా ఉంది.  ఉదర పోషణార్థం చేసే ఎంత చిన్న పనైనా సరే, దానిపట్ల వాళ్లకొక అవ్యాజ్యమైన అనురాగం ఉంది. తమ పనిని ఆకర్షణీయంగా ప్రదర్శిస్తూ, వాళ్లట్లా తమ జీవితాన్ని ఉల్లాసంగా నెట్టుకురావడంలో ఎంతో శ్రద్ధా, అభిమానమూ, ఆత్మాభిమానమూ నిండుగ ఉంది. అది రమణీయం అనీ ఈ చిత్రం.

+++

నిజానికి జీవన వ్యాపారంలో సౌందర్యంతో ఆకర్షించడం అన్నది ఒక కళ. అది వ్యాపార కళ కూడా.
దానికి కావలసింది ఒక ఇగురం. ఉదాహరణకు తాళాలు రిపేరు చేసే వాళ్ల డబ్బాలు చూడండి. అవి ముదురు రంగులతో ఇట్టే ఆకర్షిస్తాయి. ఎందుకూ అంటే – ‘ఆ రంగులతో మిమ్మల్ని మా దగ్గరకు గుంజుతాం సర్’ అంటాడు ఒకతను. నిజమే. వాళ్లకంటూ ఒక సౌందర్యశాస్త్రం ఒకటుంటుంది. అది మోటుగానే కాదు, ఒక్కోసారి ఎంతో సుకుమారంగా, సుతారంగా మనల్ని లోబర్చుకుంటుంది.

మా దగ్గరే. నగరంలోని పార్సీగుట్టలో చాలామంది వలస జీవులున్నారు. కానీ వాళ్ల కళ చూడాలి. అది తమదైన ఉన్నతస్థాయిలో ఉంటుంది. సైకిళ్ల మీద ఒక చిన్నపాటి పెట్టెలు పెట్టుకుని మామిడితాండ్ర అమ్మే వాళ్లను గమనిస్తే వారి డబ్బాలు టేకుతో తయారై ఉంటాయి. ఒకసారి ముట్టుకోవాలనిపించేలా ఆకర్షిస్తాయి. వాటిలో బంగారంలా మెరిసిపోతూ మామిడి తాండ్ర -తీయగా – తెరతీయగా- అన్నట్టు లాగుతూ ఉంటుంది.

పిల్లల్ని ఆకర్షించడానికి వాళ్ల పద్ధతులు వాళ్లకున్నాయి మరి! అయితే, వాళ్లంతా ఉదయాన్నే సైకిళ్లు తీసుకుని ఒక్కొక్కరూ పట్నంలోని ఒక వీధిలో తిరుగుతారు. వెళ్లేముందు నల్లపోచమ్మ గుడివద్దకు చేరుకుంటారు. ఆ తల్లికి మొక్కి, గర్భగుడి వద్దనుంచి ఇంత కుంకుమ తీసుకుని పెట్టెలకు దిద్దడమూ ఉంటుంది? అదేమిటి?
అంతేకాదు, వాళ్ల వద్ద బాట్లు ఉంటాయి. ఆ కుంకుమను వాటిపై చల్లడమూ ఉంటుంది. వాటి సంగతేమిటి? భయమా, భక్తా? తాదాత్మ్యతా?ఇలా – జనసామాన్యం అంతానూ- ఒక కార్యంలో నిమగ్నమయ్యేవాళ్లందరికీనూ – తమదైన జీవన వ్యాపారం ఉంది. ఆ వ్యాపార చింతనలో జనించే ఒకానొక సౌందర్యాత్మక తాదాత్మ్యత అంతర్లీనంగా ఉంటుంది. దాన్ని చెప్పడంలో ఆ వేలాడే మామిడికాయ ఒక లీల అనీ, అదొక్కటి చాలు, వాళ్లందరి గురించిన ఒక దివ్యమైన దృష్టాంతాన్ని ఉల్లాసంగా చూపడానికీ అనీ -ఇదంతానూ, దృశ్యాదృశ్యంగా పరుచుకుంటూ పోవడం!ఇంకా చాలా కనబడతాయి.  ఎండాకాలం పుచ్చకాయలు అమ్మేవాళ్లను చూడండి. వాళ్లు ఒక పుచ్చకాయను అందంగా కత్తిరించి విచ్చుకున్న తామరలా నిలపడం చూస్తాం.జామకాయల్ని అమ్మేవాళ్లను చూడండి. వాళ్లూ ఒక భాగాన్ని కోసి ఉంచుతారు.
అదట్లే ఉంటుంది, దినమంతా, వ్యాపారం అయ్యేంత దాకా. దాంతో పాటు ఆకులనూ వాటితో వుంచుతారు, సహజ తోరణాల్లా.

టీ బంకులూ అంతే. తెరవగానే మొదట ఆ షాపు యజమాని ఈడ్నుంచి ఆడికి ఒక ఛాయను గ్లాసుతో పోయడమూ ఒక ఛాయ. ఒక ritual. కొందరు ఒక టీని గ్లాసులో పోసి దేవుడి ఫొటో ముందు అగర్బత్తీలు వెలిగించి అట్లా ఉంచేస్తారు. అంతే.

ఈదుళ్లకు పోయినప్పుడు  గౌడు కల్లుబొట్టు వొంపేప్పుడు ఒక రెండు మూడు చుక్కల్ని నేలరాల్చడం లేదా అలా బొట్లు బొట్లుగా భూదేవికి అర్పించమా? ఇట్లా…అర్పించడంలోనూ ఎన్నో అంశాలున్నాయి. ఆరోగ్యం ఉంది. ఆనందం ఉంది. తృప్తీ ఉంది. దిష్టి తీయడమూ ఉంది.

అంతెందుకు? ఇంట్లోనే. ఒక రకంగా అన్నం తినేముందు ఒక ముద్దను మనం దేవుడికి వదిలినట్లు వీళ్లంతా ఏదో ఒక దాన్ని ప్రకృతికి నివేదించడమూ ఉందే, అది ఒక కాయే. మనల్ని హత్తుకుంటుంది. ఆకర్షిస్తుంటుంది, మామిడిలా!

-ఇట్లా కొన్ని కార్యాలు సుందరంగా మనల్ని కట్టి పడేస్తాయి. కొన్నేమో భక్తినే కాదు, భయాన్నీ కలిగిస్తాయి. అయితే, ఈ చిత్రం మాత్రం రసన.  ఇది మా ఇంటిపక్కనే ఉండే ఒక ముస్లిం చిరు వ్యాపారి display…దిల్ సే.

+++తాను సీజనల్ వ్యాపారి.
అతడికి ఒకే ఒక తోపుడు బండి ఉంది.
బళ్లు తెరిస్తే అతడు దగ్గర్లోని ఇస్కూల్ కు వెళతాడు. జామకాయలు అమ్ముతాడు. తాటి గేగులు అమ్ముతాడు. రేగుపండ్లు అమ్ముతాడు. అట్లే అంగూర్లూ అమ్ముతాడు. ఇప్పుడు మాత్రం మామిడిపండ్లు అమ్ముతున్నాడు.ఒకానొక ఉదయం …ఆయన బండి తయారుగా ఉండగా… పైన మామిడి పండు వేలాడుతుండగా… కింద అగర్ బత్తీ వెలుగుతూ ఉండగా…ఆత్మా పరమాత్మలా వాటిని చూస్తే మనసు నిండిపోయింది.
ఒక నయనానందం..పరిమళభరిత రాగం…ఎంతో పవిత్రంగా అనిపించింది.
మోకాళ్లు వంచి వినమ్రంగా తొలి ఫొటో తీశాను. తర్వాత అడ్డంగా( హారిజాంటల్) కొన్ని…అటు తర్వాత నిలువుగా (వర్టికల్) మరికొన్ని చిత్రాలు చేశాను.

వేలాడే ఆ పండు, పైన నీడకోసం వేసిన అచ్చాదన, కింద ఆ కోత మామిడి కాయ తాలూకు ముక్కలు, రూపాయికి రెండు…వాటిపై చల్లడానికి వుంచిన ఉప్పూ కారం కలిపిన డబ్బా, ఇంకా గల్లపెట్టే – అన్నీనూ చూశాను. విడివిడిగా తీశాను.

మొత్తం ఒక పది చిత్రాలు. అందులో రెండింటిని మీకు  పంచడం ఒక సూత్రం కోసం.
అవును. సామాన్యుల జీవితానికీ ఒక సున్నితపు త్రాసు ఉంది.
అది జీవకళను, జీవన వ్యాపారాన్ని రెడింటినీ సహజంగా కలుపుతుంది.
దృశ్యాదృశ్యం అంటే అదే!

తాదాత్మ్యత. దిల్ సే.
మా పొరుగింటి తోపుడుబండి యజమానికి సలాములతో…

~