ఇది open university..

drushya drushyam 47ప్రపంచ ప్రసిద్ధ ఫొటోగ్రాఫర్ sebastiao salgado పంచుకున్న ఒక అనుభవాన్ని మరచిపోలేం.

అదొక పాఠం.

+++2004లో ఆయన ‘Genesis’ అన్న ఒక అరుదైన ఫొటోగ్రఫి ప్రాజెక్టును చేపట్టి 2011లో పూర్తి చేశారు.
అదేమిటీ అంటే, ప్రకృతి ఇంకా వికృతి గాని స్థితి ఎక్కడుందో అక్కడకు పోయి ఫొటోలు తీయడం.

పర్వతాలు, సముద్రాలు, ఎడారులు, మైదాన ప్రాంతాలు…వీటన్నిటినీ సంచరిస్తూ పురాతన, అనాది లేదా ‘ఓం ప్రథమం’ అన్న అంశాన్ని ఇముడ్చుకున్న ప్రకృతిని, జీవజాలాన్ని పరిశుద్ధ స్థితిని తన కెమెరాతో ఒడిసి పట్టుకుని మనకోసం ఆవిష్కరించడం. ఆ పనిలో ఆయన ఎనిమిదేళ్ల సుదీర్ఘకాలం భూగోళంలో సగభాగాన్ని చుట్టివచ్చారు. పని పూర్తయ్యాక ఆయన చెబుతారు, తన ప్రాజెక్టు ప్రారంభంలో తాను నేర్చుకున్న ఒక అపూర్వమైన పాఠాన్ని, అదీ ఒక తాబేలు నుంచి నేర్చుకున్న విధానాన్నితాను ఎంతో బాధ్యతతో వివరిస్తారు.

+++

ఫొటో షూట్ ప్రారంభంలో తాను ముందుగా ఒక తాబేలును ఫొటో తీయాలని నిశ్చయించుకున్నరట.
దానికి ఎదురుగా వెళ్లి నిలబడ్డాడట.
చిత్రం.
దాన్ని తాను ఎంతటి కుతూహలంతో చూస్తున్నాడో అదీ అంతే కుతూహలంతో తనను చూస్తున్నదట.
ఇరువైపులా కుతూహలం.
అప్పుడనిపించిందట! ‘జెనిసిస్’ లేదా ‘సృష్టి…తాను చేయబోతున్న పనికి తాను అలా పేరు పెట్టుకున్నాడు గానీ తాను మళ్లీ ‘సృష్టి’ మొదలుకు వెళ్లవలసిందే అని!
అవును. తన పని ప్రారంభం కావాలంటే తాను చాలా మారాలనీ అవగతం అయిందట.
నిజం. తాను జంతుజాలాన్ని గనుక ఫొటోగ్రఫీ చేయాలంటే ‘నేను మనిషిని’ అన్న భావన వదిలి, సృష్టిలో ‘నేనూ ఒక జంతువునే’ అన్న సంగతిని యాది చేసుకోవాల్సి వచ్చిందట.
తాబేలు వల్ల కలిగిన ఆ మెలుకువతో ఆయన ఫొటోగ్రఫి చేయడం మొదలెట్టి నిజంగానే గొప్ప కుతూహలం కలిగించిండు మానవాళికి. అది అదృష్టమే. తన జీవితంలో ఒక యాభై ఏళ్లు ఛాయాచిత్రణంలో ఉన్నప్పటికీ, ఆ వయసులో మళ్లీ తానొక పాఠం నేర్చుకుంటేగానీ ఒక గొప్ప ప్రాజెక్టు పూర్తి చేయలేనని గ్రహించగలగడం. అదీ తాను ‘మనిషిని’ అన్న స్పృహను కోల్పోవడంతోనే సాధ్యం అని అంగీకరించగలగడం. అదృష్టం.
ఇలాంటి అదృష్టాలు మన ప్రపంచంలో కూడా చాలా అవసరం.

+++

అవును.
మనిషి గురించి ఫొటోగ్రఫీ చేస్తున్నప్పుడు మనిషిగా ప్రవర్తించడం మామూలు విషయం కాదు
ఒక వీధి మనిషిని, చెత్త కాగితాలు ఏరుకునే మనుషులను తీస్తున్నప్పుడు మనదైన ప్రపంచంలోంచి ఆ మనుషులను చూస్తాంగానీ కేవలం మనిషిగా తోటి మనిషిగా వాళ్లను చూడగలగడం కష్టం.

అందుకోసమూ మారాలి.

నా స్వీయానుభవం ఏమిటంటే వారిని ‘అధోజగత్ సహోదరులు’ అన్నభావం నుంచి చూడటం మనం చెరిపేయగలగాలి.
రావూరి భరద్వాజ గారిలా వారిది ‘జీవన సమరం’ అన్న దృక్పథం కూడా వదలాలి.
మనం ‘పైన’, వాళ్లు ‘కింద’ …అన్నఅభిప్రాయమూ తొలగించుకోవాలి..
అంతేకాదు, ‘మనం భద్రజీవులం’ – ‘వాళ్లు కాదు’ అన్న ఆలోచనా కూడదు.

జస్ట్. మనిషిగా ప్రవర్తించడం మంచిది.
sebastiao salgado అనుభవం నుంచి మనం అదే గ్రహించాలి.
జంతుజాలాన్ని చేస్తున్నప్పుడు ఎట్లాగైతే జంతువు కావాలో మనిషిని చేస్తున్నప్పుడు మనిషే కావాలి.
ఎక్కువా తక్కువా వద్దు.

పాఠం అని కాదుగానీ ఒక పరామర్శ.
‘హ్యూమన్ డిగ్నిటీ’ ఎక్కడున్నా దాన్ని గౌరవించడం నేర్చుకోవాలి.
అప్పుడే వాళ్లూ మనం ఉన్నది ‘ఒకే విశ్వం’ అన్న సంగతి తెలుస్తుంది.
‘తారతమ్యం’ అన్నది ‘ధనికా- పేదా’ అన్నది వాస్తవమేగానీ, నేటి గురించి తెలుసుకోవడం, రేపటి గురించి ఆశ పడటం అన్నది, ఒక కూతూహలం అన్నది ఇంకా సత్యం.

+++

పఠనం. అది దిన పత్రికా పఠనం.
అది దెబ్బతీయని చిత్రం కోసం మనిషిగా ఎంతో హుందాగా ప్రవర్తించడం నేర్చుకోవాలి.
అప్పుడే ఇలాంటి చిత్రాలు- ఏ న్యూనతా లేని అన్యోన్య చిత్రాలను ఒడిసి పట్టుకోగలం.

నా వరకు నాకు ఈ చిత్రం ఒక ఓపెన్ యూనివర్సిటీ.
ఒక సారస్వత విశ్వవిద్యాలయం.
వీధి బాట  నిశ్చయంగా ఒక విశ్వవిద్యాలయమే.

+++

మన చదువూ సంధ్య సరేగానీ, వాళ్ల జీవన సారస్వతమూ ఒకటున్నదన్న గ్రహింపుతో చేసిన చిత్రం ఇది.
వాళ్లు చెత్త కాగితాలే ఏరవచ్చుగాక. కానీ, అదే వారి దైనందిన జీవితం కాదన్న స్పృహతొ కూడిన చిత్రణ ఇది.
నేటి పేపర్ రేపటి చిత్తు కాగితమే అవుతుంది. నిజమే. అది వారికి ఉపయోగమే కావచ్చుగాక. కానీ, రేపటి విలువ తెలిసిన వాళ్లే నేటి విలువనూ గ్రహిస్తారు. అదే ఈ చిత్రం. అదే వాళ్లనూ, మననూ కలిపే దృశ్యాదృశ్యం. Genesis.

~  కందుకూరి రమేష్ బాబు

ramesh

మీ మాటలు

*