ఆమె ప్రతి అడుగూ రంగుల హరివిల్లు!

images

ఏ దేశకాలాలు పరీక్షించి చూసినా… ఆర్థిక వ్యత్యాసాలలో, కష్టసుఖాలనుభవించడంలో, సమస్యలు ఎదుర్కోవడంలో మనుషులందరినీ ఒక “Normal Curve” మీద గుర్తించవచ్చు.   అయితే ఈ రేఖకి ఎడమప్రక్కనున్నవాళ్ళందరూ దుఃఖంలోనే బ్రతకలేదు, కుడిపక్కనున్నవాళ్లంతా సుఖలోనే బ్రతకలేదు. సంఘటనలు (ప్రకృతిసిద్ధమైనవి) యాదృచ్చికాలు. కొందరు జీవితానికి బానిసలై జీవిస్తే, కొందరు జీవితాన్ని శాసిస్తూ బ్రతికేరు. కొందరు కొంతకాలం జీవితానికి బానిసలైనా, ఒకానొక మహత్తరక్షణంలో తమ జీవితాన్ని 180 డిగ్రీలు తిప్పి, నమ్మశక్యంగాని జీవితానికి తెర తీశారు. జీవించడమనే మహాద్భుతమైన ప్రక్రియని అక్షరాలా అనుభవించిన అటువంటి అరుదైన వ్యక్తిత్వాలలో … సమకాలీన అమెరికను కవయిత్రి మాయా ఏంజెలో ఒకరు.

“నువ్వు మరణించినపుడు నీ చుట్టాలూ బంధువులూ కాక, మరొక వ్యక్తి కన్నీరు కారిస్తే నీది గొప్ప జీవితం” అన్నది ప్రమాణంగా తీసుకుంటే, మాయా ఏంజెలో నిరుపమానమైన విశ్వ నారి; చెప్పిన మాటని ఆచరించి చూపిన ఆదర్శ కవయిత్రి.

కవిగా ఎన్నో నీతి వాక్యాలు, ఎంతో ఉత్సాహాన్ని నింపే మాటలు చెప్పొచ్చు. జీవితాన్ని ఒక ఉదాహరణగా బ్రతకడం చాల కష్టం. వాళ్ళకున్న నేపధ్యంలో జీవితం చితికిపోతే ఎవరూ ఆశ్చర్యపోరు. అందరూ జాలిపడతారు. జీవితంలో ఏదీ సాధించని, సాధించలేని వాళ్ళే ఇతరుల జాలికోసం, తమ అసమర్థతలకి నేపధ్యాన్ని ఒక సాకుగా చేసుకుని ఆత్మవంచన చేసుకుంటుంటారు. అనువుగాని పరిస్థితులకి వ్యతిరేకంగా పోరాటం చేసిన వాళ్ళే వీరులు. కొందరి జీవితాలు అక్షరాల మేనేజిమెంటు సూత్రాలకి అచ్చమైన గీటురాళ్ళు. మాయా ఏంజెలో జీవితమే గమనించండి:

ఆమె మూడవయేట తల్లిదండ్రులు విడిపోయారు; ఆమె బాల్యంలోనే తల్లి ప్రియుడుచే మానభంగానికి గురవుతుంది; వయసులో కుంటెనగాడితో ప్రేమలో పడుతుంది, పర్యవసానంగా తానుకూడా వ్యభిచారవృత్తిలోకి దిగవలసి వస్తుంది; వంటలక్క వంటి ఎన్నో చిల్లరమల్లర ఉద్యోగాలు చేసీ, అదికూడా కుదరనప్పుడు దొంగతనం చేసిన బట్టలు అమ్ముకునీ, పొట్ట పోషించుకోవలసి వస్తుంది; అటువంటి పరిస్థితుల్లోకూడ ఖాళీ ఉన్నప్పుడు చెహోవ్, దోస్తావ్ స్కీ, లని చదివింది. తమ స్థితికి భగవంతుడినో, వ్యక్తులనో నిందించకుండా, జీవితం పట్ల ఆశని వదులుకోకుండా, వ్యక్తిత్వాన్ని నిలబెట్టుకుని తమజీవితాన్ని తామిచ్చిన సందేశాలకి ఉదాహరణగా గడిపిన కవులు అరుదు.

తనజీవితం ఎంత అధః పాతాళానికి పోయిందో తన జీవిత చరిత్ర రెండోభాగంలో ఇలా చెబుతుంది: “కొన్నాళ్ళు మాదకద్రవ్యాలతో కూడా సహవాసం చేసినతర్వాత ఒకరోజు ఒక మిత్రుడు తను హెరాయిన్ తీసుకుంటుండగా చూడమని బలవంతం చేశాడు… ‘తను తల వాల్చేడు, నోటంట మెల్లిగా చొంగ కారుతోంది. అది నా జీవితాన్ని మలుపుతిప్పిన సంఘటన.’ జీవితలో పతనపు అంచులుదాకా నడిచేను. ఒక ఉదాత్తమైన వ్యక్తి ఔదార్యం వల్ల బయటపడగలిగేను,” అని.

 

ang0_007

బహుశా, అందుకే జీవితం పట్ల తరగని ఆశావహ దృక్పధాన్ని అలవరచుకోగలిగింది.

 

1997లో వెబర్ స్టేట్ యూనివర్శిటీలో మాటాడుతూ, ” మన అతి బలహీన క్షణాల్లో, వేదనలతో అతలాకుతలమైన క్షణాల్లో, భయంకరమూ, నిరాశాభరితమైన క్షణాల్లో జీవితం మీద ఆశని రగల్చడానికి భగవంతుడు మేఘాల్లో ఇంద్ర ధనుస్సులు ఉంచాడంటే, మనలో ప్రతి ఒక్కరమూ మరొకరి జీవితంలో ఇంద్రధనుస్సు అవగలిగే అవకాశం ఉందని సూచించడానికే….” అని చెప్పింది.

ఆమె గొప్పబలం, కవిత్వం చదవడం తమకి పెద్దగా అలవాటు లేదని చెప్పుకునే పాఠకులకి సైతం దగ్గరవగలగడం. ఆమె స్వీయ చరిత్ర 17 భాషలలోకి అనువదించబడింది. 5 భాగాలుగా వ్రాసిన ఆమె స్వీయ చరిత్ర, I know why the caged Bird Sings   మిలియను పైగా కాపీలు అమ్ముడుపోయింది.

 

I Still Rise అన్న కవితా ఖండికలో…

 

“నువ్వు కసిగా, వక్రీకరించిన అబధ్ధాలతో,

చరిత్రలో నన్ను విలువలేనట్టు చిత్రీకరించ వచ్చు

నన్ను బురదలో తొక్కి అణగార్చ వచ్చు,

అయినా, నేను ఆ ధూళిలాగ పైకి లేస్తాను.

…..

నువ్వు నీ మాటలతో చంపెయ్య వచ్చు

నీ చూపులతో ముక్కలు చెయ్యొచ్చు

నీ ద్వేషంతో హతమార్చ వచ్చు

అయినా నేను గాలిలా, మళ్ళీ పైకి లేస్తాను. ” అంటుంది.

 

ఆమెకి అజరామరమైన కీర్తి తెచ్చిపెట్టిన కవిత I know Why the Bird in the Cage Sings లో పంజరంలోని పిట్టనీ, స్వేచ్ఛగా ఎగిరే పిట్టనీ సరిపోలుస్తూ,

 

ఒక స్వేఛ్ఛావిహంగము గాలి మూపున పైకెగురుతూ

ప్రవాహ దిశలో గతి మందగించేదాకా తేలియాడి,

సూర్యుని స్వర్ణారుణ కిరణాలలో రెక్కలల్లార్చి

ఆకసం పై తన హక్కును ప్రకటించ సాహసిస్తుంది…

….

పంజరం లోని పిట్ట భయద నిస్వనంతో ఆలపిస్తుంది…

తనకి తెలియనివీ, అయినా ఆకాంక్షించే కలలగురించి.

ఆ గీతం దూరతీరాలనున్న కొండలలో ప్రతిధ్వనిస్తుంది,

ఎందుకంటే, ఆ పంజరపు పిట్ట ఆలపించేది స్వేఛ్ఛాగానం.

*

 

ఒక్కసారి మళ్ళీ జాన్ డన్ (John Donne) గుర్తుకి రాకమానడు.

 

” ఓ మృత్యువా, గర్వపడకు!

ఎవరో కొందరు నిన్ను మహాశక్తిశాలివనీ,

భయంకరమైన దానివనీ అన్నారని.

నీ కంత శక్తులేం లేవు.

.

నువ్వెవర్నో కొందర్ని గెలిచేనని ఊహించేసుకుంటున్నావుగానీ,

వాళ్ళేం మరణించలేదు….

….

వాళ్ళ భౌతికకాయాలు ప్రకృతిలో కలిసినా,

ఆత్మలు నిర్వాణాన్ని చేరుకుంటాయి.

……

 

  1. అయినా, నేను పైకి లేస్తాను… ( I Still Rise)

 

.

నువ్వు కసిగావక్రీకరించిన అబధ్ధాలతో,

చరిత్రలో నన్ను విలువలేనట్టు చిత్రీకరించ వచ్చు

నన్ను బురదలో తొక్కి అణగార్చ వచ్చు,

అయినా, నేను ఆ ధూళిలాగ పైకి లేస్తాను.

.

నా ఎదురుసమాధానం  నిన్ను కలవరపెడుతోందా?

నువ్వెందుకు దుఃఖం లో ములిగి ఉన్నావు?

నా ఇంట్లో చమురుబావులు తోడుతున్నంత

ధీమాగా నే నడుగువేస్తున్నాననా?

.

సూర్య చంద్రుల్లాగా

అలుపెరుగని కడలి తరంగాల్లాగా

ఎగసిపడే ఆశల్లా విరజిమ్ముకుంటూ

నేనింకా పైకి ఉబుకుతాను.

.

నేను క్రుంగిపోతే చూడాలనుకున్నావుకదూ?

శిరసు అవనతం చేసి, కనులు నేలకు వాల్చి

భుజాలు కన్నీరులా క్రిందకి జారిపోతూ

హృదయవిదారకంగా రోదిస్తూ, బలహీనమైపోయి?

.

నా అహం నిన్ను బాధిస్తోందా?

నా పెరట్లో బంగారు గనులు తవ్వుతున్నంత

ధీమాగా నేను నవ్వడం

భరించలేనంత కష్టంగా ఉందా?

.

నువ్వు నీ మాటలతో చంపెయ్య వచ్చు

నీ చూపులతో  ముక్కలు చెయ్యొచ్చు

నీ ద్వేషంతో హతమార్చ వచ్చు

అయినా  నేను గాలిలా, మళ్ళీ పైకి లేస్తాను.

.

నా స్త్రీత్వం నిన్ను తలక్రిందులు చేస్తోందా?

నా ఊరువుల సందులో వజ్రాలున్నట్టుగా  

నేను నాట్యం చెయ్యడం 

నీకు ఆశ్చర్యంగా ఉందా?

.

అవమానాల చరిత్ర కుటీరాల్లోనుండి లేస్తాను

బాధల పునాదుల్లో కూరుకుపోయిన గతాన్నుండి లేస్తాను

నేనొక ఎగసిపడి విస్తరించే నల్ల సముద్రాన్ని,

ఉరకలేస్తూ, ఉప్పెనలా  విరిగిపడే అలని కౌగిలిస్తాను

భయాల్నీ, భీతావహనిశల్నీ వెనక వదిలేసి నే నుదయిస్తాను

అద్భుతమూ, తరళమూ ఐన ఉషోదయంగా ఆవిర్భవిస్తాను.

నేను నా పూర్వీకులనుగ్రహించిన ఆశీస్సులను మోసుకొచ్చే,

బానిస కలనీ, ఆశాగీతాన్నీ.

నేను లేస్తాను

లేస్తాను

లేస్తాను.

 

2

పంజరంలోని పిట్ట ఎందుకుపాడుతుందో నాకు తెలుసు

.

 

ఒక స్వేఛ్ఛావిహంగము గాలి మూపున పైకెగురుతూ

ప్రవాహ దిశలో గతి మందగించేదాకా తేలియాడి,

సూర్యుని స్వర్ణారుణ కిరణాలలో రెక్కలల్లార్చి

ఆకసం పై తన హక్కును ప్రకటించ సాహసిస్తుంది…

.

కాని పంజరం ఇరుకులో ఒయ్యారపు నడలు పోయే పిట్ట

పంజరపు మోజులో తన రెక్కలుత్తరించబడడం గాని,

తన కాళ్ళు బంధింపబడడం గాని గుర్తించలేదు.

అందుకే దాని గొంతుని పాటలాలపించడానికి విప్పుతుంది.

 

పంజరం లోని పిట్ట భయద నిస్వనంతో ఆలపిస్తుంది…

తనకి తెలియనివీ, అయినా ఆకాంక్షించే కలలగురించి.

ఆ గీతం దూరతీరాలనున్న కొండలలో ప్రతిధ్వనిస్తుంది,

ఎందుకంటే, ఆ పంజరపు పిట్ట ఆలపించేది స్వేఛ్ఛాగానం

.

ఆ స్వేఛ్ఛా విహంగం మరొక మరుద్వీచికనీ,

తరుల తాపాన్ని ఉపశమింజేస్తూ లలితంగా వీచే తూరుపు గాలినీ,

ఉషోదయాన్ని తలపించే లేపచ్చికమీద నిరీక్షించే క్రిముల్నీ తలపోస్తూ,

ఆకాశాన్ని తనదిగా ప్రకటించుకుంటుంది.

 

పాపం, పంజరంలోని పిట్ట తన కలల సమాధులపై నిలబడుతుంది,

దాని నీడ పీడకలలోలా కెవ్వున అరుస్తుంది.

దాని రెక్కలుత్తరించబడ్డాయి, పదాలు బందీలయ్యాయి,

అందుకే అది దానిగొంతు గీతాలాపనకై విప్పుతుంది

.

పంజరం లోని పిట్ట భయద నిస్వనంతో ఆలపిస్తుంది…

తనకి తెలియనివీ, అయినా ఆకాంక్షించే కలలగురించి.

ఆ గీతం దూరతీరాలనున్న కొండలలో ప్రతిధ్వనిస్తుంది,

ఎందుకంటే, ఆ పంజరపు పిట్ట ఆలపించేది స్వేఛ్ఛాగానం”.

-నౌడూరి మూర్తి

మీ మాటలు

  1. ari sitaramayya says:

    ఇది రచయితను కాని, సంపాదకులను కాని కించపరచాలని చెప్పటం లేదని మనవి. నాకు తెలిసినంతవరకు హరివిల్లు, రంగుల హరివిల్లు అని రెండు రకాలు లేవు.

  2. “నువ్వు కసిగా, వక్రీకరించిన అబధ్ధాలతో,/చరిత్రలో నన్ను విలువలేనట్టు చిత్రీకరించ వచ్చు/నన్ను బురదలో తొక్కి అణగార్చ వచ్చు,/అయినా, నేను ఆ ధూళిలాగ పైకి లేస్తాను.” ఎంతటి స్వేచ్ఛాగానం! మాయా ఏంజిలో కవిత్వాన్ని పరిచయం చేసిన నౌడూరి మూర్తి గారికి అభినందనలు.

  3. రంగుల హరివిల్లు అనడం ఒక పధ్ధతి. తప్పు లేదు ఆ ప్రయోగంలో. మా ప్రజాసాహితి మాస పత్రిక మాయా ముఖచిత్రంతో విడుదల చేసాము.
    రవిబాబు ప్రజాసాహితి

Leave a Reply to బుద్ధి యజ్ఞమూర్తి Cancel reply

*