వర్తమానంలో భవిత!

+++

+++

ఇక నా విషయానికి వస్తే, ఈ చిత్రం కూడా అలాంటిదే.
కెమెరాలో కన్ను పెట్టాక తెలిసి తీసిన ఫొటో.

+++

మళ్లీ వెనక్కి వెళ్లి, తీసినప్పటి విషయం చెబితే…
ఫొటోలో ఉన్న బాబు. వాడిని నేను చూడనేలేదు. వాడికోసం ఏ మాత్రం తాపత్రయ పడనూ లేదు. కానీ, వాడు దొరికాడు.
ఆ ఫొటోలోని వాడిని పదే పదే చూడండి. నిమ్మళంగా తల్లి గొప్పదనమూ తెలుస్తుంది. ఆ తల్లి, ఆ తల్లి పక్కనున్న తల్లీ, వాళ్ల తలపై ఉన్న పనిముట్లూ, వాటి గొప్పదనమూ తెలుస్తుంది.
అదీగాక వాళ్లేదో సంభాషణలోనూ ఉన్నారని తెలుస్తుంది. కానీ నాకైతే వాడే గొప్పగా ఉన్నాడు.
శ్రమజీవుల కష్టసుఖాల్లో, పాలూ చెమటల్లోంచి ఉద్భవించిన ఒక నూతన మానవుడూ వాడే నని నా నిశ్చితాభిప్రాయం.
వర్తమానం మాత్రమే తీయాలనుకుని భవిష్యత్తూను చిత్రించిన సంబ్రమం ఈ ఛాయాచిత్రం అనుకుంటూ ఉంటాను.

+++

అయితే, నేను దించాలనుకున్నది వేరు.
సెక్రెటేరియేట్ దగ్గరున్న బస్టాండ్ దగ్గర దాకా వచ్చాక ఈ ఇద్దరు స్త్రీలను, నెత్తిపై తమ పనిముట్లతో చకచకా నడిచి పోతుంటే చూశాను.
చూస్తుండగానే వాళ్లు నన్ను దాటిపో్యారు.
నన్ను దాటిపోయాక నేనూ మరికొన్ని మైళ్లు దాటిపోయాను.
పోతూ ఉండగా మెల్లగా ‘నిర్ణయాత్మక క్షణం‘ …Decisive moment గురించిన ఎరుక యాదికి వచ్చింది.

అది ఆధునిక ఫొటో జర్నలిజం పితామహుడిగా భావించే Henri Cartier-Bresson  ఖాయం చేసిన ఒక ఒరవడి…పదబంధం. ఛాయచిత్రణంలో నిర్ణయాత్మక క్షణం గురించి…ఎంతో అప్రమత్తంగా ఉండి… లాఘవంగా బంధించే ఒకానొక అరుదైన క్షణం గురించిన ముచ్చట గుర్తుకు వచ్చింది.
బ్రెస్సెన్ గురించి చదవగా చదవగా ప్రతి ఛాయాచిత్రకారుడికి ఒక నిర్ణయాత్మక క్షణమైతే ఎదురవుతుంది. ఆ క్షణంలో అతడి స్పందన ఎటువంటిదీ అన్న విషయం స్ఫురించింది. అనుకోకుండా తారసపడ్డ ఆ లిప్తకు అనుగుణంగా స్పందించి దాన్ని చిత్రీకరిస్తాడా లేదా? అదే ముఖ్యం అన్న విషయం గుర్తొచ్చింది. కాలాతీతం కాకుండా తీశాడా…ఆలోచిస్తూ కూచున్నాడా అన్నది చాలా ముఖ్యం. అలా ఆ క్షణానికి అణుకువగా ఉన్నాడా లేదా పరధ్యాసలో ఉన్నాడా అన్నదే కీలకం. పట్టుకోకపోతే అది కదిలి మాయమైతుంది.

చలమో/ శ్రీశ్రీయో  కూడా వేరే సందర్భంలో అంటాడు…ఒక అపూర్వమైన క్షణం దృశ్యమానం చేయడంలో  ప్రకృతికీ తనకూ కుదిరే సమన్వయం వంటిదేదో అదే బ్రెస్సన్ చెప్పడమూ, ఆ విషయమే మళ్లీ అలవోకగా ఆ ఇద్దరు స్త్రీల మీదుగా నాకు గుర్తుకు రావడమూ అదృష్టమే అయింది. ఇక వేదన…నీకూ సమాజానికీ మధ్య తాదాత్మ్యతే అనుబంధమై చిత్రమయ్యే నిర్ణయాత్మక క్షణాల గురించిన చింతన మొదలైంది. ఇక మనసున పట్టలేదు. ఒకింత బాధకు గురయ్యాను. గుర్తు రావడమూ మొదలైంది. ఒకానొక రోజు…నేనైనా మరెవరైనా వారి వారి జీవన వ్యాపకాల్లో పూర్తిగా నిమగ్నమై ఉండగా ఎన్నిసార్లు ఫోటో తీయాలనిపిస్తుందో అన్ని సార్లు ఫొటో తీయగలగడం ఒక మహత్యం అన్న విషయమూ… ఆ నిర్ణయాత్మక క్షణంలోనిదే అన్న విషయమూ…ఇక ఆ ఎరుక నన్ను ముందుకు పోనీయలేదు. అప్పుడు ప్రసిద్ధ భారతీయ ఛాయాచిత్రకారుడు రఘురాయ్ గుర్తుకు రావడం నా వరకు నాకు యాదృచ్ఛికం కాదు. అవును మరి.  Decisive moment తాలూకు అనుభవైక వైద్యాన్ని నేను వారివద్దే గమనించాను.

+++

ఎప్పుడూ ఆయన తప్పిపోలేదు. ఆ ప్రసక్తే లేదు.
‘ఒక ఛాయ నిన్ను ‘దించు’ అని డిమాండ్ చేస్తుందా ఇక ఆ డిమాండ్ కు తలొగ్గాలి. అప్పుడే నువ్వు అదృష్టవంతుడివి. లేదంటే నువ్వు దుర్మార్డుడివి కూడా.’
– అవును. ప్రకృతి ప్రసాదించే భాగ్యాన్ని చేజేతులా జారవిడుచుకున్న అబాగ్యుడివే అవుతావు. అలా దురదృష్టవంతుడిగా మిగిలిపోని మహోన్నత ఛాయాచిత్రాకారుల్లో ఒకరే రఘురాయ్.
ఆయనెప్పుడూ అప్రమత్తుడే. ప్రకృతికి విధేయుడే…అది చెప్పినట్టు నడుచుకునే తాను అంతటి భాగ్యవంతుడయ్యాడు.

నమ్మతారో లేదోగానీ, అతడు ఫోటోలు తీయడు. He never captured pictures. Picture captures him.
ఆ సంగతిని సన్నిహితంగా చూశాక నా అదృష్టాన్ని నేను పరీక్షించుకోవడమూ మొదలెట్టాను.